Vogel is
met
zo stom
AMRO: "rente stabiel
Groot toernooi
BC Leiden in
Vijf Meihal
Opheffing
Vlaardingen
bijna rond
"Protserige" Eurotop
lokt protesten uit
Feyenoord
oefent
in Leiden
VRIJDAG 13 MAART 1981
DO/ST
VARIA
PAGINA 17
Twee keer per dag komen wat fazanten Jan P. Strijbos
begroeten. Ze wippen uit de Amsterdamse waterlei
dingduinen even over naar de nestor van de natuur-
boekenschrijvers. Je zou het kunnen opvatten als een
eerbetoon aan de man, die een begrip werd in de we
reld van natuurbeschermers en ornithologen.
Deze week is Jan P. Strijbos negentig jaar geworden.
Hans Rombouts zocht de Haarlemmer op. die nu -
vanuit een appartement van Huize Bodaan in het
Aerdenhoutse Bentveld - uitkijkt op het gebied,
waar hij als jongetje begon met het beloeren van de
verre, verre voorouders van de fazanten-van-van-
daag. Het is een gesprek met een mens, die, fel levend,
(toch) ontelbare uren roerloos heeft doorgebracht aan
de rand van allerhande nestelgebieden, waar ook ter
wereld.
(Door Hans Rombouts)
Het plan om zich, met alle risi
co's van dien, volledig te gaan
bezighouden met natuurstu
die en natuurjournalistiek
moet bij Jan P. Strijbos vaste
vorm hebben aangenomen,
toen hij in het begin van deze
eeuw vier jaar lang in het
broedseizoen 's morgens
vroeg in zijn schuilhut naar de
reigerskolonie van Sloten zat
te kijken. Elke dag was de jon
ge Strijbos - van beroep
bouwkundig tekenaar - daar,
aan de rand van Amsterdam
in de hut te vinden, vanaf vier
uur. Hij moest zich na enkele
uren dan weer naar het archi
tectenkantoor van zijn oom
spoeden om er om negen uur
achter de lessenaar te zitte-
Zijn oom, een natuurliefhebber,
vond het prachtig; de colle
ga's keken er enigszins
vreemd van op. Strijbos: ,,Die
bomen met de reigersnesten
groeiden hard. Elk jaar moest
ik de palen onder mijn schuil
hut verlengen". Het resultaat
van de matineuze activiteiten
was een boek (het eerste van
de 24 die zouden volgen) over
het broedgedrag van de blau
we reiger. Toen hij 28 jaar
was, legde hij het architecten
potlood terzijde en nam de
pen op om schrijvend over de
natuur verder te leven.
Van de tekentafel nam Jan
Strijbos een aardig en handig
souvenir mee; hij had ont
dekt, dat hij - zonder meetap
paratuur - maten kon schat
ten op hun exacte lengte, tot
op de millimeter. Dat was erg
prettig bij het waarnemen van
dieren, waar de lengte of
breedte vaak van groot be
lang is bij de determinatie van
de soort.
Die gave kwam Strijbos natuur
lijk goed van pas bij het teke
nen van vogels. Zijn observa
tie van pluimen, veren en sna
vels werd exact met de na
tuurlijke maten vastgelegd op
het papier.
Lievelingsvogels
Met het noemen van de griel en
de nachtzwaluw heeft Jan P
Strijbos, vooral bekend van
ontelbare lezingen overal in
den Lande, twee van zijn lie
velingsvogels genoemd. Bij
dat duo komen dan nog de rei
ger en de aalscholver. „De
griel is praktisch verdwenen.
zingen te kunnen houden. „Ik
hield zo'n zeventig lezingen
vóór Kerstmis en zeventig er
na. Van het geld dat ik er mee
verdiende kon ik reizen beta
len, die ik zomers ondernam.
We zijn heel wat op stap ge
weest. Op de grote reizen ging
mijn vrouw vaak mee: vier
maal naar het vogeldorado, de
Galapagoseilanden, zeven
maal naar Spitsbergen, vier
maal naar IJsland. Nou moet
ik zeggen, dat ik liever naar de
poolgebieden ging dan naar
de tropen. In die antarctische
gebieden blijft alles beter ge
conserveerd; in de tropen rot
en schimmelt alles gau-
Walvisjacht
Jan P. Strijbos met zijn echtgenote aan de wandel in de vrije natuur.
Een grote en spraakmakende
reis was die aan boord van de
Willem Barendsz, samen met
onder andere de vermaarde
dokter Melchior. Hoe kijkt
Jan Strijbos nu tegen die
tocht aan, die bedoeld was om
zoveel mogelijk walvissen
aan de harpoen te rijgen?
„Tja, toentertijd was/"et-nog
geen sprake van <nbtuur- en
milieubewaking «zoals die er
nu is. Ik ging eigenlijk alleen
maar mee om echte levende
walvissen te zien en om de vo
gels daar te bestuderen. Als ik
terugkwam van die zwerf
tochten dan hingen de men-
m T 1
De nachtzwaluw zou je hier in
de zeereep hoogstens nog,
denk ik, in de duinen van Ber
gen kunnen tegenkomen. De
blauwe reiger doet het prima.
De aalscholver tref je heel wat
minder aan. Ik heb ze veel ge
zien in het Naardermeer.
Vroeger zaten ze ook in Lek-
kerkerk, maar de Duitsers
hebben ze in de oorlog wegge
schoten, weggepest". Hij
kijkt vertoornd als hij het
over die Duitsers heeft.
De „grielengek" - zoals hij nu
en dan werd genoemd - deed,
toen hij in 1928 de tekentafel
afzwoer, een riskante stap. Hij
had al diverse landhuizen ge
bouwd als architect. Hij was
getrouwd en had kinderen.
Hij zou van de pen en van le
zingen over de natuur moeten
gaan leven. Een vaste pijler
werd zijn rubriek in De Tele
graaf, die hij afwisselend met
Wigwam schreef. Die column
verzorgde hij tot 1966. Voorts
werd hij een veelgevraagd au
teur van artikelen in allerlei
periodieken. Dat was dus heel
wat anders dan optreden als
trapezewerker („mijn vader
vond dat te gevaarlijk") of
clown, waar hij aanvankelijk
zijn zinnen op had gezet.
Stomme dieren
vogels zijn stomme dieren")
ging Jan Strijbos zich steeds
meer richten op de vogels.
„Die beesten zijn helemaal zo
stom niet. Trouwens, al zou
den ze niet zo intelligent zijn,
het zijn schepselen die kun
nen vliegen, lopen, zwem
men, duiken, klimmen en
noem maar op. Neem nou de
kraaiachtigen eens (min of
meer toevallig duiken er twee
kauwen naar het grasveldje
achter het huis), die staan aan
de top bij de vogels. Ze zijn
heel slim. Weet je trouwens",
zo doceert hij vriendelijk,
„dat kraaien tot de zangvo
gels behoren? Niet omdat ze
zo mooi zingen, maar omdat
ze een zelfde aantal zangspie
ren hebben als andere echte
zangvogels. Vandaar". De
kraaiachtigen in de tuin ver
dwijnen rap, als er geen voed
sel voorhanden blijkt te zij-
Reizen
De auteur van vijfentwintig
boeken (waaronder ook be
schrijvingen van oorlogstijd
en hongertochten zoals in De
Noordvaarders) wilde zelf zo
veel mogelijk zien. Het mes
sneed dan aan twee kanten.
Hij greep de kansen aan om
zijn blik te vergroten en had
die reizen ook nodig om boe
ken te kunnen schrijven en le-
sen aan je lippen bij de lezin
gen, die ik hield. Dat was een
zwaar karwei trouwens, die
lezingen, door de afstanden
die je moest afleggen. Ik
kwam overal, van Buitenpost
tot Maastricht".
In de negentig jaar van Strijbos'
leven is er ook buiten in de
natuur het een en ander ver
anderd. „Neem nu het duin
gebied. Daar heb ik altijd het
liefst in rond gezworven. Het
grondwater is gezakt. De wa
terwinning eist zijn tol. De
drassige gebieden en val-
leitjes zijn verdwenen en
daarmee ook de specifieke ve
getatie, de daarbij horende in
secten en vogels. De duinen
zijn qua soorten planten en
dieren verarmd. Zie je hier
nog ooit het vliegend hert of
de meikever? Nee toch. Wist
je dat de oude jachtopziener
Van Honschotcn in Zand-
voort (de vader van de beken
de jachtopzienersfamilie uit
het Zwanenwater) vroeger op
de schaats van Zandvoort
naar de kerk in Vogelenzang
reed, dwars door de duinen?
Dat kon toen nog. Nu gelooft
niemand dat meer".
Jan P. Strijbos bleef natuurlijk
niet ongemerkt zijn werk ten
faveure van de natuur doen.
Hij is in de loop der jaren ere
lid geworden van vele organi
saties (zoals de Nederlandse
Vereniging tot Bescherming
van Vogels, de Vogelwerk
groep Haarlem, de Vogel
wacht Zaanstreek). Hij is rid
der in de orde van Oranje Na
ssau, maar ook ridder in de
orde van de Gouden Ark. En
op die laatste onderscheiding
van het Wereld Natuur Fonds
is de natuurvorser het meest
trots.
Met die ridderschappen zijn we
er nog niet >vat onderschei
dingen betreft, want Jan Strij
bos kreeg ook de ANWB-prijs
en de Jac. P. Thijsseprijs De
herinnering daaraan ontlokte
mevrouw Strijbos de opmer
king: „We zaten de laatste ja
ren ineens in de prijzen. Ze
dachten zeker: we zullen die
ouwe vent nog eens in het
zonnetje zetten". De „ouwe
vent" is trouwens nog steeds
actief. Hij schrijft geregeld
voor natuurtijdschriften.
Eén van zijn dochters is bio
loog, botanica. Ze is getrouwd
met een hoogleraar in de bio
logie. Je zou denken, dat dat
ten huize Strijbos tot interes
sante discussies en gesprek
ken kan leiden. Jan Strijbos:
„Nee hoor, mijn schoonzoon
bedrijft een heel ander soort
biologie dan ik. Hij is - zoals
steeds meer gebeurt in de we
tenschap. - sterk gespeciali
seerd. Zo bestudeert hij de
structuur van de spieren van
de vis. Nou, dat is niets voor
mij. Ik ga liever het veld in om
de natuur te bestuderen. Ik
kijk liever om me heen, naar
die ekster bijvoorbeeld in die
boom, naar zijn leefgedrag. Ik
heb vijftig jaar in een mooi
huis aan de rand van Heem
stede gewoond. Sinds okto
ber vorig jaar zitten we nu in
dit appartement. Dat was een
hele stap, het verlaten van dat
huis. Maar ja, we kijken uit op
de duinen. En... ik heb de
sleutel van het hek, dat toe
gang geeft tot de waterlei
dingduinen. Dus ik heb geen
klagen. Dat doe ik dan ook be
slist niet".
"Economie jaren '80 blijft moeilijke zaak"
AMSTERDAM (GPD) - Op korte
termijn is er geen verder oplopen
van de rente op de kapitaalmarkt
te verwachten. Hopelijk komt ze
zelfs wat lager uit. Dit zei mr. O.
Vogelenzang, voorzitter van de
raad van bestuur van de AMRO-
bank in zijn toelichting op het
jaarverslag 1980. De staatslening
van deze week speelt naar zijn
mening een psychologische rol.
Twaalf procent rente is voor de
beleggers kennelijk toch wel erg
hoog. De grote belangstelling
voor de lening, die de minister
van financiën 2,5 miljard gulden
in het laatje brengt, is er het be
wijs van. Een bewijs is ook dat de
koers van de nieuwe lening, 101,2
procent (waardoor de effectieve
rente iets beneden de 12 procent
is) na de uitgifte goed bleef.
Voor de rente-ontwikkeling hier is
Duitsland van belang. De stijging
van de koers van de dollar ten op
zichte van de mark leidde tot de
maatregelen die de rente in
Duitsland deden oplopen, waar
door de rente hier werd meege
trokken. De Nederlandsche
Bank moest het disconto wel ver
hogen om het wegstromen van
geld tegen te gaan. Welnu, de laat
ste dagen is er op de Duitse geld
markt een daling te constateren.
Dat straalt ook op ons land af.
De economische ontwikkeling in
de Verenigde Staten is voorts wat
recessief, zoals de bedrijvigheid
MAASTRICHT (GPD) - De linkse
politieke partijen in Maastricht,
PvdA, PPR, CPN en PSP plus
aanverwante actiegroepen en in
stellingen, hebben gisteren een
verklaring uitgegeven waarin fel
wordt geprotesteerd tegen de
„protserige Eurotop, die de Ne
derlandse belastingbetaler acht
toitien miljoen gulden kost".
In de verklaring wordt tevens de
Maastrichtse bevolking opgeroe
pen deel te nemen aan een pro
testdemonstratie op zaterdag 21
maart tegen het stopzetten van de
EG-voedselhulp aan El Salvador,
hetgeen volgens deze politieke
partijen in schrille tegenstelling
staat tot de „schranspartijen van
de regeringsleiders en hun aan
hang en het luxueuze onthaal van
de journalisten".
De linkse partijen vinden het vol
strekt verwerpelijk dat in een
tijd, waarin politici en overheid
matiging en soberheid prediken,
de Eurotop met zoveel overdaad
en luxe wordt opgezet. „Het ge
mak waarmee acht tot tien mil
joen wordt uitgegeven, staat in
schril contrast met het niet-
voldoen aan de vele beloften die
Limburg sinds de mijnsluitingen
zijn gedaan", aldus de verklarin-
In hun verklaring gaan de vier poli
tieke partijen uitvoerig in op de
consequenties van het feit datde
gemeente Maastricht ongeveer
een half miljoen gulden voor de
topconferentie op tafel legt, waar
bij wordt gesteld dat als gevolg
hiervan in de gemeentebegroting
150.000 gulden ipoet worden be
zuinigd op volksculturele activi
teiten van de bevolking. Ook de
3,5 miljoen gulden vergende vei
ligheidsmaatregelen worden in
de verklaring gehekeld.
ook in 1980 terugliep. Dat leidde
toen tot een vrij grote renteda
ling. Die zal zich nu niet herhalen,
maar een zekere rentedaling in de
Verenigde Staten zit er volgens
mr. Vogelenzang toch wel in. Hij
sprak zijn verwachting - „waarbij
de wens de moeder van mijn ge
dachte is" - overigens uit onder
het voorbehoud van verstoringen
in het economische of politieke
wereldgebeuren.
Wat de conjunctuur betreft, meldt
het verslag van de AMRO-bank
de verwachting dat de huidige
economische teruggang - de da
ling van de conjunctuur- minder
ernstig zal zijn en minder langdu
rig dan in de jaren 1974-'75. Als
reden noemt de raad van bestuur
daarvoor: de lonen reageren ge
matigder dan toen op de door de
stijgende olieprijzen versnelde
prijsstijging; de rentabiliteit van
het bedrijfsleven is hierdoor min
der aangetast, hetgeen gunstig is
voor het investeringsniveau; de
investeringen worden gestimu
leerd door de noodzaak van om
vangrijke kapitaaluitgaven ter
vergroting van de energiepro-
duktie, als ter aanpassing van het
produktie-apparaat en de pro-
dukten zelf aan de gestegen ener-
gieschaarste.
Een gunstige factor is volgens de
AMRO ook de betere verdeling
over de verschillende industrie
landen van de door de duurdere
olie veroorzaakte tekorten op de
betalingsbalans. Ze concentreer
den zich vooral bij Duitsland en
Japan, die met de financiering
hiervan weinig moeite hebbe-
Wel zullen de industrielanden voor
rang moeten blijven geven aan de
bestrijding van de inflatie. Dit
heeft in het algemeen een druk
kende werking op de bedrijvig
heid. Daarom zal volgens de he
ren van de AMRO-bank „de con
junctuur in de industrielanden
zich kunnen blijven bewegen in
een grijs gebied, tussen lichte re
cessie en een langzaam herste-
1".
Let wel, het gaat hier om de ontwik
keling van de conjunctuur, die nu
de problemen extra verscherpt.
Dat zou na de zomer kunnen op
houden, maar dan blijven er de
structurele problemen waarmee
onze economie en die van vrijwel
alle landen worstelen. Daarom
blijft de economie als geheel in de
jaren '80 een heel moeilijke zaak-
ZEIST (GPD) - Het is nu vrijwel
zeker dat FC Vlaardingen vol
gend seizoen niet meer zal be
staan. Vlaardingen liet het
sectiebestuur betaald voetbal
gisteravond weten akkoord te
gaan met een afvloeiingsrege
ling. Het sectiebestuur zal
binnen twee weken bekend
maken op welke wijze en
welk bedrag de noodlijdende
club uit het zogenaamde „ge-
zondmakingsfonds" van de
KNVB zal ontvangen.
Eerder deze week werd bekend
dat de twee voornaamste
sponsors van FC Vlaardin
gen, Slavenburg Bank en de
heer Teske, hun inmiddels tot
ruim anderhalf miljoen gul
den opgelopen investering te
rug willen hebben uit de ver
eniging. Een bedrag, dat voor
Vlaardingen onmogelijk zelf
op te brengen is. Hoewel de
nieuwe voorzitter Wim van
der Gaag er al spoedig in
slaagde een ton aan enkele
schuldeisers af te betalen, be
draagt de totale schuldenlast
van de club echter nog onge
veer twee miljoen gulden.
LEIDEN De Rotterdamse
eredivisieclub Feyenoord
komt volgende week op be
zoek in Leiden. De ploeg van
trainer Vaclav Jezek zal dan
op het LFC-terrein aantreden
tegen een selectie van voet
ballers uit deze regio. Geput
zal worden uit de elftallen
van Quick Boys, Rijnsburgse
Boys, Noordwijk en UVS, in
dien deze clubs volgende
week niet voor de competitie
moeten uitkomen. Het duel
vangt om 16.00 uur aan. De
opbrengst is gereserveerd
voor het geestelijk gehandi
capte kind. Feyenoord heeft
toegezegd gratis medewer
king te verlenen. In de loop
van volgende week wordt de
selectie van 'Leiden' bekend
gemaakt.
Holiday-Inn-
marathon
LEIDEN - Voor de vierde maal in
successie wordt zondagmiddag
om 12.00 uur het startsein gege
ven voor de 'Holiday-Inn-mara-
thon'. Deelnemers kunnen kie
zen uit drie afstanden: de mara
thon, de halve marathon en de
tien kilometer. Tot kort voor het
startsignaal kan iedere deelne
mer zich aanmelden bij organisa
tor Joop Riethoven (tel.
071-310119). Het inschrijfgeld
bedraagt tien gulden. Er worden
unieke prijzen beschikbaar ge
steld. Voor elke deelnemer is er
een herinnering. De opbrengst
van het evenement, waar vorig
jaar zo'n 120 atleten aan meede
den, komt ten goede aan het
Leids dierenasiel.
VOETBAL Het Columbiaanse
congres heeft gisteren de beslis
sing over het al of niet doorgaan
van het WK-voetbal '86 uitge
steld tot 20 juli.
LEIDEN - De liefhebbers van een partij badminton kunnen komend
weekeinde hun hart ophalen. Voor de negende maal organiseert BC
Leiden dan het 'BC Leiden-toernooi'. Voor de erkende badmintonner
reeds een begrip, voor de leek de mogelijkheid bij uitstek om nader met
deze binnensport in aanraking te komen.
De organisatie heeft een lange zit Voor de boeg. De eerste shuttle zal
morgen rond de klok van tien uur worden opgeslagen. Dat gaat door tot
's avonds tien, elf uur; zondagmorgen wordt vanaf tien uur het laatste
gedeelte van de 270 geplande partijen afgemaakt. Om 13.00 uur zondag
middag vangen de finales aan. Wanneer ook die achter de rug zijn komt
Leidens burgemeester Goekoop het geheel met de prijsuitreiking af
ronden.
Jan Slingerland is één van de organisatoren die zijn functie regelmatig zal
laten voor wat die is, om zelf het racket ter hand te nemen Met goede
uitzichten om aan het slot van het toernooi zelf in de prijzen te worden
gezet. "Nou, ik word ook een jaartje ouder", zegt de Lciden-speler (34)
bescheiden, alsof dat een vijfde BC Leiden titel in de weg zou staan Of
vierde? Precies weet hij het zelf niet. Eén ding weet hij zeker: "Ik zal de
titel in elk geval niet cadeau doen" En gevraagd naar wie hem waar
schijnlijk het meest dwars zullen liggen: "Alphons van den Berg van
Vlietwijk lijkt mij een kanshebber. Wie nog meer in aanmerking komen
is niet te voorspellen, omdat er ook onbekende spelers naar het toer
nooi toekomen".
De belangstelling bij de Leidse vereniging gaat vooral uit naar de verrich
tingen van C-klassespeler Bram Scgijn Vorig jaar greep de Leidenaar
net haast de hoofdprijs, maar gezien zijn vorderingen, is hij hard op
weg naar een stek tussen de B-klassers, de groep waarin Slingerland
zijn titel verdedigt. De nationale subtop komt in actie in de A2-klasse
Daarin wordt door de Haagse vereniging DKC voor het spektakel ge
zorgd. DKC komt met de drie sterkste verenigingsploegcn naar Leiden.
Naar verwachting zal zich een machtsstrijd ontwikkelen door de team
genoten Paul van den Heuvel en Dennis Tjin, die zich het laatste jaar
van B-speler opwerkte naar een plaatsje in de top van de A2 klasse.
Leiden zal zich ongetwijfeld inzetten om de wisselbekcr. die tijdens elk
toernooi wordt uitgeloofd aan de beste vereniging, definitief in zijn
bezit te krijgen. Vanaf de halve finales worden aan elke speler/speelster
punten toegekend. Het totaal bepaald wie de verenigingsprijs (de bo
kaal plus een niet onaantrekkelijk geldbedrag) in ontvangst mag ne
men. BC Leiden lukte dat tot tweemaal aan toe Driemaal is ook hier
scheepsrecht. De trofee belandt dan voorgoed in de prijzenkast. Tevens
is er een prijs voor de meest belovende speler/speelster
Het publiek heeft zaterdag en zondag gratis toegang in de 5 Mcihal.
