Tegen ambtenaren sta
je op den duur
machteloos als
'i
'Leuk voor die
ambtenaren om
dat te horen'
Moet de
Sport
stichting
blijven?
ZATERDAG 14 MAART 1981
LEIDEN Als een over
tuigd ambassadeur
reisde hij de afgelopen
twee maanden de naar
categorie verzamelde
clubs af. Docerend, uit
leggend, onbeholpen
soms in zijn nieuwe rol.
maar voortdurend ver
vuld van het vuur van
de ware pleitbezorger.
Zó trok Piet Biegstraa-
ten 1981 in, om de ach
terban te overtuigen
van de noodzaak dat de
Leidse Sportstichting
moet blijven. "Wat je
nu prijsgeeft aan in
vloed, krijg je nooit
meer terug. Tegen
ambtenaren sta je op
den duur machteloos
als burger", waar
schuwde hij zijn ge
hoor.
Steeds op invitatie, want zijn felle nieuwjaarsaanval op de ge
meente had zijn uitwerking met gemist, met als eerste doel de
ingewikkelde materie van de vijf nieuwe structuren uit te leg
gen. Nooit al te eenzijdig gericht dus, maar toch allijd wel even
prekend voor eigen parochie.
-5
LEIDEN - Aan een lang slepende
zaak moet dit jaar een einde ko
men. Op 18 maart, in dit ver
band een ongelukkige datum
met het oog op de voetbalduels
om de Europa Cup, mag de Leid
se sportwereld zich uitspreken
over de wijze waarop de Sport
stichting moet worden gereor
ganiseerd. Tijdens een hearing
op die datum, belegd door de ge
meente, kan de sport zeggen
wat het te zeggen heeft, waarna
de gemeenteraad op een later
tijdstip zal beslissen. Kort ge
zegd komt de keus hierop neer:
kan de sport straks nog naar de
Stichting, of moet in de toe-
Die vraag is verpakt in de vijf
reorganisatie-modellen van de
nota die wethouder Tesselaar
("Stom dat ik die hearing op 18
maart heb gepland, daar ben ik
zelf ook slachtoffer van") eind
vorig jaar ter tafel deponeerde.
Die modellen zijn niet allemaal
even duidelijk, daarom eerst
een uitleg.
Nu is er de Sportstichting. Een or
gaan van burgervertegenwoor
digers van een groot aantal tak
ken van sport, bestaande uit een
dagelijks bestuur en een Kaad
van Beheer. De Stichting wordt
bijgestaan door een directeur
(Jan Duyvestein nu) en zijn bu
reau van ambtenaren. Zij voe
ren uit wat de Stichting bepaalt
ten aanzien van "exploitatie en
beheer". De Stichting kan ook
gevraagd en ongevraagd advies
geven aan B en W. maar over
"alles" moet in laatste instantie
toch de gemeenteraad beslissen.
De veranderingen in modellen
zijn: 1: De Sportstichting blijft
bestaan in huidige vorm. maar
met gewijzigde statuten. 2: De
Sportstichting blijft bestaan in
gewijzigde vorm (een poot re
creatie erbij) en met gewijzigde
statuten. 3: De Sportstichting
wordt omgebouwd tot een di
rectie sport en er komt een ad
viesraad voor de sport. 4: Zelfde
model als 3, met een directie
sport en recreatie en een advies
raad sport en recreatie. 5: Er
komt een directie sport en of re
creatie en een sportraad
sportwereld dat wenst.
De kernvraag is dus: moet de
Sportstichting blijven of niet?
De argumenten van voorzitter
Piet Biegstraaten en wethouder
Tesselaar hieronder op een rij
tje.
"Logisch, wie zou dat niet
doen", zegt hij zelf van het
streven zieltjes te winnen. Hij
probeerde het niet alleen in
de sport; ook in de politiek.
Of hel resultaat heeft gehad?.
Bij de sport wel. blijkt nu al
uit de reacties, "maar politiek
ken ik de verhoudingen niet
meer. Ik weet niet wat de
VVD doet. Bij die partij ligt
het knelpunt, die stemt hoog
uit model 3", vermoedt hij.
Hij stelt het nadrukkelijk; zijn
"toernee" was allesbehalve
een egotrip. Natuurlijk, hij
zou het ervaren als "een per
soonlijke nederlaag, als een
wegsturen", als het tot ophef
fing van de Sportstichting
moest komen. Hij roept het
emotioneel. Maar hoewel hij
na elf jaar voorzitterschap ge
heel wordt gëidentificeerd
met dat orgaan, ontkent hij
toch zeer nadrukkelijk dat
persoonlijke belangen in het
geding zijn; dat hij met wet
houder Tesselaar een duel
van man-tegen-man uitvecht.
Hij doet de stelling dat zijn
"aanzien" in het geding is,
smalend af. Grommend bij
na: "Als Piet Biegstraaten
zonder toevoeging, ben ik
niks. Dat is waar. Maar daar
vecht ik niet voor. dat zou het
laagste niveau zijn. Nee, ik
strijd voor de sport. Ik had
ook kunnen zeggen; ik ben al
61 en ik heb het druk genoeg
met mijn werk op het GAK,
dus het zal mijn tijd wel du
ren. Maar zo ben ik niet, ik
ben een vechtertje".
Daarom bleef hij aan toen er ge
sproken werd over opheffing
van de Stichting (in 1978),
"om me kapot te vechten",
daarom ook opende hij begin
dit jaar het vuur op de reorga
nisatieplannen. Hij richtte
het geschut op de vaagheid
van de voorgestelde model
len. Terecht misschien maar
hij deed het op een podium
waarop zijn directe "tegen
strever" zich niet kon verde
digen. Zonder expliciet voor
afgaand overleg met de Raad
van Beheer. Later, ja, later
kreeg hij de instemming die
hij had voorvoeld, maar toen
had hij het risico van de
breuk al gelopen.
Moedig?
Was dat moedig of onbezon
nen? De terminologie van
zijn laatste nieuwjaarsrede
loog er niet om. Met zoveel
woorden voegde hij de aan
wezige wethouder toe dat de
sport aan het lijntje werd ge
houden. dat de keus uit de
vijf modellen niet meer was
dan een schijnkeuze.
Hij vindt zelf dat er moed voor
nodig was, dat hij het moest
doen, al had het héél weinig
van doen met de hem anders
zo typerende hoffelijkheid.
"Ik heb er over zitten zwe
ten", bekent hij, in de verde
diging gedrongen. "Ik heb er
moeite mee zoiets te zeggen.
Bij het schrijven van zo'n toe
spraak bel ik in zekere pa
niek allerlei mensen, voor
morele steun. Die kreeg ik en
daarbij: was die nota dan zo
hoffelijk?"
Een golf van emotie sloeg na
dien over hem heen. Tesse
laar was woedend na de fron
tale tegenstoot. Zijn "inpak
ken en wegwezen. Piet",
maakte duidelijk hoe hard de
woorden waren aangekomen.
"Ik zou ook kwaad geweest
zijn in zijn positie", erkent
Biegstraaten ("alles is allang
stilzwijgend bijgelegd") nu.
"Ik heb 'm op zijn hart ge
trapt en ik vind het ver
schrikkelijk dat ik dat ge
daan heb. Maar met die aan
val is wèl bereikt dat de
sportgemeenschap niet lan
ger afwacht, maar ineens
nieuwsgierig is naar wat er
aan de hand is"
Bierkaai
Het bleek uit de uitnodigingen,
waarop hij als een reizend
ambassadeur langs de achter
ban trok. Een vechter tegen
de bierkaai?
Het lijkt erop. Bij het doorvoe
ren van de scheiding van
overheid en particulieren zijn
al drie nieuwe poten neerge
zet. De Welzijnsraad en de
Leidse Jeugdactie zijn ver
dwenen. De reorganisatie
van het ambtelijk apparaat
leverde in de welzijnssector
van Tesselaar en zijn collega
Schoute directies op voor
maatschappelijke zorg, so
ciaal en cultureel werk en on
derwijs. "Die werken al",
weet Biegstraaten. "De enige
die nog ontbreekt is die van
sport en recreatie. Maar ge
zien de hele opbouw, moet
die er gewoon komen. De
vraag is alleen: hoe?".
Hoewel er officieel vijf alterna
tieven zijn is er in wezen
maar weinig keus. vindt
Biegstraaten. die zich afzet
tegen die gemeentelijke tac-
Tekst:
Ruud Paauw en
Paul de Tombe
Foto
Jan Holvast
Foto: links Piet Biegstraaten. rechts Dick Tesselaar.
tiek. "Toc-n er sprake was van
het opheffen van de Sport
stichting, kon daar echt tegen
gevochten worden. Nu is de
gemeente niet grijpbaar. Er
zijn wel vijf modellen, maar
daarover moet straks de ge
meenteraad beslissen".
"Bovendien zijn het dan ook
nog modellen die zo vaag zijn
dat wij moeten gaan vragen
wat ze inhouden", is zijn be
zwaar. "Als je een reorganisa
tie voorstelt, vertel je dat er
toch bij?. Maar dat is niet het
geval. De reorganisatie wordt
ook niet gewenst omdat dc
Sportstichting niet goed
werkt, maar omdat het in de
politiek structuur past. De
vraag is dan ook of alle mo
dellen reëel uitvoerbaar zijn"
Dat is beaamd, niettemin be
staat daarover de nodige twij
fel. Is het we! zo, dan zouden
de modellen 1 en 2 (dc laatste
dan zonder de tak recreatie)
heel goed passen. De model
len 3, 4, 5 spreken hem, uiter
aard, niet aan. Die leveren
ook de meeste vragen op.
Kernvraag: wat wordt de ech
te functie van een functie van
een advies/sportraad?.
"Mag die alleen adviezen geven
en hoe gaat het dan met die
adviezen? De huidige Sport
stichting geeft die ook. Maar
een adviesraad komt dan niet
verder, wij kunnen ook be
sluiten nemen. De invloed
van de burgerij op de over
heid. De kans bestaat dat die
verdwijnt als je louter met
ambtenaren gaat werken".
Waarom eigenlijk niet. Als het
om beheer gaat, is het louter
een kwestie van instructie,
toch?. Er is uiteraard meer in
het geding: de invloed op de
gemeentelijke beleidsvor
ming; de angst voor het ver
dwijnen van dat stukje demo
cratie. Maar is de huidige
Sportstichting dan zo demo
cratisch? Er wordt gewerkt
met gekozen vertegenwoor
digers uit de sport, dat is
waar. Het gebrek aan open
baarheid echter voorkomt
dat de kiezers te weten ko
men of hun vertegenwoordi
ger "staat", waarvoor hij is
gekozen. Wat is de waarde
van inspraak zonder controle
op die uitspraken?. Had de
Sportstichting niet eerder
"opengemaakt" kunnen wor
den?
""Ik heb het geprobeerd", zegt
Biegstraaten. "Sinds '72. '73.
ook buiten de statuten om"
Het is er nooit van gekomen.
Maar waarom dan niet?. "De
Raad van Beheer heeft het te
gengehouden. wilde bij een
statutenwijziging alles of
niets. We hebben daarin ten
slotte te maken met mensen
die hun tak van sport willen
verdedigen, maar niet ge
schoold zijn om dat in het
openbaar te doen. Dc nieuwe
statuten voorzien in elk geval
wèl in openbaarheid"
Het gemeentelijk apparaat kent
die openheid allang Maar in
derdaad. in een louter ambte
lijke molen, zou de sport fijn
gemalen kunnen worden. In
het ergste geval, klapt het lo
ket (figuurlijk gesproken
dan) dicht wanneer de beslis
singen worden genomen Met
dank voor de adviezen en we
zullen het verder zelf wel uit
zoeken.
En de sport wil "in de buurt
blijven van de beslissingen",
zoals Biegstraaten het uit
drukt. Vooral waar die het
beleid betreffen. Tot dusver
heeft de Sportstichting overi
gens wel degelijk een diepere
visie ontwikkeld, weerlegt hij
de kritiek.
Aanwezig
Hij somt uit de losse pols op.
De veldennota onder wet
houder De Haan, de interne
reorganisatie van de Sport
stichting. de lijst van priori
teiten. de nota over de aan
passing van de huidige kleed
accommodaties. de veldver-
deling, de vroegere hearings
en thema-avonden met de
achterban. "Er was toch een
tijd dat het ene plan nog niet
uitgevoerd was. of het andere
lag alweer op tafel. De Zijl,
het Vijf Mcibad Bovendien
zyn we nu dagelijks aanwezig
in de sportwereld, we hebben
een spreekuur. Om dat alles
kiezen we toch voor de Sport
stichting, al is dat ook een
stuk tactiek. De gemeente wil
die opheffing om de politieke
vorm, wij vragen er niet om
Zeker niet. Wij bezitten iets
waarmee we veel kunnen
doen"
Belang
Om dat te behouden, heeft hij
die reis langs de verzamelde
clubs en politieke figuren ge
maakt. Niet voor zichzelf,
maar in het belang van de
sport. "Alleen voor de sport
zou ik het erg vinden als ze
me niet meer nodig hebben,
me wegsturen. Alsof al het
werk van de Stichting voor
niets is geweest. Zonder
waardering. Als dat zo is, dan
is er gelogen toen ik erebur
ger werd van Leiden, dan
stuur ik die oorkonde terug
Als het niet zo is. dan was het
waardering voor de man in
de functie, voor dc man van
de sport. Daar heb ik ook
voor gevochten, daar vecht ik
nog voor. Daarom zou ik het
als een nederlaag ervaren als
de Sportstichting werd opge
heven, daarom zou ik willen
winnen. Verliezen is altijd
moeilijk, al heb ik wel ge
leerd het verlies te verdra
gen".
LEIDEN - De Leidse sportge
meenschap hoeft er nauwe
lijks op te rekenen dat haar
toporgaan, de Sportstichting,
aan de algemene reorganisa
tie ten stadhuize zal ontko
men als men daarvoor alleen
maar aanvoert dat alles bij
het oude moet blijven.
De wethouder van onderwijs
en sportzaken, Dick Tesse
laar, laat daar weinig twijfel
over bestaan.
"De gemeenteraad, het stads
bestuur, heeft destijds de uit
spraak gedaan dat er een
scheiding moet worden aan
gebracht tussen gemeente en
particulier initiatief. Er dient
grotere duidelijkheid te zijn.
Het beheer van gemeentelij
ke accommodaties moet in
handen komen van de ge
meente. Dat is een politieke
uitspraak van de raad en of
we dat nu leuk vinden of niet.
het besluit ligt er. De reorga
nisatie die daarvoor nodig
was, zit er voor driekwart op
Wat nog moet gebeuren is
sport/recreatie. Hoe kun je
als sportgemeenschap nu
nog invloed op de reorganisa
tie uitoefenen? Door kracht
van argumenten. Daar zal de
raad nog gevoelig voor zijn.
Maar niet - en die reacties
heb ik gekregen - door uit de
reeks modellen nummertje
één of twee te omcirkelen
zonder enige vorm van argu
mentatie".
De Sportstichting moet ver
dwijnen als onderdeel van
een reorganisatie, niet omdat
ze slecht functioneert?
Tesselaar: 'De Sportstichting
valt onder een brede reorga
nisatie en zoals dat dan vaker
voorkomt: je wijzigt tevens
wat niet bevalt.
- Wat deugt er dan niet?
Tesselaar: "De Sportstichting
van nu is voor 90 procent be
heersinstituut; ze runt de ac
commodaties. Daarover be
staat maar weinig ontevre
denheid. Maar op het gebied
van de doelmatige planning
vind ik dat ze tekort schiet.
Tot dusver merkte je dat niet
zo. Er was een grote achter
stand wat accommodaties be
treft in Leiden en ach. over
nieuwe dingen ben je het wel
gauw eens. We naderen nu
het punt dat het ergste achter
de rug is. Nu moet er uit het
beheer beleid voortkomen.
En dat vind ik niet zo best. Ik
zal een voorbeeld noemen: de
Sportstichting komt met een
kleedkamernota. Ze is daar
zelf enthousiast over. maar ik
kan niet anders dan tot de
conclusie komen dat ze maar
heel weinig kritisch op haar
eigen werk is geweest: Aan
de Boshuizerkade moet dit
en dat worden vernieuwd,
staat er. Als je dat klakkeloos
zou doen, handhaaf je daar
weer voor jaren een situatie
die niemand wil. Fusies, waar
nu soms aanzetjes voor wor
den gegeven, komen dan ze
ker niet van de grond. Wat ik
mis is enige diepte, spitwerk,
het er in verwerken van toe
komstverwachtingen".
"Een ander bezwaar tegen de
huidige Sportstichting is het
absoluut niet functioneren
van de Raad van Beheer als
democratisch lichaam. De
zaak wordt geleid door het
dagelijks bestuur, en daar
dan nog een deel van. Een te
smalle basis".
- Terug naar het uitgangs
punt. Wat heeft de discussie
die nu op touw is gezet, nog
voor zin? Hoe zwaar weegt de
stem van de sport eigenlijk?
Tesselaar: "Het nut var. de hui
dige discussie is dat de sport
op de hoogte wordt gebracht
van wat de gemeenteraad (de
politiek) wil: het beheer van
gemeentelijke eigendommen
in gemeentehanden. De sport
loopt wat om die principiële
kant heen, maar dat is het
kernpunt. Wat er nu op tafel
moet komen is of er voor de
sport voldoende redenen zijn
om voor haar een uitzonde
ring te maken -n het reorgani
satieproces. De huidige dis
cussie dient er ook voor om
de raad straks duidelijk te
maken wat er bij de sport
leeft.
Hoe zwaar weegt de stem van
dc sport? Dat is moeilijk te
zeggen. Waar het om gaat is
de grond van de argumenta
tie. De reacties die ik nu van
de sport heb gekregen ken
merken zich door een conser
vatieve inslag. Men houdt het
bij het oude; de gebruikelijke
angst voor veranderingen. Er
zal wel worden aangevoerd
dat de Sportstichting toch
zijn statuten wil wijzigen,
maar daarmee is de club al
leen organisatorisch wat
meer bij de tijd. De vraag of
men goed functioneert is niet
aan de orde geweest".
- Biegstraaten zegt: wat de
Leidse sport prijsgeeft aan
invloed, krijgt ze nooit meer
terug. Tegen ambtenaren sta
je als burger machteloos op
den duur.
Tesselaar. enigszins nijdig.
"Dat is leuk voor de ambte
naren om dat te horen. Ik
vraag me af hoe dat nu toe
gaat in de Sportstichting,
want daar moet hij toch ook
nauw samenwerken met
ambtenaren. Welnu, diezelf
de ambtenaren zouden straks
worden overgeheveld naar de
directie sport/recreatie.
Ik vind het zo'n onzin om het zo
tegenover elkaar te zetten. Zo
werkt het systeem toch niet.
Dat merk ik zelt dagelijks.
Bestuursvisie en ambtelijke
visie moeten beide kunnen
doorstromen".
Steler komt een sportraad
Wat krijgt die te vertellen''
Want dat is de angst van de
Leidse sportdat het een or
gaan wordt waar men ten
stadhuize vrolijk omheen
kan.
Tesselaar: "De sportraad zou
een adviserend orgaan wor
den voor het beleid. Dat is de
Sportstichting nu trouwens
ook Denk maar niet dat men
in de huidige situatie zoveel
meer kan als straks een sport
raad. Als iets maar even geld
kost, moet het nu ook naar
het college van B. en W.
Zaken als: hoe verdeel je de za
len, die zouden straks door
de directie sport, de ambte
naren dus, worden afgehan
deld. Maar dat kan ook ge
makkelijk. want daar moet
gewoon een duidelijke in
structie voor zijn. Anders
kweek je willekeur. De heie
directie sport zou gerund
worden als pakweg een
Groenoordhal.
De enige verandering die ik op
dit moment zie is dat op bijv.
het spreekuur van de Sport
stichting in de nieuwe opzet
de particuliere inbreng zou
ontbreken. Daar zou je alleen
de directeur, die er nu trou
wens ook bij zit, aantreffen.
Daar hoeft men zich niet
dood op te staren, want op
het spreekuur kunnen maar
kleine zaken worden gere
geld die weinig geld kosten".
De sportraad, waarin de verte
genwoordigers van alle spor
ten zitting zouden krijgen, zal
niet praten over lekkende
kranen en dat soort zaken,
maar over het beleid. En dat
wordt in de komende jaren
zeer belangrijk. Er breekt een
tijdperk aan met maar weinig
financiële ruimte Men SU
zich moeten bezinnen op de
sport en de sportrecreatie, op
verschuivingen tussen de
verschillende takken van
sport, op verschuivingen in
het budget, op allerlei vor
men van ongeorganiseerde
sport, op kadervervulling in
de sport, op de rol van de
sport bij de onvrnwuligneid
van werkloosheid van dc
mensen, ik noem maar een
paar zaken op".
- Wat zal de afloop van het de
bat zijn in de raad?
Tesselaar: "In de gemeente
raad zitten maar weinig men-
sen die zich echt met de sport
bezighouden. Dat is jammer
maar het is eigenlijk nooit an
ders geweest. Aan de sport
daarom de taak om de zaak
met nadruk onder de aan
dacht van de politici te bren
gen. In mijn eigen fractie zal
ik de zaak zo objectief moge
lijk aan de orde stellen. Maar
als je het mij vraagt zul je van
hoge huize moeten komen
om de raad af te brengen van
aüï oorspronkelijke reorga
nisatieplan".
