Dierproeven: 'Het einde
van de menselijkheid'
Terugkeer illegale
Surinamers betaald
Tweede Kamer
akkoord met
leegstandwet
tergronden
Leiden krijgt wellicht eerste
leerstoel dierproefvraagstukken
Frank Govers legt
accent op de heupen
Op deze honden wordt de schadelijkheid van sigaretten getest
(dagelijks 30 sigaretten).
Neutronenouderzoek op een onschuldig aapje
proefdieren 's jaars naar Van
Dijks mening relatief de
kroon spant.
De bijzondere hoogleraar zou
zich gedurende één dag per
week moeten bezighouden
met het op een rijtje zetten
van het aantal dierproeven in
ons land. Vervolgens moet
hij die kritisch bekijken en
vaststellen of ze al dan niet
noodzakelijk zijn en vervan
gen kunnen worden.
Indianenverhalen
Volgens Bert van Dijk worden
er vandaag de dag nogal wat
dierproeven genomen, die
niet per se noodzakelijk zijn.
Een woordvoerder van de
Leidse biologische faculteit
kan dat beamen. „Hier op het
Zoölogisch Laboratorium ne
men wij bepaalde dieren
waar, die daartoe in gevan
genschap verkeren. Maar
evenzogoed zouden wij in
sommige gevallen die dieren
in de vrije natuur kunnen ob
serveren. Alleen: daarvoor
ontbreekt het aan geld en
mankracht."
Dierenarts J.H. Stol, hoofd van
het laboratorium van de fa
culteit geneeskunde (vak
groep heelkunde) spreekt in
dit kader van indianenverha-
Hoogstwaarschijnlijk
komt er aan de Leidse
universiteit de eerste
en enige leerstoel ter
wereld over proefdier
vraagstukken. De
stichting 'Vrienden
van de Pieter Pijlstich
ting', nauw verweven
met de Anti-Vivisec
tiestichting in Den
Haag, heeft hier bij de
minister en de Kroon
op aangedrongen.
Ruim 3 miljoen dieren
worden jaarlijks in
Nederland voor expe
rimenten gebruikt. En
dat vinden velen van
uit ethisch oogpunt
onaanvaardbaar, ook
al beseffen zij terdege
dat heel onze moderne
leefwijze goeddeels bij
de gratie van die dier
proeven bestaat.
len. Naar zijn overtuiging valt
het met het aantal overbodi-
g. dierproeven alleszins mee.
aar is het geweten van de
mensen die dierproeven
doen, volgens Stol, te rein
voor „en de dierproeve® trou
wens te kostbaar."
Simpel
..Minder dierproeven prima",
stelt Stol, „mits het onder
zoek daar niet onder lijdt."
Stol is van mening dat het he
le probleem van dierproeven
ja of nee veel te simpel wordt
voorgesteld. „Telkens weer is
het een kwestie van afwegen.
Als de dood van tien proefa-
pen het leven van één mens
kan redden, wat heeft dan
meer waarde..?"
#Het probleem is", aldus Stol,
„er gaan mensen dood. En de
samenleving vindt dat daar
tegen, koste wat kost, alles
moet worden gedaan."
En Bert van Dijk: „Er moet
meer aandacht worden ge
vestigd op de dierproefver-
vangende ontwikkelingen,
zoals de alternatieve genees
wijzen. Hoe meer die genees
wijzen, zoals antroposofie en
homeopathie worden toege
past, des te minder dierproe
ven er nodig zullen zijn."
Rhesusaap
Van Dijk is pverigens allesbe
halve wanhopig gestemd.
Daarvoor levert het werk van
de Anti-Vivisectiestichting
vooralsnog teveel vruchten
af. Door haar toedoen is bij
voorbeeld de huisvesting van
de rhesusaap aanzienlijk ver
beterd.
Bert van Dijk is daar heel ge
lukkig mee. Evenals met de
maatschappelijke discussie
die volop gaande is over het
gebruik van dierproeven,
waartegen met name studen
ten zich in toenemende mate
afzetten. Die dialoog is trou
wens één van de redenen
waarom Van Dijk goede
hoop heeft dat de bijzondere
leerstoel - de eerste ter we
reld overigens zal worden
geaccepteerd.
Veel zal afhangen van het feit
of zich een geschikte kandi
daat voor dat bijzondere
hoogleraarschap aandient.
VRIJDAG 20 MAART 1981
LEIDEN Zekerheid is
er nog niet over de
vraag of de bijzondere
leerstoel over dier
proefvraagstukken er
aan de Leidse universi
teit gaat komen. Als het
aan minister Pais ligt
wel. Het terugdringen
van de vivisectie vormt
een centraal punt in het
beleid van de onder
wijsminister. Maar of
de Kroon ook wil en de
medische faculteit van
de Leidse universi
teit..? Daarover staat
nog niks vast, ofschoon
de universiteit tot dus
verre eerder juichende
geluiden heeft laten ho
ren dan treurende.
De Kroon buigt zich momen
teel (en dat kan heel lang du
ren) over het verzoek om ves
tiging van deze bijzondere
leerstoel in het gebruik, de
vervanging, ethiek en filoso
fische achtergronden van
proeven op levende dieren.
Dat verzoek is gedaan door de
stichting 'Vrienden van de
Pieter Pijlstichting', die
nauw verweven is met de An
ti—Vivisectiestichting in Den
Haag. Beide stichtingen vin
den dat je dierproeven,
ethisch gezien, niet kunt ma
ken. Daarom streven zij de
toepassing na van dierproef-
vrije therapieën. En vandaar
hun verlangen naar een leer
stoel in een geneeskunde
waarvoor zowel bij de ont
wikkeling en uitvoering, als
in het onderwijs - geen dier
proeven noodzakelijk zijn.
Rijtje
Men hoopt daarmee het aantal
dieren dat jaarlijks in 175 Ne
derlandse instellingen voor
experimenten wordt ge
bruikt terug te dringen. Dat
aantal is nog altijd groeiende
en bedraagt thans ruim drie
miljoen dieren. Het leeuwe-
deel van die proefdieren
wordt in de industrie ge
bruikt, ongeveer een half mil
joen ervan op de Nederland
se universiteiten.
Bert van Dijk van de Anti-Vi
visectiestichting en de stich
ting 'Vrienden v^n de Pieter
Pijlstichting' toont zich er
nogal bezorgd over. En niet
in de laatste plaats omdat Ne
derland met zijn drie miljoen
Volgens Bert van Dijk moet
het een idealist wezen.
Rat
Overigens gaat in november
van dit jaar aan de Rijksuni
versiteit Utrecht de eerste
hoogleraar proefdierkunde
aan de slag. Bert van Dijk:
„Dat staat helemaal los van
de leerstoel d>e wij hebben
aangevraagd. De man in
Utrecht gaat onderzoeken of
en hoe je het gebruik van
proefdieren kunt perfectio
neren. Een technische leer
stoel dus, terwijl de onze op
ethische gronden is geba
seerd."
Het ene leven opofferen voor
het andere is onaanvaard
baar, vinden Van Dijk en de
Anti—Vivisectiestichting.
Zelfs in het geval van de rat,
die toch de naam heeft een
schadelijk dier te zijn. „Dat
is—ie door de mens ge
maakt", aldus Van Dijk.
In het boek 'Animal Farm' van
George Orwell zijn de rollen
omgedraaid, hebben de die
ren het voor het zeggen. Bert
van Dijk: „Wanneer een dier
de mens zo zou gebruiken,
kun je hem dat niet kwalijk
nemen. Een dier kan niet na
denken, een mens wel."
Fiasco
En de Utrechtse dominee en
dierenvriend Hans Bouma:
„In elk geval heeft het dier
hiérin een voorsprong op
ons. dat het weet wat de hel
is." In zijn protestboekje te
gen dierproeven 'Stel geen
vragen' (Kok—Kampen)
noemt Bouma dierproeven
het einde van de menselijk
heid en het fiasco van een
cultuur. „Een cultuur die zó
vecht voor leven en welzijn is
ziek, dodelijk ziek."
Hans Bouma: „Wat we hier
mee ook winnen, het verlies
is groter. Als hier een excuus
voor is, dan is dat een dui
vels excuus."
Dan hebben we het nog niet
eens gehad over de 350 mil
joen dieren, die onze vader
landse bio-industrie jaar
lijks verbruikt....
AMSTERDAM - Minder uit
bundig maar zoals altijd weer
verrassend door de manier
waarop hij zijn lijnen destil
leert uit de kenmerken voor
het komend seizoen, was de
collectie die de Amsterdamse
modeontwerper Frank
Govers gisteren toonde.
Govers koos dit seizoen heel
duidelijk voor het accent op
de heupen. Bijna al zijn jur
ken hadden een verlaagde
taille. Verder werkte hij met
klokkende en etagerokken,
soms twee over elkaar terwijl
hij ook de mouwen in twee
voud uitvoerde.
Iets van de marine-look, maar
dan wel echt "Goveriaans"
verwerkt, kwam naar voren
in zijn serie rode kleding.
Aan een lang lijfje met een
band net op de heupen zctteN
hij een losgeplooide rok, al
leen de vierkante kraag op de
rug ontbrak eigenlijk maar
om er een echte matrozen
jurk van te maken. Govers
zou echter Govers niet zijn
geweest als hij dat rood niet
had afgewerkt met felle con
trasteerde kleuren, die u en
ik niet bij rood zouden dur
ven gebruiken. Maar het
stond prachtig.
Uit het Zwitserse Sankt Gallen
haalde hij prachtig kant en
broderie, niet alleen in wit
maar ook in bruin, beige en
zwart. Hij maakte er boot-
halsjurken met dubbele rok
ken van en een allerliefst vrij
wijd wit jurkje met grot pof
mouwen. Onder dat jurkje
liet hij een gele "onderjurk"
dragen die er een paar centi
meter onderuit kwam.
Opvallend w^s dat óók Frank
Govers voor het zomersei
zoen veel met leer werkte.
Zijn reputatie van een goed
vertalen van folklore trouw
maakte hij van lichtblauw
suède, afgebiesd met zil
verkleurig leer een grandioos
zouavenpak.
Echte trend-artikelen zoals ber
muda's en rijbroeken ver
vaardigde hij van heel soepel
leer zodat zijn klanten, de
mode op de voet volgend er
toch niet" gewoontjes" zou
den uitzien.
Heel fraai van lijn was ook de
wijde mantel met grote vier
kante kraag. Die kraag kwam
•■trouwens terug in enkele
jurkjes. Govers liet die voor
èn achter dragen wat een
grappig kinderlijk effect gaf.
Een aardig detail waren ook de
steekzakjes in de lange lijfjes
en de vliegenierskapjes in
goudkleurige leer of gehaakt
van goudkleurige garen.
In de avondkleding had hij zich
weer helemaal uitgeleefd.
Vooral in de paillettenjurk,
heel slank met dunne band
jes en een klokkende rok die
net onder de knie begon
toonde zich de couturier.
Een collectie waaruit heel wat
ideëcn te putten vielen en die
ook heel draagbaar over
kwam.
Henriëttc van der Hoeven
Bloemisterij
op zoek naar
verre markt
DEN HAAG (ANP) - Het moet
mogelijk zijn binnen vijf jaar tot
een Nederlandse bloemenexport
naar de Verenigde Staten te ko
men ter waarde van 75 miljoen
gulden. Dat zegt drs. G. Hogewo-
ning. voorzitter van de Vereni
ging van Bloemenveilingen in
Nederland en van het door ver
schillende organisaties uit de
den binnen drie keer 24 uur op
het vliegtuig gezet. Voor de
CDA-cr Van Zeil en voor Nijhof
(DS'70) was dat tijdens het mon
deling overleg aanleiding om te
zeggen dat hier sprake is van
rechtsongelijkheid.
Het aantal illegale Surinamers in
ons land is zeer aanzienlijk Het
gaat naar alle waarschijnlijkheid
om enkele tienduizenden men
sen. die veelal bij wel legaal hier
verblijvende familieleden onder
dak hebben gevonden.
DEN HAAG (ANP) - De Tweede
Kamer heeft gisteren haar defini
tieve goedkeuring gehecht aan
de Leegstandwet, die een einde
moet maken aan het kraken. Te
gen de wet stemden uiteindelijk
alleen PPR. CPN. PSP en BP
De PvdA stemde vóór, zij het
met pijn in het hart.
In een uitvoerige stemverklaring
zei woordvoerster mevrouw Sa-
lomons namens de PvdA-fractie
dat zij verwacht dat den wet, in*
dien ook de Eerste Kamer die
goedkeurt, het kraken van wo
ningen daadwerkelijk overbodig
zal maken. De PvdA betreurt het
echter bijzonder dat geen stap
wordt gezet op de weg die moet
leiden naar een betere verdeling
van woonruimte. De socialisten
vinden het ook jammer dat niet
te rechtvaardigen gebruik, dat
net geen leegstand is. van wonin
gen ongemoeid wordt gelaten
Op het lid De Hamer na stemde de
grootste oppositiepartij vervol
gens voor. Eerder deze week zijn
enkele voor de oppositie essen
tiële wijzigingen in de wet aange
bracht.
De Haagse politie heeft gistermid
dag vijf actievoerders aangehou
den die betrokken waren bij het
kraken van een pand in de direc
te omgeving van het Binnenhof.
Dit uit protest tegen het aanne
men van de lecgstandswet door
de Tweede Kamer.
Eén van de aangehouden krakers
zal mishandeling van een agent
ten laste worden gelegd De ove
rigen zouden zich onder meer
schuldig hebben gemaakt aan
vernieling Het gekraakte pand,
dat aan de Hofstraat achter het
Binnenhof ligt, werd na korte
Uld ontruimd.
CDA verliest, PvdA grootste
sierteeltsector gevormde "mar-
ketingteam".
Stijging zit er al in die export: zorig
jaar ging ze van elf naar 16.5 mil
joen gulden. Op onze bloemen
en plantenexport van 1.9 miljard
is dat en zelfs de nagestreefde 75
miljoen nog maar weinig.
Maar in Nederland, aldus Hogewo-
ning, spuit de belangstelling
voor deze export de grond uit.
terwijl de Amerikanen de laatste
jaren wat meer "fiowerminded"
zijn gemaakt door onze nog vrij
nieuwe concurrenten in de sier
teelt, Columbia en Israël. Toch
koopt de Amerikaan gemiddeld
nog maar twee rozen per jaar te
gen de Westduitser twintig.
DEN HAAG (ANP) - De PvdA
blijft de grootste partij, het
CDA lijdt duidelijk verlies, zo
concludeert het bureau La
gendijk uit een in opdracht
van de AVRO gehouden ver-
kiezingsonderzock.
Ten opzichte van de vorige en
quêtes van Lagendijk verliest
de PvdA in het gisteren gepu
bliceerde resultaat nog
steeds: november vorig jaar
31.1 procent, begin dit jaar 30
en nu, medio maart, 29.6 pro
cent van de stemmen. De
PvdA behaalde bij de kamer
verkiezingen in 1977 33.8 pro
cent.
Het CDA daalde van 31,9 pro
cent in 1977 via 30.7 in no
vember en 32,1 in januari
naar 26,7 procent nu De
VVD zit nog steeds in de lift.
hoewel het peil van 1977. 18
procent, nog niet is bereikt.
Nu kreeg de VVD 15,6 pro
cent.
D'66 boekte een kleine winst
Op dit moment zou 16 pro
cent van de kiezers op deze
partij stemmen, dat was 15 3
in januari, 16.8 in november
en 5.4 procent in 1977.
Twee uitgaansjurkjes van Frank Govers waarbij het heupaccent
heel'duidelijk naar voren komt.
DEN HAAG (GPD) - Illegale Suri
namers komen in aanmerking
voor alle subsidieregelingen die
gelden voor Surinamers die naar
hun eigen land willen terugke
ren. Dat heeft directeur J L.
Westhoff van de Nederlandse
Emigratiedienst gisteren gezegd
tijdens mondeling overleg met
de Tweede-Kamercommissie
voor sociale zaken.
Namens minister Albeda van so
ciale zaken zei Westhoff. dat de
Nederlandse Emigratiedienst
aan Surinamers die zich melden
voor remigratie, niet vraagt of ze
al dan niet in het bezit zijn van
een geldige verblijfstitel.
Belangrijker is de vraag of degene
die zich aanmeldt, in Suriname
redelijke bestaansmogelijkhe
den heeft. Als dat zo is. kan de
betrokkene aanspraak maken op
alle faciliteiten die remigrerende
Surinamers kunnen krijgen.
Daarbij gaat het onder meer om
gratis overtocht, bagagevrijdom,
en landingsgeld, dat bij aan
komst in Suriname ter beschik
king wordt gesteld en momen
teel 1000 gulden bedraagt.
Illegale Surinamers die worden op
gepakt, komen voor deze subsi
die niet in aanmerking. Zij wor-
