Blinde burgemeester van Abcoude
heeft leren leven met handicap
Mijn secretaresse leerde
binnen vier weken braille
ZATERDAG 18 APRIL 1981
EXTRA
PAGINA 23
ABCOUDE -
Achteraf kan hij er best om
lachen. De wrange grappen,
die de dorpelingen over
hem rondstrooiden, neemt
'ie met een korreltje zout.
Ad Bestman. Abcoudes
blinde burgemeester, heeft
leren leven met zijn handi
cap. Dat mensen in het dorp
zich ^afvroegen' hoe hij in
hemelsnaam een brandje
zou moeten blussen, Best
man zit er niet mee. "Ik ge
loof niet, dat ze mij persoon
lijk wilden kwetsen", denkt
'ie hardop. "Wanneer ie
mand een borrel drinkt,
worden er wel eens meer
dingen gezegd, die net over
de rand gaan. Daar hebben
ze plezier in. Maar ik kan er
niet mee zitten
Sterker nog. Bestman heeft
zelfs geprobeerd om wat
moppen te achterhalen. Hij
stuurde z'n vriend Hans
Gruijters (burgemeester
van Lelystad) naar een
kroegje om wat teksten aan
de weet te komen. Maar
toen zwegen de tappers.
Aan een buitenstaander wil
den ze voor geen goud kwijt
waarover ze binnen vier
muren zoveel lol hadden
De eenvoudige burgemees
terskamer kijkt uit op een
levendig dorpsplein met in
de verte een ophaalbrug
over een smal stroompje.
Bestman ziet het niet, maar
kan zich wél voorstellen
hoe het ertoe gaat. Onder
handbereik, op het bureau,
staat een brailleermachine.
Ernaast liggen wat pons
bandjes. Een schaakspel,
speciaal voor blinden ge
maakt, heeft een plek op
een kast tegen de muur ge
kregen. Bestman is er zui
nig op. Vorig jaar kreeg hij
dit van een Pool die mee
deed aan de schaakolym
piade voor visueel gehandi
capten.
Avondwerk
De eerste burger windt er
geen doekjes om. Het werk
heeft hem zonder meer ge
bracht wat hij ervan had
verwacht. Maar tochAd
Bestman zucht even. Haalt
dan de schouders op en
zegt: "Het vele avondwerk,
tja, dat is me toch wel wat
tegengevallen. Ik moet er
rekening mee houden, dat
ik twee of drie avonden in
de week niet thuis ben. Hier
wonen veel forensen die
overdag niet naar je toe
kunnen komen. Dus moet
je ze 's avonds ontvangen.
Ontkom je niet aan, hè? 't Is
wel even wennen."
Vooral Ads vrouw heeft er
nogal wat moeite mee. "Zij
moet echt wel eens bijten
hoor. Dubbel en dwars valt
het voor haar soms tegen.
Natuurlijk, we vinden het
wonen hier prachtig. Maar
mijn vrouw is eigenlijk té
veel alleen. Omdat ze nog
maar zo weinig mensen
kent. Met mij ligt dat wat
anders. De dorpelingen ko
men vanzelf op me af. Ze
hebben me nodig. Nou ja",
relativeert hij, "het is alle
maal wat wennen geblazen.
Met een paar maanden is
die situatie wel veranderd.
En wat het ambt betreft, dat
is zonder meer boeiend. Va
riërend vooral. De hele dag
ben je met mensen bezig.
En dat vind ik erg aantrek
kelijk."
Nu. na een paar maanden
kunnen Ad Bestman en Ab
coude wel zien, dat zij enige
risico lopen. "Je gaat er niet
vanuit, dat er grove fouten
zullen worden gemaakt.
Maar", voegt de burgemees
ter er snel aan toe. "ik zal er
elk moment voor waken,
dat het goed blijft gaan.
Ach, er kan altijd wat ge
beuren. Tot nu toe loopt het
prima, de mensen zijn vol
lof. Ik denk wel eens wat té
veel. Ze praten je gewoon
op een voetstuk. Van zo'n
ding kun je een flinke
smakker maken."
Zwakke kanten
Ook Ad Bestman heeft z'n
zwakke kanten. Hij zal de al
lerlaatste zijn om dit tegen te
spreken. "Alleen, ik krijg hier
een behoorlijke portie kre
diet. Dat geeft zekerheid,
weetje. Heus, ik ben wel eens
angstig. Want. vraag ik me
dan af, wat gebeurt er ^ls er
écht iets fout gaat. Hoe reage
ren de mensen dan en hoe
vangen ze je op. Lof is er tot
nu toe over me uitgestrooid.
Er komt een moment, dat er
wat mis gaat. Wat dan
Die gedachte spookt vaak rond
Het baarde nogal
wat opzien drie
maanden geleden.
Minister Wiegel
(binnenlandse za
ken) benoemde
voor het eerst in de
geschiedenis een
blinde burgemees
ter. Het dorpje Ab
coude (onder de
rook van Amster
dam), dat elf maan
den naar de komst
van een nieuwe
eerste burger had
uitgekeken, stond
daarom volop in
het nieuws.
De benoeming nam
bijna één jaar in
beslag. Ad Best
man, de man in
kwestie, sollici
teerde al in februa
ri vori? jaar. Begin
1981 kwam de defi
nitieve benoeming
af.
Wiegel ging echter
niét over één nacht
ijs. De bewinds
man wist wat voor
vlees hij in de kuip
had. Bestman ken
de de politiek. Hij
was vele jaren
raadslid in Baarn
en bezette in de
provinciale staten
van Utrecht een ze
tel voor D'66.
Vóór de minister tot
het aanstellen van
de blinde Bestman
overging, voerde
hij in het diepste
geheim gesprek
ken met de politie
ke kopstukken in
Abcoude. Toen zij
geen onoverko
melijke bezwaren
aandroegen, hakte
Wiegel de knoop
door.
Bestman 'zit' nu
drie maanden in
het mooie dorp op
de grens van
Noord-Holland en
Utrecht. En hij
heeft het er uitste
kend naar z'n zin.
Hoewel er toch wel
enkele tegenval
lers zijn.
in het achterhoofd van de
burgervader. Daarom ook zal
hij altijd twee keer nadenken
vóór hij wat doet. Om ieder
een altijd eerlijk in de ogen te
kunnen blijven kijken."Als
dat kan, heb ik niks te vre
zen", denkt hij. "Rechtvaar
dig zijn, dan zit je goed. De
mensen moeten weten wat ze
aan je hebben. Geen dingen
beloven die je niet kunt waar
maken. Dan ben je verkeerd
bezig."
Heeft Bestman ooit gedacht
zou ik het werk van een bur
gemeester wel aankunnen?
Het antwoord is resoluut
"Nee." Legt uit waarom: "Ik
was er dan nooit en te nim
mer aan begonnen. Het enige
waar mijn vrouw en ik als een
berg tegenop zagen was-
verhuizen." Lacht hier
smakelijk. "Weet je", grin
nikt Bestman na, "eigenlijk
hebben we daar nu nog wel
eens de pest over in. Waar
om? We komen nóg dingen
tegen waar we al maanden
naar hebben lopen zoeken.
Niet zó leuk. hè?"
Open
Over zijn ontvangst in het
dorp kan hij alleen maar lof
uiten. "Dit is allemaal vol
strekt open gegaan", vertelt
Bestman. "Het grappig was,
dat Abcoude zei, goddank,
eindelijk hebben we een
nieuwe burgemeester. Ze
zaten al elf maanden te
wachten. Natuurlijk, er was
wel wat doorgedrongen, 't
Was geen volledige verras
sing, dat ik was benoemd.
Ik ben als een volwaardig
mens geaccepteerd En daar
ben ik vreselijk blij om.
Ach, er is gefluisterd hoe
het zou gaan lopen. De me
dewerking om overal gauw
in thuis te raken, is uitste
kend geweest. Nee, beslist
niet alleen in het ambtelijke
vlak. Ook persoonlijk heeft
men, daar waar mogelijk, de
helpende hand toegesto
ken. Louter en alleen hier
door kan ik nu al zelfstan
dig functioneren. Zeker, je
loopt wel eens tegen zaken
aan waarvan je niet vol
doende afweet. Maar dat
hou je het eerste jaar wel."
Abcoude kent zijn burge
meester al. Van groot tot
klein. Toen hij op een dag
op weg was om ergens een
boom te planten, passeerde
er een klas kinderen. Eerst
liepen de leerlingen zo voor
bij Tot één in de gaten had.
dat Bestman daar wandel
de. Als een lopend vuurtje
ging door de groep, dat dit
de nieuwe burgemeester
was. In koor riepen de leer
lingen enkele tellen later:
"dag burgemeester".
Spontaan
De dorpsbewoners zelf rea
geerden spontaan op zijn
komst. Ineens stonden ze
voor probleempjes waar
mee tot dan niets te maken
hadden gehad. Bij de instal
latie bijvoorbeeld. Niet min
der dan dertig tot veertig
blinde- en lichamelijk ge
handicapten waren naar
Abcoude gekomen. Die
mensen moesten op de één
of andere manier worden
opgevangen.
"Ik kan niet anders dan lof ui
ten De Abcoudenaren heb
ben dat uitstekend gedaan.
Iedereen heeft geholpen
De stationschef, plaatselij
ke taxibedrijven en noem
maar op Ja. voor mij een
duidelijk teken, dat ik was
geaccepteerd", zegt Best-
Een paar weken is nu ook de
persoonlijk assistente van
de burgemeester in dienst.
Samen met de secretaresse
van het gemeentebestuur
gaat zij, om de beurt, met
Bestman op stap. "Ik kan
van mijn persoonlijke assis
tente niet verlangen, dat zy
altijd met my optrekt. Dan
jaag ik haar binnen een paar
maanden de deur uit. Het is
al menigmaal voorgeko
men, dat ik zeventig of tach
tig uur in de week werkte.
Nou, ik mag van myn assis
tente niet verlangen, dat zij
hetzelfde doet. Daarom ver
delen we het werk tussen
haar en de secretaresse."
Bovendien, bedenkt Bestman
zich, die persoonlijke assis
tente kan ook ziek worden
De burgemeester zit dan
met de handen in het haar
"Laten we maar eerlijk
zijn", voegt hy eraan toe.
"ik kan gewoon niet zonder
zo iemand
Braille
Over de secretaresse, met wie
hij nu vier maanden werkt.
is Bestman uitermate tevre
den. "Zij heeft kans gezien
om binnen vier weken brail
le te leren. Nee, dat is heus
geen kleinigheid hoor. De
boodschappen die zij voor
mij noteert, legt ze in braille
op m'n bureau En ik schrijf
het antwoord in braille. De
secretaresse vertaalt dat
dan weer in leesbare letters.
Nou, wat wil ik me nog
Daarnaast, meent Bestman.
kan dat braille toch wel
eens gemakkelijk zijn.
"Wanneer je bijvoorbeeld
iets in de geheime sfeer
moet behandelen. Met die
tekens kan dat pnma. Er is
geen hond die het kan le-
De raadsstukken worden op
de band ingelezen. De bur
gemeester maakt dan zelf
zijn aantekeningen. Omdat
'ie z'n eigen afkortingen en
manier van opmaken heeft.
Uitsluitend daarom doet hij
dit werk (r.og) zelf. Het kost
hem erg veel tijd. Over een
poosje denkt hij dit toch
ook uit handen te geven.
Abcoude krygt een school
voor gehandicapte kinde
ren De bevolking wil bij die
gelegenheid een verkeers-
tuin aanbieden. Om aan
geld te komen moeten er al
lerlei acties op touw worden
gezet. Een comité komt
daarover met Bestman pra
ten. Hij ziet dat niet zo zit
ten"Een bedelactie »n
het internationale jaar voor
de gehandicapte. Dat is nou
precies het tegenovergestel
de van wat we willen. We
willen geen buitenbeentje
zijn, maar op gelyke voet
met normale mensen wor
den behandeld."
Tweede Kamer
Zyn benoeming, onthult
Bestman nu pas, had geen
vier weken later moeten af
komen Want dan had 'ie
kandidaat-kamerlid voor
D'66 geweest. "Ik stond op
een verkiesbare plaats. Het
leek me echt wel leuk. De
andere kant is wel, de poli
tiek is een onzekere baan.
Nu heb ik zekerheid en dat
is ook wat waard.'
De blinden in onze samenle
ving hadden wel hun hoop
op hem gevestigd. Einde
lijk, op het hoogste niveau,
erkenning
"Is waar", geeft hij toe. "De
vreugde in die kringen was
ook bijzonder groot Die
mensen zy nu duidelijk te
leurgesteld. Wel begrype-
lijk. Ze hadden dan einde
lijk iemand gehad die be
grip voor hun problemen
had."
Als 'ie nu eens diep in zyn
hart kijkt, had hU d.m toch
niet liever naar de Tweede
Kamer gegaan
Een glimlach verschynt om
Bestmans lippen Zegt "Nu
ik hier zit. zeg ik. pnma ge
daan jongen. De andere
kant is. dat wanneer ik in de
Kamer de debatten hoor,
tja, dan gaat het wel eens
kriebelen. Zou ik m'n mond
ook wel eens willen open
trekken. Met pijn in m'n
hart hier zitten? Dat moet ik
zonder meer van de hand
wijzen. Ik heb het hier best
naar m'n zin en er liggen
leuke klussen."
Wat niet wegneemt, dat hy
toch wel vooruit blikt. "Als
ze mij over een jaar of zes
voor een regeringspost zou
den vragen, dan wil ik het
burgemeestersambt wel la
ten varen. Eerder niet"
'Blunder'
De eerste 'blunder' heeft Ad
Bestman al op zijn conto
kunnen byschrijven. Rond
half zes die middag begon
hy. kort na zyn intrede, aan
een moeilyk gesprek. In het
raadhuis. Vlak voor midder
nacht stapte hy de voordeur
binnen Nauwelyks zat hy
in z'n stoel of veerde al weer
op Riep tegen zyn vrouw:
"Jeetje, weet je waar ik he
lemaal niet aan heb ge
dachtIk ben totaal ver
geten het licht aan te stc
ken. We hebben heel de
avond in het donker met el
kaar zitten praten
