Hongaarse kerk wil
geen bijbelsmokkel
Philidor beslist
mee over lot
van 'buur' LSG
Van der Hart
'ad-interim'
in Maastricht
Havermans neemt de leiding
Iedereen kan er een kopen
Predikanten
mijden
het noorden
Sterk deelnemersveld
Zilveren Molenloop
VRIJDAG 3 APRIL 1981
(Van onze redactie
geestelijk leven)
Drie jaar geleden gaf de
Hongaarse overheid de
Hervormde Kerk in dat
land (900.000 leden) toe
stemming, een bijbelwin
kel in Boedapest te ope
nen. Elke dag kan men
daar, van 10 tot 6 uur, te
recht, ook zaterdags. De
bijbel in het Hongaars is
er te koop, maar ook in ve-
De regio (classis) Winschoten van
de Hervormde Kerk telt op het
ogenblik vijftien gemeenten
waar geen predikant is. In een
brief aan de synode, de landelij
ke beroepingscommissie, de ker
kelijke hoogleraren en de leiding
van het hervormd seminarium in
Driebergen uit zij daarover haar
bezorgdheid.
Te weinig predikanten hebben be
langstelling voor een beroep uit
deze streek. "Wij hebben de stel
lige indruk dat er vaak al te ge
makkelijk nee wordt gezegd te
gen beroepingscommissies uit
het noorden". "De kerk is wel
geen domineeskerk meer, maar
wij hebben toch behoefte aan
mensen die begeleiden en stimu
leren in het avontuur van het ge
meente-zijn in deze tijd. Beleid-
voeren vereist ook vakbekwaam
heid".
Ie andere Europese talen.
En verder theologische
boeken en eenvoudiger
uitgaven voor kerkleden.
Maar het is wel de énige
christelijke boekwinkel in
dit communistische land.
De staatswinkels verko
pen geen bijbels.
De perschef van het Duitse bijbel
genootschap, Roland Velten,
vertelde na een bezoek aan Hon
garije, dat de winkel in Boeda
pest over de klandizie niet heeft
te klagen. Twee medewerkers
van de publiciteitsafdeling van
de Hervormde Kerk staan de he
le dag achter de toonbank, en zij
hebben het behoorlijk druk. De
ze kerk is de enige met een door
de staat erkende uitgeverij. Daar
om heeft de Hongaarse "Bijbel-
raad", waarin alle protestantse
kerken zijn vertegenwoordigd,
aan de Hervormde Kerk de uit
gave van de Hongaarse bijbel
toevertrouwd.
1200 winkels
De kerkelijke gemeenten moeten
zelf voor de verspreiding zorgen.
Erop doelend dat de Hervormde
Kerk in dit land 1200 plaatselijke
gemeenten telt, zei ds. Kalman
Tarr, leider van de publiciteitsaf
deling: "Eigenlijk hebben wij
1200 boekwinkels". En dat geldt
evenzo voor de Lutherse Kerk
met haar 400.000 leden en voor
de Unie van Baptistengemeen
ten met 12.000 volwassen ge-
doopten. In al deze gemeenten is
de bijbel steeds te koop.
Ieder jaar geeft de publiciteitsafde
ling zo'n dertig christelijke boe
ken uit. Ze verzorgt ook nog vier
tijdschriften. Vorig jaar ver
scheen voor het eerst de Hon
gaarse versie van "Groot Nieuws
voor U". Het magazijn van de uit
geverij is over het algemeen goed
voorzien van bijbels en andere
uitgaven.
De hervormde bisschop dr. Karo-
ly Toth wilde bij het bezoek van
perschef Roland Velten de si
tuatie niet rooskleuriger voor
stellen dan ze is. Maar een feit is
dat iedereen die in Hongarije
een bijbel wil hebben er een kan
kopen. Dat wil zeggen: als er
steeds voldoende worden ge
drukt. Daar ligt het probleem.
De laatste tijd konden ieder jaar
ongeveer 30.000 bijbels worden
geproduceerd op papier dat de
Wereldbond van Bijbelgenoot
schappen gratis ter beschikking
had gesteld. De vraag is, of de
westerse bijbelgenootschappen
dit kunnen blijven betalen. Per
jaar is er zo'n f. 100.000 voor no
dig. Er zijn dus toch wel onzeke
re factoren.
Bovendien functioneert in een aan
tal plaatselijke gemeenten de bij
belverkoop niet naar wens. Als
de predikant er weinig aandacht
aan schenkt of er. bestaan inner
lijke tegenstellingen in een ge
meente, dan bemoeilijkt dat de
verspreiding. Daarom blijft de
Wereldbond 'er bij de Hongaarse
kerken op aandringen, naar bete
re verspreidingskanalen te zoe
ken.
Zwarte markt
Nog altijd worden er bijbels naar
Hongarije gesmokkeld. Dat heeft
echter onlangs tot gevolg gehad
dat de regering de Bijbelraad en
de publiciteitsafdeling van de
- BOEDAPEST. In deze stad is de enige "christelijke" boekwinkel te vinden die Hongarije rijk i
Hervormde Kerk ervan beschul
digde, meer bijbels te drukken
dan was toegestaan en die op de
zwarte markt te verkopen.
Bij een onpartijdig onderzoek door
de Wereldbond bleek, dat een
groot aantal in beslag genomen
nieuwe testamenten was gedrukt
in Zweden en zonder overleg of
toestemming door een Ameri
kaanse organisatie was ver
spreid. Deze organisatie heeft
dat bekend en inmiddels beloofd
zoiets niet meer te zullen doen.
De Hongaarse kerken hebben, zo
meldt het Nederlands Bijbelge
nootschap, een dringend beroep
op christenen in het Westen ge
daan om aan deze methode niet
mee te werken. Het uitgave-
recht in Hongarije zelf zou er
door in gevaar komen. Voor een
paar duizend smokkelbijbels
zou de verspreiding van 30.000
legale Hongaarse bijbels verbo
den kunnen worden. Als ergens
in Oost-Europa bijbelsmokkel
niet nodig is, dan is dat wel
hier.
Blinden
Het Hervormd Persbureau Neder
land berichtte vanmorgen, dat de
Hongaarse Bijbelraad binnen
kort voor blinden het bijbelboek
Job in braille zal uitgeven. Voor
deze mensen zijn nu al het evan
gelie van Marcus en de brief van
de apostel Paulus aan de Romei
nen in braille beschikbaar, en
ook een geluidsband van negen
tig minuten met citaten uit de
bijbel.
Voor de produktie van een paar
duizend exemplaren van Job in
braille heeft de Hongaarse Bij
belraad de technische hulpmid
delen gekregen van de Lutherse
Braille-vereniging in de Ver
enigde Staten.
In de nabije toekomst zullen ook
de Handelingen der Apostelen
en het laatste bijbelboek (Open
baring) in braille verschijnen.
Volkstuintjes
van de kerk
De diakonie van de hervormde
gemeente in Barneveld heeft
een stukje grond van onge
veer anderhalve hectare aan
gekocht om werkloze of ar
beidsongeschikte mensen aan
een volkstuintje te helpen Vo
rig jaar is de diakonie daar
mee begonnen. Zij het toen
een aantal volkstuinen aan
leggen om werklozen en ar
beidsongeschikten een goede
recreatiemogelijkheid te bie
den. Er was zoveel belangstel
ling voor, dat de oppervlakte
al gauw te klein bleek om alle
gegadigden te voorzien.
Daarom heeft de diakonie er
nu een stuk grond bij gekocht.
Er is een commissie uit de dia
konie gevormd die zich met
de aanleg en de indeling van
de tuintjes gaat bezighouden.
Kort geding. De president van de
rechtbank in Roermond zal op 14
april uitspraak doen in een kort
geding dat de Calama-groep uit
Rotterdam (22 leden) aanspande
tegen dr. G. Gelissen. deken van
Gennep. De groep bestaat uit
priesters en leken die zich inzet
ten voor arme boeren en arbei
ders in Zuid-Amerika. Zij eist. op
straffe van een dwangsom van f.
100.000 per dag. dat Gelissen be
paalde beschuldigingen naar
aanleiding van de Landelijke
Bisschoppelijke Vastenactie in
trekt. Zo betichtte hij pater P.
Nelen. directeur van het Bureau
Internationale Solidariteit, ervan
te sympathiseren met de Cala-
ma-groep, "waarvan de leden ex-
pnesters zijn die de marxistische
leer aanhangen".
Mr. F. Kernkamp, woordvoerder
van de groep, zei dat de beschul
digingen in strijd zijn met de fei
ten en dat leden van de groep in
ontwikkelingslanden schade on
dervinden van deze beweringen.
De verdediger van de gedaagde
partij, mr M. Moszkowicz, be
toogde. dat deken Geüssen niets
had miszegd. Een "methode-pa
pier" van Calama uit 1978 toont
dat duidelijk aan Er spreekt
sympathie uit voor het leninisme
en marxisme. Reactie van Cala
ma "Dat papier gold voor niet-
katholieken en is later geheel ge
wijzigd".
Buiten de rechtszaal ontstonden
heftige discussies tussen aan
hangers van beide partijen.
Hervormde Kerk beroepen te
Linschoten kandidaat D Siebe-
link Brakel. te Zuidland J. L. Ra-
vesloot Heemse; aangenomen
naar Gendringen kandidaat C.
Wijnberg Woudenberg, naar Hui-
zum (Fr.) P. de Ruiter Kampen.
Geref. Kerken Vrijgemaakt be
roepen te Berkel H. Geertsma
Nijverdal.
Paus-Wereldraad Officieel is
nu afgesproken, dat de paus op 5
juni de staf van de Wereldraad
van Kerken in Geneve zal bezoe
ken. Hij gaat al op 1 juni naar dit
land.
LEIDEN - "Ik vind het jammer
voor LSG, maar ik vrees dat ze
na morgen uit de hoofdklasse lig
gen." Aldus Joop Piket, teamlei
der van het eerste schaakteam
van Philidor. Piket doet deze uit
spraak niet zonder reden. Deze
zaterdag treden immers de eerste
teams van Philidor en LSG in de
achtste en voorlaatste ronde van
de landelijke KNSB competitie
tegen elkaar aan.
Philidor is allang veilig, maar de
toestand voor mede-hoofdklas
ser LSG is penibel. Nadat LSG
in de zesde ronde de eerste pun
ten ten koste van MEMO verza
meld had. zag het er even hoop
voller uit voor de Leidenaars. Te
gen BSG ging het vervolgens
echter weer volledig mis: een 9-1
nederlaag. Nog steeds heeft LSG
1 kans op lijfsbehoud in de
hoofdklasse, maar dan zullen de
laatste twee duels wel gewonnen
moeten worden. De klap die
BSG aan de 3M-plocg uitdeelde
is vermoedelijk echter te hard
aangekomen. Het moreel van de
Leidenaars lijkt nu geheel gebro
ken. Teamleider Bosman maakt
eveneens een geslagen indruk:
"We zitten helemaal stuk. Tot
overmaat van ramp moeten wé
het ook nog zonder Charles Kuy-
pers en Wim Heemskerk stellen.
Kuypers viert precies op deze za
terdag zijn trouwdag, terwijl
Heemskerk een toernooi in
Reims speelt. We hopen er maar
weer het beste van, meer kan ik
niet zeggen.
LEIDEN Door bemiddeling van
'atletiekambassadeur' Bram
Wassenaar (37) verschijnt zater
dagmorgen een groot deel van de
nationale marathon-selectie aan
de start van de 19de Zilveren Mo
lenloop. Cor Vriend, Roelof
Veld, Gerard Mentink, Jacques
Valentin, Robert Strik en Bram
Wassenaar van de organiserende
vereniging De Bataven/Leiden
zijn de voornaamste favorieten
voor de eindzege. Ook een deel
van de dames-selectie en de rol
stoelatleet Andre Moedig willen
de twintig kilometer lange weg
wedstrijd volbrengen.
Vorig jaar werd de Zilveren Molen
loop gewonnen door Cor Vriend,
deelnemer van de Olympische
Het Nederlands amateurvoetbal
elftal heeft het ook in de tweede
wedstrijd tegen het Oostduitse
jeugdtcam niet kunnen bolwer
ken. Gisteren werd in Böhlen
met 1-3 (0-1) verloren. De eer
ste wedstrijd, dinsdag, had al een
verlies met 0—2 opgeleverd.
De doelpuntenmakers waren: 6.
Schulz 1-0, 56. Borchardt 2-0,
71. Scheepers 2—1, 90. Jarmus-
kiewicz (strafschop) 3-1
Marathon, vóór Roelof Veld en
Bram Wassenaar (winnaar in
1979). Het parkoers—record is
met één uur, één minuut en ze
ven seconden sinds 1971 in han
den van Geerten Jansen.
De start van de wedstrijd, die het
deelnemersveld langs tal van
molens door het fraaie polder
landschap ten noord—oosten van
Leiden voert is om 14.00 uur op
het terrein van de Groenoordhal-
len. De ongeveer vijfhonderd at
leten gaan eerst over de Willem
de Zwijgerlaan richting Leider
dorp, waar na 3 Vfe km bij het win
kelcentrum Winkelhof een pre
miesprint plaatsvindt. Vervol
gens lopen de deelnemers langs
de rijksweg naar Rijpwetering,
waar het 10 km punt wordt be
reikt. Via Oud-Ade en de Zijl-
dijk keren de lopers terug, naar
Leiden. Ruim een uur na het
startschot wordt de winnaar aan
de finish bij de Groenoordhallen
verwacht.
Naast de wedstrijdloop voor leden
van de atletiekunie is er ook dit
jaar weer een prestatieloop voor
iedereen die zijn conditie wil tes
ten. Inschrijving vanaf 12 uur in
de kantine van de Groenoordhal
len. De start is ook om 14.00 uur.
De tijden lijken veranderd. Twee
jaar geleden vochten Philidor en
LSG nog een verbeten strijd uit
om het kampioenschap in de eer
ste klasse. Philidor was toen de
nipte winnaar, en keerde daar
mee naar de hoofdklasse terug.
LSG volgde een jaar later. Nu lij
ken de zaken anders te liggen.
Philidor is aan een uitstekend
seizoen bezig, terwijl LSG er
maar weinig van bakt. Joop Pi
ket heeft daar wel een verklaring
voor: "Ons team is nu heel wat
sterker dan twee jaar terug. Phi
lidor 1 bestaat momenteel uit een
ideale mengelmoes van jeugd en
routine. Onze staart is bijna even
sterk als onze top geworden.
Kijk maar eens naar wat Rinie
Kuyf tijdens zo'n N.K. presteert.
LSG heeft in verhouding een
zwakke staart, daar kunnen we
toeslaan. Bovendien kunnen we
ditmaal onbevangen spelen. We
hebben immers buiten ons pres
tige niet veel te verliezen."
Mocht LSG zaterdags in de kanti
ne van 3M verliezen dan is de de
gradatie een feit. Wie de tweede
degradant zal worden is nog on
duidelijk. Verrassenderwijs
staan VAS en Eindhoven (dat bo
vendien een zwaar program
heeft) er moeilijk voor, maar ook
BSG en MEMO zijn nog lang niet
veilig. Aan de top lijkt Volmac/
Rotterdam van een nieuw kam
pioenschap verzekerd. Concur
rent Philidor-Leeuwarden sneu
velde immers tegen Watergraafs
meer. De Amsterdammers zijn
met een punt achterstand de eni
gen die nog van een eventuele
misstap van de Rotterdammers
kunnen profiteren.
Samen met het duel tussen de eer
ste tientallen, liggen ook de re
serveteams van Philidor en LSG
met elkaar in de clinch. Dit tref
fen in de tweede klasse C is ech
ter van minimaal belang. Phili
dor 2 is al zeker van een goede
positie in de sub-top, terwijl LSG
2 de degradatie niet meer kan
ontlopen. Theoretisch heelt de
ploeg misschien nog kans. maar
dan moet bij LSG 2 ook alles
heel erg goed gaan, terwijl de
concurrentie volledig dient te fa
len. De kans dat dit realiteit
wordt is miniem. Gezien de ver
zwakkingen in het eerste van
LSG zal ook het tweede team
niet op oorlogssterkte aan kun
nen treden. Philidor 2 is dan ook
huizenhoog favoriet. Voorscho
ten bevecht met Overschie een
positie in de middenmoot.
Cor van der Hart: invaller voor zieke Leo Steeg man.
MAASTRICHT (ANP) Cor van der Hart heeft tot het einde van het
huidige voetbalseizoen een overeenkomst aangegaan met eredivisie
club MW. De Maastrichtse club was sinds kort op zoek naar een trai
ner, die ad interim zou moeten fungeren. Leo Steegman is nog thuis als
gevolg van een operatie aan een nekwervelhcrnia. Zijn herstel zal zeker
nog enige maanden vergen. Van der Hart werd aan het einde van de
vorige voetbalcompetitie in de Verenigde Staten ontslagen bn de Fort
Lauderdale Strikers.
Wim van Hanegem zal binnen een week beslissen bij welke club hu
komend seizoen zal spelen. De aanvoerder van FC Utrecht had donder
dag een gesprek met voorzitter Werkhoven waarin de partijen wat dich
ter by elkaar kwamen. Werkhoven verwacht dat
Feyenoord heeft de Wcstduitse spits JuppKacsor VOOI li
tracteerd. Het contract gaat m op 1 juli van dit jaar Kaczor was eind
februari van VFL Bochum gehuurd Die overeenkomst blijft van
kracht tot 30 juni. Feyenoord heeft de Westduitse club een transferbe
drag van 600.000 mark (660.000 gulden) moeten betalen Dit bedrag was
reeds afgesproken toen Feyenoord bij het huren van Kaczor een optie
voor een eventuele koop van Kaczor bedong.
steenbergen )gpd) - Louis Haver
mans leidt momenteel de dans
bij het Nederlands kampioen
schap pentatlon in het Westbra
bantse Steenbergen. De biljarter
uit Zundert staat in sporthal Het
Cromwiel na drie speelronden
op vijf matchpunten. Hij won
gisteren van Velthuis en deelde
de punten met Vet. Jan Arnouts.
een andere streekfavoriet, had
eveneens een goede dag. Hij
klopte favoriet Van der Smissen
en ontfutselde ook Hans Vultink
een punt.
De hoofdrol ging gisteravond, in
de opnieuw erg matig bezette bil-
jartarena, evenwel uit naar
Christ van der Smissen, 's
Avonds verscheen een getergde
Willebrorder aan de derde ronde
achter de tafel tegen Willy Steu-
res. Een nederlaag in de middag
seance tegen streekgenoot Ar
nouts was daaraan debet. Het re
sultaat loog er dan ook niet om.
Smis gebruikte tegen Steures
voor de vijf partij-overwinningen
zegge en schrijve 38 beurten, een
verbetering van het Nederlands
record, dat al op zijn naam en
die, sinds woensdag, van Jos
Bongers stond, met 8 beurten
Van der Smissen revancheerde
zich daarmee voor de in de twee
de ronde opgelopen nederlaag
tegen Jan Arnouts. De Ettenaar
won met 6-4 door het afsluitende
driebanden, nota bene de specia
liteit van Christ van der Smissen,
te winnen. Dat de Willebrorder
dit jaar op driebandengebied de
nodige progressie heeft onder
gaan. het NK en WK beindigde
hij toch met een gemiddelde van
boven de 1, bewees hij tegen
Steures door slechts 20 beurten
te spenderen aan de 30 carambo
les.
Jos Bongers. die 's middags nog zo
overduidelijk zijn kandidatuur
voor de eindzege stelde door zijn
10-0 zege op Velthuis, vond s
avonds zijn Waterloo. Piet Vet
bezorgde de Nijmcgenaar door
achtereenvolgens het libre 47-2
bandstoten en 71-2 te winnen,
zijn eerste nederlaag. Bongers
dankte dat verlies aan zichzelf.
Met name in het bandstoten
voelde hij zich kennelijk derma
te superieur, dat zijn concentra
tie op een erg laag pitje stond. In
16 beurten behaalde hij niet
meer dan 32 punten.
Toen Vet de zaak uitmaakte her
pakte Bongers zich. In de na-
stoot kwam hij tot 65 carambo
les, drie te kort om alsnog remise
uit het vuur te slepen. Die teleur
stelling kon hij in het vervolg
van de partij niet meer te boven
komen. Tegen Velthuis beindig
de Bongers zijn bandstoten wl
op voor hem waardige wijze. Met
zijn Imste serie tegen Vet be
wees hij toch momenteel op re
delijk niveau te zitten. Vol ver
trouwen kan hij dan ook volgen
de week de stryd aanbinden met
de Belgische mathadoren Ceule-
mans en Dielis in Mol op het Eu
ropees kampioenschap bandsto
ten.
Piet Vet behaalde zodoende zijn
eerste zegen in Steenbergen De
Berkhouter, die vorig jaar achter
Van der Smissen nog tweede
werd op de NK vijfkamp, rerru-
aeerde in de middaguren met Ha
vermans en bleef dankzij zun
victorie op Bongers alle uitzich
ten behouden op een plaats bij
de eerste twee. Om deze klasse
ringen gaat bet in fitoml ergei
Twee Nederlanders plaatsen zich
voor het WK pentatlon. dat eind
volgende maand in Maastricht
wordt gehouden. Van der Smis
sen is gebrand op dat mondiale
gebeuren De verbetenheid,
waarmee hij gisteravond Steures
klopte, getuige daarvan.
Vultink lijkt er minder van gechar
meerd. De Achterhoeker speelt
constant met een glimlach, maar
vargi et van tijd tot tijd lol h nk t
te scoren Vooral zun 47-1-partij
tijdens de door hem van Steures
gewonnen middagpartu. was
weer vlekkeloos. Vultink leefde
zich op zun specialiteit weer eens
uit door de partu in n beurt te
finishen.
Arnouts evenaarde 's avonds die
prestatie, nota bene tegen Vul
tink en gaf dus bluk van een ge
weldige vorm. Arnouts kwam in
lijn partij tagan da Achterhoek*
met 5-3 voor. toen kwam echter
het driebanden. Vultink explo
deerde daann en sleepte alsnog
een remise uit het vuur In
slechts 17 beurten tikte Vultink
de 30 caramboles bu elkaar.
De eigenlijk onopvallend spelende
Louis Havermans werd gister
avond koploper. De kasteleins-
zoon uit Zundert. die op de eer
ste dag van Vultink won. sleepte
gisteren drie punten uit het vuur
remise met Vet en een simpele
zegen op de nog altud puntloos
en dus uitgeschakelde Ben Velt
huis.
De stand is:
1. Havermans 5 wedstnjdpunten
17 partupunten
2. Van der Smissen4 22
3 Bongei 4 20
4 Vet 3-19
5 Vultink 3 15
6. Arnouts3 11
7 Steures2-10
8. Velthuis0 6
