Praten over
kernwapens
begint taboe
te worden...
groene-
Weer subsidie voetbal
Reportage
Alsof er geen dieven bestaan.
11
11
Ondanks uitblijven cao contractspelers
Uitkering "echte"
minimuminkomens
PPR meest
milieubewust
ow»!*r
WOENSDAG 29 APRIL 1981
PAGINA 17
Groningse conferentie over kernoorlog in Europa
De Duitse fysicus Hei-
senberg sprak na de
atoombom op Hiroshi
ma de veelgeciteerde
woorden: "In de zomer
van 1939 zou het nog
mogelijk geweest zijn
dat een afspraak tussen
twaalf geleerden de
constructie van kern
wapens had voorko
men".
In Groningen, waar vori
ge week een conferen
tie over "Een kernoor
log in Europa" wordt
gehouden, durfden de
deelnemers het niet
meer aan om over die
gemiste kans na te pra
ten.
De stemming was: de geest is
zo onherroepelijk uit de fles,
dat we alleen nog maar kun
nen hopen dat het niet tien,
maar misschien twintig of
dertig jaar duurt voordat de
bom (weer) valt. Het doet er
weinig toe of dat nu buiten
of binnen Europa zelf zal ge
beuren, want in Groningen
was men het over één ding
wel eens: een eenmaal op
gang gekomen nucleair con
flict kan niet meer onder
controle worden gehouden.
Dat geldt voor de aantallen
wapens en de kracht van die
wapens (gemeten in kiloton-
nen of zelfs megatonnen
TNT), maar ook in geogra
fisch opzicht.
Boze tongen beweren dat de
conferentie in Groningen, die
niet zozeer een wetenschap
pelijke als wel een publicitai
re klapper is geweest, vanwe
ge de timing een poging tot
interventie in de Nederland
se politiek genoemd mag
worden. Het uiteindelijke
doel zou met de verkiezingen
in zicht het definitieve "nee"
van Nederland moeten zijn
tegen de invoering van nieu
we middellange afstands
kernwapens op zijn grondge
bied.
Het kabinet-van Agt stelde de
ze beslissing in 1979 uit tot
december 1981. Als Neder
land afhaakt, dan zal België
wellicht volgen, en dan zal
bondskanselier Schmidt in
een uiterst lastig parket ko
men te zitten.
Sinds de invoering van de tacti
sche kernwapens in Westeu
ropa weigeren de Westduit
sers op nucleair gebied ook
maar iets buiten NAVÓ-
groepsverband te onderne
men. Elke zelfstandige daad
zou immers de verdenking
Generaal bd Gene LaRoq
Tweede Wereldoorlog.
dan alle explosxeven uit de hele
kunnen wekken dat de Duit
sers een nucleaire "Allein-
gang" in de zin hebben, wat
voor vriend en vijand onaan
vaardbaar is.
Voorwaarden
Om vooraf het wantrouwen
weg te nemen, verklaarde
Schmidt zich uitsluitend be
reid om kruisraketten en
Pershing-2XR raketten tegen
de Sowjet-Unie te zullen op
stellen als werd voldaan aan
de volgende voorwaarden:
1. Tenminste twee andere op
het vasteland gelegen landen
moeten meedoen (doelend op
Nederland en Belgie) bij una
nimiteit binnen de Navo over
de wenselijkheid van de
nieuwe raketten.
2. Het besluit tot aanvaarding
van de nieuwe raketten moet
samengaan met een onder
handelingsaanbod aan de
Russen, om tot een "afruilen"
van hun SS-20 raketten en
Backfirebommenwerpers te
komen tegen de nieuwe Na-
vo-raketten.
Niet alleen is vervulling van de
eerste voorwaarde hoogst on
zeker door de Nederlandse
en Belgische twijfel, de nieu
we Amerikaanse regering
denkt op het ogenblik aller
minst aan serieuze gesprek
ken over wapenbeheersing
met de Sowjet-Unie. Waarne
mers in Groningen voorspel
den op grond hiervan ernsti
ge problemen voor Schmidt
met zijn eigen SPD en voor
het bestaan van zijn rege
ringscoalitie. Bovendien
wordt de komende periode
als een zeer delicate test voor
de hechtheid van de NAVO
beschouwd met een sleutel
positie voor de lage landen.
Verzet
Eén van de kopstukken op de
Groningse conferentie was
de Westduitse majoor-gene
raal Gert Bastian. die vorig
jaar om "gezondheidsrede
nen" zijn uniform mocht uit
trekken. De werkelijke reden
voor zijn buitendienst-stel
ling vormde zijn voor de
Bondsregering uiterst pijnlij
ke verzet tegen de statione
ring van de Pershing-2XR en
kruisraketten op Westeuro
pees grondgebied. Waarom?
Bastian is een groot aantal ja
ren bepaald geen tegenstan
der van kernwapens voor de
Westeuropese verdediging
geweest. Een Russische ver
gelding behoefde niet ge
vreesd te worden, zolang de
Amerikanen in strategisch
opzicht superieur waren.
Maar het neutraliseren van
de strategische verschillen
door de Sowjet-Unie heeft de
laatste tien jaar gevolgen
voor de situatie in Europa
"Het is niet langer duidelijk dat
de strategische wapens van
de VS beschikbaar zullen zijn
voor de verdediging van Eu
ropese belangen. Het streven
om het Europese strategische
potentieel nu aanmerkelijk te
vergroten, gepaard met de
groeiende mogelijkheid om
de risico's en gevolgen van
een beperkte kernoorlog te
schatten, vergroot het gevaar
dat de afschrikking wel eens
zou kunnen falen en tot een
Europese oorlog kan leiden,
die in een zeer vroeg stadium
al de vorm van een atoomoor
log 2
En
heeft de generaal
meer bezwaar tegen de NA-
VO-raketten dan tegen de
SS-20? "Het bereik van de
Pershing en kruisraket ver
schaft de NAVO mogelijkhe
den voor het voeren van een
kernoorlog, die de SS-20 niet
aan het oostblok verschaft.
Het verschil ligt in het feit
dat, hoewel de Russische SS-
20 in staat is om Amerika's
bondgenoten in Europa te
vernietigen, zij niet in staat is
om de Amerikaanse lange-af-
standswapens uit te schake
len. Met de stationering in
Europa van de geplande sys
temen zou de VS in de positie
komen om de strategische
wapens van de Sowjet-Unie
te bedreigen of deels onklaar
te maken, zonder daarvoor
haar eigen intercontinentale
raketten te moeten aanspre
ken".
Verrassingsaanval
Is de SS-20 een wapen waar
mee de Russen een verras
singsaanval op West-Europa
kunnen ondernemen, bij
voorbeeld op de militaire
doelen? "Hoewel de techni
sche specificaties van de SS-
20 niet helemaal duidelijk
zijn. kan het nauwelijks als
een first-strike wapen beti
teld worden. Dat zou althans
gelden tot het moment waar
op het westen doelen gaat
bouwen, die zo'n verrassings
aanval wel waard zijn zoals
het geval is met de op te stel
len landraketten voor de mid
denafstand".
De landopstelling van de NA-
VO-raketten, hun grote aan
tal (572) op een relatief klein
gebied, maken hen nogal
kwetsbaar. Hoewel het mis
schien wat ver gaat gezien
hun mobiliteit door montage
op vrachtwagens, werd de
bewering van tal van Gro
ningse deskundigen (Af-
heldt, Rathjens, Scoville) dat
het typische "use them or lo
se them" wapens zijn in een
crisis, dus ook door Bastian
meer of meer bevestigd:
"De lage overlevingskans van
deze op land gestationeerde
systemen moet de Sowjet-
Unie het gevoel geven ge
dwongen Ie zijn tot het doen
van een preventieve aanval in
een tijd van buitengewone
spanning, als het (Uen van e
afschrikking waarschijnlij
ker wordt". Populair gezegd.
Europa maakt zich tot schiet
schijf als het deze voor de
Russen uiterst bedreigende
raketten toelaat, de Amerika
nen blijven buiten schot.
Opslagplaatsen
Topdoelen in het pnlle conflict
zouden volgens admiraal b d
Gene LaRoque in elk geval
ook zijn: "De meer dan 100
over Europa verspreide,
kwetsbare nucleaire opslag
plaatsen. Deze opslagplaat
sen in Duitsland. Brlgn
Groot Brittannie. Grieken
land, Turkije en Nederland
zullen vroeg in een conven
tionele of nucleaire oorlog
bovenaan de doelwit-lijst van
het Warschaupact staan. An
dere voorrangsdoelen voor
Russische wapens zullen,
naar wordt aangenomen, de
commandoposten zijn van
waaruit het bevel tot gebruik
van de tactische kernwapens
wordt gegeven".
Dat betekent een totale kern
oorlog in Europa? La Roque:
"Het totale effect van het ont
ploffen van ruim 15000
atoomwapens in een korte
periode is onmogelijk te mc-
ten Onze en. a. ing ga.it nu t
verder dan het laten explode
ren van één kernwapen per
keer. Enige maatstaf van de
vuurkracht kan worden afge
lezen uit het feit dat éen raket
uit een NAVO-duikboot meer
explosieve kracht bevat dan
alle explosievcn die in de ge
hele Tweede Wereldoorlog
zijn gebruikt. We weten ook
dat een kleine 13 kiloton bom
boven Hirosjima 100 000
mensen doodde. Amerikaan
se schattingen, ontleend aan
hoorzittingen in het Congres,
voorspellen dat meer dan 100
miljoen Europeanen in een
atoomoorlog in Europa zou
den kunnen sterven".
NAVO zwijgt
Meer details, meer scenario's,
meer onheil dan hier valt te
beschrijven werd in Gronin
gen de geïnteresseerden in
een kernoorlog in Europa in
het vooruitzicht gesteld NA-
VO-functionanssen mochten
niet optreden. Een ambassa-
deursbesluit had dat onmo
gelijk gemaakt.
Het spreken over kernwapens
begint, volgens professor H.
Tromp, een taboe te worden.
Generaal Bastian werd voor
zijn stellingname in 1979 en
daarna door de CDU-CSU tot
mikpunt van een lastercam
pagne gemaakt, en zoals dat
bij de buren gaat. tot commu
nist verketterd. Daniel EUs-
berg. schrijver van Pentagon
Papers, hoorde voor zijn acti
viteit sinds 1979 meer dan 100
jaar gevangenisstraf tegen
zich eisen, voor het uitoefe
nen van een burgerplicht
door anderen beschouwd als
het buiten hangen van de vui
le was. George W. Rathjens.
beroemd Amenkaans civiel
strateeg, hoort niet in dat rij
tje thuis, maar is één brok
mistroostigheid Hoofd
schuddend merkt hy op:
"Ach, ik ben maar een inwo
ner van de meest liberale
staat van de VS (Massachu
setts) en ik werk dan nog op
het meest liberale instituut,
("Arms Control Communi
ty"). De publieke opinie in de
VS wil alles accepteren wat
de militairen willen, en lijkt
overtuigd te zijn dat de beste
manier om met de Sowjet-
Unie om te gaan. bestaat uit
meer geld geven aan het de
fense establishment. ook als
de wapens die zij kopen niet
veel zin hebben De kruisra
ket en de Pcrshing-2 zijn goe
de voorbeelden
DEN HAAG (GPD) De kans is
groot dat het betaald voetbal tot
1 juli 1986 verzekerd zal zijn van
overheidssubsidie. De externe
geldgevers hebben het Budget
Bewakings Instituut (BBI) op
dracht gegeven een tweede vier
jarenplan tussen de KNVB en de
drie externe geldgevers (ge
meenten, toto en lotto, CRM)
voor te bereiden.
Met die opdracht wordt echter wel
voorbijgegaan aan de gisteren
geuite kritiek op de voortzetting
van het gezondmakingsproces
van het betaald voetbal. Met na
me het kamerlid Worrell (PvdA)
noemde tijdens het mondeling
overleg van de vaste kamercom
missie van erm de opdracht aan
het BBI voorbarig, aangezien er
volgens de socialist met het nog
steeds uitblijven van een cao
voor contractspelers niet wordt
voldaan aan een van de voor
waarden die zijn gesteld aan het
handhaven van de overheidssub
sidie.
Worrell zal daarom of vandaag nog,
of anders op 12 mei, zijn sinds de
CRM-begroting in februari aan
gehouden motie in stemming
brengen, die er, in aangepaste
vorm, toe zou moeten leiden dat
de overheidssubsidie voor het
seizoen 1981 -'82 moet worden
opgeschort totdat er overeen
stemming is bereikt over die cao.
Gezien de reacties van gisteren
lijkt de motie echter weinig kans
van slagen te hebben. De PvdA
zal zeker geen steun van de WD
kunnen verwachten, terwijl ook
het CDA de motie wat al te dras
tisch vindt.
Staatssecretaris Wallis de Vries
van CRM hield de commissie
dan ook voor voorzichtig om te
springen met de motie-Worrell.
De bewindsman: „Wanneer we
vandaag zouden besluiten de
subsidie aan het betaald voetbal
op te schorten, dan is de financi-
le situatie morgen alweer slech
ter. Juist nu de betaald voetbal
organisaties (bvo's) in de pas
gaan lopen zou ik dat betreuren.
Alle begrotingen voor het vol
gend seizoen zijn op tijd (voor 1
april) ingediend. Daarvan moes
ten er op 16 april nog vier bijge
steld worden, gisteren was dat er
nog maar n. We hebben de
KNVB dan ook opdracht gege
ven die club voor 15 juni in de
pas te brengen. Gebeurt dat niet,
dan zal de KNVB de in ons ge
sprek van februari overeengeko
men sanctiemaatregel moeten
toepassen: de club zal blijven be
staan, maar uit het competitie
verband worden gehaald".
Met name omdat het nog maar om
n club gaat die zich niet richt
naar de verscherpte richtlijnen
van het BBI, vindt Wallis de
Vries het onnodig om tot 15 juni
te wachten alvorens over een
nieuw vierjarenplan te gaan pra
ten. „Juist om onduidelijkheden
voor de komende vier jaar te
voorkomen, moeten we bijtijds
over het nieuwe plan praten. Ook
de Kamer zal bijtijds op de hoog
te willen zijn van de koers die
wordt ingeslagen. De clubs hou
den zich aan de richtlijnen, het
ongedekte tekort is terugge
bracht. er is zelfs een positief sal
do van zo'n drie ton. kortom: de
tijd is rijp voor het BBI om zich
te gaan bezighouden met de ko
mende vier jaar, een periode, die
op 1 juli 1982 zal moeten ingaan"
Joop Worrell kon zich maar moei
lijk verenigen met de positieve
geluiden die Wallis de Vries liet
horen. „We wachten alweer een
jaar op de verlenging van de
cao", aldus het kamerlid. „En zo
als de zaken er nu voor staan zit
ten de onderhandelingen tussen
de FBO (clubs) en VVCS (spe
lers) muurvast. De partij, die
daar schijnbaar nog enige veran
dering in had kunnen brengen,
de KNVB, heeft zich afgelopen
donderdag zelfs teruggetrokken
als bemiddelingspartner. De
voetbalbond trekt zijn handen
dus van het overleg af. terwijl zij
de volledige verantwoordelijk
heid voor het afsluiten van de
cao draagt en riskeert daarmee
doelbewust opschorting van de
subsidie. Ik zal mijn motie nu
dan ook in stemming brengen in
de Kamer. Het geduld van de
PvdA in dezen is op".
DEN HAAG (GPD) De huishou
dens met een echt minimum in
komen zullen eind dit jaar een
eenmalige extra uitkering ont
vangen. Op korte termijn is het
echter niet mogelijk maatregelen
en voorzieningen te treffen voor
een te voeren structureel beleid
gericht op inkomensafhankelij
ke eenheden die uitsluitend een
minimum inkomen hebben.
Dergelijke maatregelen en voorzie
ningen eisen een grondige studie
en maken onderdeel uit van een
door de minister-president aan
gekondigde studie over een her
ziening van het stelsel van de so-
iftle iduilméü
Dit schrijft staatssecretaris Lou de
Graaf van Sociale Zaken namens
het kabinet aan de Tweede Ka
mer. By het innemen van dit
standpunt heeft het kabinet zich
laten leiden door ^-n MibtdUk*
studie over de echte minima De
werkgroep meent dat het vraag
stuk van de echte minima niet
los mag worden gezien van het
algemene inkomensbeleid.
In het bijzonder moet worden ge
keken in hoeverre een nivelle
rend beleid de verhoudingen op
de arbeidsmarkt zal verstoren
..Berekeningen door de werk
groep hebben aangetoond dat
een beperkte, maar herhaalde
optrekking van de laagste inko
mens na verloop van enige jaren
er al toe leidt dat inkomens tus
sen minimum en modaal worden
ingehaald door het minimum
loon", schrijft de staatssccreta-
(AD VERTENTI E)
ADVERTENTIE
Zo goedkoop kunt u uw nieuwe fiets verzekeren
in het Fiets Garant Plan.
Zo heb je een fiets, zo heb je niets. Maar dankzij het
Fiets Garant Plan kunt u uw nieuwe merkfiets nu voor een paar tientjes
per jaar verzekeren. Uw fietshandelaar weet er alles van.
DEN HAAG (GPD) De PPR is de
meest milieubewuste partij van
Nederland. De PSP en D 66 vol
gen op de voet. Maar ook de
PvdA. DS'70 en de EVP zijn re
delyk milieuvriendelijke partij-
Dit blijkt uit een onderzoek van de
verkiezingsprogramma's, dat de
Stichting Natuur en Milieu en de
Vereniging Milieudefensie heb
ben uitgevoerd. Volgens deze or
ganisaties nemen de meeste poli
tieke partijen in hun verkiezings
programma's het milieu uiterma-
Fiets Gerust. Met het Fiets Garant Plan.
Alleen bij de erkende rijwielhandel.
Desalniettemin zeggen de milieu
organisaties dat de VVD en SGP
in verhouding weinig met het
milieu op hebben. Het GPV
heeft nauwelijks milieubesef,
terwijl de CPN zich bewuster
toont, maar nog geen milieupar
tij kan worden genoemd.
Het CDA neemt een tweeslachtige
i1" Itii 111 Em i i bepleiten de
christen democraten vele milieu
beschermende maatregelen,
maar anderzijds staan ze allerlei
zaken voor die met milieube
scherming in strijd zijn.
Mit ffnGroenf Betaalcheque en de Gkoene Betaalpa
Gegarandeerd tot f IUU,- per cheque Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
