YS-basis in Midden-Oosten
Abortusdebat laait weer op in Italië
"Massa-bijeenkomst"
afgelast
Vakbond begint weekblad
Wellicht Duitse
raketten naar Libië
Znidafrikaanse
maatregelen
tegen VN-sanctie*
"Foetus met afwijkingen toch niet aborteren"
VRIJDAG 13 MAART 1981
BUITENLAND
Interview
Russische
balletdanser
verhinderd
Militairen Suriname zwijgen over reden
MOSKOU - Yoeri Stepanov, een
33-jarige Russische balletdanser
die uit de V.S. naar zijn land was
teruggekeerd uit vrees voor de
gevolgen van zijn stap voor zijn
familie in Rusland, is gisteren
met geweld weggesleept toen hij
op het punt stond een westelijke
correspondent te ontmoeten.
Hij had vorige week tegen verslag
gevers gezegd dat het regerings
blad "Izwestia" een verhaal had
verzonnen waarin hij zijn besluit
tot terugkeer naar de USSR zou
hebben verklaard.
De man had een afspraak gemaakt
met Anne Garrels, correspon
dente van ABC. Toen zij op
straat naar hem toeliep zag zij
een man Stepanov vastgrijpen
en hem naar een dichtbij staande
zwarte auto sleuren. Stepanov
schreeuwde om hulp, zei zij,
maar Stepanov werd met kracht
de wagen ingeduwd, die daarna
wegreed.
Stepanov was in januari vorig jaar
in Italië weggelopen van het
Moskouse klassieke ballet en
bracht daarna twee maanden
door in de V.S..
komst op een later tijdstip zal
worden gehouden of dat men er
maar helemaal van afziet.
Ook over de besprekingen tussen
regering en legerleiding is niet
veel meer bekend dan dat die in
een "wat meer ontspannen sfeer"
zijn gekomen. Naar buiten toe
lijkt zich een soort schimmenspel
af te spelen. De vraag is waarop
de gesprekken tussen de twee
partijen zich nu nog concentre
ren nadat president Chin a Sen
heeft laten weten evenals de mili
tairen een socialistische weg
noodzakelijk te vinden om funda
mentele veranderingen in de Su
rinaamse maatschappij te berei
ken, terwijl hij ook voorstander is
van het scheppen van een "revo
lutionaire beweging".
Opmerkelijk daarbij is dat er niets
meer wordt gezegd over de jour
nalisten Slagveer, Kross en oud
minister Haakmat, van wie Chin
a Sen vorige week in een felle ver
klaring zei dat "de funeste rol van
deze heren op de politieke ont
wikkelingen in Suriname nog
steeds niet is gestopt".
Slagveer wordt nog steeds in de
omgeving van Bouterse waarge
nomen. Zo leidde hij bijvoor
beeld dinsdag Bouterse en Horb
in voor de Surinaamse televisie.
Nadat de vereniging Surinaams Be
drijfsleven (Werkgeversorganisa
tie) had laten weten dat de nu ont
stane situatie niet bevordelijk is
voor het investeringsklimaat
heeft de Federatie Arme Land
bouwers" (FAL) weer een ander
geluid laten horen.
Deze organisatie spreekt van een
"versterkte eenheid" en het "op
nieuw benadrukken van de doe
len van de revolutie".
De FAL heeft kunnen vaststellen
dat de jongste positieve ontwik
kelingen met enthousiasme on
der duizenden landbouwers zijn
ontvangen. "Dat er lichte beroe
ring en misschien zelfs angst te
bespeuren valt bij bepaalde kapi-
taalgroepen of hun spreekbuizen
en bij handlangers van het bui
tenlands groot kapitaal, is mis
schien een teken dat Suriname
op de goede weg is met de revolu
tie", aldus de FAL.
Sen harde aanval op
PARAMARIBO (ANP) - De
"massa-bijeenkomst", die
de Surinaamse legerlei
ding voor zaterdag op het
Eenheidsplan in Parama
ribo had aangekondigd
gaat plotseling niet door.
Uit een bekendmaking van de Na
tionale Militaire Raad (NMR) kan
alleen worden opgemaakt dat dit
verband houdt met "onvoorziene
omstandigheden". Noch NMR-
voorzitter Graanoogst noch le
gerbevelhebber Bouterse was
gisteren bereikbaar om te vertel
len wat er met die "onvoorziene
omstandigheden" wordt be
doeld.
ANKARA - De twee Turkse diplomaten, die onlangs het slachtoffer
werden van een aanslag van Armeniërs in Parijswerden gisteren met
staats-eer in Ankara (Turkije) begraven. De Armeniërs vechten al lang
tegen de Turkse overheersing.
Ook een regeringswoordvoerder,
naar wie Graanoogst verwees,
kon daarover geen helderheid
verschaffen. Deze kon alleen
maar vertellen wat er in de be
kendmaking werd gemeld. Het is
evenmin bekend of de bijeen
Vijfjarenplan kost twee miljard dollar
(Van onze correspondent)
WASHINGTON (GPD) - Een vijfjaren plan, dat uitgaven
vergt ter grootte van twee miljard dollar, moet de Verenig
de Staten voorzien van een keten van bases in het Midde
n-Oosten en het gebied van de Perzische Golf.
Deze militaire bases moeten derug-
gegraat gaan vormen van een dui
delijker Amerikaanse militaire
aanwezigheid in dat stuk van de
wereld. De precieze kosten van
het project worden geheim ge
houden. aldus de New York Ti
mes, maar alleen al voor het be
lastingjaar 1982, is een half mil
jard uitgetrokken voor deze uit
breiding van Amerikaanse in
vloed.
Het hele plan stamt uit het laatste
jaar van Carters presidentschap
en hangt nauw samen met het op
poten zetten van de zogenaamde
Rapid Deployment Force, een
snel inzetbare strijdmacht. In
1982 willen de VS ruim 106 mil
joen dollar uitgeven aan verbete-
Russen nemen
"chantage-
zaak"
niet te hoog op
MOSKOU (UPI) De Amerikaan
se ambassade heeft het Kremlin
beschuldigd van chantage in een
zaak van twee Amerikaanse lege
rofficieren, die Moskou zou heb
ben willen overhalven tot spio
nage.
Volgens bronnen in Moskou heb
ben de Russen majoor James
Holbrook onder druk gezet door
te dreigen compromitterende fo
to's van hem en een Russische
vrouw te publiceren die waren
gemaakt tijdens een reis naar
Rovno in de Oekraïne.
Holbrook, die deel uitmaakte van
de Amerikaanse ambassade in
Moskou, werd op 17 januari, drie
dagen nadat het incident zou
hebben plaatsgevonden, naar de
VS teruggestuurd.
Luitenant-kolonel Thomas Spen
cer, die hem op de reis naar Rov
no vergezelde, is nog steeds in
Moskou.
Het commentaar van de ambassa
de komt na een nieuwe versie
van het incident in het blad Sov-
jetskaya, dat een verhaal brengt
over wodka- en sexfeesten. De
woordvoerder van de Ameri
kaanse diplomatieke missie
noemde het nogal satirische arti
kel een "serie vervalsingen".
"Het artikel is duidelijk bedoeld
om majoor Holbrook en luite
nant-kolonel Spencer te balste
ren en een poging de Russische
autoriteiten van blaam te zuive
ren in deze onfrisse affaire", al
dus de woordvoerder.
Het Russische blad beschrijft de
affaire nogal spottend. Het zegt
dat de twee officieren een terrein
verkenden rond Rovno en gewa
pend met camera's Russen foto
grafeerden "van wie de een tot
de tanden gewapend was met
bakstenen en een ander met een
groot kaliber schop in zijn han
den".
Het blad vervolgt het satirische
verhaal hoe de Amerikanen zich
wapenden met wodka en cognac
alvorens meisjes aan te vallen in
het hotel. "Nadat zij zich in de
rug hadden gedekt door een bat
terij flessen, trokken Holbrook
en Spencer zich terug op hun po
sities. namelijk hun kamer, waar
zij de aanval openden op nieuwe
vriendinnen". Zij vielen de vij
and naakt aan en maakten foto's
en dia's van alle veroverde posi
ties", aldus Sovjetskaya.
ring van de haven en de militaire
bases van het Egyptische Ras Ba-
nas aan de Rode Zee. Daarbij gaat
het niet alleen om het aanleggen
van faciliteiten voor gevechts
vliegtuigen en transporttoestel
len. maar ook de aanleg van olie
opslagplaatsen en een vertrek
punt voor troepen die elders moe
ten worden ingezet.
Voor de kust van Oman ligt het ei
land Masira, waar een oude Britse
basis moet worden aangepast aan
de moderne militaire eisen. In
principe gaat het om eenzelfde
plan als dat voor Ras Banas, zij
het dat er nog een zoetwaterfa-
briek bij moet komen. Elders in
Oman zou het vliegveld van Seeb,
nabij de ingang van de Straat van
Hormoes, moeten worden gemo
derniseerd, zodat vandaar bij
voorbeeld ook patrouillevliegtui
gen zouden kunnen vertrekken
die in de Indische Oceaan Russi
sche onderzeeërs moeten opspo-
In de Somalische haven Berbera,
die door de Sowjet-Unie werd ge
bouwd en verlaten na de breuk
met Somalië in 1977, moeten de
faciliteiten eveneens worden ver
beterd en hersteld.
In Kenya zou de haven van Momba
sa moeten worden uitgebaggerd
en op het eiland Diego Garcia,
Brits eigendom, zou bijna 250
miljoen dollar moeten worden
gespendeerd aan onder meer het
creëren van een basis voor B-52
bommenwerpers, die zodoende,
met nieuwe basisrechten in Au
stralië, de Indische Oceaan veel
effectiever kunnen bestrijken.
Het Amerikaanse plan wordt uitge
voerd met de bedoeling dat alle
uit te voeren bouwwerken en ver
beteringen eigendom worden en
blijven van het "gastland". Daar
mee blijft de regering-Reagan
binnen de voorwaarden die Saoe-
di-Arabië en de sjeikdommen
aan de Golf nog deze week uit
drukkelijk hebben gesteld aan
een grotere Amerikaanse militai
re aanwezigheid op hun grond ge
bied.
EL SALVADOR Inwoners uit El Salvador, die het geweld van
voedseluitdeling in een vluchtelingenkamp, 50 kilometer ten zuiden
de oorlog zijn ontvlucht, wachten op de
an de hoofdstad San Salvador.
RABAT (AP) - De Libische re
gering heeft een contract af
gesloten met een Westduits
bedrijf voor de levering aan
Tripoli van een raketsysteem
voor de middellange afstand.
Met de raketten kan eventu
eel ook een nucleaire lading
worden vervoerd. Dit is giste
ren in officiële kringen in Ma
rokko vernomen.
Het betrokken Westduitse be
drijf, Orbital Transport und
Raketten Gesellschafl
(OTRAG), heeft onlangs de
eerste proefondernemingen
met het systeem uitgevoerd
in een woestijn in Libië. Het
bedrijf kwam al eerder in het
nieuws toen in 1978 een soort
gelijk testprogramma werd
afgewerkt in Zaïre. Daarover
ontstond toen een vinnige
discussie tussen Oost en
West.
Aan de kernwapens die met de
raketten kunnen worden ver
voerd wordt volgens de zegs
lieden door Libië afzonderlijk
gewerkt. Wanneer het sys
teem operationeel is kan Li
bië ieder gewenst doel in het
Midden-Oosten of Zuid-
Europa treffen.
Marokko is doorgaans goed
geïnformeerd over de gebeur
tenissen in Libië. Van de af
sluiting van het contract werd
melding gemaakt door het of
ficiële Marokkaanse nieuws
agentschap.
OTRAG heeft gisteren de Ma
rokkaanse beschuldigingen
van de hand gewezen.
De technische directeur van het
particuliere raketproductie
bedrijf, Franz Wukasch. be
stempelde de geruchten als
'volledig verzonnen'. Hij ont
kende niet dat met de Libi
sche regering "mondeling"
contracten zijn afgesloten.
Maar volgens Wukasch be
treft het testprogramma dat
op het ogenblik in Libië
wordt afgewerkt 'commercië
le draagraketten'.
"Aanwending voor militaire
doeleinden zal niet in overwe
ging worden genomen", zo zei
de OTRAG-topman.
Generaal
beschuldigd
van aandeel
Spaanse coup
MADRID 12 mrt (AP) - Gene-
raal-majoor Alfonso Armada,
de gewezen persoonlijke mi
litaire adviseur van koning
Juan Carlos, is gisteren in
verband met de staatsgreep
poging in staat van beschul
diging gesteld. Hij is de twee
de hoge militaire officier die
wordt aangeklaagd voor deel
name aan de recente poging
van het leger de Spaanse bur
gerregering omver te werpen.
WARSCHAU - In de Poolse
hoofdstad begint men de dagen
af te tellen voor de lancering van
"Solidarnosc", het weekblad van
het vrije vakverbond "Solidari
teit". Verwacht wordt dat de
500.000 exemplaren van het eer
ste nummer eind maart op de
markt kunnen verschijnen.
"Als alles naar wens verloopt",
zucht Kazimierz Dziewanowski,
de adjunct-hoofdredacteur van
het toekomstige blad. Overigens
staat de inhoud van de eerste af
levering nagenoeg vast. De ope
ning is een brief van Lech Wale
sa. Gehoopt wordt dat ook paus
Johannes Paulus de tweede een
korte bijdrage zal willen leveren.
Vooralsnog moet de krant, die het
grootste vakbondsblad van het
land zal zijn in de opvatting van
zijn uitgevers een nationaal blad
zijn. De problemen zullen er niet
alleen vanuit het oogpunt van
"Warschau" worden bekenen.
"Elk centralisme zal worden ge
weerd", aldus de adjunct-hoofd
redacteur.
De voornaamste doelstelling is ui
teraard vruchtbaarheid te geven
aan en toelichting te verstrekken
bij de activiteiten van de vrije
vakbonden, die coördinatie be
hoeven. Elke week zullen infor
maties uit de zowat veertig plaat
selijke afdelingen van "Solidari
teit" worden gepubliceerd.
In het eerste nummer is een bijna
encyclopedisch gedeelte met be
trekking tot de vrije vakbonden
Het zal de helft van de
plaatsruimte beslaan.
Maar daartoe zal "Solidarnosc"
zich niet beperken: "Wij willen
op voet van gelijkheid met de an
dere Poolse kranten deelnemen
aan 's lands leven", zo beklem
toont Dziewanowski. "De sociale
en economische problemen, de
kwestie van de censuur, de toe
gang tot de massamedia, de
volksgezondheid. Ook zijn er ru
brieken voorzien voor sport, cul
tuur en godsdienst".
Een dergelijke redactionele opzet
vereist natuurlijk een uitgebrei-
den redactieploeg: 50 a 60 perso
nen in totaal, van wie ongeveer
25 journalisten, onder de leiding
van Tadeusz Mazowiecki, die
ook hoofdredcacteur is van het
katholieke tijdschrift "Wiez".
JOHANNESBURG (GPD) - De
buitengewone bijeenkomst, gis
teren, van de uiterst machtige
Zuidafrikaanse 'veiligheidsraad'
waarvan slechts enkele leiding
gevende politici, economen en
militairen lid zijn, wordt gezien
als een eerste stap van Pretoria
om tegenmaatregelen te treffen
in het geval de Verenigde Naties
sancties tegen het land gaat in
stellen. Na de bijeenkomst waar
schuwde de minister president,
die ook voorzitter van deze veilig
heidsraad is, dat Zuid-Afrika eco
nomische stappen tegen die sta
ten in Zuidelijk Afrika zou kun
nen nemen, die voor een boycot
van de republiek zijn.
Van de buurlanden van Zuid-
Afrika - Angola, Botswana, Zam
bia, Zimbabwe, Mozambique.
Swaziland en Lesotho - stemden
alle tijdens de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties
voor een boycot. Alleen Swazi
land was niet aanwezig. Maar al
een dag later onderstreepte Leso
tho duidelijk dat hier slechts
sprake kon zijn van een politieke
geste en dat de buurlanden van
Zuid-Afrika het zich niet kunnen
permitteren om eveneens de eco
nomische slachtoffers van een
boycot te worden.
Tijdens de bespreking van de Zuid
afrikaanse staatsveiligheidsraad
stond de handel met deze buur
landen ter discussie Dit blijkt
ook uit het feit dat de Zuidafri
kaanse minister van handel, in
dustrie en toerisme, dr. Dawie de
Villiers, hier voor het eerst aan
deelnam. De maisoogst in Zuid-
Afrika wordt dit jaar als een bui
tengewoon succes beschouwd.
Talrijke buurlanden kopen dit
voedsel in de republiek.
(Van onze correspondent
Hein ten kortenaar)
ROME - Het abortusdebat in Italië
is weer opgelaaid, nu de kiezers
zich binnenkort, op 17 mei, moe
ten uitspreken over een eventue
le afschaffing van de driejaar ou
de wet, waarbij zwangerschaps
onderbreking werd gelegali
seerd. Overigens was het debat
nooit helemaal tot zwijgen geko
men en met name de katholieken
bleven zich verzetten tegen de
wet, die door de bisschoppen en
ook door paus Johannes Paulus
de Tweede als "immoreel" en in
druisend tegen de menselijke
waardigheid was bestempel-
d.
De wet kwam op 18 mei 1978 tot
stand. De voornaamste kenmer
ken waren: vrijwillige zwanger
schapsonderbreking in de eerste
90 dagen is geoorloofd; de uitein
delijke beslissing ligt bij de
vrouw: de ingreep wordt koste
loos uitgevoerd in alle openbare
ziekenhuizen en andere door de
overheid toegestane inrichtinge n.
Verder voorzag de wet onder meer
in de oprichting van sociaal-
medische consultatiebureaus, de
vrijstelling van artsen en verple
gend personeel die gewetensbe
zwaar tegen de uitvoering van de
wet aantekenen, de bestraffing
van ingrepen tegen geldelijke be
loning en buiten de openbare,
toegelaten inrichtingen.
De katholieke tegenstand (de chris
ten-democratische partij had
vanzelfsprekend tegen de wet ge
stemd) uitte zich op verschillen
de wijzen: door herhaalde stel-
r het
ven. Maar ook door zware druk
op artsen en verplegers om gewe
tensbezwaar aan te tekenen (in
sommige gewesten, met name in
het Zuiden, ligt het aantal gewe
tensbezwaren boven de 70 pro
cent); door de snelle oprichting
van eigen consultatiebureaus
(die volgens de wet tot taak heb
ben voorlichting te geven over
geboortenregeling en voorbe
hoedsmiddelen en urgentie-
verklaringen voor abortus uit te
schrijven).
Maar ook van heel andere zijde on
dervond de wet tegenstand: na
melijk van een deel van de femi
nistische beweging en van de ra
dicale partij (die ook tegen de wet
stemde). Zij beschouwen onbe
perkte abortus als een 'burger
recht' en zijn dan ook gekant te
gen alles wat ze in de wet als be
perking van dat recht zien: de
consultatiebureaus, de urgentie-
verklaringen, het verplichte ge
bruik van openbare ziekenhui
zen, de toestemming van de ou
ders (of, in bijzondere gevallen
van de vertrouwensarts) voor
minderjarige meisjes.
Zo komt het, dat de Italiaanse kie
zers op 17 mei (naast volksstem
mingen over kwesties als de wet
op het terrorisme en het krijgs-
recht in vredestijd) niet één maar
twee referendums over de abor
tus krijgen te beantwoorden. Het
eerste is voorgesteld door de ka
tholieke 'beweging voor het le
ven'. Als het wordt aangenomen,
blijft er van de wet weinig heel:
abortus wordt dan weer strafbaar
in alle gevallen, behalve in acuut,
en medisch aangetoond, levens-
VATICAANSTAD Ook een foztus (onvol
dragen vrucht) die ernstige afwijkingen ver
toont, mag niet afgedreven worden. Dit staat
in een document, gisteren door het Vaticaan
gepubliceerd in verband met het internatio
nale jaar voor de gehandicapten
In dit document wordt gezegd dat de weten
schap het mogelijk heeft gemaakt al in een
vroeg stadium vast te stellen of een foetus
gezond of ziek is. 'Maar dit geeft de artsen
nog niet het recht een foetus eventueel te
doden'.
Het onderbreken
i een zwangerschap, ook
als het duidelijk is dat het kind met ernstige
afwijkingen geboren zal worden, noemt het
document een 'daad van pseudo-menselijk-
hcid' en een schending van de medische
ethiek en de mensenrechten. "De arts moet
strijden tegen ziektes en niet tegen het leven
zelf.
gevaar van de moeder.
Het tweede, dat van de radicalen,
laat er ook al niet veel van over:
het komt erop neer dat iedere
vrouw, in de eerste 90 dagen van
haar zwangerschap, zich zonder
enig advies of bemoeienis van
buitenaf waar en door wie dan
ook vrij mag laten aborteren. De
christen-democraten (en de bis
schoppen) hebben zich al voor
het eerste referendum uitgespro
ken: zij adviseren de kiezers daar
ook 'ja' (dus voor de afschafTing
van de daarin genoemde wetsar
tikelen) te antwoorden, en op het
andere 'nee'. Alle andere partijen,
behalve de radicalen, geven het
advies op beide afschaffingsvoor-
stellen 'nee' te antwoorden
Ofschoon er op de uitvoering van
de wet in deze eerste driejaar het
een en ander valt aan te merken,
zal een meerderheid van de kie
zers vermoedelijk dit laatste ad
vies opvolgen. Hoe men ook over
abortus moge denken, de mees
ten zullen weinig voelen voor een
terugkeer naar de gevaarlijke
clandestiniteit van vroeger, maar
ook de totale liberalisering van
het radicale voorstel afwijzen.
