VS willen praten
over ontwapenen
Yan Agt wil Portugal snel in EG
Kraakrellen
gaan door in
W.-Duitsland
Staking verlamt openbare leven
YS ontkennen levering
vliegtuigen aan Taiwan
Regering in
Suriname
blijft zitten
Britse ambtenaren zinnen op nieuwe acties
Genscher optimist na gesprek Haig
Zeerechtconferentie
bij voorbaat mislukt
Uw kunstgebit
Chileense politie pakt
Nederlandse vrouw op
DINSDAG 10 MAART 1981
(Van onze correspondent)
BONN - De kraakrellen in de grote
steden van de Bondsrepubliek
gaan door. Freiburg, Neuren
berg, Keulen, Kassei en West-
Berlijn waren de laatste 48 uur
opnieuw het toneel van botsin
gen en straatgevechten tussen
krakers, demonstranten en poli
tie. Gewonden aan beide kanten,
schade aan gebouwen en auto's,
kapotte etalageruiten en een
reeks aanhoudingen zijn de ba
lans. In West-Berlijn werd giste
ren het 113e huis door krakers be
zet. Een poging van de politie om
het pand te ontruimen, werd door
de krakers afgeweerd.
Bij de rellen in Freiburg en Neuren
berg - die tot de zwaarste tot nu
toe gerekend worden - werden in
^totaal 171 demonstranten aange
houden. Zij zitten nog steeds in
voorarrest. Hun wordt 'landvre-
desbreuk' ten laste gelegd, een
strafbaar feit waarop ten minste
zes maanden gevangenis staat.
Blijven ze nog langer in arrest
dan is voor het weekeinde een de
monstratie voor hun vrijlating te
verwachten.
Vooral het optreden van de politie
bij de demonstraties en de hou
ding van de justitie worden sterk
bekritiseerd. De sociaal
democratische Bondsdag
afgevaardigde Egon Lutz sprak
voor de radio van een justitie-
schandaal. De jongerenorganisa
tie van de liberalen verwijt de
christen-democraten een 'bur
geroorlogstemming' te kweken.
„Men neemt het schandalige op
treden van de politie daarbij op
de koop toe om bij de politieke
debatten in de Bondsdag voor
een verscherping van het demon-
stratierecht te kunnen pleite-
De plaatsvervangend voorzitter
van de jongeren-democraten
('Jungdemokraten'), Roland Ap
pel, karakteriseerde de minister
president van de deelstaat Beie
ren Franz Josef Strauss als een
„scherpslijper die met de poli-
tieknuppel de nieuwe jeugdbe
weging tegen de grond wil slaan".
Strauss had in een reactie op de
krakersrellen in Neurenberg en
Freiburg verklaard dat onder de
gewelddadige krakers een nieu
we terroristische beweging op
komst is.
Naar de opvatting van de burge
meester van Stuttgart, en voor
malig president van de Duitse
'stedenbond', Manfred Rommel
(CDU), heerst er op het ogenblik
in enkele groeperingen van onze
maatschappij „een irrationele
lust tot chaos en de noodlottige
neiging tot ondergang".
(Van onze correspondent)
PARAMARIBO De Surinaamse
regering is niet van plan af te tre
den. Dit heeft de Nationale Voor
lichtingsdienst laten weten in
reactie op de groeiende stroom
geruchten dat het kabinet het
bijltje er bij neer zou willen leg
gen. De regering in Paramaribo
heeft een dringend beroep ge
daan op de bevolking om het
hoofd koel te houden.
De geruchten barstten los na de
persconferentie vorige week van
legeraanvoerder Bouterse, die
zoals bekend vier linkse officie
ren vrij liet uit de gevangenschap
waarin zij sinds de staatsgreep
verkeerden. Bouterse deed daar
uitspraken over de socialistische
koers waarin de revolutie zou
moeten gaan.
President Chin a Sen zou zich de
afgelopen week nogal zorgen
hebben gemaakt over de toege
nomen invloed van politici van
de oude stempel op legeraan
voerder Bouterse. Met diens uit
spraken tijdens de persconferen
tie, is die zorg verdwenen.
Lady Diana Spencer, de verloofde van de Britse kroonprins Charles,
maakte gisteren haar entree in het Londense uitgaansleven. Samen met
haar verloofde woonde zij een voorstelling bij in de Koninklijke Opera.
Daar ontmoette zijn prinses Gracia van Monaco.
LONDEN GPD) - Enkele
honderdduizenden Britse
ambtenaren legden giste
ren voor één dag het werk
neer uit protest tegen een
voorgestelde loonsverho
ging van 7 procent.
De ambtenaren eisen 15 procent.
Londens vliegvelden waren ge
sloten en voor de ministeriële de
partementen werd gepost. Het
werk in de rechtzalen was ont
wricht, evenals dat in belasting
kantoren, bureaus van de sociale
dienst, havens, museums toeris
tische attracties. Volgens de
ambtenarenvakbonden was de
24-uursstaking een succes. Zij
claimden dat 70 procent aan de
stakingsoproep gehoor gaf.
De half miljoen Britse ambtenaren,
die over het algemeen laag wor
den betaald, eisen ook dat de re
gering de commissie in ere her
stelt die ambtenarenlonen verge
lijkt met die in de particuliere
sector. Volgens de regering, wier
ministeriële werkzaamheden
door het wegblijven van de amb
tenaren danig ontwricht werd,
gaf slechts 50 procent gehoor aan
de oproep van de vakbonden om
maandag uit de buurt van White
hall te blijven.
Premier Margaret Thatchers reac
tie werd omschreven als „bestu
deerde onverschilligheid".
Slechts één ambtenaar waagde
het, niet op Downing Street 10,
de woning van de premier, te
verschijnen. Een groepje posters
blokkeerde de ingang van de
ambtswoning, toen de Russische
ambassadeur in Londen arri
veerde met de persoonlijke
boodschap van premier Bre^jn-
premier Thatcher
wordt aangespoord tegemoet te
komen aan zijn voorstel vooreen
topoverleg. De ambassadeur kon
zonder veel moeite de voordeur
van nummer 10 bereiken.
Voor een aantal hoge ambtenaren
was het de eerste keer dat ze gis
teren „op de barricade" stonden.
Een deel van hun collega's werk
te gisteren wel, omdat ze „te zeer
betrokken zijn bij de ministers
om hen in de steek te laten", vol
gens een poster. Vakbondslei
ders dreigen met meer selectieve
acties volgende week, die de
stroom van het overheidskapi-
taal zal ontwrichten en ook con
sequenties zal hebben voor het
ministerie van defensie en de be
trekkingen met de NAVO.
De staking ontwrichtte gisteren
het toezicht op Russische oor
logsschepen omdat ook de amb
tenaren van de geheime commu
nicatiebases het werk neerleg
den. Verwacht wordt dat door de
acties van volgende week Enge
land verstek zal moeten laten
gaan bij de NAVO-oefening
„Wintex", die de derde wereld
oorlog simuleert en deze week
begint.
Douane en belastingambtenaren
hebben gedreigd morgen het
werk neer te leggen tijdens de in
troductie van de begroting in het
parlement door de minister van
financiën. De vakbonden reke
nen erop dat de financiële scha
de die ze de regering toebrengen,
hen snel terug naar de onderhan
delingstafel zal vqeren en naar
een loonsverhoging van dubbele
cijfers. Zij wijzen op de mijnwer
kers die zo succesvol de regering
de hand omdraaiden en haar 13
procent afdwongen. De regering
is echter vastberaden zich niet
weer in het hemd te laten zetten
en zeker niet door haar eigen
werknemers.
WASHINGTON (AFP/DPA/UPI/Reuter) De Verenigde Staten zijn bereid tot een snelle
hervatting van het ontwapeningsoverleg in Geneve. De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Alexander Haig heeft dat gisteren gezegd, na afloop van een gesprek
met zijn Westduitse ambtgenoot Genscher.
Haig zei niets te voelen voor het
voorstel van Sowjet-Leider
Brezjnjev om het aantal strategi
sche raketten in Europa te be
vriezen, omdat daarmee de
Russische overmacht in stand
zal worden gehouden". Aan de
andere kant zei Haig echter "zeer
geïnteresseerd" te zijn in de
voorstellen die Brezjnjev vorige
week in zijn reden tot het partij
congres in Moskou lanceerde.
Die voorstellen heeft Brezjnjev in
middels herhaald in een reeks
brieven aan zowel president Rea
gan als aan de regeringen van
Frankrijk, West-Duitsland, Italië,
Zweden, Noorwegen. Denema
ken en Groot-Brittannië. Reagan
kreeg een brief waarin werd aan
gedrongen op nieuwe pogingen
om de bestaande geschillen tus
sen het communistische blok en
de Westerse landen op te lossen.
Haig zei gisteren vooral meer te
willen weten over de in de brief
gesuggereerde "uitbréiding van
vertrouwenwekkende maatrege
len in Europa". Daarbij gaat het
vermoedelijk om een eerder door
Frankrijk gelanceerd plan om de
melding vooraf van militaire ma-
NEW YORK (DPA) - VN-secreta-
ris-gcncraal Waldheim heeft gis
teren in New York de tiende zit
ting van de zeercchtconfcrentie
geopend en daarbij met "diepe
spijt" moeten toegeven, dat zijn
hoop. dat de conferentie haar
werk begin 1981 zou kunnen af
ronden. de bodem is ingeslagen
als gevolg van "gewijzigde om
standigheden".
Hij noemde de Verenigde Staten
niet. maar dit land verving twee
dagen vóór hel begin der nieuwe
zitting zijn hele delegatie door
een nieuwe. Het zou vooral nader
willen onderzoeken of de belan
gen van Amcriaansc bedrijven in
de huidige onlwerp-conventie
voldoende zijn gewaarborgd.
De conventie, waarover door 150
landen gedurende bi jna acht jaar
is onderhandeld, heeft ten doel
der zee.
Washington maakte vorige week
opeens bekend meer lijd nodig
te hebben voor bestudering van
het ingewikkelde. 320 artikelen
tellende ontwerp-verdrag. Tij
dens het laatste weekeinde voor
de opening van de conferentie
werd het tijdelijke hoofd van de
Amerikaanse delegatie. George
Aldrich. met verscheidene hoge
delegatieleden abrupt ontslagën.
Aldrich zei dat hij geen Hauw ver
moeden had dal de regering dat
van plan zou zijn.
De V S. zijn bezorgd over de vraag
wie de schatten van de diepzee,
koper, nikkel, kobalt en man-
gaanknollen ter waarde van 3 bil
joen dollar, in handen zal krij
gen.
West-Duitsland en de Verenigde
Staten zijn het in grote lijnen
eens over alle belangrijke inter
nationale vraagstukken, zo heb
ben Haig en Genscher gisteren
meegedeeld, na een gesprek
waaraan ook president Reagan
deelnam.
Terwijl in Washington duidelijk
sprake was van een toenadering
tussen de regering Reagan en die
van Helmuth Schmidt, werd op
het partijcongres van de opposi-
tievoerende CDU nog voort ge
borduurd op tegenstellingen in
het Amerikaanse en Westduitse
buitenlandse beleid. De CDU,
die Helmuth Kohl opnieuw tot
leider koos, en haar Beierse zus
terpartij van Josef Strauss, ga
ven onverbiddelijke steun aan de
"harde lijn" die president Rea
gan zijn kiezers jegens Moskou
in het vooruitzicht heeft gesteld.
CDU en CSU namen gisteren aan
het begin van het driedaagse
CDU-partijcongres in Mannheim
stelling tegen het zaaien van twij
fel aan het Westelijke bondge
nootschap door partijgenoten in
de sociaal-democratische SPD
van bondskanselier Helmut
Schmidt, die samen regeert met
de liberale FDP van Hans-Die-
trich Genscher.
De met overweldigende meerder
heid herkozen CDU-voorzittcr
Kohl voorspelde in zijn rede. dat
de christen-democraten spoedig
de SPD-coalitie uit elkaar zal
kunnen laten vallen als gevolg
van de verdeeldheid tussen lin
ker- en rechtervleugel binnen de
SPD. CSU-leider Strauss zei in
zijn rede, dat een krachtige vleu
gel van Schmidts partij is gekant
tegen het Amerikaanse beleid.
De Westduitse minister van buitenlandse zaken Genscher middenbood zijn gesprekspartners in de VS
gisteren een dineetje aan in de Westduitse ambassade in Washington. Hij ontving onder meer zijn ambtgenoot
Haig en Senator Percy (links), voorzitter van de senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen
WASHINGTON - Het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse za
ken heeft gisteren officieel tegen
gesproken dat Taiwan de VS
heeft gevraagd om levering van
F-16 gevechtsvliegtuigen. Het
ministerie sprak zich niet uit over
de vraag of een dergelijk verzoek
zal worden ingewilligd.
De gezaghebbende Washington
post meldde gisteren dat Taiwan
de Amerikanen wil overreden
een aantal straaljagers van dit ty
pe te leveren. Een eventueel ver
zoek in die richting zal de Ameri
kaanse regering belangrijke pro
blemen stellen.
(Van onze correspondent)
LISSABON (GPD) - Premier Van
Agt en minister van buitenland
se zaken Van der Klaauw hebben
tijdens de eerste dag van hun of
ficiële bezoek aan Portugal voor
namelijk gesproken over de pro
blemen van een toekomstige toe
treding van Portugal tot de Euro
pese Gemeenschap. De beide
Nederlandse bewindslieden zijn
sinds gisteren in Portugal voor
een tweedaags bezoek op uitno
diging van de Portugese premier
Pinto Balsemao.
(ADVERTENTIE)
kan niet meer loszitten
of verschuiven!
Dentofix - het speciale moderne poe
der - behoeft slechts op de gebitsplaat
gestrooid te worden om het gebit de ge
hele dag rotsvast op zijn plaats te hou
den Dentofix verhoogt Uw zekerheid in
gezelschap, beroep en sport. Probeer
het nog heden. Verkrijgbaar bij apothe
ken en drogisterijen.
Het bezoek heeft een tweeledig
doel, verklaarde premier Van
Agt bij zijn aankomst op de
luchthaven van Lissabon. In de
eerste plaats de "uitstekende re
laties" tussen beide landen ver
stevigen. En vervolgens het zoe
ken naar oplossingen voor de
problemen die zich voordoen in
verband met de toetreding van
Portugal tot de EG. „We zullen al
het mogelijke doen om Portugal
zo snel mogelijk tot de EG te la
ten toetreden", verklaarde de
heer Van Agt, die op het ogen
blik voorzitter is van de EG-mi-
nisterraad.
Na de kranslegging op de graven
van de ontdekkingsreiziger Vas-
co di Gama en de grote dichter
Luis Camoes-in het Hiëronymus-
klooster van Belem. volgden de
besprekingen. Premier Van Agt
en minister van buitenlandse za
ken Van der Klaauw hadden
eerst een besloten onderhoud
met hun Portugese ambtgeno
ten, waarin twee onderwerpen
aan bod kwamen: Oost-Timor en
Zuidelijk-Afrika. Over de inhoud
van de besprekingen wilde Van
Agt geen inlichtingen verstrek
ken, evenmin over de vraag of de
bewindslieden nog hadden ge
sproken over de mogelijke leve
ring van Nederlandse fregatten
voor de Portugese marine.
De besprekingen tussen de Neder
landse en de Portugese delegatie
hadden gisteren verder uitslui
tend betrekking op de toetreding
van Portugal tot de EG. Portugal
gaf de wens te kennen zo snel
mogelijk toe te treden tot de Ge
meenschap. Volgens Van Agt be
stond er blijkbaar een communi
catieprobleem tussen Portugal
en de EG. Portugal verwijt Euro
pa dat het geen antwoord gaf op
de voorstellen die ze in Brussel
heeft voorgelegd, terwijl de EG
van mening is dat Portugal zich
moet uitspreken over de stand
punten die door de Gemeen
schap werden ingenomen.
De Gemeenschap neemt immers
geen genoegen met het feit dat
Portugal op alle punten een uit
zonderingspositie verlangt, met
alle begrip voor de moeilijkhe
den waarmee Portugal te kam
pen heeft. Wel kan worden ge
praat over de uitwerking van een
aantal zeer concrete punten. De
bereidheid van de Gemeenschap
om Portugal te aanvaarden als
kandidaat-lidstaat berustte in
dertijd op politieke overwegin
gen, namelijk versteviging van
de jonge democratie.
Maar op het economische vlak be
staan er nog heel wat problemen.
De Portugese .economie heeft
nauwelijks een concurrerende
positie in Europa en de produkti-
viteit van de landbouw is zeer
laag. Portugal moet de helft van
zijn voedselvoorraad importe
ren. De negatieve handelsbalans
verergert nog door de aanhou
dende droogte die Portugal deze
winter teistert en direct zware
schade heeft toegebracht aan
landbouw en veeteelt.
Portugal heeft gisteren dan ook ge
vraagd om voedselhulp of een
verhoging van de afzetmogelijk
heden voor de Portugese export-
produkten. Volgens minister
Van Agt heeft Portugal echter
niet gevraagd om een verhoging
van eerder toegezegde financiële
ondersteuning. De EG-ministcr-
raad heeft in oktober '80 Portu
gal hulp toegekend ten bedrage
van 245 miljoen Europese reke-
neenheden, 150 miljoen in beste
dingskredieten en 125 miljoen
als schenking voor de financie
ring van samenwerkingsprojec
ten. Dit bedrag lag echter aan
zienlijk lager dan wat Portugal
aanvankelijk had gevraagd.
Als streefdatum voor de toetreding
tot de EG wordt door Portugal 1
januari 1983 voorgesteld. Maar
binnen de Gemeenschap is er
nooit een besluit over een datum
gevallen, aldus minister Van Agt.
Er zijn belangrijke vertragingen
bij de onderhandelingen opge
treden, vooral in verband met de
landbouw. De EG zit immers zelf
in een herstructureringsfase van
haar begroting, waarvan de land
bouwuitgaven het grootste deel
in beslag nemen.
Gisteravond werd door de Portu
gese premier Pinto Balsemao
een diner aangeboden ter ere van
beide Nederlandse ministers.
Vandaag zetten beide delegaties
de besprekingen voort over de
algemene politieke situatie en zal
de Nederlandse delegatie ont
vangen worden door president
Eanes.
President Reagan heeft tijdens zijn
verkiezingscampagne luidruch
tig geprotesteerd tegen Carters
erkenning van de Chinese Volks
republiek en het zogenaamde
verraad van de 'trouwe bondge
noot Taiwan'.
Niettemin is Taiwan een niet gerin
ge militaire macht, gesteund door
een opmerkelijk economisch po
tentieel, die duidelijk op de Ame
rikaanse hand is. En binnen het
raam van opportunisme dat het
Amerikaanse buitenlandse be
leid sedert Reagans intrede ken
merkt, zet men zulke aanhangers
van de kapitalistische profijt-
theorieen niet zonder meer aan
de kant.
Anderzijds hebben de VS de trouw
van het welbegrepen eigenbe
lang die het grote China demon
streert, dringend nodig om de
Sowjet-Unie onder druk te hou
den. Het afwegen van de conse
quenties vormt dan ook de kern
van een debat dat zich nu in Was
hington gaat ontspinnen. En in
die context speelt de Nederland
se beslissing om aan Taiwan te
gen de wens van de volksverte
genwoordiging in duikboten te
leveren, een rol van betekeni-
Nederland heeft daarbij een voor-
Stelling gegeven, waaraan de VS
en China zich hebben vastge
klampt om elkaar boodschappen
door te geven omtrent de prakti
sche werkelijkheid van Carters
besluit Peking als 'China' te er
kennen. ten koste van de relaties
met een economisch welvarend
eiland-staatje, waarvan de poli
tieke betekenis aan de moderne
werkelijkheid ontsnapt.
Taiwan heeft zich ogenschijnlijk
gebogen voor de dwang van de
realiteit, maar laat zich de gele
genheid niet ontgaan om het zo
genaamde vrije Westen voor het
blok te zetten. Het heeft een
luchtmacht van 400 snel veroude
rende F 5 gevechtsvliegtuigen als
niet geheel waterdichte paraplu
tegen een Chinese luchtmacht,
die evenzeer verouderd en ontoe
reikend is.
De VS hebben met grote belang
stelling gadegeslagen hoe de Ne
derlandse regering zowel de eie
ren als het geld heeft willen bin
nenhalen; de VS hebben nauw
keurig gadegeslagen wat de Chi
nezen vervolgens hebben ge
daan: de Nederlandse ambassa
deur wegsturen.
Het ligt voor de hand dat een Ne
derlandse ambassadeur gemak
kelijker wordt weggestuurd dan
een Amerikaanse, maar het is ook
duidelijk dat China de Neder
landse ambassadeur heeft weg
gezonden om een voorbeeld te
stellen.
SANTIAGO (DPA'AFP) De politie in de Chileense hoofdstad Santiago
de Chili heeft zondagavond tijdens een demonstratie tegen het bewind
van generaal Pinochet meerdere mensen, onder wie een Nederlander,
aangehouden
Dit meldt zowel het Franse persbureau AFP als het Duitse persbureau
DPA.
Een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken in Den
Haag heeft inmiddels bevestigd dat er zich onder de gearresteerde bui
tenlanders een Nederlandse bevindt.
Het betreft de 33-jange Roelofje van Bruggen uit Utrecht, zo blijkt uit
contacten met de Nederlandse ambassade in Santiago De arrestaties
zouden hebben plaatsgehad naar aanleiding van een demonstratie in
het kader van de internationale dag van de vrouw De juiste reden voor
de arrestaties is nog niet duidelyk. de Nederlandse zou het goed ma
ken, aldus de woordvoerder.
