Extra bouwprogramma
nodig"
Aantjes alsnog
kandidaat-af
Bezuinigingen treffen
vooral lage inkomens
\l
Hoe bestaat het?
Directeur Nationale Woningraad:
li lil
Orde op zaken
stellen voor een
gezonde economie
Planbureau verwacht 400.000 werklozen
ONDERDAG 26 MAART 1981
N HAAG (GPD) - De nieuwe be-
uinigingen van het kabinet ko-
vooral voordelig uit voor
ie middengroepen en de men-
ien met hogere inkomens. De la
gere inkomens, de ambtenaren
:n uitkeringstrekkers, die een
oeslag ontvangen, gaan extra
achteruit. Al met al zal „Opera-
'81" enigszins de-nivellerend
werken, aldus minister Albeda
[sociale zaken) gisteren bij de
presentatie van de bezuini-
jingsnota.
totaal moeten de bezuinigingen
van het kabinet-Van Agt voor de
rest van dit jaar nog zo n 2.5 mil
jard gulden opleveren. Volgend
jaar is de besparing - die vooral
tot stand komt door inkomens
matiging via premieverhogingen
al vier miljard gulden groot.
it kabinetsberekeningen van de
koopkrachtontwikkeling voor de
verschillende inkomensgroepen
blijkt dat de minima er djt jaar in
totaal drie procent op achteruit
zullen gaan. Voor modaal
(f55.000) en twee keer modaal is
de achteruitgang zo'n vier pro
cent, terwijl vier maal modaal
vijf procent zal inleveren.
i januari, na het afkondigen van
de loonmaatregel, becijferde het
kabinet een achteruitgang van
0,5 tot 1 procent voor de minima.
Modaal zou twee procent inleve-
en twee maal modaal drie
procent. Vier maal modaal zou
bijna vier procent van de koop
kracht kwijtraken.
Naast de al uitgelekte verhoging
van de premies voor WW (1 pro
cent) en AOW (0,5) stelt het kabi
net voor de zogenaamde „WAM-
toeslag" in te trekken. Deze wor
den ontvangen door mensen met
een WAO of WW V-uitkering, die
voor 1 januari 1980 is begonnen.
De toeslag was erop gericht om
de rechtspositie van deze „oude
gevallen" niet aan te tasten.
Voor de betrokkenen betekent het
wegvallen van de toeslag een ex
tra koopkrachtdaling van 1,5 tot
2 procent. Omdat het hier gaat
om mensen met een hogere dan
een minimum-uitkering zullen
zij een koopkrachtverlies van
tussen 5,5 en 6 procent onder
gaan. De overheid levert de ope
ratie zo'n f 175 miljoen op.
Slecht zijn ook de berichten voor
de ambtenaren. Naast de loon
matiging die overeenkomt met
de verhoging van de AOW- en
WW-premies in het bedrijfsle
ven, wordt het overheidsperso
neel extra gekort op de trendaan
passing in 1981 van hun salaris
sen aan de lonen in het bedrijfs
leven. Bovendien wordt de te
rugbetaling van teveel door het
Rijk betaalde AOW-premies in
geval van overstap van het ene
ministerie paar een ander, onge
daan gemaakt.
Het complete voorstel, zoals de mi
nisters Van der Stee (financiën)
en Albeda (sociale zaken) dat
woensdag aan de Tweede Kamer
stuurden, ziet er als volgt uit:
verhoging van de WW-premie
voor werknemers met één pro
cent en van de AOW-premie met
0,5 procent. Dat levert in de rest
van dit jaar te zamen 860 miljoen
gulden op, volgend jaar 1480 mil
joen.
Doordat de uitkeringen aan de lo
nen zijn gekoppeld, gaan die er
ook op achteruit. Dat levert dit
jaar 270 miljoen en volgend jaar
540 miljoen op
drijfsleven betekent door deze
premieverhoging een korting
met 1,5 procent of 260 miljoen in
1981 en 525 miljoen in 1982.
De korting op de trend 1981 voor
ambtenaren en het niet-terugbe-
talen van AOW-premies aan (ho
gere) ambtenaren betekent 215
miljoen in 1981
Beperking van de toeslagregeling
op sommige „oude" invali-
diteitsuitkenngen die dateren
van voor 1980 levert dit jaar 175
miljoen op.
Halvering van de personeelsuit
breiding bij het Rijk levert in
1981 25 miljoen op
Halvering van de personeelsuit
breiding in de gezondheidszorg
bespaart dit jaar 50 miljoen, op
de kosten van geneesmiddelen
kan 30 miljoen worden bezui
nigd (minder uitschrijven en
goedkopere middelen), terwijl
verkorting van de kraamver-
pleegduur 40 miljoen oplevert
Beperking van de prijscompensa
ties voor de uitgaven van het
Rijk betekent een uitgavever-
mindering van 350 miljoen.
- Door beperking van de prijscom
pensaties voor de lagere overhe
den houdt de schatkist 160 mil
joen over. Een pakket met klei
nere maatregelen scheelt verder
nog eens 100 miljoen.
Volgend jaar levert het bezuini-
gingspakket vier miljard op.
maar dat zal niet genoeg zijn om
de nationale economie weer in
het gareel te krijgen. Daartoe zal
volgens een voorlopige schatting
van minster Van der Stee nog
een aanvullende bezuinigings
operatie nodig zijn van 4 tot 5
miljard gulden.
Daarnaast wil het kabinet met een
aantal gerichte maatregelen
met name in de bouw - de werk
gelegenheid stimuleren. Dat ge
beurt door een extra contingent
van 12.000 woningen in aanbouw
te nemen en enkele duizenden
oude woningen te laten verbete-
In 1981 kost dit pakket de staat 250
miljoen gulden. Om dat te kun
nen betalen zal per 1 mei a.s. de
benzine-accijns met 6 cent per li
ter omhoog gaan, en die op diese
lolie met 5 cent. Dat kan volgens
de regering nog, omdat Neder
land ten opzichte van de buur
landen achterloopt met de ac
cijns
AMSTERDAM (ANP) - Een nieuwbouwprogramma van
minimaal 125.000 woningen en een verbeteringspro
gramma voor tenminste 36.000 woningen per jaar zijn
nodig, als er ernst gemaakt moet worden met de bestrij
ding van de woningnood.
Dit heeft drs. B. G. A. Kampen, algemeen direkteur van de
nationale woningraad (NWR) vanmorgen gezegd bij de
opening van het congres "werken aan wonen" in de RAI
in Amsterdam.
Dodewaard
vraagt om
stilleggen
van centrale
DODEWAARD (GPD) - Met
de kleinst mogelijke meer
derheid heeft de Dodewaard-
se gemeenteraad woensdag
avond een voorstel aangeno
men wanneer er bij de Twee
de Kamer op wordt aange
drongen om de kerncentrale
onmiddellijk stil te leggen.
Volgens de raad is de centra
le in overtreding omdat de
opslagruimte van afgewerkte
splijtstofstaven te klein is.
Nu met de splijtstofwisseling
is begonnen, wordt deze strij
digheid volgens de raad nog
groter.
Volgens waarnemend burge
meester J. H. Bergh, die een
vurig pleidooi hield voor slui
ting van de centrale, is minis
ter Van Aardenne van econo
mische zaken op de hoogte
van de overtreding van de di
rectie van de centrale. Hij ba
seert dit op een brief die de
minister woensdag aan Do
dewaard heeft gestuurd.
Daarin wordt gesteld, dat de
minister eerst overleg wil ple
gen met de GKN-directie
voordat de reactor weer
wordt opgestart en daarmee
de splijtstofwisseling is afge
rond.
WEERRAPPORTEN
Volgens Kempen zijn de vooruit
zichten op een dergelijk niéuw-
bouwprogramma allesbehalve
gunstig, nu de markt van de
duurdere premiekoopwoningen
is ingezakt. Hij noemde het een
illusie te denken dat ons land
zich een produktie van 125.000
goedkope koop- en huurwonin
gen zal kunnen en willen permit
teren.
Hij pleitte dan ook voor extra sti
mulerende maatregelen in de
sector van de duurdere premie
koopwoningen, omdat volgens
hem elke woning die niet ge
bouwd wordt betekend dat ie
mand met een laag inkomen lan
ger slecht gehuisvest blijft.
Kempen noemde verder dat er zo
veel mogelijk gericht gebouwd
moet worden voor de directe be
hoefte. Daarvoor moet wel beke
ken worden hoe op verantwoor
de wijze een stapje terug kan
worden gedaan, bijvoorbeeld ten
aanzien van de gemiddelde op
pervlakte per woning.
Die zou teruggebracht kunnen
worden omdat het gemiddeld
aantal bgewoners per woning af
neemt. "Uiteraard zullen wij
storm moeten lopen tegen de
grootste prijsopdrijvers in ons
land, de overheden van hoog tot
laag, die door hun inefficiency en
regelzucht en gebrekkige weer
stand tegen talloze hobbyisten
van nutsbedrijven, brandweer,
welstand en dergelijke de volks
huisvesting vaak nodeloos duur
maken", alsdus Kempen.
De meeste kans op succes voor een
dergelijk streven biedt volgens
Kempen een strak, deskundig
centraal beleid en niet, zo zei hij,
een decentralisatie waarvan vele
anderen op dit moment alle heil
schijnen te verwachten. Hij was
van mening dat het niet reëel is
over decentralisatie te bekvech
ten, zolang het parlement zich tot
in details met volkshuisvesting
blijft bemoeien. "De bedreigde
volkshuisvesting en de 70.000
werkloze bouwvakkers zitten
toch waarachtig niet op decen
tralisatie-experimenten te wach
ten", aldus Kempen.
DEN HAAG (GPD) - Mr. Willem
Aantjes heeft zich gisteren terug-
nieerderd", schrijft hij onder
getrokken als CDA-kandidaat Aan de acties tegen zijn kandida-
de komende Tweede-Ka
merverkiezingen. In een brief
aan het partijbestuur zegt hij te
wijken voor "intimidatie en
rechtstreekse bedreiging". Met
zijn terugtreden wil hij onder
meer zijn gezin en het CDA van
een last vrijwaren.
Aantjes, die in 1979 als fractieleider
het CDA opstapte na onthul
lingen
tuur liggen, volgens Aantjes,
„overwegend politieke motieven
ten grondslag". Hij stelt in zijn
brief dat het leed van oorlogs
slachtoffers ten onrechte hem
persoonlijk wordt aangerekend.
Maar hij schrijft ook: „Als ik be
paalde fouten niet had begaan,
zou die relatie niet gelegd heb
ben kunnen worden. In die zin
ga ik niet geheel vrijuit".
zijn lidmaatschap De bedreigingen aan het adres van
de Germaanse SS tijdens de
Tweede Wereldoorlog, trekt in
zijn brief de motieven van dege
nen die tegen zijn politieke co
me-back protesteren in twijfel.
„Gevoelens van oorlogsslachtof
fers worden politiek uitgespeeld,
waardoor hun leed slechts wordt
Amsterdam
15
9
01
De Bilt
17
10
0
Deelen
16
10
2
Eelde
15
9
4
Eindhoven
19
11
9
Den Helder
11
9
3
Rotterdam
16
0
0
Twente
15
12
11
Vlissingen
15
9
04
Zd Limburg
20
12
01
Aberdeen
16
7
6
Athene
18
9
0
Barcelona
20
11
0
Berlijn
15
10
Bordeaux
28
11
06
Brussel
20
11
3
Frankfort
20
12
10
Genève
21
11
3
Helsinki
3
-8
0
Innsbruck
6
2
Klagenfurt
2
01
Lissabon
17
10
0
Locarno
20
10
0
Londen
14
10
2
Luxemburg
20
12
13
Madrid
24
7
0
Malaga
25
13
0
Mallorca
22
6
06
17
13
0
23
12
0
Rome
Split
8
7
0
0
Stockholm
6
0
1
Wenen
18
8
0
20
9
0
Las Palmas
23
16
0
Tel-Aviv
15
Tunis
24
9
0
(ADVERTENTIE)
Is er een man, die wel eens naar Toronto wil.
Loopt de hele stad af om de goedkoopste vlucht
te zoeken, maar loopt het Holland International
Reisburo voorbij. Terwijl zo'n ticket daar al vanaf
f899- te krijgen is. Die man dacht zeker datje
bij zo'n reisburo alleen maar verzorgde vakan
ties kon boeken. Hoe komt zo'n man daarbij,
vraag je je af.
Alphen a/d Rijn, Van Mandersloostraat 48,
01720-73341.
Leiden, Breestraat 36.071-130234.
Haarlemmerstraat 227. 071-143541.
zijn gezin en het feit dat zijn
streden politieke ambities
belasting zijn voor het CDA,
degenen die nog lijden onde
hun oorlogservaringen en a
degenen met wie hij in ander
band samenwerkt, hebben voo
Aantjes de doorslag gegeven bi,
zijn beslissing zich terug te trek
ken.
Tegen de wil van het bestuur van
de voormalige ARP in, was Aan
tjes eind vorig jaar door de ARP-
leden op de CDA-kandidatenlijst
voor de kamerverkiezingen ge
plaatst. Hij stond op een onver
kiesbare plaats, alleen in de pro
vincies Noord- en Zuid-Holland,
Utrecht en Zeeland, maar zou
door voorkeurstemmen toch een
kamerzetel kunnen verwerven.
GRONINGEN (ANP) - In de bin
nenstad van Groningen, waar de
mobiele eenheid 's middags een
kraakpand ontruimde, was het
gisteravond uiterst onrustig.
Honderden jongeren zwierven in
groepen door de stad en gooiden
op verschillende plaatsen bij gro
te winkelzaken en het stadhuis de
ruiten in.
De moeilijkheden begonnen weer
toen omstreeks acht uur een de
putatie van de krakers op het
hoofdbureau een gesprek had
met enige politiemensen. De kra
kers eisten onmiddellijke invrij
heidstelling van elf 's middags
gearresteerde krakers.hDe politie
deelde hen echter mee dat de elf
man wegens openlijke geweldple
ging in verzekering zijn gesteld.
Nog tijdens dat gesprek sneuvel
den opnieuw ramen van het poli
tiebureau.
Een hoofdagent van politie, die met
zijn surveillance-auto moest
wachten voor de poort van het
binnenterrein van het politiebu
reau, kreeg een straatsteen tegen
het hoofd gegooid, dwars door de
ruit van de politiewagen.
Twee secties van de mobiele een
heid (tweemaal twintig man)
hebben in de loop van de ivoens-
dagavond diverse charges uitge
voerd, o.m. op de Ossenmarkt en
de Grote Markt.
Op de foto: krakers vluchten in pa
niek op het moment dat de M.E.
het dak opkomt.
Toelichting Van der Stee
op bezuinigingen:
DEN HAAG (GPD) - „Bezuini
gen moet geleidelijk gebeu
ren. Anders zakt de con
sumptie in met alle gevolgen
van dien. De extra bezuini
ging van 2,5 miljard dit jaar is
veel, maar wel op te brengen.
Het moet gewoon, anders ko
men we terecht in bijzonder
vervelende situaties zoals in
Denemarken. Als dat ge
beurt. zijn we verschrikkelijk
ver van huis".
Bij de pubiikatie van „Operatie
'81", het extra bezuinigings
plan voor dit jaar - waarvan
grote delen inmiddels al wa
ren uitgelekt - geeft minister
mr. A. van der Stee (finan
ciën) aan, waardoor het over
heidstekort zo sterk is opge
lopen en extra bezuinigingen
nodig zijn.
In de eerste plaats heeft de
overheid minder belasting
geld ontvangen. „Daaruit
blijkt al de verslechtering
van onze economie", aldus de
minister. Ook omdat wordt
bezuinigd op gasgebruik,
krijgt de overheid minder in
komsten. Maar wat belangrij
ker is: de tekorten van de ge
meenten zijn de pan uitgevlo
gen.
Een voorbeeld: „De gemeente
lijke grondbedrijven hebben
gronden aangekocht. De
praktijk is, dat zij een deel
van deze grond weer duur
verkopen aan bouwers van
particuliere woningen, om
met de extra opbrengst de
grond ten behoeve van de so
ciale woningbouw goedkoop
te houden", zegt Van der
Stee. „Maar de gemeenten
hebben door het inzakken
van de woningmarkt deze
grond niet kunnen verkopen
ten behoeve van de vrije-sec-
torbouw, vooral door de zeer
hoge hypotheekrente. En nu
zitten ze met de strop".
De gemeentelijke tekorten be
droegen in 1979 0,8 procent
van het nationaal inkomen en
zjjn in het laatste kwartaal
van 1980 en de eerste maan
den van dit jaar opgelopen
tot een recordhoogte van 2,1
procent. Dat betekent een te
kort van ruim 6 miljard. „Tel
daarbij het dreigende tekort
van de rijksoverheid van
ruim 6 procent in 1981 op, en
dan zitten we, als we niets
zouden doen, tegen het eind
van het jaar op ruim 8 pro
cent. Er moet dus wat gebeu
ren".
Van der Stee: „Een tekort van
25 miljard kan niet meer op
normale manier, met openba
re of onderhandse leningen,
worden gefinancierd. Ook
daarvoor is de hoge rente een
grote tegenvaller. Een klein
deel, niet meer dan 3 miljard,
zal worden gedrukt op de
bank biljetten pers. Al deze te
genvallers betekenen, dat het
mes in de overheidsuitgaven
gezet moet worden. Doen we
dat niet, dan zal de wal het
schip keren"
Pijnlijk
Als we veel zouden wegsnij
den, zeg maar 10 procent, dan
wordt het een bijzonder piin-
lijke operatie, waardoor nog
al wat bedrijven in de proble
men zullen komen. En er val
len er toch al zoveel weg.
Daarom hebben we ervoor
gekozen om het hele Neder
landse volk te laten betalen"
,De eerste oliecrisis is opge
vangen door het bedrijfsle
ven. Dat kan nu niet meer
met de tweede oliecrisis. Het
bedrijfsleven heeft geen
speelruimte meer. Door die
oliecrisis is het tekort in de
EG opgelopen tot 40 miljard
dollar. Daarom moeten we nu
met z'n allen de broekriem
aanhalen, minder consume
ren en meer investeren", al
dus Van der Stee.
De bezuinigingen moeten vol
gens de minister wel langs de
weg van de geleidelijkheid
tot stand komen. „Vorig jaar
kwam het kabinet met een
looningreep, die overigens la
ger uitviel dan velen in de
Tweede Kamer wensten. Hét
kabinet heeft nu niet voor
een extra looningreep geko
zen. Niet alleen omdat we be
loofd hebben het niet te zul
len doen, maar ook omdat we
bij lagere lonen minder belas
ting zullen ontvangen".
„Voor het probleem van dit
moment: de dekking van het
financieringstekort hebben
we daarom niets aan een loo
ningreep. Dan moet je nog
méér ingrijpen, om de lagere
belastingopbrengsten te
compenseren. Daarom heb
ben we nu gekozen voor een
pakket, dat alle inkomens
treft en snel geld in het laatje
brengt".
.Bovendien is het een eenvou
dig pakket, dat heel snel ge
realiseerd kan worden. Het
levert een forse bijdrage aan
de verlaging van het over
heidstekort en we lopen er de
toekomstige regering niet
mee voor de voeten, omdat
deze besluiten niet onom
keerbaar zijn. De nieuwe re
gering zal zelf blijvende
maatregelen moeten treffen
Als het kabinet alles ineens wil
binnenhalen door bijvoor
beeld een bezuiniging van 10
procent voor iedereen, is het
effect volgens Van der Stee
een enorme consumptie-te
rugval. „Daarom is gekozen
voor een geleidelijke ingreep.
Met klem wil ik waarschu
wen tegen doldrieste ingre
pen"
IUusie
De minister erkent, dat eerdere
verwachtingen over het te
rugdringen van het financie
ringstekort tot beneden 6
procent tot nu toe een illusie
zijn gebleken. Vandaar nu dit
nieuwe pakket. Hij blijft van
mening dat dit tekort in en
kele jaren terug moet naar 4
procent. „Willen we de eco
nomie in evenwicht houden,
dan moeten we niet meer le
nen dan het spaaroverschot
van alle mensen by elkaar"
Volgens Van der Stee zal er in
1982 zeker iets moeten ge
beuren met ons sociale zeker
heidsstelsel. „Het is gewoon
niet meer te betalen. Er zijn
twee mogelijkheden: een ont
koppeling van de sociale uit
keringen van de groei van de
lonen of een ingreep in de uit
keringen die boven de echte
minima liggen". Maar dat zijn
Groei?
Van der Stee hamert ook op de
noodzaak financiële ruimte
te scheppen voor het be
drijfsleven. Hoewel het Cen
traal Plan Bureau voor de ja
ren tot 1985 een groei van het
nationale inkomen met 1 pro
cent per jaar voorspelt, blijft
de noodzaak om de loonkos
ten terug te dringen om met
het buitenland te kunnen
blijven concurreren.
„Wij kunnen nu echter niet
meer doen, dan we gedaan
hebben. Als we terugkijken
op de afgelopen jaren, is er
flink bezuinigd. Maar nog
zijn we er niet. We zullen
eerst orde op zaken moeten
stellen, wil onze economie
weer gezond kunnen wor
den".
Volgens Van der Stee moet
vooral de export verder ver
beteren. Door dc hoge dollar
koers is de laatste maanden
weer sprake van een licht
herstel. Juist de loonkosten
matiging moet leiden tot een
verdere verbetering van onze
concurrentiepositie.
„Maar onze problemen zijn
'peanuts' vergeleken bo lan
den als Belgie en Denemar
ken. We moeten het doem
denken hier dan ook weer
niet te ver doorvoeren", be
sluit hij zijn toelichting.
DEN HAAG (ANP, GPD) -
Binnen vier jaar heeft Ne
derland 400.000 werklo
zen. Dat zal zelfs gebeu
ren, als in die vier jaar een
loonmatiging van vijf tot
tien procent wordt door
gevoerd.
Dat is de vis
tal modellen heeft opgesteld
voor het economisch beleid, dat
tot 1985 moet worden gevoerd.
Het CPB is een adviesorgaan van
de regering op economisch ge
bied. Het bureau zegt in een gis
teren gepubliceerd rapport dat
aan loonmatiging niet te ontko
men is. Maar desondanks zal zo'n
matiging niet leiden tot betere
resultaten voor het bedrijfsleven.
Behalve door loonmatiging stelt
het CPB dan ook voor de positie
van de bedrijven te verbeteren
door de vennootschapsbelasting
te verminderen.
Volgens de direkteur van het CPB,
Van den Beid, zal aan een ont
koppeling van de sociale uitke
ringen en het minimumloon niet
"geheel te ontkomen" zijn, om
dat het een middel is tot econo
misch herstel.
Het verbond van Nederlandse on
dernemingen (VNO) vindt, dat
de ramingen die het CPB heeft
gepubliceerd eens te meer duide
lijk maken, dat er gedurende een
reeks van jaren drastische struc
turele beleidsmaatregelen nodig
zijn om de Nederlandse econo
mie in betere banen te leiden
De FNV (Flderitk Nederlandse
Vakbeweging) stelt in een eerste
reactie op dc verkenning van het
centraal planbureau, dat deze in
stelling te veel heil verwacht van
herstel van economie en werkge
legenheid door loonmatiging.
