SU ondermijnt
Westers ideaal
Drama Ulster
laat Thatcher
niet veel keus
Teleurstelling over uitblijven conclusies
Soeslov terug
zonder resultaat
Stel, ik heb wat extra
geld nodig...
bkeeeseseer
Rabobank Q
Minister Haig:
ZATERDAG 25 APRIL 1981
Groningse conferentie over kernoorlog in Europa
GRONINGEN (GPD> - Een zekere
teleurstelling overviel gistermid
dag een deel van de aanwezigen
op de grote, internationale confe
rentie in Groningen "Kernoorlog
in Europa'. Het einde van de con
ferentie kwam in zicht, een een
duidige strategie ter vervanging
van de kernwapenwedloop ech
ter niet. Dat deel - vooral be
slaande uit vertegenwoordigers
van vredesbewegingen zag de
conferentie als een nachtkaars
uitgaan, zelfs zonder 'gezamenlij
ke verklaring' van de deskundi
gen.
„Er is geen simpele oplossing voor
dit ingewikkelde probleem. Het
is jammer dat te moeten zeggen,
maar we moeten de werkelijk
heid onder ogen zien", zei de Ita
liaanse hoogleraar Calogero.
voorzitter van het panel dat de
vraag besprak hoe een steeds
dreigender kernoorlog te voor
komen En dat was minder dan
een schrale troost.
Een ander deel van de aanwezigen
was teleurgesteld door de eenzij
digheid van de conferentie. De
beloofde botsing der meningen
tussen de militaire top en vredes
wetenschappers bleef uit door de
overduidelijke en weinig moedi
ge boycot van de NAVO-militai-
rcn. De meeste ex-militaircn. die
als deskundigen aanwezig wa
ren. beschikten zeker over een
grote mate van kennis, maar had
per.
Ken deel van de internationale pers
was teleurgesteld wegenshet
ontbreken van hard nieuws. De
cijfers en analyses over de wa
penwedloop en de oorlogsgevol
gen waren gedeeltelijk al eerder
gepubliceerd. De voorgestelde
alternatieven (ontwapening,
deels eenzijdig; het kernwapen-
vrij maken van de wereld, te be
ginnen in Europa: het bevriezen
van alle militaire research) wer
den al evenmin voor het aller
eerst verkondigd Al was natuur
lijk het in twee dagen bij elkaar
persen van al die informatie
boeiend, aan afwegen en analy-
Maar vele deskundigen - vooral de
vredeswetenschappers die in ei
gen land. zo geheel anders dan in
Nederland, sluiten op onbegrip
en massale doofheid voor hun
zorgen en hun dreigementen -
waren zeer enthousiast over de
conferentie, ook over het ver
wachte publiciteitseffect Waar
aan nog een speciaal televisie
programma van een uur en ra
dioprogramma's van minstens
een half uur in de Verenigde Sta
ten. plus een bock over de confe
rentie zal worden toegevoegd.
Zeker tevreden waren de organisa
toren. Gene R. La Kocque, direc
teur van het Amerikaanse Centre
for Defense Information, wei tot
slot dat de conferentie zijn stout
sle verwachtingen had overtrof
fen. Professor Hvlke Tromp van
het Groninger Polemologisch In
stituut zei ..De juistheid van de
vele aangedragen oplossingen
van het probleem is - evenals
overigens de juistheid van de af-
schrikkingsthcone - nog onbe
wezen en dus discutabel. Er zal
meer onderzoek moeten worden
gedaan, er zullen meer conferen
ties als deze moeten volgen"
Dat laatste stelde ook Krank Bar-
naby. directeur van het beroem
de instituut SIPRI in Stockholm
WASHINGTON (UPI) De Sowjet-Unie is de drijvende kracht achter een aanval op de
idealen en de veiligheid van het Westen, via terrorisme, ondermijning en militaire ver
overing, zo verklaarde de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Alexander
Haig gisteravond.
4*
In een rede over buitenlandse poli
tiek voor de Amerikaanse vereni
ging van dagbladredacteuren
uitte Haig harde woorden aan
het adres van de Sowjet-Unie.
Hij vond dat de Verenigde Sta
ten hun economie en hun leger
moeten versterken om over de
hele wereld het hoofd te kunnen
bieden aan de Sowjet-uitdaging.
In het Amerikaanse beleid moet
grote aandacht worden besteed
aan de Sowjet-Unie. niet vanwe
ge een ideologische vooringeno
menheid. maar eenvoudig omdat
Moskou nu de grootste bron van
internationale onveiligheid is. al
dus Haig. "Laten we er geen
doekjes om winden; dat de Sow
jet-Unie het gebruik van geweld
als instrument van verandering
bevordert, betekent de grootste
Overleg cao
Duitse metaal
toch mislukt
FRANKFORT (DPA/Rcuter) - De
Westduitse bond van metaalar
beiders heeft gisteren besloten
nog eenmaal een poging te doen
tot doorbreking van de impasse
bij het overleg over een nieuwe
cao. Het bestuur van de 2.7 mil
joen leden tellende IG Metall
nam dit besluit, nadat de onder
handelingen in vier belangrijke
industriële gebieden, alsnog wa
ren mislukt.
Het overleg wordt per gebied ge
voerd. Nadat in Noordrijnland-
Westfalen, Neder-Saks^n en in
Noord-Duitsland geen resultaat
was bereikt, waren de onderhan
delingen in Hessen aangekon
digd als een laatste poging om de
reeds 14 weken durende impasse
te doorbreken.
bedreiging van de wereldvrede.
De idealen en de veiligheid van
de democratische samenlevin
gen worden aangevallen".
Haig noemde drie doeleinden van
Reagans buitenlandse politiek:
uitbreiding van de Amerikaanse
invloed dankzij de morele, poli
tieke. wetenschappelijke, econo
mische. en militaire kracht van
de Verenigde Staten.
Amerika's bondgenoten, vrien
den en tegenstanders, en 'boven
al de Sowjet-Unie' er van over
tuigen dat de Verenigde Staten
zich zullen houden aan hun ver
antwoordelijkheden voor de ver
dediging van de vrijheid en de
handhaving van de vrede.
hulp aan ontwikkelingslanden.
Sterke VS
Amerika, zegt Haig. steunt vreed
zame veranderingen, terwijl de
Sowjet-Unie conflicten aanwak
kert dooi steun aan terrorisme,
en door anderen voor hen oorlog
te laten voeren. Alleen de Ver
enigde Staten zijn sterk genoeg
om Moskou ervan te overtuigen
dat het met geweld zijn doel niet
zal bereiken.
"We hebben het recht, en zelfs de
plicht, om er op te staan, dat de
Sowjets een vreedzame wereld
orde steunen, dat zij zich houden
aan verdragen dn dat zij weder
kerigheid eerbiedigen".
De Verenigde Staten en zijn bond
genoten zijn volgens Haig op
drie fronten actief om de Sowjets
in toom te houden:
Door een krachtig signaal naar
Moskou te sturen dat een inter
ventie in Polen ernstige en blij
vende gevolgen zal hebben.
Door zich te verbinden tot een
modernisering van de kern-
ULSTER (AP/UP1) - De zus van
IRA-hongerslaker Bobby Sands,
Marcello, bracht gisteren een be
zoek aan haar broer. De Ameri
kaan Ramsey Clark flinkst mocht
van de Britse regering met de ge
vangenis binnen. Marcello Sands
macht van de NAVO. waarbij te- (links naast haart. Ook Daniel Ber-
gclijkertijd ernstig geprobeerd rigan (rechtst. een Amerikaanse je-
moet worden met de Sowjets tot zuiet en strijder voor de mensen-
afspraken te komen over de be- rechten, mocht Sands met bezoe-
hcersing van de tactische kern- ken.
wapens in Europa.
Door in het Midden-Oosten.
Zuidwest-Azie en elders eensge- Inmiddels hebben de Noordierse
zind en gezamenlijk de gemeen- kerken Sands gevraagd zijn hon- (Van
schappelijke belangen fJ
Westen te beschermen
het gerstaking te beeindigen.
(ADVERTENTIE)
Ook dan kunt u op ons
rekenen, mevrouw, zeiden wij
bij ons op de bank. Soms is het
sparen, soms is het lenen, maar ons
advies blijft zo dat ermee uit de
voeten kunt.
Oók goed om geld te lenen.
WARSCHAU - Dc voornaamste
Sowjct-Russische ideoloog Mi
chail Soeslov. die al jarenlang de
politieke lijn van de Russische
communistische partij bepaalt,
is gisteren even plotseling als hij
donderdag voet op Poolse bo
dem zette, weer naar Moskou te
ruggevlogen De 78-jarige Soes
lov. sinds 1952 lid van het Russi
sche Politburo en van het Russi
sche centrale comité, arriveerde
donderdag volkomen onder-
wacht in Warschau om de Poolse
communistische leiders nog
eens de les te lezen.
In het officile slotcommuniqu dat
na de gesprekken tussen Soeslov
Demonstreren
in Londen
vier weken
lang verboden
LONDEN (Reuter) - Dc BritM- mi
nister van binnenlandse zaken.
William Whitelaw. heeft met in
gang van vandaag alle marsen en
demonstraties voor vier weken
verboden
Het ministerie van binnenlandse
zaken deelde mee dat de hoofd
commissaris van politic in de
Britse hoofdstad. Sir David
McNee. vreest dat er ernstige
wanordelijkheden zouden kun
nen ontstaan als gevolg van een
aantal marsen die voor die perio
de op het programma staan
Vandaag zouden er twee marsen
van extreem rechtse groeperin
gen worden gehouden. Gods
dienstige of feestelijke optoch
ten worden niet door het verbod
getroffen noch de traditionele 1-
en de Poolse partijtop werd uit
gegeven, stond niet dat er op alle
punten van discussie een over
eenkomst was bereikt, wat naar
Oosteuropese maatstaven moet
worden uitgelegd dat er achter
de schermen een hevige ruzie is
uitgevochten
De Russische ideoloog heeft, naar
wordt aangenomen, de Poolse
communistische leiders duide
lijk gemaakt dat - tenzij zij zich
vastberaden tegen de reformisti
sche tendenzen (die onder meer
in strijd met de 'socialistische'
ideologie zijn) van de partijbasis
verzetten - het zou kunnen ge
beuren dat de 'broederlanden'
uiterst bezorgd worden
In wezen is het hetzelfde doorzich
tige dreigement van een War-
schau Pact-interventie dat het
Kremlin heeft gebruikt om de
nieuwe onafhankelijke Poolse
vakcentrale Solidariteit te inti
mideren Het is ook het dreigt
ment dat de Sowjet-Russische
leiders hebben gebruikt tegen de
Poolse boeren in hun strijd om
de eigen boerenbond Land
bouw solidariteit' op te richten
en officieel geregistreerd te krij
gen. Ook dat dreigement miste
zijn doel.
Hel bezoek van top-ideoloog Soes
lov. die felle kritiek op de gang
van zaken in Polen heeft gele
verd. heeft evenmin het gewen
ste resultaat opgeleverd Politie
ke waarnemers in Warschau ne
men aan dat Soeslov er niet in
geslaagd is met zijn kritiek de
Poolse communistische partylci
ding te weerhouden radicale ver
anderingen aan te brengen in de
partijtop en binnen dc partijor-
ganisatie als geheel
Op het moment dat Soeslov terug
vloog naar Moskou om verslag
uit te brengen van zijn mislukte
missie, maakte radm Warschau
bekend dat het laatste halfjaar
216 000 leden van dc ongeveer
drie miljoen leden tellende Pool
se communistische partij hun
lidmaatschap hebben opgezegd
Belangrijkste reden was volgens
dc nieuwsdienst de teleurstelling
over de economische chaos in
het land.
De Britse premier Mar
garet Thatcher weigert
toe te geven aan de ei
sen van de IRA-honger-
staker Bobby Sands.
Daarmee accepteert de
conservatieve premier
de dood van Sands en
de hoogstwaarschijn
lijk daarop volgende
onrust in de meest roe
rige provincie van het
Verenigd Koninkrijk,
Ulster. Ze lijkt daarin
gesteund door de wei
gering van de Westduit
se autoriteiten in het
geval van de inmiddels
overleden RAF-hon-
gerstaker Sigurd De-
bus. Dat wil overigens
niet zeggen dat de bei
de affaires te vergelij
ken zijn.
De voormalige harde kern van de RAF beweging is dood Hun
opvolgers zitten óf in dc gevangenis, óf zijn ondergedoken, in
elk geval lijken ze minder gevaarlyk. Reacties op dc dood van
Debus zijn in de praktijk dan ook vrijwel uitgebleven. De IRA-
beweging is springlevend en door en door verweven met dc
rooms-katholieke minderheid in Noord Ierland Als Sands over
lijdt zal hy worden beschouwd als een martelaar Dat kan men
niet zeggen in het geval van Debus Dc meerderheid van de
Westduitse bevolking kan de RAF-bewcging. eenmaal veilig
achter slot en grendel, gestolen worden Toen de beweging zich
op straat manifesteerde en een directe bedreiging vormde lag
dat anders. Toen lag de zaak politiek veel gevoeliger De scherpe
angels zijn verdwenen, het gaat nu om de afwerking, of liever
gezegd de opberging van het gespuis en wie is daar. afgezien van
een paar linkse intellectuelen en Amnesty International, in dc
Bondsrepubliek echt in geïnteresseerd''
In Noord-Ierland dreigt de zaak regelrecht uit de hand te lopen als
Sands overlijdt. Sommige insiders vrezen zelfs een complete
burgeroorlog. Een woordvoerder van Sinn Fein, de politieke
vleugel van de IRA. heeft gezegd dat mocht Sands overlijden en
die kans neemt met het uur toe dan "zullen alle geweldplegin
gen van het verleden lyken op een thecparty op Buckingham
Palace." Men moet zich de vraag stellen waarom Margaret That
cher. ondanks deze bedreigingen niet bereid is te bemiddelen, of
iets te doen dat de stoom van de ketel haalt en waarom zij op
deze botte wijze reageert? Dat dit alleen te wijten zou zyn aan
hardnekkige styfhoofaigheid is een tc simpele redenering
In de al jaren verziekte Noordierse politieke verhoudingen is geen
actie of maatregel denkbaar zonder onmiddellijke reactie van óf
de protestantse meerderheid, of de roon.s-katholieke minder
heid. In het geval van het ingaan op de eisen van Sands (het
verlenen van politieke status aan IRA-gevangenen) zal het pro
testantse volksdeel onmiddellijk reageren, v. at weer reacties zal
uitlokken van de rooms-katholieke IRA Wat dat betreft is de
affaire Sands slechts een incident in de reeks van gebeurtenis
sen, gerekend vanaf het ogenblik waarop de toenmalige conser
vatieve premier Edward Heath besloot Noord-Ierland recht
streeks vanuit Londen tc besturen.
Politiek kan Margaret Thatcher zich in deze netelige situatie meer
veroorloven dan de gemiddelde buitenstaander denkt Ofciecl
behoort Ulster tot het Verenigd Koninkryk. maar dc doorsnee-
Brit (of liever gezegd Engelsman) heeft zyn buik meer dan vol
van het eeuwige gedonder in Noord Ierland De zaak staat wat
meer in de belangstelling doordat Sands tot parlementslid is
gekozen Maar normaal heeft dc Engelsman meer belangstelling
voor het grote gevaar dat de Britse soldaten dagelijks lopen in
de onrustige provincie dan voor de byna onoplosbare proble
men waarmee de Noord leren geconfronteerd worden sinds
Lloyd George in 1920 besloot Ierland in twee stukken te verde
len
Uit opiniepeilingen is gebleken dat dc Britten liever vandaag dan
morgen van Noord b-rland .tl' ZOUden willea 1 Iwaid I!' llh
heeft het in Noord-Ierland in 1976 via een referendum onder
zocht, maar dc overgrote meerderheid van de Noordieren gaf te
kennen liever bij het Verenigd Koninkrijk te willen blyven dan
tc worden ingelijfd bij de Ierse Republiek
In het Britse Lagerhuis staan de discussies over dc Noordierse
kwestie op een laag pitje. Er zou politiek veel eer te behalen zy
aan Ulster, maar cr aan werken wordt door veel politici, van
conservatieve- zowel als va labour/.yde gezien als het voortydig
graven van het eigen politieke graf Alle» n de conservatie c mi
nister voor Noord-Ierland ten tyde van Heath, William White
law. leek in het begin van de jaren zeventig enig succes tc boe
ken. Dat was toen besloten werd in Noord Ierland parlement*-
verkiezingen te houden op basis van evenredige vertegenwoor
diging en niet zoals gebruikelyk was (en nog is in andere delen
van Groot Brittannic» op basis .in het distnrtcnstclscl Maar
ook deze poging is voledig mislukt vanwege het immense wan
trouwen van dc protestanten ten opzichte van de rooms katlio
heken en andersom. Juist dat ontbreken van de meest riemen
taire vorm van vertrouwen in elkaar is de basis op grond w^.tr
van vrijwel alle politieke initiatieven zyn gedoemd te misluk
ken. Ook de huidige poging van Margaret Thatcher en de Ierse
premier Haughcy om gezamenlijk dc problemen vanuit Londen
en Dublin tc lijf te gaan is voor de protestanten al weer aanlei
ding om moord en brand te schreeuwen, terwijl nog niet eens
vaststaat wat het plan tot samenwerking precies behelst
Voorlopig gaat het drama in Noord-Ierland gcu n verder Ook al
zou IJzeren Maggie op het laatste ogenblik U duiten geheel of
gedeeltelijk in te gaan op de eisen van Sand*
TON SCHUURMANS
