Trijfel
ALARM IN DE RODE BAAI
Projekttheater grijpt te hoog
"Varieté-Varieté"
verouderd geheel
r.
MAANDAG 6 APRIL 1981
Runderdaas
Ik ga even een paar dagen naar
Tiflis, dat moet tenslotte ook
gebeuren. Daarom wil ik.
voordat het te laat wordt, nog
even terugkomen op dat ver
haal van Hans Rombouts in
zijn boek Ammahteiten
over een puistje op de kin,
waaruit allemaal spinnetjes
te voorschijn kropen toen de
buil openbarstte. Ik wees er
toen op dat een soortgelijk
verhaal ook voorkomt in
..Broodje aap. waarin Ethel
Portnoy een groot aantal 'ais
waar vertelde' verhalen heeft
opgetekend, die meestal een
nogal onaangename inhoud
hebben. Hoewel... De nieuwste
'broodje aap die ik hoorde
ging over een ski-ster. die hal
verwege de daling zó nodig
moest plassen, dat ze even
achter een rotsblok stopte,
haar broek naar beneden
deed. en de rest. ach, die kunt
u denk ik wel raden. Waar het
me om gaat is, of dat 'dieren
verhaal over mensen' van
Hams Rombouts bestaanbaar
is of niet. Niet met spinnetjes,
wel met bepaalde vliegjes,
had een huidarls hem gezegd.
Twee brieven van lezers be
vestigen het. Ik citeer eerst
mevrouw A. van der Sluijs
uit Utrecht:
„Vlak voor en in het begin van
de oorlog werd ik in het begin
van de zomer, elk jaar, stee
vast één maal gestoken door
een runderdaas, zon groot
plat grijs beest, dat je pas
voelt als het kwaad al ge
schied is. Wij hadden een wei
land met koeien in de buurt
en ik was altijd de enige pi
neut uit ons gezin. Wel was ik
er dan voor de rest van het
seizoen van af, want men
maakt kennelijk zoveel antis
toffen. dat het verder niet
meer hindert, en trouwens: ik
werd gewoon geen tweede
keer gestoken. De lol was er
dan zeker af.
Ik kreeg dan steeds een enorme
bult met een grote keiharde
gele pit, ongeveer 5 a 6 mm in
doorsnee. De rode hof er om
heen werd 3 a 4 centimer.
Jeuk en pijn etcetera. Arm of
been werd dik. Behandeling
Door
Kico
Scheepmaker
n
Eén keer echter, het zal in 1941
geweest zijn, toen de prik in
mijn ekel terecht was geko
men, was het erger: het been
was van kuit tot enkel één
rechte dikke klomp, stijf,
pijnlijk. Ik kon er nauwelijks
mee lopen. Verder koortsig,
ziek gevoel.
Dan maar een keer ermee naar
de dokter. De gele bult was
groter dan anders en kei
hard. ,,Ik maak hem maar
open", zei de dokter en hij
haalde er een mes doorheen.
Ik natuurlijk met m'n neus
zowat op mijn knie om te kij
ken. Uit de opening puilde
een dikke gelige massa, be
staande uit een klont daze-
neitjes! Dat mijn maag om
draaide. zeker bij de gedach
te wat er gebeurd zou zijn als
de zaak niet op dat moment
was opengemaakt, behoeft
geen betoog. Ik kan er nog
misselijk van worden...".
Strijken
Ik denk het ook. Men vergete de
lintworm en de spoelworm
niet, die het menselijk li
chaam als woonoord kiezen,
en de wormpjes of maden
waar kinderen wel eens last
van hebben en die zich dan
met 'wormkoekjes' laten be
strijden. De heer L. W. A. Bo-
gers. ook uit Utrecht, schrijft
dat hij na het lezen van het
verhaal over de kinnespinnen
moest terugdenken aan zijn
tropische jaren in Nigeria.
Zaire en Centraal Afrika in
het begin van de jaren zeven
tig:
,£oort vlieg die eitjes legt. Ko
men er minuscule wormpjes
uit die in je huid kruipen. Die
vliegen leggen hun eitjes bij
voorkeur in het wasgoed dal
buiten te drogen hangt Hel
enige middel om die uiterst
minuscule eitjes eruit te krij
gen is met een zeer heet strij
kijzer al je goed strijken, ook
je sokken. Met het blote oog
zijn die rotdingen niet te zien.
Die wormpjes zijn. als ze vol
wassen zijn geworden, zeker
zo'n 3 tot 4 centimeter lang en
veroorzaken ontstekingen die
soms littekens nalaten. Als ie
mand naar die tropische stre
ken gaat. moet hij niet alleen
anti-malaria pillen slikken,
maar ook al zijn wasgoed
dubbel strijken.
In Mindanao Phillippijnen
waar ik twee jaar werkte, be
schikt men over een heerlijke
groente bestaande uit grote
groene bladeren, zo groot als
een fors theeblad („hier
spreekt nu even uw captain:
ik neem aan dat met 'thee
blad' zo'n serveerblad voor
kopjes thee bedoeld wordt").
Als je het kookt smaakt het als
kapok, eet je het als sla dan
ben je lange tijd erg ziek,
maar strijk je het (tussen
twee velletjes schoon papier)
met een strijkbout, dan is het
én verrukkelijk, én ongevaar
lijk. Zo kun je in die streken
het gebruik van een strijkij
zer nog wat uitbreiden".
Broodje aap
Ze hurkt dus neer. maar op dat
moment beginnen haar skies
te glijden. Ze maakt steeds
meer snelheid, en zo stuift ze
tenslotte, met haar broek op
haar enkels, het wintersport
centrum binnen, waar ze
voor de ogen van haar mede
reizigers uitgeput neervalt en
haar enkel breekt. Want een
ongeluk komt nooit alleen. In
het gipsvliegtuig terug naar
huis ligt ze naast een man
met een gebroken been. Ze
vraagt hoe hij daar aan
komt. Dat zult u niet geloven,
zegt hij. Ik daal op mijn dooie
gemak af, schiet er opeens een
vrouw in haar blote kont
langs me heen, ik schrik!, ik
val!, en breek mijn been.'
LEIDEN Het Projekttheater
speelde zaterdagavond in het
LAK-theater haar "Feydeau"-
voorstelling. Hierin zijn twee ko
medies uit het einde van de ne
gentiende eeuw tot één geheel
versmolten, zonder dat het resul
taat ook maar één keer een glim
lach oproept.
Nu is het ook niet de bedoeling van
het Projekttheater om het pu
bliek van het lachen van de stoel
te laten rollen, hoogstens van
verbazing. De twee komedies,
"La dame de chez Maxim" van
Georges Feydeau en "An Ideal
husband" van Oscar Wilde, zijn
van alle komische verwikkelin
gen en aktie ontdaan. Wat over
blijft is een spel van woorden
tussen de vijf acteurs. De weini
ge bewegingen lopen meestal
niet synchroon met de tekst.
In het begin weet het toneelbeeld
nog wel te overtuigen. Met gedis
tingeerde bewegingen en sophis
ticated taalgebruik wordt een
sfeer van decadentie en dandyis
me opgeroepen die, ondanks het
strikt sobere decor, voelbaar is.
Wederzijds onbegrip en verre
gaande vervreemding vormen de
voornaamste emoties tussen de
spelers. Dat wordt nog versterkt
door de steeds wisselende rollen.
Ondanks dat vervult elke speler
Expositie rond
werk van
Botho Strauss
AMSTERDAM GPD) - „Discus
siëren over Botho Strauss bete
kent altijd een paar aspecten van
zijn werk wel aan bod laten ko
men en een heleboel niet. We
hebben vanavond dan ook onge
twijfeld een boel laten liggen,
maar ik hoop dat desondanks
duidelijk is geworden dat Botho
Strauss tot de belangrijkste to
neelschrijvers van dit moment
behoort".
Met deze woorden rondde voorzit
ter Jan Kassies „directeur van
het instituut voor theateronder
zoek" gisteravond in het Amster
damse Shaffy-theatereen forum
discussie over „de opvoerings
praktijk van Botho Strauss in
Nederland" af. Daarmee kwam
tevens een einde aan een door
CREA. de culturele organisatie
van de universiteit van Amster
dam. georganiseerd symposium,
waarin drie maanden lang via le
zingen, films, toneelvoorstellin
gen en een expositie het werk
van deze Duitse schrijver uitvoe
rig is belicht.
Hoezeer Botho Strauss momenteel
internationaal in de belangstel
ling staat, wordt vooral duidelijk
op de expositie. Daar prijken fo
to's van een voorstelling van
„Groot en Klein", Botho Strauss'
meest recente stuk in New York,
naast afbeeldingen van een groot
aantal andere opvoeringen, met
name Duitse en Nederlandse. Sa
men met een uitgebreide reeks
artikelen en recensies, geven zij
een indrukwekkend beeld van
de verschillende interpretatie
mogelijkheden, die de toneel
stukken van Botho Strauss bie
den. De expositie, ingericht in
het CREA-gebouw, Sarphati-
straat 108, Amsterdam, blijft ove
rigens nog tot 17 april open.
een nauwkeurig afgebakende
functie binnen het grotere ge
heel.
Naarmate de voorstelling vorderde
bekroop me echter meer en meer
het gevoel, dat ik weliswaar naar
iets schijnbaar belangwekkends
zat te kijken, maar dat m'n disci
pline als toeschouwer blijkbaar
tekort schoot. Je houdt steeds
het gevoel: het moet nog komen.
Als dan het einde is bereikt, zijn
de grote lijnen nog niet zicht
baar.
Dat is dan ook het grootste be
zwaar tegen de aanpak van het
Projekttheater. De voorstelling
"Feydeau" is opgezet alsof het
publiek uit louter theatertheore
tici met een onmetelijk begrips
vermogen zou bestaan. De ver
nieuwingsdrang van regisseur
Jan Joris Lamers, die bij het On
afhankelijk Toneel nog tot goede
resultaten leidt, is met "Fey
deau" werkelijk uit de bocht ge
schoten.
Bij het einde van de voorstelling
resulteerde dat in een naargeesti
ge afsluiting: de laatste zin werd
gezegd, de acteurs blikten ver
wachtingsvol naar het publiek-
....maar niemand klapte. Onder
doodse stilte zochten de weinige
toeschouwers als wandelende
vraagtekens de foyer op om de
verbouwereerdheid met een
drankje weg te spoelen. Als ver
nieuwingsdrang zo'n genante
reactie oplevert, wordt het dan
geen tijd wat meer rekening te
houden met het bevattingsver
mogen van het publiek?
ARIEJAN KORTEWEG
380?
=1
'ik. hod ion geiod dot
het me niet 2ou lukken'
De belevenissen van Jommeke
Haha .die kan
niet meer
ontsnappenJ
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "The blue lagoon",
da. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. zo. 14 15.
16.30. 19.00 en 21 15 uur. al
Nachtvoorstelling: "SOS Concorde", vr.
en za. 23 30 uur. 16 jr
CAMERA (124919). "Cactus Jack", da.
19 00 en 21.15 uur. al
Kindermatinee 'Tom en Jerry", za. en
woe. 14 30. zo 13.30 uur
Nachtvoorstelling "I never promised
you a rosegarden", vr. en za. 23.30
uur, 16 jr
LIDO 1 (124130): "Een vlucht regenwul
pen", da. 14 30. 19.00 en 21.15 uur. zo.
ook 16.45 uur. 12 jr
LIDO 2 (124130) "Nine to five", da.
14.30. 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45
uur, al.
LIDO 3 (124130): "The Blues brothers",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook
16.45 uur, al.
LIDO 4 (124130): "Strawdogs", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, zo ook 16 45 uur.
16 jr.
STUDIO (133210): "Kagemushada
20.00 uur. do., vr.. ma en di. ook 14.30
uur, al.
Kindermatinee: "Anstocats", za. en
woe. 14.30. zo 14.30 en 16 45 uur.
TRIANON (123875): "Superman 2". da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur. zo 14 15.
16.30, 19.00 en 21.15 uur, 12 jr
REX (125414): "Intiem gefluistr", da.
14.30, 19.00 en 21 15 uur, zo 14.15,
16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr
Bioscopen Alphen
(Voor informatie tel.nummer 01720-
20800)
EURO 1: "Eiland der verschrikking",
da. 13.30, 1830 en 21 15 uur. zo ook
16.00 uur, za. ook 24 00 uur, 16 jr
EURO 2 "Monty Pvthon s Life of
Brian", da 13 45. 18 45 en 21 15 uur.
zo. ook 16.15 uur. 12 jr
Nachtvoorstelling "Tough guys", za
24.00 uur. 16 jr
EURO 3 "Een vlucht regenwulpen",
da 14.00. 19 00 en 21.30 uur, zo ook
16 30 uur. 12 jr
Nachtvoorstelling: "Hardcore", za. 24.00
uur, 16 jr.
13 30 l
Nachtvoorstelling 'Tante Emma's
shop", za 24 00 uur. 18 jr
Bioscoop Voorschoten
"Cadaveri cxcellenti". vr. 20 45 i
jr
"Five
16
uperfighters". za 16 00 en 18 30
uur. zo 16 00 en 18 45 uur. ma di
woe. 20 30 uur. al.
Kindermatinee "De lieverdjes van Am
sterdam", za. en zo. 14 00 uur. woe
14.15 uur.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13 00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Ebsabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dagc-
Sportmedisch Advies Centrum, blessu
respreekuur. Elisabethziekenhui Lei
dei dorp, 's maandags van 19.30-20.30
Een scène uit "Varieté-Varieté"
De omstandigheid, dat de Leidse Schouwburg enerzijds beslist niet opti
maal was bezet en het voortijdig vertrek anderzijds van enige ontevre
den schouwburgbezoekers hoeft op zich geen indicatie te vormen om
trent het artistiek niveau van 'Varieté-Varieté'. Toch konden Oskar
Schlemmer en Helfrid Foron, die als belangrijksten zaterdagavond hun
naam aan dit clowneskhgebeuren hadden verbonden, onze aandacht
nauwelijks gevangen houden.
Een uitzondering willen we nadrukkelijk maken voor de olifant (Der
Elefant/Jürg Hummel) in de "Tiershow" en het 'Familienzwischen-
spiel', waarbij de aanblik van de 'Monstcrvater' (wederom Jurg Hum
mel), de 'Monstermutter' (Susanne Rehe) en het 'Monsterkind' (Bern-
hard Strittmatter) nog wel enige waarderende klanken aan het publiek
kon ontlokken.
Maar voor het overige bood deze, zonder pauze tot tien uur durende,
voorstelling een uiterst mager en marginaal alternatief voor het in vele
landen uitgezonden Eurovisiesongfestival, dat ok al jaren niet meer is
wat het zou moeten zijn. Gunter Kuschmann zorgde voor het toneel
beeld; George Gruntz voor de muziek en de eerder genoemde Helfrid
Foron had de regie
Wanneer we ons realiseren, dat het programmaboekje vermeldt, dat de
oorspronkelijke voorstelling met pauze al op 24 september 1978 heeft
plaatsgevonden in de 'Neue Nationalgalerie in Berlijn in opdracht van
de 'Berliner Festwochen' van dat jaar, wordt duidelijk, dat 'Varieté-
Varieté' zichzelf declasseert. Terwijl men Parijs, Dublin. Londen. Brus
sel, Rome, Instanboel. Milaan en Wenen aandeed, zou het gee n onzinni
ge zaak zijn geweest een nieuw programma te maken of het bestaande
programma van flonkerende alternatieven te voorzien
Dit is nagelaten en uitsluitend om die reden een verwijt aan Oskar
Schlemmer, Helfrid Foron en hun gezelschap om met een zich niet
vernieuwend theaterprogramma zoveel mogelijk van de wereld te kun-
BERT KOEKEBAKKER
Marinecomplex Noordeinde. 30 maart V
m 4 april. Matrogoth. deze plezierjacht
m'n eerste huwelijksreis
Rijkmuseum van Geologie en Mineralo
gie. Hooglandse Kerkgracht 17. tm
april. 'Planten van vroeger en nu', i s m
de Hortus Botanicus der Rijksuniversi
Kindcra/deling: dag.
C.C.U fhartbewaking), dag
14.15-14.45 en 19 00-19.30 uur
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volat
Elke dag
14.15 15 00 uur
18 30 19 30 uur
Voor dc prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders)
Maandag t.'m vrijdag
1830-18 45 uur
Zaterdag en zondag
Dag. ..ik-
15 00-15 45 uur
18.30-19 00 uur
Bezoektijden kinderafdeling
EUu lii
14 15-1500 uur
18.30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijn.n.rd
13 30-14 15 en 1830-1930 uur 3e kb.
13 30-14 15 en 18 30 19 30 uur Kraam..I
deling 13.30-14 45 alleen \i>or echtgeno-
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluid hinder van vlieg
verkeer van en n
dag en nacht worden gemeld bij h« t in
formatiecentrum Geluid -hind. r Schip
tol (020-175000)
14 t
17 i
Museum Boerhaave. 'Dr. Auzoux'. ten
toonstelling van anatomische modellen
uit 1900. gemaakt van papier-mache.
Steenstraat la. t/m 11 mei. ma t m vr van
»ot 16 uur en zo van 13 tot 16 uur
Galerie Demse Stephan. tentoonstelling
Hermanus Berserik. l m 12 april, vr
za., zo. van 14.00 lot 18 00 uur
Lak Galerie. Levendaal 150, maart, ma
t m vr van 10 tot 18 uur.
tekeningen.
LAK-foyer. Levendaal 150. expositie
Roger Busschots-Monotvpcs, april, van
19 30 uur tot 20 30 uur
Art Tea House De Oude Rijn, t/m 29
april. Hilbrand Bruyning en Liesbcth
Lukaart. di t/m za van 10-18 uur. do van
19-21 uur en zo van 11-17 uur
(@ucicl tieuius
6 APRIL 1981.
Honderd jaar geleden stond in de
krant:
- Uit Veur bereikt ons de volgende
klaagtoon Het ziet er met de jon
ge planten bij de tuinders aller
treurigst uil; de nachtvorsten en
felle oostenwind der laatste da
gen vernietigden alles. Komt er
niet spoedig zachter uver opda-
gen, dan gaan voor duizenden
guldens aan bloemkool in deze
streek verloren De schrale wind
heeft aan de weilanden een roodr,
vale kleur gegeven mets. letter-
lijk niets ontwikkelt zich lot groet.
- Als een staaltje rail onveilig
heid te Parijs kan dienen, dat een
rustig burger op een avond in de
voriQc week. juist terwijl hij aan
zijne woning op den Boulevard
de la Chapelle aanbelde, door een
paar slranfrorers. toaarron hel
tegenwoordig in deze wereldstad
wemelt aangegrepen en tn een
oogwenk van zijn horloge en por-
temonnaie beroofd werd. nadat
hij eerst halfdood u'as geslapen.
Tot eer van de Panjsche politie
moet echter gezegd worden dat de
schelmen spoedig door een twee
tal agenten, die op de noodkreten
van het slachtoffer uxiren komen
toeschieten, gepakt werden
- Uit Wcenen uordt bericht, aal
een Hougaarsche vrouw aan kei
zer Frunz Josef twee fraaie bou-
quetten zond. die den vorst etvn-
u*el niet ter hand werden gesteld,
omdat het bleek dal de bloemen
rergifhgd waren De trouu? is
verdwenen en alle naspeuringen
zijn tot nu toe ver geefsch geweest
Vijftig jaar geleden
- Gisternacht hoorde ren 70-jan-
pe eigenaar roti een huilen cd
nabij Parijseenig geluid t unach-
Ier een deur van de slaapkamer.
Hij begaf zich naar i hl,-
dend vertrek en stond plotseling
tegenoeer een ge maskerde inbre
ker. die zich op hem unerp On
danks zijn leeftijd wist hu in de
toorsteling een revolver Ie berei
ken. die op ren «roei in zijn slaap
kamer lag Hij loste twee schoten
waardoor de tndrtnoer gedood
irerd. Toen de gendarmerie arri
veerde. bleek de inbreker de zoon
l*an een naburigen grondbezitter
Ie zijn, die art
schulden tot in
en De dader ga
