Ik was geen Hntjesdoorknipper
Minder lawaai valt
Valkenburg niet op
Bréguet Atlantic staat nog steeds aan de grond
fiBQÖB
Burgemeester Berends van Lisse neemt binnenkort afscheid
[OENSDAG 29 APRIL 1981
PAGINA 21
VALKENBURG - De
Breguet Atlantic, het
Franse opsporings
vliegtuig van de mari
ne, staat al meer dan
drie maanden aan de
grond. En nog altijd is
er géén kijk op wan
neer de vluchten zullen
kunnen worden hervat.
m Het vliegveld in Valkenburg
wacht op een beslissing van
minister P.H. de Geus van
defensie over wat er te gebeu
ren staat.
Overste Huidink, leider van het
squadron 321 waartoe de At
lantic behoort, had verwacht
dat voor het verstrijken van
deze maand de bewindsman
zijn standpunt zou hebben
ingenomen. Slechts twee da-
gén resten nog. Vandaar dat
hij de 'hoop' op april inmid
dels heeft opgegeven.
"We wachten met smart", liet
hij vanmorgen weten. "Het
hele bedrijf ligt stil en ieder
een loopt aan zaken te den
ken waaraan hij normaal
geen aandacht besteedt.
In januari van dit jaar moest
één van de vliegtuigen een
noodlanding op de Nóordzee
maken. Een defecte bestu
ring. ontstaan door metaal
moeheid. was hiervan de oor
zaak. Alle bemanningsleden
konden het toestel verlaten.
Drie kwamen er. vermoede
lijk bevangen door de kou (de
temperatuur van het water
was net boven nul graden) én
de hoge golven (tien meter)
om het leven. Het is aan de
deskundige reddingsactie
van de Britse marine te dan
ken. dat de overlevenden van
het laatste ongeluk allen na
drie uur uit zee konden wor
den opgevist.
Sinds die tijd is het opsporings
vliegtuig niet meer de lucht
in geweest. Er werd aan de
grond slechts proefgedraaid.
De Koninklijke Marine heeft in
nog geen acht jaar dat er met
de Atlantic wordt gevlogen
drie ongevallen meegemaakt:
in de zomer van 1973 maakte
een toestel eveneens' een
noodstop op zee. Op enkele
tientallen meters van het
Wassenaarse strand. Vijf jaar
later, in 1978. maakte een kist
voor de Schotse kust een
noodlanding. Veertien be
manningsleden raakten hier
bij licht gewond.
Al in 1973 werd er een defect
aan de Atlantic geconsta
teerd. Een internationale
commissie stelde toen dat
wanneer de hoofdbesturing
van de Bréguet uitvalt, er
geen systeem aanwezig is om
het vliegtuig bestuurbaar te
houden Dat dit niet tijdig
werd verholpen kwam door
het feit dat de landen (Neder
land. West-Duitsland, Frank
rijk en Italië) die met dit toe
stel vliegen, het niet met el
kaar eens waren. Zo luidt de
mening van de commissie
van onderzoek die over het
laatste ongeval onlangs een
rapport heeft uitgebracht.
De marine zelf heeft wél de no
dige verbeteringen aan de At
lantic aangebracht om het
optreden van mankementen
tot een minimum te beper
ken. Het ongeluk van half ja
nuari heeft duidelijk ge
maakt. dat het besturingssys
teem niet optimaal is.
men heb ik met het varkeer in de
straat Daar word ik niet goed
van. Dat gaat de dag en nacht
door en die vliegtuigen vliegen
maar zo nu en dan over".
KEES VAN KUILENBURG
Een van de marine
vliegtuigen t"a?i het
type Brequet Atlantic
die op het vliegveld
Valkenburg nog
steeds aan de grond
staan. Het ;iet er
voorlopig niet naar
uit dat de kist in het
luchtruim komt (foto
R. Soupart. Leiden
VALKENBURG Ondanks dat zij voorheen nogal eens
klaagden over geluidsoverlast hebben maar weinig Val
kenburgers gemerkt dat de Bréguet Atlantic al meer dan
drie maanden aan de grond staat. Het is de meeste inwo
ners van het Rijndorp die aan de aanvliegroute van het
Vliegkamp Valkenburg wonen niet opgevallen dat het
vliegtuiglawaai de laatste maanden aanzienlijk is afgeno
men.
De bewoners hebben over het alge
meen meer last van het verkeer
in de Hoofdstraat dan dat zij
overlast ondervinden van het mi
litaire vliegverkeer. Het is zoals
de meesten zeggen: "Wij zijn bij
na immuum voor het lawaai ge
worden",
klevrouw Van der Veen: "Het is
ons niet opgevallen dat er min
der wordt gevlogen. Waarschijn
lijk komt dat omdat' het geen
weer is om in de tuin te zitten,
want dan heb je er het meeste
last van. Ik woon hier nu zes jaar
en ik ben er nog steeds niet aan
gewend. Vooral mijn zoontje van
anderhalf jaar schrikt als hij in
de tuin aan het spelen is. Dan
durft hij een poos niet meer naar
buiten. Het is niet te hopen als er
volgend jaar andere vliegtuigen
komen dat ze ook zoveel lawaai
maken, want dan wordt het wel
vervelend".
Gewend
Mevrouw Zandbergen heeft ook
niet gemerkt dat de vliegbewe
gingen minder zijn geworden.
"Wij zijn er zo aan gewend dat
het niet eens meer opvalt".
Een bewoonster die onbekend
wenst te blijven "omdat ze an
ders weer zeggen: die moet zo
nodig ook weer wat zeggen" over
het vliegverkeer: "De Neptune is
voor ons een vertrouwd beeld. Je
kan wel zeggen dat het een stuk
Valkenburg is geworden, waar
we van zijn gaan houden".
Wel wil ze kwijt dat het vrachtver
keer in de Hoofdstraat haar een
doorn in het oog is. "Vergeleken
met het lawaai van de vliegtui
gen is dat veel erger. Vrouwen in
de wijk krijgen zenuwaanvallen
door het dag en nacht voorbijrij
den van het zware verkeer".
Mevrouw De Vos daarentegen was
het wel opgevallen dat het de
laatste tijd veel rustiger in de
lucht was. "Het is nu veel fijner
om hier in Valkenburg te wonen,
maar dat zal als het vliegtuig de
lucht weer in mag wel weer min
der worden".
De heer Heemskerk, woonachtig
in Rijnsburg. maar in de midda
guren werkt hij in Valkenburg in
een tuinderij: "Toen ik hier twee
jaar geleden begon, schrok ik me
wild als er weer zo'n geval over
kwam denderen. Het mag van
mij zo blijven, laat die dingen
maar rustig aan de grond staan.
Dan werk ik ook veel rusti
ger....".
De heer De Nijs heeft weinig pro
blemen met het vliegverkeer.
Het is hem wél opgevallen dat
het de laatste tijd wat rustiger
was geworden. "Maar je raakt
aan het vliegverkeer gewend en
dan let je er maar niet meer op".
Wel zit De Nijs het vrachtverkeer
in de Hoofdstraat hoog. "Dat is
soms niet uit te houden. Wij heb
ben een boekenkast in de kamer
staan en die staat soms gewoon
te wiebelen als er weer een
vrachtwagen voorbij davert".
Daar zou volgens De Nijs eens iets
aan moeten worden gedaan.
"Maar", weet hij, "de gemeente
staat er wat de financiën betreft
beroerd voor, dus daar moeten
we maar niet op rekenen"
Ook de heer Poot was het niet op
gevallen dat de Bréguet Atlantic
niet meer vliegt. "Het is een ge
wenning geworden. Je hoort ze
niet meer overkomen en als ze
niet vliegen dan valt het je niet
meer op. Zo zit dat nu eenmaal"
Mevrouw De Vries maakt het niet
uit. "Ik let er niet op en dan hoor
je ze ook niet. Veel meer proble-
sievergaderingen?. In dat ge
val zou ik mijn mond daar
niet meer opendoen. Je moet
in die vergaderingen dingen
in vertrouwen kunnen zeg
gen. En als er mensen zijn die
wat meer over bepaalde din
gen willen weten, dan zijn
daar wel andere lijnen voor".
Berends blijkt niet zo'n voor
stander van 'teveel openbaar
heid'. Alles moet tegenwoor
dig tien keer worden bespro
ken. Ik krijg hoofdpijn van al
die procedures Van een
slagvaardig beleid is nauwe
lijks nog sprake. En dan pra
ten met mensen die geen ver
stand van zaken hebben, daar
heb ik een hekel aan".
Aangebrand
Niettemin erkent Berends zijn
tekortkomingen in de discus
sie. "Ik ben snel aangebrand
Soms een flap uit. Ik zeg wat
ik denk. Dat komt soms mis
schien wat hard of vreemd
over. Zo ben ik nu eenmaal.
Als iemand met een verhaal
begint onderbreek ik hem of
haar om het verhaal af te ma
ken. Ik denk dan dat ik het
beter weet. Maar dat doe ik
thuis ook. dus.
Berends heeft zich naar eigen
zeggen nooit zoveel met de
politiek bemoeit. "Dat moet
je als burgemeester ook niet
doen. vind ik", zo verklaart
hij. De democratie noemt hij,
om daarmee Churchill te cite
ren, het minst beroerde sys
teem. Lid van de KVP werd
hij destijds haast onopge
merkt. De praatgrage Be
rends vertelt
"Toen ik burgemeester werd,
kwam er een penningmeester
van de plaatselijke afdeling
langs de deur met een nota
De man ging ervan uit dat ik
lid van de partij was en dus
contributie moest betalen. Ik
heb toen maar betaald, en
was daarmee lid van partij"
Hu heeft daar nooit spijt van
gehad.
Niet veel interesse voor de poli
tiek, zegt hij. Toch was het
Berends, die ooit zitting had
in een praatgroepje dat na
dacht over de mogelgkheid
het Engelse politieke sys
teem in Nederland in te voe
ren. "Maar voor het Engelse
stelsel, heb je een Engelse
mentaliteit nodig en die mist
Nederland".
Aristocraat
Berends lijkt die mentaliteit
wel in huis te hebben Een
door Lisse wandelende Be
rends schept direct het beeld
Ook thuis een flap uit
van een Engelse aristocraat.
Een beeld dat wordt aange
scherpt door de platte pet en
de vele Engelse (krachtter
men die hu regelmatig bezigt
in het gesprek "Een beetje
anglofiel ben ik wel", erkent
de Lissese burgemeester
"Dat is ontstaan door mijn
verblijf in Engeland en de ve
le Engelse vrienden die ik
nog steeds heb"
Woensdagavond 13 mei han
teert Berends voor de laatste
maal de voorzittershamer tij
dens de gemeenteraadsver
gadering van Lisse En daar-
na"' Berends, die in Lisse
blijft wonen Daarna heb ik
Weer eens Ujd om te reizen, te
golven. Engelse boeken te le
zen en naar het museum te
gaan. al word ik direct onge
duldig als ik in de nj moet
staan voor een kaartje".
Het rondwandelen met 'hoge'
gasten door bloementuin
Keukenhof bluft vooralsnog
aan hem. in de functie als
voorzitter van het bestuur
van Keukenhof, voorbehou
den Het zal mede afhang» n
van de belangstelling van d<-
toekomstige "eerste burger"
van Lisse of Berends ook de
ze taak moet overdragen
ADRIAAN BRANDENBURG
aristocraat in KeukenhoJ
LISSE "Als een leraar voor een klas met enkel meis
jes staat verloopt alles op rolletjes, of hij heeft een
'hell of a life'. Iets dergelijks geldt ook het burge
meesterschap. Alleen heeft een burgemeester niet
met meisjes maar met wethouders en raadsleden te
maken".
Verlicht despoot
avonds laat naar bed gaan en
's morgens weer vroeg op
staan. Wordt het nu laat. dan
merk ik dat direct".
Fair
Om eerder een punt achter zijn
loopbaan te zetten (via de be
kende VUT-regeling), daar
heeft Berends eigenlijk nooit
aan gedacht. De discussie
omtrent de nieuwbouw van
het Lissese raadhuis, zo
blijkt, heeft daarin ook een
rol gespeeld. "Die discussie
heeft jaren geduurd. Om mid
den in dat proces eruit te
stappen, dat zou niet erg fair
tegenover mijn opvolger zijn
geweest", aldus Berends nu.
De burgervader is overigens
nog steeds van mening dat
het nieuwe raadhuis, dat er
door een meerderheidsbe
sluit van de raad daadwerke
lijk komt, gewenst is in Lisse.
Berends: "We hadden toch
geen andere keus. Uitbrei*
den: 'of the record', een blok
kendoos in de tuin? Dat was
ook geen oplossing. Nee, ik
ben blij dat er een geheel
nieuw pand wordt neerge
zet".
Berends, op 2 mei wordt hij 65.
is in Nijmegen geboren. Stu
deerde in Utrecht voor be
stuursambtenaar en ging in
1946 'gemilitariseerd' via En
geland naar Indië. Hij vervul
de daar een bestuursfunctie
en solliciteerde uiteindelijk
"bij wijze van lachtertje"
naar de functie van burge
meester van Kerkdriel. Tot
zijn eigen verbazing werd hij
inderdaad aangesteld.
Negen jaar later werd hij be
noemd tot burgemeester van
Monster om acht jaar daarna
te verhuizen naar Lisse. In dit
bloembollendorp volgde hij
mr. Th. de Graaf op. Een be
kende van Berends, ook in
Kerkdriel was hij de opvolger
van De Graaf.
...Geen Hntjesdoorknipper...
Berends koos destijds voor Lis
se om diverse redenen. Hij:
"Langer dan 25 jaar burge
meester van dezelfde ge
meente vind ik geen goede
zaak. Uitzonderingen daarge
laten natuurlijk. Bovendien
was Lisse een plattelandsge-
Lisse: "Eindelijk tijd voor renen.
De scheidende burgemeester van
golven en Engelse boeken.
meente dat sprak mij wel
aan. En burgemeester wor
den van een gemeente met
Keukenhof binnen haargren
zen, dat is toch leuk..".
Uitwijken naar een grotere
plaats heeft Berends dus
nooit voor ogen gehad?
"Nee", zegt hij kordaat. "Het
werken in grote gemeenten
spreekt mij niet aan. Ik ben
geen Hntjesdoorknipper.
Goed, dat hoort erbij, maar
prettig vind ik het niet. Ik be
moei mij liever met de lopen
de zaken in de gemeente. Zeg
maar het dagelukse werk, dat
spreekt mij veel meer aan"
Dat dagelijkse werk is Berends
nogal eens kwalijk genomen.
Met name de oppositie in de
gemeenteraad stak dikwijls
niet onder stoelen of banken
dat zij meende dat Berends
bepaalde wat er in Lisse ge
beurde. Want al werd hij vaak
gekenschetst als de vnende-
lUk prater met veel gevoel
voor humor, ook eigengereid
heid werd hem nogal eens
verweten. "U regeert hier als
en verlicht despoot", werd
hem ooit eens toegeworpen.
Taboe
De burgemeester ontkent dat
overigens. Berends: "Ik heb
er altijd op toegezien dat ook
de minderheid voldoende ge
legenheid kreeg haar stem te
laten horen. Bovendien, ik zit
hier niet alleen. Ik heb ook
nog eens drie wethouders
naast me zitten. En daar heb
ik nooit problemen mee ge
kend Ook niet toen er ie
mand van de PvdA in het col
lege van B en W zitting had".
Openbare commissievergade
ringen blijven voor Berends
een taboe. Hij: "Alles dat in
de raadsvergadering komt,
moet je dat nu al in de open
baarheid gooien in commis-
Bij de scheidende burgemees
ter A.J. Berends van Lisse
verliep alles min of meer, zo
beweert hij althans, steeds op
rolletjes. Precies 30 jaar be
kleedt hij nu de functie van
'eerste burger'. In juni verlaat
hij 'het vak' wegens het berei
ken van de pensioengerech
tigde leeftijd.
"Nee", zo vervolgt Berends, "ik
heb nooit het gevoel gehad
het bijltje maar liever erbij
neer te leggen. Er zijn colle
ga's bij wie voor elke raads
vergadering het zweet in de
handen staat. Daar heb ik
nooit last van gehad. Was dat
wel het geval, dan had ik er
eerder mee gekapt".
Vindt Berends het nu jammer
dat hij de ketting definief
moet afleggen?
"Ach", reageert hij wat relative
rend, 'je weet dat als je 65
wordt, dan is het afgelopen.
Daar houd je rekening mee.
En ik moet eerlijk bekennen,
je voelt ook dat je ouder
wordt. Vroeger kon ik 's
