Opera, toneel en feministisch theater "Toneel voor vrouwen die achteraan komen" Mw "rond tü toegelichte Kirill Kondrasjin (67) overleden kees noort Het dagelijks leven snel weer vergeten (j^Jvandaaa [[^[programma MAANDAG 9 MAART 1981 LEIDEN Een komische ope ra, twee voorstellingen van een nieuwe, feministische theatergroep, een clownspro gramma en een 'Kaktus-festi- val'. Men kan dit alles deze week in Leiden beleven. Wat betreft het Kaktus-festival, dat heeft op vrijdagavond 13, zaterdagavond 14 en zondag middag 15 maart plaats in het LAK-theater. Kaktus is een jong Amsterdams gezel schap, dat achtereenvolgens met 'Ballade', 'Kaktus Voet bal' en de kindervoorstelling 'Popster, werkster' naar het Levendaal komt. In 'Ballade' gaat het om een oude man, die besluit zijn bejaardenflat te verlaten en alle energie die het hem zou kosten nog jaren een vegeterend bestaan te stoppen in één intens door leefd uur. Hij maakt dê hoog te- en dieptepunten van zijn leven in razendsnel tempo opnieuw door om daarna op gebrand, maar tevreden te sterven. Kaktus presenteert dit gegeven als een show van twee muzikanten en één ac teur, waarin niet de dramati sche spanning, maar het Fragment uit 'Ballade' van de theatergroep 'Kaktus'. theatrale effect voorop staat. Volgens onze toneelmede werkster Hanny van der Harst, die 'Ballade' enkele weken geleden in Amster dam heeft gezien, bevat de voorstelling genoeg visueel humoristisch effecten om te kunnen amuseren. Beden kingen echter heeft ze tegen de (povere) belichting, de (weinig inventieve) muzieK en de (gebrekkig geschreven) teksten van Peter Jan Rens, die heeft getracht het geheel meer diepte te geven door en kele monologen in te lassen. Wat betreft 'Kaktus Voetbal' moeten we afgaan op de pro grammatoelichting. En die zegt dat iedereen Kaktus kent-hij i 'In levende lijve': AMSTERDAM Het thema van 'In Levenden Lijve', de eerste produktie van de nieu we vrouwentheatergroep Spiegeltheater, is lijfelijk heid, de problemen die vrou wen hebben met hun uiter lijk en daarmee samenhan gend met liefde en erotiek. Hoewel de samenstelling van de groep (vier actrices en een vrouwelijke technicus) min of meer toevallig tot stand is gekomen, is de keuze voor dit onderwerp heel bewust 'ge maakt. Marijke Frijlink en Wendela de Vos, beiden af komstig uit Poëzie Hardop, hadden na het vrouwenpro ject 'Stel dat Shakespeare een zuster had' behoefte aan een minder verstandelijk, persoonlijker programmna. De nadruk die de samenle ving legt op het uiterlijk, en hun eigen ervaringen met het door mannen aan vrouwen voorgehouden schoonheidsi deaal deden hen besluiten een voorstelling te maken over lijfelijkheid. De ver schillende lijf-boeken die op de markt zijn verschenen sterkten hen in de overtui ging dat dit onderwerp vol doende belangstelling genoot om er een programma aan te wijden. Samen met Celia van den Boogert en Janine Vee- ren, die zich inmiddels bij hen hadden gevoegd, zijn ze op bezoek gegaan naar rele vante teksten van vrouwelij- ke'auteurs. Wendela de Vos: "We wilden echt vrouwen aan het woord laten, geen mannenuitspraken over vrouwen. Volgens ons bevor derde dat de duidelijkheid. Ook vreselijke uitspraken i zijn sterker als r komen." Na grote hoeveelheid mate riaal verzameld te hebben heeft de groep een selectie gemaakt. "Waar we vooral op hebben gelet", zegt Marijke Frijlink, "is: wat kunnen we ermee doen in het theater. We hebben prachtige teksten weg moeten gooien, omdat ze te literair waren. Dat doe je dan samen ipet een bloedend hart. Daarnaast ging het er om of we ons aangesproken voelden. Je kunt lijfelijkheid natuurlijk veel uitgebreider behandelen dan wij in de voorstelling doen, zwanger schap en het hebben van kin deren komen bijvoorbeeld niet aan bod. Maar we merk ten bij het uitzoeken dat be paalde teksten er steeds tus senuit vielen, dat waren juist die fragmenten over zwan gerschap en moederschap, 't Heeft waarschijnlijk te ma ken met het feit dat we geen van vieren ooit zwanger zijn geweest. We hebben ons daarom beperkt tot het uiter- Tweede dirigent Concertgebouworkest AMSTERDAM (GPD) - De Russische dirigent Kirill Kon drasjin is zaterdagnacht in Amsterdam aan een hartaan val overleden. Kondrasjin was de laatste jaren werkzaam als tweede dirigent van het Concertgebouworkest. Hij dirigeerde zaterdagmiddag voor het laatst. Het ging om een matineeconcert van de VARA met de Eerste Symfo nie van Mahler. Veel dirigenten zouden zich nog wel even bedenken om zo'n werk als invaller zonder veel voorbe reiding uit te voeren, maar Kon drasjin aarzelde geen moment toen hij werd gevraagd om het concert over te nemen omdat de Duitse dirigent Tennstedt ziek was geworden. Kirill Petrowitjs Kondrasjin werd in 1914 in Moskou geboren. In 1937 deed hij eindexamen aan het conservatorium van Moskou, waar Chaikin zijn voornaamste leraar is geweest. Hij debuteerde als dirigent in het Nemirowistj- Dantsjenko-theater in Moskou. Al spoedig werd hij benoemd op een aanmerkelijk belangrijker plaats, namelijk de opera in Le ningrad. Onder moeilijke om standigheden - het jaartal 1943 maakt dat wel duidelijk - bepaal de hij mede de leiding van het Bolsjoi-theater in Moskou. In 1960 bereikte'hij een van de be langrijkste posten die er op muzi kaal terrein in de Sowjet-Unie zijn te verkrijgen. Hij werd diri gent van het Staats- Philharmonisch Orkest. Dat zijn vakmanschap en muzikaliteit in de Sowjet-Unie geenszins wer den onderschat, moge blijken uit het feit dat hij - om maar een voorbeeld te noemen - de wereld première verzorgde van de 13e Symfonie van Sjostakowitsj. Kondrasjin, die op 4 december 1978 officieel een verblijfsvergunning aanvroeg bij de Amsterdamse Vreemdelingendienst en sinds- dien in het Westen is gebleven, laat een vrouw met drie kinderen na, die allen woonachtig zijn in de Sowjet-Unie. lijk, dat staat dicht bij ons. Dat wil niet zeggen dat er in een volgend programma geen plaats zal zijn voor die andere aspecten. Deze pro duktie is een opstapje; als 't goed is, zal in de toekomst elk nieuw programma voort vloeien uit het voorafgaan de." Omdat Spiegeltheater niet werkt volgens een strikte taakverdeling, hebben de vier actrices allen meege dacht en meebeslist over de vorm van het programma. Hierbij stelde het aanbod van teksten zijn eigen eisen. Dat de voorstelling alleen de ne gatieve kanten van lijfelijk heid toont, is volgens Wende la de Vos en Marijke Frijlink niet te wijten aan onwil, maar aan het simpele feit dat de groep geen positieve uitspra ken over dit onderwerp heeft gevonden. "Of 't komt niet voor dat vrouwen tevreden zijn over hun uiterlijk en ook nog een goede relatie hebben met hun partner, of vrouwen schrijven het niet op. Mis schien is 't waar wat jij sugge reert, en missen tevreden vrouwen de creatieve prik kel. Misschien kan kunst al leen uit onvrede voortkomen. In elk geval moesten wij in de vorm zoeken naar tegenkan ten om het licht en accepta bel te houden, 't Mocht niet klagelijk, niet zeurderig wor den, je moest erom kunnen lachen." Het is niet de bedoeling dat de groep in de toekomst zelf tek sten gaat maken, deze taak zal uitbesteed worden aan vrouwen die al op een of an dere manier bezig zijn met schrijven. Uitdrukkelijk wordt gesteld, dat deze schrijfsters niet per se femi nisten hoeven te zijn: het zal in de eerste plaats gaan om de kwaliteit van hifn werk en niet om de manier waarop ze tegen de dingen aankijken. "We vinden "feministisch" zo'n beladen woord", zeggen de twee actrices, we probe ren het zo veel mogelijk te vermijden. De groep werkt niet vanuit een bepaalde ideologie, we willen overal, kunnen spelen en een zo groot mogelijk publiek berei ken. Volgens ons is er een enorme behoefte aan een theatergroep als de onze; we zijn geen kopgroep voor de elite, maar we brengen toneel voor de vrouwen die achter aan komen, die bezig zijn zich te ontwikkelen. Feminis ten vinden ons programma inhoudelijk niet strijdbaar (ADVERTENTIE) Gelderland. Een verademing in meubelland. rijnstraat 74, katwijk a/d rijn, tel. 01718-12798 held die een paar huizen ver derop woont, de man die nooit wereldkampioen werd, die steeds weer luistert naar het bandje met zijn favoriete verhaal over de dag dat hij de wereld redde en een miljoen doelpunten scoorde, die het publiek hoort juichen als hij zijn hondje uitlaat. Vastge roest in zijn fantasieën ont moet hij Sylvia, de stewar dess die luistert maar niets hoort. 'Kaktus Voetbal' wordt gespeeld door Peter Jan Rens en Tony Maples. De als muziektheater aange kondigde voorstelling 'Pop ster, werkster' is bedoeld voor kinderen van zes tot twaalf jaar. Een tuttige smart lap-zangeres ontmoet in het theater waar zij optreedt de werkster die meer van rock en roll houdt en onder wier invloed de zangeres zich tot een echte popster ontwik kelt. Maar als de twee samen gaan zingen beginnen de moeilijkheden Aan dit Kaktus-festival gaat op donderdagavond 12 maart een clownsproduktie van LAKdrama vooraf. Het gaat om de presentatie van diver se clownstypen die de leden van de clownswerkgroep van het LAK op basis van impro visatie hebben ontwikkeld. Een voorstelling van streken, kunsten, gekheid en grap pen, die ongeveer een uur duurt. In de Leidse Schouwburg gaat op woensdagavond 11 maart 'Waiting for Godot', het be kende stuk van Samuel Bec kett, door het English Spea king Theatre Amsterdam, op donderdagavond 12 maart Donizetti's komische opera 'L'Elisir d'Amorc' door de Lyrische Komedie (in het Ne derlands gezongen)en op zo wel vrijdagavond 13 als op za terdagavond 14 maart 'In le vende lijve', een collagepro gramma met als thema 'Vrou wen en lijfelijkheid', door het Spiegeltheater, ders op deze pagina i Wendela de Vos: 'We zijn geen kopgroep t genoeg. Maar het feit dat wij als vrouwen theater maken en alles zef regelen zonder hulp van mannen zou je op zichzelf wel feministisch kunnen noemen. We sjouwen zelf met het decor (tijdens de voorbereiding was onze norm dan ook: is 't te tillen?), we zorgen zelf voor transport, en onze vrouwelijke techni cus regelt het licht en het ge luid. Daarbij moet zij vaak heel omzichtig te werk gaan om de mannelijke technici met tegen de haren in te strij ken. Omdat we merken dat veel mannen in eerste instan tie vreemd tegen zo'n vrou wengroep staan aan te kij ken, proberen we zo min mo gelijk te provoceren. We moe ten als het ware telkens weer laten zien dat we geen enge zijn, r r heel gewo- 'In Levenden Lijve', (dat bin nenkort de horfderdste voor stelling beleeft) is een pro gramma van, door en over vrouwen, maar wordt ge speeld voor een gemengd pu bliek. Tot nu toe bevonden de mannelijke toeschouwers zich steeds in gezelschap van een vrouw en is nauwelijks bekend hoe ze de voorstel ling ervaren hebben. "Maar 't moet natuurlijk wel onthul lend zijn zegt Wendela de Vos tot slot, want het pro gramma laat zien, dat alles wat in en aan vrouwen zit van mannen komt." De voorstelling is op 13 en 14 maart te zien in de Leidse Schouwburg. HANNY VAN DER HARST. KiriU. Kondrasj. LEIDEN "Het dagelijks leven" is de titel van een vergeten to neelstuk, geschreven door de Duitse dichter Rainer Maria Ril- ke. Het stuk is na de eerste op voeringen in Duitsland in het be gin van onze eeuw nauwelijks meer ergens gespeeld, Leo Ho- genboom heeft "Het dagelijks le ven" herontdekt. Toneelgroep Theater uit Arnhem speelde Ril- ke's stuk zaterdagavond in het LAK-theater onder zijn regie. Een toneelstuk van de grote dich ter Rilke, waaraan al meer dan zeventig jaar in toneelkringen nauwelijks aandacht is besteed, hoe is dat nou toch mogelijk? Op die vraag gaf Theater zaterdag avond een zeer bevredigend ant woord. "Het dagelijks leven" is een drakerig stuk, dat sterk de indruk wekt alsof Rilke het heeft geschreven op een regenachtige zondagmiddag om zijn bedlege rige dienstmeisje, dat net de laat ste Konsalik uithad, een plezier te doen. Leo Hogenboom had er wijzer aan gedaan het stof van de tijd zich rustig te laten ophopen, totdat ie dereen het bestaan van "Het da- geijks leven" vergeten zou zijn. Bij de uitvoering is te merken dat regisseur en acteurs zich de nodige moeite hebben getroost om het stuk tot een aanvaard baar peil op te schroeven. Verge leken met de originele tekst zijn er talloze accentverschuivingen aangebracht, die het gegeven meer voor onze tijd moeten ma ken. Het thema en de opbouw blijven echter erg zwak. Blijkbaar heeft interpretatie van Hogenboom de zes acteurs en ac trices, die het stuk spelen, toch ook niet voldoende kunnen in spireren. De rollen worden in het algemeen erg lauw en routineus gespeeld, zonder dat er merk baar sprake is van inleving in de karakters, die dan ook zonder uitzondering twee-dimensionaal blijven. "Het dagelijks leven" handelt over de kunstschilder Georg, een man die niet kan genieten van de goe de ogenblikken in het heden, omdat zijn verwachtingen op de toekomst zijn gericht. Zo merkt hij niets van de liefde die Ma- scha, een schildersmodel, voor hem voelt. Een ontmoeting met een andere vrouw, Helène, is no dig om hem de ogen te openen. Voor Mascha is het dan te laat. De kunstenaar met zijn gericht heid op het schone en het eeuwi ge grijpt overal naast. Hij weet het moment niet ten volle te waarderen. Dit thema van vergeefse liefde en onbegrip komt alleen in de scène met de dialoog tussen Georg en Helène goed tot uitdrukking. De verhouding tussen Georg en Ma scha komt niet boven het karika turale uit, terwijl de rollen van de zuster en de vriend van Georg zo weinig aan het thema toevogen, dat ze zonder bezwaar weggela ten hadden kunnen worden. Ook de opbouw van het stuk, waarin de schilder de enige verbindende figuur is tussen de verschillende karakters, komt de aantrekke lijkheid niet ten goede. "Het da gelijks leven" moet maar weer gauw op het achterste plankje van de zolderkast verdwijnen. ARIEJAN KORTEWEG. (ADVERTENTIE) NEDERLAND I 18.25 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) 18.30 - Jeugdjournaal (NOS) 18.35 - Sesamstraat (NOS) 18.50 - Klem (NOS) 19.00 - Heidi (AVRO) 19.25 - Hier Parijs, hier Jan Brusse )AVRO) 19.35 - Het geheimzinnige eiland van kapitein Nemo (AVRO) 21.37 - Journaal (NOS) 2155 - Driester (AVRO) 22.55 - Film van hel Nationale Rheumafonds (SOCUTERA) 23.10 - Journaal (NOS) 23.15 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) NEDERLAND II 18.27 - Fotograferen en filmen, les 3 (TELEAC) 18.57 - Journaal (NOS) 18.59 - De vijf, tv-serie (TROS) 19.25 - Angie. tv-serie (TROS) 20.00 - Journaal (NOS) 20.27 - Dubbelspel, spelprogramma (TROS) 21.25 - De Levkasman, tv-serie (TROS) 23.00 - Aktua TV (TROS) 23.40 - Journaal (NOS) 23.45 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) DUITSE TV DUITSLAND I (Region. prd|r.: NDR: 18.00 Sport. 18.30 Aktual. 18.45 Kleuterserie. 18.55 Achtung Zoll. tv-serie. 19.25 Region, magaz. 19.59 Progr.overz. WDR: 18.00 St Pauli Landungs- bruecken. tvdserie. 18.30 Licht progr. 18.40 Achtung Zoll. tv-serie. 19.15 Aktual. 19.45 Slapstick). 20 00 Joum. 20.15 Das Glueck der Familie Rougon, tv-serie. Aansl.: Bekend making van de weekwinnaars. 21.10 Sport. 22.30 Aktual. 23.00 Zwischen- station (Transit), speelfilm. 0.20-0.25 Journ DUITSLAND II 18.20 I.O.B. - Spezialaufirag, tv- se rie. 19.00 Journ. 19.30 Licht muz- .progr. 20.15 Report. 21.00 Aktual. 21.20 Spiel urn Zeit - Das Maedche- DUITSLAND III WDR 18.00 Kleuterprogr. 18.30 Cursus Duits. 19.00 Wetenschp. progr. 19.45 Journal 3.20.00 Joum. 20.15 Docum. 21.45 In den Suempfen (Swamp wa ter). speelfilm. 23.10 Joum. BELGISCHE TV BELGIË VLAAMS 18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Teken filmserie. 18.30 Open School. 19.00 Gezongen poezie. 19.17 Inform, zuitz. 19.37 Meded. en Morgen. 19.45 Joum. 20.10 Weerber. 20 15 Het ge slacht Rius, tv-serie. 21.10 Sport. 21.55 Inform, uitz. 22.35 Joum. •Het geheimzinnige eiland van kapitein Nemo is in de loop der tijden al door menige filmploeg bezocht, het laatst in 1973. De Spaanse regisseur Juan Antonio Bardem en zijn Franse collega Harry Colpi maakten toen, naar het beroemde boek van Jules Ver ne, een paar televisiefilms, waaruit nadien met behulp van schaar en plakpers een bioscoopfilm van twee uur werd samengesteld. En die film, l'Ile Mysterieuse, wordt vanavond door de AVRO uitge zonden. -Acteur en bridge-virtuoos Omar Sharif speelt kapitein Nemo, het middelpunt van de door Verne bedachte spannende avonturen ten tijde van de Amerikaanse burgeroorlog. Een groepje ontsnapte gevangenen drijft met een ballon af naar zee, waar de mannen in een vliegende storm verzeild raken, tenslotte in de kolkende golven terechtkomen en dan aanspoelen op een nog niet in kaart gebracht eiland. En wat zij daar aantreffen.... Bardem, voor wie aan deze tv-produktie niet veel eer viel te beha len, was in het midden van de jaren '50 internationaal beroemd vanwege zijn sterke en voor het Spanje van toen ook moedige films 'Dood van een Wielrijder' en 'Calle Major'. Tijdens de opnamen van die laatste film werd hij gearresteerd en toen in dat voorjaar 'Dood van een Wielrijder' op het festival van Cannes de Prijs xxin de Kritiek kreeg, zat hij nog in de cel. Het Franco-regime heeft hem het werken weliswaar niet onmogelijk gemaakt, maar tot films van grote artistieke betekenis is Bardem niet meer in staat ge weest. (Ned. 1. 19.35-21.37 nurï MAANDAG 9 MAART HILVERSUM I TROS: 18.11 Aktua. 18.25 (S) De ver halen van Virgilius van Tuil. 18.30 (S) De kinderplatenbak. 18.45 (S) Het zesde continent (28). 19 02 (S) Tros - Country. 20.02 (S) Voorzichtig breekbaar. 20.30 (S) Peekei: Onge zouten. 21.02 (S) 's Lands wijs 's Lands eer 22.02 (S) Aktua- Sportcafe. NOS: 23.02-24.00 <S) Met het oog op morgen. AVRO: 0.02 (S) Pim Jacob s Platenscala. 1.02 (S) In the still of the night 2.02 (S) AVRO s Service Station. 6.02 (S) Auto in? AVRO aan. (6.30 Radiojoum HILVERSUM II NCRV: 18.00 (S) Muziek in vrije tijd. PP 18.50 Uitz. van DS70 NCRV 19.00 Steen in de vijver 20.00 (S) Mu ziek in NCRV Studio 2. 21.30 (S) Li- terama-maandag. 22.25 Bonder zon der naam. NOS 22.30 Nws 22 40 Open School. NCRV 23 25 (S) Mu ziek van eigen tijd. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM III NOS: 18.03 (S) De Avondspits met de Nationale Hitparade. AVRO: Beton. 19.02 (S) Praatpaal 15. 20.02 (S) Het Steenen Tijdperk 21 02 (Si Blueb. HILVERSUM IV Ballads en Beat 22 02 (S) AVRO Swingtime. 23.02-24.00 Candleligh t. 13.57 Per Saldo 14 02 (S) De vergul de middenweg. 16.02 Dertien Spe ciaal. 16.30 (S) Kom 'ns langs op Slot Zeist. 17.57 Per Saldo HILVERSUM II KRO: 7 00 Nws. 7.10 Ochtendgymn 7.20 Het levende woord. 7.30 Nws 7 36 Echo. (8.00 Nws 8.30 Nws. 8.36 Sociale- en consumenteninformatie. 8.50 Postbus 900.9.00 Gymn. voor de vrouw. 9.10 Waterst 9.15 Scheep spraat. 9.30 De letter M. 10.30 Ouder worden we allemaal. 11.00 Schoolra dio 11.30 Ratel. OVERHEIDS- VOORL. 12.16 Uitz. voor de land bouw. KRO: 12 26 Meded. tbv land- en tuinbouw. 12 30 Nws. 12.36 Echo 13 00 Nws 13 11 Goal 13 30 Schoolradio. NOS: 14.30 Open School. KRO: 15.15 Van generatie tot generatie. 15 30 Geen verboden toegang. 16 30 Babyion. 17.24 Me ded. 17.30 Nws. 17 36 Echo HILVERSUM III VARA: 7.02 (S) Gesodemeurders. 8.30 (S) Holland ze zeggen10.30 (S) Typisch Jansen 11 30 (S) VA- RA s zoekplaatje. 13.00 (S) Spits- beeld. 15.30 (S) Popkrant. 16 30 (S> DINSDAG 10 MAART HILVERSUM I AVRO: 7.02 (S) Vervolg Auto in? AVRO aan.(7.30 en 8.30 Radiojoun. 7.03 en 8 03 Per Saldo). 9.03 Steun punt. 9.08 Arbeidsvitaminen. (10.02- 10.10 De Zandbakshow). 11.02 Rita en Daphne. 11.30 (S) UIT is IN 11.45* (S) Rondom twaalf. 13 03 Radio joum. 13.20 (S) De AVRO Diligence. TROS 7 00 Nws. 7 02 (S) Capriccio. 9 00 Nws 9 02 (S) Er staat een orgel in Maarssen 9 30 (S) Van heinde en verre Met Laguestra naar vreemde landen 10.00 (S) Opus tien tot twaalf 12 00 Nws 12 02 Intermezzo 13 00 (S) De meest verkochte klas sieke tien. 13.30(S) Koren - Korpsen. 14 00 Nws 14 02 (S) De hoge C 14.30 (S) Guitariteiten. 15.00 (S) TROS klassiek presenteert een Franse avond. TELEAC 17 00 So ciale verzekering les 1. 17.36-18 00 Moderne sterrenkunde - les 10 (NOS: 17.30 Nws i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 5