Dienen geen baan
maar een roeping
NAVO-depot in
Mannheim lijkt
verwaarloosd
concentratiekamp
Een bod
van 300
miljoen
Roemrucht
Savoy
model
voor
malaise in
Londense
hotel
branche
ZATERDAG 18 APRIL 198!
EXT&A
LONDEN - Stel: je bent in
Londen en je zit te smachten
naar een Hollandse Nieuwe,
een Weesper mop of een Arn
hems meisje. Je bent de wan
hoop nabij, want geen van
drieën is in de Britse hoofd
stad te krijgen. In dat geval
geen nood, want ook dan
biedt het roemruchte Sa
voy—hotel uitkomst. Betrek
je er namelijk een kamer, dan
heb je meteen twee bedien
den tot je beschikking. Dag
en nacht staan die voor je
klaar en werkelijk niets is
hen te dol. Zelfs het op de
kop tikken van een Holland
se lekkernij niet.
Vraag het maar aan de Aga
Khan. Toen dit verwende op
perhoofd van die Oosterse
moslimsekte eens in Savoy
logeerde, kreeg hij plotseling
ontzettende trek in een
gebakken tilapia. Dat is een
heel zeldzaam visje, van
wiens bestaan zelfs de chef
kok van Savoy nog nimmer
had gehoord.
Stad en land belde deze af - de
klant is in Savoy immers ko
ning - en eindelijk: in Afrika
had de kok beet. In Tanzania,
in het Victoriameer bleek dit
visje nog rond te zwemmen.
Als de gesmeerde bliksem
werd toen een lading naar
Londen overgevlogen, zodat
de Aga Khan die avond als
nog dat visje op z'n bord
vond, alsmede een gepeperde
rekening.
Op geld moet je echter niet let
ten als je in Savoy bent. Dat
doet Elisabeth Taylor ook
niet. Telkens als zij in Lon
den verblijft, neemt ze haar
intrek in één van de 67 suites
van Savoy, die alle uitzicht
hebben over de Theems en al
gauw zo'n twaalfhonderd
gulden per nacht kosten.
Paardeharen
Maar ook voor de helft van die
prijs kun je al in Savoy te
recht. Daarvoor krijg je een
eenpersoonskamer Voorzien
van een marmeren badkamer
natuurlijk, een super-de-lu-
Niet alleen Savoy gaat het wat minder voor de wind, maar de
gehele Savoy-hotelgroep. waartoe naast Savoy topklassehotels
behoren als Clandge's. Berkely en Connaught in Londen en het
Lancasterhotel in Parijs In de eerste hel/1 van 1980 maakte de
Savoy-hotelgroep een verlies van 837 000 pond
Inmiddels hebben zich dan ook belangstellenden gemeld om de Sa
voy—hotelgroep over te nemen Hotelmagnaat Sir Charles Forte
eigenaar van enkele tientallen winstgevende luxe en minder
luxe hotels, pubs, tax—free-shops en wegrestaurants »n Enge
land - bracht op de Savoy-hotelgroep onlangs een bod uit uon
58,4 miljoen pond (ongeveer 300 miljoen guldent.
De Savoy-directie echter sloeg dit bod resoluut af Niet omdat de
prijs met hoog genoeg was. ..maar", zo sprak zakelijk directeur
Giles Shepard, ..louter omdat Forte en zijn horeca-imperium
met distinguished' (eminent SJ) genoeg zijn, om daaraan de
hooggekwalificeerde naam te verbinden, die de Savoy—hotel
groep in de hele wereld hêf/l
Volgens ingewijden gaf de Savoy-directie daarmee weer eens te
kennen dat het zich veeleer een beuoker van een Brits monument
voelt, dan directeur t>an een naar winst strevende onderneming.
Sir Charles Forte immers maakte vorig jaar een netto-u inst
van bijna 300 miljoen gulden. Met een deel van dat geld had hij
de Savoy-groep graag u-eer gezond gemaakt, hetgeen Sir Char
les oierigens nog niet uit zijn hoofd heeft gezet.
Sinds het Engelse pond weer jn waarde steeg, blijven de
massa's koopgrage buitenlanders in steeds grotere aan
tallen uit Londen weg. Tengevolge daarvan zitten de ho
tels in de Britse hoofdstad in toenemende mate opge
scheept met lege kamers.
Het roemruchte hotel Savoy staat model voor de malaise
in de Londense hotelbranche. Savoy gaat 114 van zijn
314 kamers verhuren als privé-appartementen en kan
toren.
Dat heeft consequenties voor de werkgelegenheid bin
nen Savoy. Had iedere gast tot voor kort gemiddeld
drie man personeel tot z'n beschikking; dat aantal is nu
teruggebracht tot vijf man personeel per twee gasten.
Sjak Jansen toog naar dit exclusieve bolwerk aan de
Londense Theems en beschrijft hoe legendarisch Savoy
wel is.
Tekst: Sjak Jansen. Foto's: Joseph Schaber
xe bed van paardeharen efi
dag- en nachtservice van
twee bedienden, van wie er
één, voor je gaat slapen, de
gehaakte beddesprei komt
afleggen.
Heel exclusief dus. En dat is
Savoy ook. Al sinds de ope
ning in 1889. Savoy was het
eerste hotel in Engeland dat
door middel van elektriciteit
werd verlicht. En ook met z'n
marmeren badkamers was
Savoy eind vorige eeuw zijn
tijd ver vooruit. Voeg daarbij
het feit dat de gast in Savoy
op z'n wenken wordt bediend
en het mag nauwelijks een
wonder heten dat de toppers
van toen, koningen en kei
zers, filmsterren en bankiers
zich in allerijl naar de Britse
hoofdstad spoedden om zul
ke luxe eens aan den lijve te
ondervinden.
Venetiaans
Sommige gasten lieten zich het
er goed smaken. De Ameri
kaanse multimiljonair Geor
ge A. Kessler organiseerde er
in 1905 een etentje voor zijn
vrienden. „En het kan me
niet schelen, wat het kost",
sommeerde hij de gérant,
„als het maar een etentje
wordt, dat nog nooit is ver
toond."
Welnu, dat kon je rustig aan de
heren van Savoy overlaten.
Ze lieten prompt de eetzaal
onder water zetten en huur
den enige vlotte kunstschil
ders in om de wanden te de
coreren met afbeeldingen
van de San Marco cn het Do
genpaleis. In Venetië werden
400 straatlantaarns besteld en
onderwijl knutselden tim
merlieden van Savoy een
reusachtige gondel in elkaar.
Daarin werden voor de
schransende meute met zijde
overtrokken stoelen ge
plaatst.
De maaltijd werd opgediend
door obers in Venetiaans kos
tuum. Ook zij bewogen zich
voort per gondel. Dat in te
genstelling tot de babyoli
fant, die luid trompetterend
over een loopplank een ruim
één meter hoge taart kwam
aandragen.
Caruso
Nadat het gebak was aangesne
den, rees een volle maan naar
de zoldering en in het gouden
licht daarvan zong de helden
tenor Caruso ad i 450 - en
kele van zijn befaamde ever
greens. Kessler had met volle
teugen genoten en voldeed
welwillend de rekening van
2000 pond. een flinke smak
geld in die tijd.
Maar wat te denken van de
Westduitse staalfabrikant
Krupp. Die wilde eens tij
dens een diner in Savov een
fontein hebben, die cham
pagne spoot. Mooi dat die er
kwam.
De namen van Krupp en Kess
ler zijn overigens terug te vin
den in de tientallen gasten
boeken, die in Savoy zorgvul-
Dit us de ruim bemande gar-
derobelift in het Saioy-hotel.
die met een snelheid ion ruim
110 km per uur de kledingstuk
ken naar de garderobe brengt.
groten en hele kleinen zoals
veldmaarschalk Montgome
ry, president Roosevelt. Mick
J agger. Mariene Dietrich,
Charlie Chaplin, Mana Cal-
las. Anstotoles Onassis, Sir
Winston Churchill en uw ver
slaggever.
Karakter
Overigens heeft elk van 314 ka
mers in Savoy, inbegrepen de
67 suites, haar eigen karakter
Er zijn kamers met een Louis
Seize-inteneur, kamers die
modern zijn ingericht: de
klant heeft maar te kiezen.
Ook wat de badkamer be
treft. Baden in allerlei kleu
ren en vormen zyn voorhan
den: vierkante, ronde, één-
en tweepersoons baden
Elk interieur apart wordt door
een eigen staf van binnenhui
sarchitecten ontworpen en
voortdurend vernieuwd. Sa
vov heeft ook een eigen elek
tnciteitscentrale en waterzui
veringsinstallatie. alsmede
een eigen bakkerij, meubel
makery, drukkerij, kleerma-
kery en gchool, waar de leer
ling-bedienden wordt ge
leerd dat dienen in Savoy
geen baan is maar een roe
ping.
MANNHEIM - Als de stalen
deur van de immense loods -
3700 vierkante meter vloerop
pervlak - langzaam opengaat
onder het toeziend oog van
een gewapende bewaker die
blijkens zijn legeruniform
Carter heet. grijnst majoor
Davis alsof hij wil zeggen: had
je niet gedacht hé? Nee, inder
daad. Je weet niet wat je ziet
als je in zo'n gebouw binnen
komt. Speciaal voor bezoe
kers - zeker tweemaal per
week is er een groep gasten,
meestal militairen - is er een
trapje tussen de tanks, jeeps
en trucks gemaakt met een
platform op enkele meters
hoogte.
Gloednieuwe legervoertuigen
van alle mogelijk kaliber, al
dan niet voorzien van kanon
nen, staan rondom ons gepar
keerd op de betonnen vloer.
Er zijn wandelpaden van en
kele centimeters breed tussen
de rijen voertuigen, voor het
overige is de ruimte volledig
benut. De verlichting is sober,
alleen in het dak zitten enkele
kleine ramen.
Het is koud in de loods, de tem
peratuur buiten is hoger De
vochtigheidsgraad wordt ter
dege in de gaten gehouden,
voor de temperatuur hebben
de Amerikaanse militairen,
die deze NAVO-opslagplaats
geen belangstelling.
Voor de aankleding van hun
depot evenmin. Het materieel
ziet er perfect uit en wordt
met grote zorg onderhouden
door militairen en burgers,
maar het terrein aan de rand
van Mannheim, waar opslag
en onderhoud van dit mate
riaal plaatsvindt, biedt een
troosteloze aanblik.
Bomen en struiken zijn er nau
welijks, overal is modder en
in het kilometerslange hek
rondom het 150 ha grote ter
rein groeit het onkruid soms
metershoog.
Het NAVO-depot bij Mannheim
omvat behalve een groot ter
rein voor opslag van trailers
een 30-tal loodsen, waaronder
tien ondcrhoudsloodsen. In
Mannheim werken 256 mili
tairen en burgers. De Europe
se NAVO-opslagplaatsen bij
elkaar tellen 3100 man. Niet
minder dan 117 van die gigan
tische loodsen staan er inmid
dels in Belgie cn Duitsland,
stampvol voertuigen: 16 455
trucks, jeeps e.d. en öübo
tanks.
Bij Almelo. Vlagtweddeen Coe-
vorden komen straks nog en
kele tientallen loodsen erbij,
waar dan ook honderden le
gervoertuigen in komen te
staan. Dat is dan het materiaal
voor een complete divi-
Doel van deze „operatic", die
hier en daar nogal wat weer
stand heeft opgeroepen, is
„het versterken van het con
ventionele deel van de geal
lieerde strijdkrachten tenein
de het hoofd te kunnen bie
den aan de toegenomen
kracht van de strijdkrachten
van het Warschaupact", zoals
staatssecretaris Van Eekelen
eind november 1979 schreef
toen de plannen voor deze de
pots voor het eerst in de open
baarheid kwamen
Geld speelt kennelijk geen rol -
alleen in Almelo gaat het al
om 24.7 miljoen gulden
grondkosten en naar schat
ting 120 miljoen gulden
bouwkosten - al is er dan in
Mannheim kennelijk geen
geld voor een wat vriendelij
ker aankleding Voertuigen,
loodsen en matenaal in Euro
pa vertegenwoordigen op dit
moment samen een waarde
van 1.9 miljard dollar.
De voertuigen worden opgesla
gen. periodiek gecontroleerd
en zonodig onderhouden
Eenmaal per vier jaar gaan de
wagens de loodsen uit voor
een „grote beurt", eenmaal
per jaar wordt een deel ervan
voor een oefening gebruikt
waarvoor dan bedienend per
soneel uit Amerika wordt
overgevlogen Welk depot
dan de voertuigen moet leve-
In elk geval kan het jaren duren,
voordat een file voertuigen
van een der Nederlandse de
pots naar de Duitse laagvlak
te rydt voor een oefening En
als dat gebeurt, dan is het bij
behorende lawaai volgens de
Amerikanen in Mannheim
nauwelijks de moeite waard
Klachten van de Mannhei-
mers daarover zijn er tenmin
ste nooit geweest en sommi
gen van hen wonen nog wel
op enkele meters afstand van
het depot
Voor de opslag van de voertui
gen geldt de regel ..ready to
go", maar accu's en brandstof
ontbreken op de opslagplaat
sen. Komt de nood aan de
man. dan zyn die zeer snel ter
plaatse. Binnen zes tot acht
uur kunnen alle voertuigen
vertrekken naar het ..militair
kwetsbare deel van de centra
le sector van westelijk Euro
pa" zoals in de officiële cor
respondentie over de depots
de Duitse laagvlakte wordt
genoemd Dan ook komen er
helikopters en militaire kaar
ten. en dan pas zal er munitie
worden aangevoerd, verzeke
ren de Amerikanen in Mann
heim. Maar wie dan leef-
Mannheim zor
gen dat alles gevechtsgcreed
is. dat dan de radio werkt in
de jeep en de reparatieset in
de truck geheel gevuld is. dat
de tank kan ryden en dat alle
autobanden puntgaaf zij-
Dat vereist organisatie en plan
ning - in Mannheim lijkt daar
niets aan te ontbreken Maar
de aanblik van het depot
terrein is die van een verwaar
loosd concentratiekamp Dat
is iets wat de Nederlandse be
stuurders die met de dnc te
stichten NAVO-depols te ma
ken hebben, zeker in het ach
terhoofd dienen te houden als
de beplantingsplannen voor
die complexen mettertijd aan
de orde komen
JAN VAN KOOIJ
