Meningsverschil
VS en W.-Europa
Nieuw licht op Mulder ga te
Brezjnjev pleegt informeel overleg Praag
Laatste
generaal V.S.
overleden
Over gesprek met Moskou
Nieuw kabinet
in België
geen lang
leven
beschoren
Westduitse politie
vreest meer geweld
MARTI NSHQf
|^fw'\PONTIAC
DONDERDAG 9 APRIL 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
Generaal Omar Nelson Bradley.
(Van onze correspondent Anton
Koene)
PRAAG - Het Russische staats
hoofd en partijleider Leonid
Brezjnjev is gisteren in de Tsje-
chowslovvaakse hoofstad niet in
het openbaar verschenen, maar
hij blijft, mede op aandringen
van de Tsjechowslowaakse com
munistische partij, tot het einde
van het 16e partijcongres.
Brezjnjev gebruikt zijn tijd nut
tig voor tal van informele ont
moetingen met andere delega
ties. Behalve met vertegenwoor
digers van socialistische broe
derlanden, sprak de bejaarde
partijleider gisteren onder meer
met de tweede man van het Libi
sche regime, Abdel Salam Jal-
loud. Morgen zal Brezjnjev bij de
sluiting van het partijcongres
een massabetoging in Praag toe
spreken. zo is van officile zijde
medegedeeld.
Er wordt nog steeds gespeculeerd
over een mogelijke Oosteurope-
se topontmoeting van Brezjnjev
met tenminste de partijleiders
uit Polen en de buurlanden Tsje-
choslowakije en de DDR. Moge
lijk zou zo'n ontmoeting nog in
Tsjechoslowakije gearrangeerd
worden, maar andere berichten
wijzen op Oost-Berlijn als moge
lijke ontmoetingsplaats, waar
het komend weekeinde het par
tijcongres van de SED. de Oost-
duitse communistische partij, zal
beginnen.
De Poolse delegatieleider Stefan
Olszowski bracht woensdag een
bezoek aan een rubberfabriek
ongeveer 40 kilometer van
Praag, waar hij zijn toespraak
van dinsdag meer of min her
haalde en zei dat Polen ondanks
zijn ..politieke en economische
moeilijkheden een trouwe socia
listische bondgenoot zal biij-
De belangrijke rol die Olszowski
de afgelopen week speelde, heeft
geleid tot speculatie dat er al
weer veranderingen in de Poolse
partijtop op til zijn. In de rede die
Olszowski namens de Poolse
communistische partij hield,
noemde hij, tegen de gebruikelij
ke plichtplegingen in. de naam
van partijleider Kania niet één
keer. Premier Jaruzelski werd
daarentegen wel genoemd. Waar
nemers zien hierin duidelijke te
kenen van een aanstaande
machtswisseling in Polen, waar
bij Olszowski mogelijk Kama zal
vervangen.
Terwijl de discussies over de
werkelijke betekenis van Brezjn-
jev's toespraak dinsdag en be
paalde opvallende passages over
Polen daarin de gemoederen be
zighouden en door deskundige
politicologen worden genalv-
seerd. ging het Tsjechoslowaak-
se partijcongres gisteren verder.
Achter gesloten deuren werd ge
debatteerd over het volgende
vij (jarenplan.
Zolang het congres duurt, staat de
route van en naar het nieuwe cul
turele paleis - onder de inwoners
van Praag spottend het ketelhuis
genoemd - waar het congres
wordt gehouden, onder de
strengste politiebewaking, die
Praag ooit heeft gekend. Langs
de route staan niet alleen geüni
formeerde leden van de veilig
heidsdienst, maar ook veilig
heidsagenten in burger die in
aantal de geüniformeerden nog
belangrijk overtreffen.
Bij afwezigheid van enige publieke
belangstelling voor het gebeuren
dat de wereld bezighoudt, lopen
ze des te meer m het oog. Han
gend over brugleuningen, leu
nend tegen muren en kranten le
zend. proberen ze zó opvallend
niet op te vallen, dat niemand erg
wordt overtuigd dat het om uit
geputte toeristen gaat. die een
ogenblikje uitrusten. Op grond
van het slechte schoeisel dat een
groot deel draagt, wordt een der
de door de Praagse bevolking als
uit Rusland afkomstige veilig
heidsagenten geïdentificeerd.
In Praag zelf gaat het leven ge
woon door. de winkels zijn goed
gevuld maar de indruk is be
drieglijk, want tussen Kerstmis
en nu zijn er betrekkelijk grote
tekorten aan levensmiddelen ge
weest. Een krop sla wordt beke
ken als een curieuze zeldzaam
heid.
Voor de vleeswinkels staan geen
rijen zoals in Polen, maar dat wil
niet zeggen dat er vlees is. Worst
van het genre salami is er voi-
doende. maar het vlees zelf is van
abominabel slechte kwaliteit en
is meer vet dan vlees. Tjsechoslo-
wakije wordt ook geplaagd door
energietekorten. Brandstof voor
de autoparken van fabrieken en
grotere bedrijven is gerantsoe
neerd. Als het rantsoen op is,
kunnen de wagens niet meer rij
den en staat de fabriek voor de
rest van het jaar eenvoudig stil
Wie buiten de hoofdstad woont en
moeilijkheden krijgt met verwar
ming of wasmachine, heeft pech
gehad. De dienstverlening bui
ten Praag wordt eenvoudig stil
gelegd als eer firma te snel door
zijn brandstof is. De Tsjechen be
ginnen zich langzaam af te vra
gen of de Polen niet terecht luid
keels zijn gaan klagen en het
geen tijd wurdt dat zij hetzelfde
gaan doen.
NEW YORK (UPI) - Generaal Om
ar Nelson Bradley, een militaire
held uit de Tweede Wereldoorlog
en laatste nog levende Ameri
kaanse vijfsterrengeneraal
(.maarschalk'), is gisteren op 88-
jarige leeftijd aan de gevolgen
van een hartaanval overleden.
Bradley, een verlogen, ongecom
pliceerde man die bekend was
als de „GI's general" (de generaal
van jan soldaat), was comman
dant-te-velde onder generaal
Dwight D. Eisenhower, de geal
lieerde opperbevelhebber in de
Tweede Wereldoorlog. Later zou
hij de eerste voorzitter worden
van de commissie van chefs van
staven van de Amerikaanse
krijgsmacht.
Generaal Bradley, die de laatste ja
ren al ziekelijk was. overleed
twintig minuten nadat hij gister
avond het St. Luke's-Roosevelt-
ziekenhuis in New York city was
binnengebracht, zo deelde een
woordvoerster mee.
De enige andere A.merikaanse ge
neraals die de vijf sterren haal
den, waren Eisenhower. Henry
Harley Arnold, Douglas Mac Ar
thur, George C. Marshall en John
J. Pershing.
Omar Nelson Bradley werd op 12
februari 1893 geboren in Clark in
Missouri. In 1911 ging hij stude
ren aan de militaire academie
van West Point. Hij bracht het in
de Eerste Wereloorlog tot majoor
maar werd in 1920 weer kapitein.
In 1941 voigde zijn bevordering tot
brigade-generaal en werd. op
voordracht van generaal Mars
hall, gouverneur van de infante-
rie-academie. Hij trad in 1953 uit
actieve dienst.
Bradley's eerste vrouw overleed in
de jaren veertig en in 1966 her
trouwde hij met Esther Buhler,
een televisieschrijfster. Hij had
een dochter. Elizabeth Bradley
Dorsey, die woont in Washington
D.C.
Na de Tweede Wereldoorlog werd
Bradley president van de Bulova
Watch Company, welke functie
hij in 1973 om gezondheidsrede
nen neerlegde.
Over het optreden van de Ameri
kaanse en Britse soldaten in de
Tweede Wereldoorlog, heeft
Bradley eens gezegd: „zodra ik
de Amerikaanse en Britse solda
ten verontschuldig moogt u me
mee naar buiten nemen en op
knopen. Zij hebben alles gedaan
wat een soldaat maar doen kan".
Bradley werd in 1973 geopereerd
vanwege bloedopstoppingen in
beide longen en twee jaar later
trof hem een beroerte en onder
ging hij hersenchirurgie. Sinds
dien reed hij in een invalidenwa
gentje. Bradley verscheen op 20
januari voor het laatst in het
openbaar, toen hij de installatie
van president Reagan bijwoon
de.
(Van onze verslaggever
Jan Gerritsen)
BONN (GPD) - Ondanks sterke aandrang van de Europese NAVO-landen maakt Ameri
ka geen haast met onderhandelingen met de Sowjet-Unie over vermindering van de
kernbewapening in Europa.
Amerika voelt daar weinig voor zo
lang er een dreiging bestaat dat
de Sowjet-Unie Polen binnen
valt om daar orde op zaken te
stellen. Het is nu vrijwel uitge
sloten dat de vooral door West-
Duitsland bepleite besprekingen
over terugdringing van de kern
wapens voor middellange af
stand nog vóór de zomer op gang
komen.
Dit bleek na afloop van de halfjaar
lijkse bijeenkomst van de Nu
cleair Planning Group van de
NAVO. die grotendeels werd be
heerst door de spanningen rond
Polen. De defensieministers van
de dertien NAVO-landen die aan
de NPG deelnamen (Frankrijk
en IJsland doen niet mee) gaven
Moskou andermaal een krachti-
BRUSSEL (ANP) De nieuwe
rooms-rode Belgische regering
die geleid wordt door de Chris
ten-democraat Mark Eyskens,
heeft gisteravond het vertrou
wen gekregen van de Kamer van
Volksvertegenwoordigers. Maar
of deze regering een lang leven
beschoren zal zijn is nog maar
zeer de vraag
Twee regeringspartijen namelijk
de (Vlaamse) christelijke volks
partij (CVP) en de Vlaamse so
cialisten hebben slechts een
voorwaardelijk vertrouwen aan
de regering geschonken. Ook is
uit de debatten die gisteren in de
Kamer werden gevoerd geble
ken dat socialisten en christen
democraten uiteenlopende visies
hebben over het beleid dat in de
komende tijd dient te worden ge
voerd.
Leo Tindemans, de woordvoerder
van de CVP in de kamer, zei dat
zijn partij "erg waakzaam zal
zijn" en hij drong aan op het snel
concrete maatregelen
i het land uit het economische
i te halen.
ge waarschuwing niet militair in
Polen in te grijpen.
De Nederlandse defensieminister
De Geus verschilde evenwel van
mening met zijn Amerikaanse
collega Weinberger over het ver
band tussen de huidige situatie
in Polen en onderhandelingen
met de Sowjet-Unie. Weinberger
wil die besprekingen laten af
hangen van „het gedrag van de
Sowjet-Unie" ten aanzien van
Polen in de komende weken en
maanden. De Geus over deze op
merkingen van Weinberger:
„Het is niet mijn conclusie dat
zolang de situatie rondom Polen
voortduurt geen onderhandelin
gen met de Sowjet-Unie over be
perking van de tactische kernwa
pens kunnen worden gevoerd".
In een verklaring, die gisteren door
NAVO-secretaris Luns werd
voorgelezen, wordt erop gewe
zen dat „de basis voor effectieve
wapenbeheersingsonderhande-
lingen ernstig ondermijnd wordt
als de Sowjet-Unie in de interne
aangelegenheden van Polen zou
interveniëren". De Geus wilde
echter na terugkeer uit Bonn niet
verder gaan dan de conclusie dat
„het klimaat voor onderhande
lingen aanzienlijk zou verslech
teren" door een Russische inval
in Polen.
De regering van president Reagan
legt sterk de nadruk op het be
sluit van de NAVO-landen (van
december 1979) in West-Europa
572 Kruis- en Pershingraketten
op te stellen. Aan het andere deel
van het NAVO-dubbelbesluit -
een aanbod tot onderhandelin
gen over vermindering van deze
kernwapens en de Russische SS
20-raketten - hecht Washington
minder prioriteit. De Duitse mi
nister van defensie, Apel, zei dit
tot de Duitse pers.
Van de tweespalt tussen Amerika
en zijn Europese bondgenoten is
niets terug te vinden in het slot
communiqué over de NPG-bij-
eenkomst. Daarin wordt vastge
steld dat de NAVO voortgaat met
de uitvoering van de TNF-mo-
dernisering, terwijl tegelijkertijd
„pogingen worden gedaan" om
overeenkomsten over wapenbe
heersing af te sluiten. Maar dui
delijk is dat Washington geen
haast heeft: over een aanbod aan
Moskou tot onderhandelingen
wordt in de NAVO gesproken in
de zogenaamde „special consul
tative group", die pas op 2 juni
bijeenkomt.
Wegpoetsen
Ook De Geus probeerde de Ameri-
kaans-Europese tegenstelling
over de onderhandelingen met
Moskou zoveel mogelijk weg te
poetsen. Hij zei: „Deze Ameri
kaanse regering heeft tijd nodig
om zich in te leven in wat bij de
Europese bondgenoten leeft.
Tussen de tijd die daarvoor no
dig is en de wensen van de Euro
pese NAVO-landen moet een ba
lans gevonden worden". Volgens
De Geus heeft de openhartige
discussie tijdens de NPG-bijeen-
komst aanzienlijk bijgedragen
tot toenadering van de standpun
ten.
Minister Weinberger verklaarde
dat de „crisis rond Polen nog
niet voorbij is". Hoewel het Rus
sische persbureau Tass heeft ge
meld dat de oefening „Sojoez
'81" beëindigd is, blijft de situa
tie zoals ze maandag was: de
Russische troepen die Polen zijn
binnengetrokken, zijn er nog
steeds. In hun verklaring wijzen
de defensieministers erop dat
„interventie inclusief het ge
bruik of dreigen met het gebruik
van militaire macht niet in over
eenstemming is te brengen met
de Russische wens naar vrede en
ontwapening".
Het Brezjnjnev-voorstel de kernbe
wapening in Europa op het hui
dige peil te bevriezen, wordt in
het communiqué afgewezen, om
dat het Russische overwicht dat
nu bestaat, bestendigd zou wor
den. De Sowjet-Unie heeft nu
220 raketten van het type SS 20
(bereik 5000 kilometer, drie kern
koppen per raket) opgesteld.
Daarnaast zijn er nog 380 SS 4-
en SS 5-raketten die ook op Eu
ropa zijn gericht. In 1980 produ
ceerde de Sowjet-Unie duizend
nieuwe vliegtuigen die tactische
nucleaire taken kunnen uitvoe
ren.
De Westduitse regeringswoord
voerder Kurt Becker heeft giste
ren verklaard dat bondskanselier
Schmidt de Russische partijlei
der Brezjnjev slechts in Bonn zal
ontvangen als een Russisch in
grijpen in Polen uitblijft. Brezjn
jev heeft voorgesteld naar Bonn
te komen om over vermindering
van kernwapens in Europa te
praten. Becker zei echter dat
Schmidt niet met de Russische
leider zal praten voor hij eind
volgende maand een bezoek aan
de Amerikaanse president Rea
gan heeft gebracht.
De Westduitse minister van de
fensie Hans Apel uiterst links), zijn Amerikaanse collega Weinberger tweede van links) en de Britse minister
van defensie John Nott rechts) flankeren NAVO-secretaris-generaal Joseph Luns tijdens een persconferentie
na afloop van het overleg in Bonn.
Bezetting
"Der Spiegel'
in Brussel
van korte
duur
BRUSSEL (ANP) - Twee man
nen en twee vrouwen hebben
gistermiddag de redactielo
kalen van het Westduitse
Weekblad „Der Spiegel" in
Brussel bezet. Blijkens een
mededeling die de bezetters
naar de politie in Brussel
stuurden, voerden zij hun ac
tie uit sympathie met 32 le
den van de Rote Armee Frak-
tion, die sinds 2 februari in
hongerstaking zijn.
Even voor half zes maakte de
Rijkswacht een eind aan de
bezetting. Zij drong het
redactielokaal binnen en
voerde de vier bezetters, ge
boeid af in overval wagens
Even voordat de Rijkswacht
optrad waren met gasmas
kers uitgeruste rijkswachters
in de buurt en op de daken
van omliggende flatgebou
wen waren scherpschutters
verschenen.
De begrotingscommissie van de
Amerikaanse senaat heeft presi
dent Reagan's voorstel om de be
lastingen in de komende driejaar
met dertig procent te verlagen
goedgekeurd. Met twaalf stem
men voor en negen tegen besloot
de commissie te gaan werken met
ctyfers voor 1984, die ervan uit
gaan dat het Reagan zal zijn ge
lukt zijn plannen tot belasting
verlaging door het congres te
loodsen.
Van sympathisanten RAF
BONN (GPD) - Na de bomaanslag gistermorgen in Keulen en brandstich
ting in warenhuizen in Frankfort houdt de Westduitse politic er reke
ning mee dat in verband met de hongerstaking van 25 leden van de
Rote Armee Fraktion nieuwe geweldplegingen zullen volgen De RAF-
leden voeren hun actie in de gevangenissen van West-Berlijn en Stutt-
gart-Stammheim om als politiek gevangene erkend en behandeld te
worden. Ook eisen zij een einde aan hun isolement in de gevangenis.
In Keulen werd gistermorgen vroeg een bomaanslag gepleegd op ae me
tro. Zeven mensen raakten bij deze aanslag gewond, onder wie enkele
politiemannen Een schoonmaakploeg was net buiten bereik toen de
drie bommen explodeerden. De schade aan de metro bedraagt meer
dan een miljoen mark. Als daders meldden zich later telefonisch leden
van de „Revolutionaire Cellen Ze legden in hun verklaringen verband
tussen de hongerstakers in Berlijn en Stuttgart-Stammheim.
De twee brandstichtingen in warenhuizen in Frankfort, met een schade
van meer dan 300.000 mark. zijn waarschijnlijk eveneens door leden
van deze terroristische organisatie gepleegd De centrale recherche
heeft in beide gevallen een diepgaand onderzoek ingesteld.
Drie van de 25 hongerstakers, die al zestig dagen lang voedsel weigeren,
bevinden zich volgens hun advocaten in acuut levensgevaar Het zijn
Gabriele Rollnik in Berlijn, en Knut Folkerts en Siglinde Hofmann in
Stuttgart-Stammheim. Hun dood naar de malm WB de ftvangi n.
artsen een kwestie van enkele dagen. De gevangenisartsen weigeren
hen onder dwang voedsel toe te dienen. De gevangenen willen, naar
eigen zeggen, doorgaan tot het bittere einde of tot hun eisen worden
ingewilligd.
Ook de andere RAF-gevangenen verkeren volgens de artsen in een slech
te conditie. Bij hen zijn al onherstelbare schadelijke gevolgen voor hun
gezondheid geconstateerd De advocaten herinneren in hun pleidooi
voor de gevangenen aan het feit dat het RAF lid Holger Mcins op 9
november 1974 na 54 dagen hongerstaking stierf en dat dat grote pro
testacties tot gevolg had
De sympathiebetuigingen voor de gevangen RAF leden in West-Duits-
land nemen toe. Op het Munsterplein in Bonn ketenden zich enkele
dagen geleden familieleden van de hongerstakers aan een vrachtwagen
vast. Zij eisten een gesprek met de minister van justitie en een ..centra
le politieke beslissing" van de regering inzake gevangenhouding van
de veroordeelde terroristen. De politie maakte een eind aan het protest,
omdat de demonstratie niet was goedgekeurd
(ADVERTENTIE)
V)
Ml T hl N C» HOI M Hl TAAI HI (.HI I Mil iKOl M Hl I A Al I
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
JOHANNESBURG (Reuter/UPI)
Zuid-Afrika had jaarlijks 18.5
miljoen dollar op het budget
staan voor geheime propaganda-
projecten tot het schandaal in
1978 werd onthuld. Dit zegt het
Zuidafrikaanse blad "Johannes
burg Star", dat gisteren een do
cument publiceerde met één,
volgens het blad volledig over
zicht van de geheime projecten
De onthulling van het informatie-
schandaal. bekend onder de
naam "Muldergate leidde tot de
val van president Vorster en mi
nister van informatie, Connie
Mulder.
De "Johannesburg Star" publi
ceerde gisteren een brief van mi
nister Mulder aan minister van
financiën, Owen Horwood, waar
in een budgetvoorstel voor het
jaar 1978-1979 wordt gedaan De
brief is gedateerd 26 april 1978.
slechts enkele dagen voordat
Mulders ondergeschikte Eschel
Khoodie, het bestaan van een ge
heim fonds onthulde. De brief
bevat voorstellen voor 112 pro
jecten voor een totaal bedrag van
10,4 miljoen dollar
Kennelijk om veiligheidsreden
wordt in de brief geen melding
gemaakt van een geheim fonds
van 8.1 miljoen dollar voor een
Zuidafrikaans Engelstalig blad.
"The Citizen".
De meeste geheime fondsen waren
bestemd voor propaganda-doel-
einden in het buitenland. Lan
den met propagandaprojecten
waren onder andere Frankrijk.
De Verenigde Staten. West-
Duitsland en ook Nederland.
De "Johannesburg Star" zegt dc
lijst te hebben gekregen van
rechtse politici die kennelijk wil
len proberen politici in diskre
diet te brengen vlak voor de ko
mende, slechts voor blanken be
stemde, verkiezingen op 29 april.
Volgens de Star waren verscheide
ne ministers van het huidige ka
binet van te voren op de hoogte
van de geheime projecten, onder
wie minister van financiën Hor
wood en minister van buiten
landse zaken. Roelof Botha. De
rechtse politici zouden door het
overhandigen van de brief van
de naam van ex-minister Mulder
willen zuiveren, die uit de rege
rende nationale partu is gezet en
nu met een eigen partij aan de
verkiezingen deelneemt
In de door de Star gepubliceerde
brief wordt ook melding van een
project dat nog tot vorig jaar
doorliep. Het zou gaan om een
project van de christelijke liga
van Zuid-Afrika die campagne
voert tegen kerkelijke anti-.ip.ni
heidsbewegingen Minister van
buitenlandse zaken Botha heeft
toegegeven dat de regering tot 31
maart 1980 banden had met de
liga, maar traan Imngd lal
de oppositiepartijen hiervan vol
ledig op de hoogte waren ge
bracht.
(ADVERTENTIE
V wal doet goud voor een vrouw
.VERLOVINGSRINGEN
groeibrillant ringen
alliance-ringen
ty J kijk wat goud voor u doet
^rrr^VAN ROSSUM DU CHATTEL
juwelier-diamantair beëdigd taxateur
Breestraat 95 LEI DEN tel. 120092
