Poolse vakbond
zit met dilemma
Slavenburg's Bank
'Nederland moet meedoen met kernwapens'
Geen akkoord over vaste Europese zetel
Hulp gevraagd
voor toekomst
van Zimbabwe
snik
Hoofd van geheime
dienst Engeland
Russische spion?
Over landeli jke staking
U spaart heel persoonlijk bij de Zakenbank
5
Amerikaanse minister van defensie Weinberger bij bezoek De Geus aan VS:
DINSDAG 24 MAART 1981
Parlementariërs blijven heen en weer reizen
MAASTRICHT (GPD) - Aan het
heen-en-weer reizen van de Eu
ropese parlementariërs tussen
Straatsburg, Luxemburg en
Brussel komt voorlopig geen ein
de. De in Maastricht verzamelde
Europese regeringsleiders kwa
men gisteravond tijdens vertrou
welijk beraad aan het din?r over
een geen beslissing te nemen
over één zetel voor de Europese
instellingen. De belangen van de
betrokken EG-landen (België,
Luxemburg en Frankrijk) zijn zo
groot dat besloten is de bestaan
de situatie te handhaven, zo
werd uit Ierse bron meegedeeld.
Na afloop van de middagvergade
ring had de Nederlandse voorzit
ter van de topconferentie, pre
mier Andries van Agt, verklaard
dat de Europese partners met de
Verenigde Staten actie willen on
dernemen om de hoge rente
stand terug te drukken. „We zijn
het er algemeen over eens dat de
hoge rente in Amerika ons bui
tengewoon veel schade doet", zei
hij.
Van Agt merkte op, dat de EG-lei-
ders beseffen dat ze „niet ge
rechtvaardigd zijn tot een ge
sprek met Amerika, „omdat in
de Europese Gemeenschap geen
gemeenschappelijk beleid be
staat om de rente te laten zakken.
Tot een gemeenschappelijke ac
tie met Washington werd met na
druk opgeroepen door de Franse
president Giscard en de Belgi
sche minister-president Martens.
De regeringsleiders van de Tien
hadden elk één keer gesproken
voordat ze gisteravond begon
nen aan het streng besloten diner
in Chateau „Neercanne". Daarbij
was volgens Van Agt „pittig ge
sproken", maar het verwachte
scherpe offensief van o.a. de
Duitse bondskanselier Schmidt
bleef tamelijk beperkt. Schmidt
herhaalde zijn oude idee een pla
fond te stellen aan de netto-bij
dragen die EG-landen aan Brus
sel meten betalen. Hij kreeg bij
val van Londen en van Parijs.
Zoals verwacht keerde Schmidt
zich fel tegen het subsidiëren
van (verouderde) staalindus
trieën door de overheid, hetgeen
onder meer in België en Italië ge
beurt. Hij zei dat Bonn de Duitse
markt voor staalprodukten ge
deeltelijk zal sluiten als aan de
invoer van gesubsidieerde pro-
dukten geen eind komt. „Maar
dat is niet voor de eerste drie
maanden", sprak een Duitse
woordvoerder later geruststel
lend. Aanstaande donderdag
praten de ministers van econo
mische zaken van de Tien in
Brussel over het Europees staat
beleid.
Visserijbeleid
De felste discussie ging over het
ontbreken van een Europees vis
serijbeleid. Schmidt zei niet te
kunnen begrijpen waarom dat er
nog niet is. Afgesproken was
eind mei vorig jaar, dat er vr de
jaarwisseling een akkoord moest
zijn. Ook de Franse president
Giscard noemde het „niet te
rechtvaardigen" en „onaccepta
bel" dat het visserij-akkoord er
nog steeds niet is. Bonn en Parijs
wijten dat aan de onbuigzame
houding van Londen. De daaren
tegen Britten wijzen op de harde
houding van Frankrijk.
Giscard bepleitte een spoedig ak
koord over de visserij. Gister
avond werd gewerkt aan een re
geling, opdat de Duitse vissers
alsnog kunnen vissen in Canade
se wateren. Dit was tot nu toe
door Londen verhinderd. De ex
perts konden het door de harde
houding van Engeland afgelopen
nacht echter niet eens worden
over een Nederlands compro
misvoorstel.
De Franse president drong ook aan
op een snel besluit over de Euro
pese landbouwprijzen. De land
bouwministers, die begin vol
gende week bijeenkomen, moe
ten blijven zitten tot ze eruit zijn,
aldus Giscard, die als verkie
zingskandidaat op zijn reputatie
bij de Franse boeren let.
De top van Maastricht begon giste
ren met de lunch, aangeboden
door koningin Beatrix. In een
korte toespraak waarschuwde de
vorstin de regeringsleiders van
de Tien voor „egoistische zelfbe
scherming, die gevaarlijke scho
ne schijn is. omdat ze tot desinte
gratie van de Europese Gemeen
schap en tot verval en verarming
van elk van ons zal leiden" Pre
mier Van Agt herinnerde in zijn
welkomstwoord aan de twintig
jaar oude politieke samenwer
king tussen de EG-lidstaten. Dit
gebeurt o.a. in de geest van ge
lijkheid, benadrukte de Neder
landse regeringsleider.
LONDEN (DPA) - Sir Roger
Hollis, die van 1956 tot 1965
hoofd was van de legendari
sche afdeling M-15 van de
Britse geheime dienst, heeft
misschien dertig jaar lang als
spion voor de Sowjet-Unie
gewerkt.
Dit bericht in het Londense
blad Daily Mail heeft gisteren
in Engeland groot opzien ge
baard en dadelijk tot vragen
in het parlement geleid.
Hollis, zo heet het in de Daily
Mail, is vijfjaar na zijn pensio
nering 48 uur lang intensief
verhoord. Maar hij ging niet
door de knieen, hoewel zijn
(Van onze correspondent)
WENEN, BYDGODSZCZ (GPD) Het landelijke bestuur van de onafhankelijke Poolse
vakbond Solidariteit is vanmorgen opnieuw bijeengekomen om een besluit te nemen
over een mogelijke landelijke staking als de Poolse regering niet aan haar eisen tege
moet komt.
De afgelopen nacht om twee uur
Nederlandse tijd werd de verga
dering van het Nationale Comité
opgeschort met het besluit dat
een landelijk stakingsparool
geldt indien de Poolse regering
de noodtoestand mocht afkondi
gen. Opnieuw staat vandaag ter
(Van onze correspondent
Karl Breyer)
SALISBURY (GPD) - In Salisbu
ry, de hoofdstad van Zimbabwe,
wordt deze week over de econo
mische toekomst van dit land, en
wellicht ook van Zuidelijk Afri
ka, beslist. Meer dan 200 verte
genwoordigers van 44 landen
(hoofdzakelijk westerse), 11 in
ternationale organisaties en 16
organisaties en agentschappen
van de Verenigde Naties zijn gis
teren begonnen met de zoge
naamde Zimbabwe Ontwikke-
lings- en Donorconferentie (Zim-
cord).
De conferentie is door de regering-
Moegabe bijeengeroepen om op
de eerste plaats hulp en investe
ringen aan te trekken. De minis
ter van economische ontwikke
ling, dr. Bernard Chidzero, heeft
al voor de bijeenkomst verklaard
dat zijn land ongeveer 1,5 miljard
Zimbabwe-dollars (of 4,3 miljard
gulden) nodig heeft om een ster
ke economie op te bouwen.
Economische experts wijzen erop
dat Zimbabwe zeer belangrijke
grondstoffen bezit, en een waar
devolle bijdrage tot de ontwikke
ling in Zuidelijk Afrika kan leve
ren indien deze bronnen worden
ontwikkeld. Volgens hen kan
ook aan de huidige instabiele si
tuatie in Zimbabwe geen einde
komen indien de armoede niet
met alle middelen wordt bestre
den. De rassentegenstellingen
kunnen alleen overbrugd wor
den indien ook de verschillen in
levensniveau en inkomsten ver
dwijnen. De zogenaamde Zim-
cord-conferentie moet de eerste
stap zijn en een indrukwekkende
oproep aan de westerse wereld
om een bijdrage tot de ontwikke
ling in Zimbabwe te leveren.
Voor de komende periode van vijf
jaar heeft Zimbabwe minstens
vijf miljard dollar nodig voor het
uitvoeren van h »t opgestelde
programma. Dit omvat hulp en
woningbouw voor de vluchtelin
gen, de opleiding van vroegere
guerrillastrijders voor burgerlij
ke beroepen, het herstel van de
oorlogsschade en de herverde
ling van agrarische gebieden.
De vroegere Amerikaanse minister
van büitenlandse zaken dr. Hen
ry Kissinger beloofde al in 1976
hulp ter waarde van rond 900
miljoen dollar. Als vroegere ko
loniale mogendheid kwam Enge
land met een ander plan en be
loofde hulp ter waarde van 900
miljoen tot 1,25 miljard dollar.
Tot nu toe heeft Londen voor
niet meer dan 100 miljoen dollar
steun gegeven.
Ook van de door de VS beloofde
ontwikkelingshulp van 500 nul
joen dollar is tot op heden is
maar voor 100 miljoen losgeko
men. Het hoofd van de Britse de
legatie in Salisbury, lord Soa-
mes, heeft nu gezegd dat Enge
land de hulpverlening zal opvoe-
discussie het voorstel van de lei
der van Solidariteit, Lech Wale
sa, van een twee tot vier uur du
rende waarschuwingsstaking
aanstaande vrijdag en een lande
lijke staking volgende week
woensdag indien de regering
niet ingaat op de eisen.
Het presidium van Solidariteit be-
on gistermiddag aan een bijzon-
iere vergadering, gewijd aan de
egeringsreactie op het harde po-
itieoptreden tegen de vakbonds-
oestuurders. Vorige week don-
Ierdag molesteerden agenten
drie leden van Solidariteit in
Bydgodszcz. Solidariteit eiste
daarop het ontslag van vice-pre
mier Stanislaw Mach, de plaats
vervangend gouverneur van de
provincie Roman Bak, de politie-
commandant van Bydgoszcz en
de regionale officier van justitie.
De ongeveer tien miljoen leden
van Solidariteit werden opgeroe
pen zich klaar te houden voor
een algemene staking indien de
regering niet op de eisen van de
bond in wil gaan.
In een zondag door het Politbu
reau uitgegeven communiqué
beschuldigde de regering de vak
centrale ervan de politieke sta
king te hebben georganiseerd en
dat Solidariteit op deze manier
het systeem wil ontwrichten. De
regering is verplicht, aldus het
communiqu, een eind te maken
aan de stakingen, waarbij het
haar vrij staat elke methode te
gebruiken die haar goeddunkt.
Uit het communiqué valt af te lei
den dat de opstelling van de
Poolse regering totaal anders is
dan een maand geleden. Dit is
vooral toe te schrijven aan de
dramatische gebeurtenissen van
de laatste dagen, en doordat de
strijdkrachten van de Warschau-
pact-landen de al meer dan een
week durende militaire oefenin
gen in en buiten Polen voor on
bepaalde tijd zullen voortzetten.
Lech Walesa verliet vlak voor het
einde van de vergadering van
nacht enigzins overstuur de ver
gadering, boos over de vele voor
stellen die naast de zijne waren
ingediend. Walesa wil de moge
lijkheid van een overeenstem
ming met de regering, waarmee
morgen opnieuw onderhandeld
zou worden, openhouden en de
waarschuwings- en landelijke
staking als dreigement achter de
hand houden. Ongeveer twee
derde van de vijftig landelijke
vakbondsleiders zou Walesa
hierin steunen, maar enkele an
deren zouden liever meteen een
landelijke staking uitroepen, de
onderhandelingen met de rege
ring afbreken of slechts opteren
voor waarschuwingsstakingen.
Honderdduizend man
Tegen de achtergrond van het con
flict tussen regering en vakbond
wordt er nog steeds geoefend
door troepen van Warschaupact
in en om Polen. Volgens wester
se inlichtingendiensten nemen
aan de militaire oefeningen van
leger, luchtmacht en marine bui
ten de Poolse grenzen meer dan
honderdduizend man deel. In
Polen zelf nemen aan de ma
noeuvres voornamelijk Poolse
en in Polen gestationeerde Rus
sische troepen deel, die beperkt
blijven tot minder dan 25.000
man. Hierbij voeren Russiche of
ficieren het bevel.
Op de Poolse radio werden giste
ren lange en goed voorbereide
interviews uitgezonden met een
Poolse generaal en enige hoofd
officieren. Het ging over de goe
de verstandhouding tussen de
Poolse troepen van de Warschau-
pact-landen en vooral over de
manier waarop Russische solda
ten tijdens de manoeuvres in Po
len de Poolse militairen helpen.
Zij assisteren niet alleen bij het
repareren van legervoertuigen,
maar zorgen ook voor reserveon
derdelen van defecte landbouw
werktuigen. In de radiouitzen
ding werd verder benadrukt dat
de bevrijders destijds uit het oos
ten kwamen.
antwoorden als onbevredi
gend werden beschouwd.
Hij stierf drie jaar later. Het jaar
daarop werd de gepensio
neerde kabinetssecretaris sir
Burke Trend met een nieuw
onderzoek belast Hij kwam
tot de conclusie dat er op de
afdeling M-15 jarenlang een
topspion moet hebben ge
werkt. die niet sir Anthony
Blunt was. de inmiddels ont
maskerde vierde man in de
spionagegroep van Kim Phil-
by, Burgess en Maclean.
Ook de Daily Mail is van oor
deel. dat de schuld van Hollis
nooit is bewezen. Maar loyale
ambtenaren van M-15. wier
aangedragen materiaal aan
leiding was tot het verhoor
van Hollis, geloven volgens
het blad dat de Russen zo diep
in de Britse geheime dienst
waren geïnfiltreerd, dat ze de-
leidden. Dat was ook de me
ning va;» leidende functiona
rissen van de Amerikaanse
CIA geweest-
Hollis kwam in 1939 bij M-15.
nadat hij lange tijd in China
had gewerkt. In 1960 verhief
de koningin hem in de adel
stand.
Premier Margaret Thatcher zal
aanstaande donderdag in het
parlement een verklaring af
leggen naar aanleiding van
het bericht in de Daily Mail.
Dit heeft een woordvoerder
van de Engelse regering mee
gedeeld.
Volgens Engelse functionaris
sen kreeg mevrouw Thatcher
het bericht onder ogen. vlak
voor zij naar Maastricht ver
trok voor de Europese top. Zij
heefi de secretaris van het ka
binet, sir Robert Armstrong,
opdracht gegeven er voor te
zorgen dat er een volledig rap
port over deze kwestie klaar
ligt, wanneer zij vanavond uit
Maastricht terugkeert.
MAASTRICHT (GPDIANP) - Ko
ningin Beatrix in gesprek met de
Franse president Giscard d'Es-
taing tijdens de Eurotop in Maas
tricht. Bondskanselier Schmidt
van West-Duitsland kijkt toe.
Buiten de muren van de Eurotop
hadden zich gisteravond duizen
den vakbondsleden uit Neder
land, België en West-Duitsland
verzameld om te demonstreren te
gen het uitblijven van Europese
maatregelen voor bestrijding van
de werkloosheid.
Op het Vrijthof zei de voorzitter van
het Europees Verbond van Vak
verenigingen. WimKok. dat aan
de bestrijding van de werkloos
heid in Europa nog altijd niet de
grootste voorrang wordt gegeven.
Zoals hij 's ochtends al bij premier
Van Agt had gedaan, drong Kok
aan op internationale oplossin
gen voor de werkloosheid. Ook
CNV-voorzitter Van der Meulen
liet zich in deze zin uit. Van Agt
op zijn beurt beloofde de bood
schap van de vakbeweging te zul
len overbrengen aan de deelne
mers aan de Eurotop.
Terwijl overigens in Maastricht
druk werd vergaderd, vergader
de het Europese parlement gister
middag lange tijd niet. Oorzaak
was de staking van het personeel
van het Europees parlement, die
erop gericht was betere werkom
standigheden te verkrijgen. Het
personeel meent dat het overbe
last raakt, niet in het minst door
het feil dat de vergaderingen van
het parlement veelal in Straats
burg worden gehouden in plaats
van in Luxemburg, waar veel
personeelsleden wonen.
(ADVERTENTIE)
Geldmarktrekening
Toprenterekening
Opzegtermijn
Voor bedragen onder
f 5.000,- geen opzeg
termijn, Bij opname boven
I 5.000,- en binnen de
termijn van 1 maand, wordt
van het opgenomen
bedrag aan u berekend
Bij opname binnen de
opzegtermijn van 1 maand,
wordt 1 van het op
genomen bedrag aan u
berekend
Bij opname binnen de op
zegtermijn van 3 maanden,
wordt 2' van het op
genomen bedrag aan u
berekend
Bij opname binnen de op
zegtermijn van 6 maanden,
wordt 3 Vo van het opge-
genomen bedrag aan u
Meer rente dan op de spaarrekening Vooral
geschikt wanneer u niet al te snel over uw
spaargeld wenst te beschikken Tegoed direkt
beschikbaar, zij het dat een geringe retour-
rente wordt berekend
Rente afhankelijk van de ontwikkeling op de
geldmarkt Aantrekkelijk alsu wel de geldmarkt-
schommelingen wilt volgen maar niet wilt
vastzitten aan de beperkingen van de
partikuhere deposito
vaste bedragen en termijnen, hoger minimum
saldo U kunt direkt over het saldo beschikken.
zij het dat er in dit geval een retourrente wordt
berekend Toevoeging aan het tegoed altijd
mogelijk
Prima rekening als u met op korte termi|n over
uw tegoed wenst te beschikken Direkto
opname blijft echter mogelijk retourrente m dit
geval 3%.
Leiden, Kort Rapenburg 20,071-126244
,-M. Tl-.-.r r-f f- .-J' v. V J -.
(Van onze correspondent
Henk Kolb)
WASHINGTON (GPD - De VS
zullen Nederland niet onder
druk zetten om neutronenwa
pens te aanvaarden. Maar eenzij
dige pogingen tot ontwapening
en inspanningen om het NAVO-
besluit tot aanschaf van kernwa
pens voor het Europese ge
vechtstheater ongedaan te ma
ken, beschouwt Amerika als zeer
zorgwekkend. Nederland, in de
voorste lijn bij het pleiten tegen
kernwapens, is niet het zwarte
schaap van de NAVO, maar als
de opvatting dat wij misschien
geen bewapening meer nodig
hebben, zou groeien, dan is dat
verontrustend.
Deze standpunten legde de Ameri
kaanse minister van defensie
Caspar Weinberger gisteren op
tafel, tijdens een gesprek met en
kele Nederlandse journalisten in
de marge van het bezoek dat zijn
Nederlandse ambtgenoot P. de
Geus op het ogenblik aan Was
hington brengt. De Geus heeft
Weinberger de onaanvaardbaar
heid van de neutronenwapens
voorgehouden voor de Neder
landse regering en het parlement
tijdens een gesprek onder vier
ogen, nadat hij met veel militair
vertoon en negentien saluut
schoten bij het Pentagon was
verwelkomd.
Weinberger stelde zich niet achter
de uitspraken van Richard Allen,
Reagan's adviseur op het gebied
van de nationale veiligheid, die
zaterdag sprak van de verachte
lijke slagzin „beter rood dan
dood" die weer wordt gehoord.
„Ik weet niet", zei Weinberger,
„of je wel kunt zeggen dat die vi
sie groeit, maar ik denk van wel.
Er zijn enkele aanwijzingen in de
richting van het gevoelen dat wij
misschien geen bewapening
meer behoeven. Over elke ont
wikkeling in die richting zouden
wij ons ernstige zorgen maken.
Maar ik denk dat het net zo is als
in ons land: enkelen spreken er
over, maar zij vertegenwoordi
gen geen meerderheid
Weinberger, aanvankelijk nadruk
kelijk pleitbezorger voor de neu
tronenwapens. wil zichzelf toch
niet als een groot voorstander
van dat wapen bestempeld zien.
Maar hij blijft erbij dat het een
goed anti-tankwapen is, dat de
NAVO zeer wel kan gebruiken in
het licht van de grote overmacht
aan tanks die de Russen in het
veld kunnen brengen. „Er
schijnt", stelde hij vast, „een gro
te vrees te bestaan alleen al voor
het woord neutronen. En dat is
wat raadselachtig, want het is
sen zich tenminste evenveel zor
gen zouden moeten maken. Het
komt mij voor dat bewapening
met een passende verdediging
tegen die dreiging niet iets is dat
oorlog naderbij brengt. Het
schouwspel van een Amerika, zo
zwak en weifelend als het de laat
ste jaren is geweest, voert het
snelst tot oorlog. Dat is een uit
nodiging voor een aanval".
gelijkend op andere,
mensen vertrouwd zijn geraakt
en die zij in het verleden terecht
vanwege de defensie hebben
aanvaard".
Dreiging
kernkop zonder meer. zeer Ook: ..Als er genoeg sterkte is om
het evenWiCht te handhaven, kan
dat de Sowjets van een aanval
weerhouden. Dat is in beginsel
onze theorie, maar wij zijn niet
van plan om de NAVO-lidstaten
iets op te dringen".
„Eenzijdige pogingen tot ontwape
ning zijn nooit beantwoord met
soortgelijke inspanningen van
de Sowjet-Unie. De Sowjet-Unie
heeft zich al tien, ja vijftien jaar,
voortdurend bewapend. Als je
kijkt naar wat ze nu hebben,
moet je je wel zorgen maken. Dat
is geen defensieve capaciteit,
maar genoeg kracht om op een
aantal fronten tegelijkertijd gro
te aanvallen te beginnen Onder
deze omstandigheden lijkt het
mij dat het NAVO-besluit van
Tegenover de opvatting in Neder
land eri elders, dat neutronenwa
pens de kans op een kernoorlog
naderbij brengen, stelt hij het ge
geven dat de Russen de moge
lijkheid daartoe in toenemende
mate bezitten. De SS-20-raketten
vormen een rele nucleaire drei
ging. En zij hebben een over
macht aan tanks van 47.000 tegen
15.000. ..Dat", zegt Weinberger,
„zijn dingen waarover de men-
1979 (tot opstelling van kernwa
pens voor Europa) terecht was
Wij stellen ons daar met kracht
achter en wij hopen ernstig dat al
onze NAVO-bondgenoten en
vrienden zich cr ook aan zullen
houden".
Weinberger toonde begrip voor de
instelling die ten grondslag ligt
aan het verlangen alle kernwa
pens af te schaffen. „Mijn enige
zorg is dat we Europa niet van
kernwapens kunnen ontdoen
door de onze eerst weg te gooien
Indien de Sowjet-Unie in alle
ernst en eerlijk aan zo'n inspan
ning zou deelnemen en zijn
nieuwste, modernste, meest ef
fectieve en verschrikkelijkste
kernwapens zou opgeven, dan
zouden wij dat zeer bemoedi
gend achten en dat voorbeeld
willen volgen. Op het ogenblik
lijkt het erop dat zij juist op een
tegengestelde koers liggen. Wy
moeten met zin voor de
werkelijkheid erkennen wat er
met ons gebeurt en niet denken
dat eenzijdige pogingen tot ont
wapenen van onze kant. een ge
vestigde Sowjet-politiek van vele
generaties kan veranderen".
maiuuriijK, zegt weinoerger rond
uit, Nederland komt zijn conven
tionele verplichtingen na, het
conventionele Nederlandse leger
Is erg goed „en ik heb er nooit
iets anders dan lof over gehoord.
Het is nodig om de conventione
le strijdkrachten te versterken
(met die kernweapens voor de
middellange afstand). De behoef
te daaraan is nu nog groter dan
toen (in december 1979) en wij
verwachten dat die overeenstem
ming wordt gesteund"
Volgens de Amerikaanse bewinds
man kan men niet zeggen dat de
tente dood is, zoals een geleerd
medewerker van veihghcids-ad
viseur Allen, prof Richard Pi
pes, onlangs verklaarde „We
hebben", aldus Weinberger, „een
voortgezette inspanning nodig
WtJ t.jan achter beide dl U
de overeenkomst van 1979 (kern
wapens voor Europa, maar ook
onderhandelen over de beheer
sing ervan). We steunen de po
gingen een soort vermindering
van bewapening te bewcrkstelh
gen. Alleen, de Russen hebben
niet veel aanwijzingen in de goe
de richting gegeven"
