Poolse regering: dissidenten
"Warrior": pech
"Europarlement
kan zuiniger"
Shimon Peres:
vredesplan met
haken en ogen i
^esssbsemm
"Suriname naar socialisme"
Vakbond geeft gedagvaarden bescherming
Wisselingen
in Chinese
Aanhouding was schietpartij
regering
ISÜ
Pi
ZATERDAG 7 MAART 1981
PAGINA 9
Majoor Bouterse op persconferentie
PARAMARIBO (ANP) - "Het revo
lutionaire proces in Suriname zal
in de richting gaan van een socia
listische maatschappij." Dat zei
majoor Bouterse, bevelhebber
van het Surinaamse leger, gister
middag op een persconferentie in
Paramaribo.
Bouterse had de persconferentie
belegd ter gelegenheid van de
vrijlating van de onderofficieren
Mijnals.Sitalen Joemandieop 13
augustus van het afgelopen jaar
waren gearresteerd. De militai
ren waren ervan beschuldigd een
"tegencoup" (ook wel bekend als
"linkse coup") te hebben willen
plegen.
"Er zal", zei Bouterse, "zeker een
verandering komen in de struc
tuur van het bestuur van Surina
me", zonder exact aan te geven
waar hij op doelde. Bij de pers
conferentie waren alleen militai
ren aanwezig.
Bouterse maakte bekend, dat in het
weekeinde van 14 maart op het
Eenheidsplein in Paramaribo een
massale bijeenkomst zal worden
gehouden, waar het volk zal wor
den toegesproken om een nieuwe
stimulans te geven en vertrou
wen in de toekomst van het land
te wekken.
Bevelhebber Bouterse eindigde de
persconferentie met de woorden-
:"Leve de Surinaamse revolutie."
Kort na de persconferentie kwam
de ministerraad in spoedzitting
bijeen. Volgens het Surinaamse
persagentschap SNA werd de mi
nisterraad in spoedzitting bijeen
geroepen om de nogal onduidelij
ke situatie te bespreken, die in
Suriname is ontstaan.
Terug naar Engeland
FALMOUTH - De Rainbow
Warrior, het actieschip van
de internationale milieu-or
ganisatie Greenpeace, is voor
dringende reparaties gister
nacht uit de wateren rond de
Scilly Isles teruggekeerd
naar het Zuidengelse Fal
mouth.
In het zicht van de steile klip-
pem van dit scheepskerkhof
dreigde door water en vuil
een generator uit te vallen.
Door de zware zeegang wa
ren de reparaties niet op zee
uit te
De Rainbow Warrior, een in
1955 gebouwde, voormalige
trawler, vertrok maandag
nacht uit Amsterdam voor
zijn laatste reis vanuit Euro
pa.
De reparaties in Falmouth zul
len mogelijk een of twee da
gen duren. Om deze vertra
ging in te lopen, zal de Rain
bow Warrior mogelijk New
Foundland niet meer aan
doen voor de acties op de
jachtgronden.
WARSCHAU (Reuter) - De Poolse onafhankelijke vakbe
weging "Solidariteit" heeft de vooraanstaande dissident
Adam Michnik onder bescherming geplaatst van een zo
genaamde arbeiderswacht.
Tot deze maatregel is besloten na
de mislukte poging van de Poolse
politie hem een dagvaarding te
bezorgen om voor een openbare
aanklager in Warschau te ver
schijnen. Dit hebben functiona
rissen van "Solidariteit" in War
schau bekendgemaakt.
De gerechtelijke actie tegen Mich
nik, in de zuidwestelijke stad
Wroclaw, volgde na de arrestatie,
donderdag, in Warschau van Ja-
cek Kuron, de leider van het co
mité tot sociale zelfverdediging
(KOR). Kuron werd korte tijd la
ter vrijgelaten, maar hij moet zich
tweemaal per week bij de politie
melden.
De nationale leiders van "Solidari
teit" hebben vandaag irr War
schau een spoedbijeenkomst be
legd als protest tegen de detentie
van Kuron en tegen het in toene
mende mate lastigvallen van le
den van "Solidariteit".
De vakbond heeft al eerder laten
weten dat KOR-leden zullen wor
den verdedigd. Het KOR speelde
een sleutelrol in de stakingen van
vorig jaar augustus, die uiteinde
lijk leidden tot de oprichting van
"Solidariteit". Enkele leden van
het KOR fungeren nu als advi
seur van de vakbond.
ziszak, die de dissidente organi
satie "verbond van het onafhan
kelijke Polen" (KPN) oprichtten
in 1979. Dit verbond bedreef acti
viteit tegen de Poolse volksrepu
bliek en haar bondgenoten", al
dus PAP.
Op de aanklachten tegen Moczulski
en anderen staat een straf van 1
tot 10 jaar gevangenis. "Solidari
teit" heeft de vrijlating van de dis
sidenten geëist, hoewel de vak
bond zich distantieert van hun
politieke ideeën.
De Tsjechische regering heeft de
zelfstandige boeren in Polen er
van beschuldigd 'aan te zetten tot
conflicten' en een landbouwbe
leid van de Poolse regering te ei
sen dat "onproductief' is.
In het commentaar in het commu
nistische dagblad "Rude Pravo"
werd verder beweerd dat het
grootste deel van de agrarische
productie in Polen nog steeds
van de door de staat gerunde
agrarische bedrijven komt. 'Anti
socialistische krachten pogen
hieraan een einde te maken, maar
conflicten leveren geen brood
op', aldus de krant.
Volgens een verklaring van regio
nale functionarissen van Solida
riteit in Wroclaw weigerde Adam
Michnik de dagvaarding te ac
cepteren toen hem die gistermor
gen werd thuibezorgd. De dissi
dente historicus zei dat de dag
vaarding, om op maandag in War
schau voor de openbare aankla
ger te verschijnen, niet geldig
Michnik, een prominent figuur in
de studentenonrust van 1968 in
Polen, zou gisteren studenten
toespreken op de universiteit van
Wroclaw en hij zou vandaag een
bijeenkomst bijwonen op het
hoofdkwartier van "Solidariteit"
in Warschau.
Een rechtbank in Warschau heeft
gistermiddag nog eens vier Pool
se dissidenten aangeklaagd we
gens "pogingen het systeem in
Polen omver te werpen". Volgens
het Poolse persbureau PAP gaat
het om de dissidenten Moczulski,
Szeremietiew Stanski en Jand-
Britse politieagenten bekijken de zijwand i
door meer dan honderd zware kogels van de t'ri
het aangehouden smokkelschip "Sea Rover". Het schip werd
kustwacht getroffen. Het vervoerde voor miljoenen aan hash.
Kapers van
vliegtuig
doden
passagier
ISLAMABAD (AFP/DPA/Reuter)
- De kapers van het Pakistaanse
lijnvliegtuig dat sinds vier dagen
op de luchthaven van de Af
ghaanse hoofdstad Kaboel staat
hebben een van hun gegijzelden
neergeschoten en uit het vlieg
tuig gegooid. De man is vervol
gens aan zijn verwondingen be
zweken.
De leider van de kapers, Alam Gir,
heeft er mee ingestemd het ulti
matum tot vandaag te verlengen.
Dit heeft radio Kaboel meege
deeld. De Pakistaanse regering
heeft de Afghaanse regering er
van beschuldigd medeplichtig te
zijn aan de dood van de gegijzel
de.
Het slachtoffer, de Pakistaanse di
plomaat Tarik Rahim. overleed
in een ziekenhuis in Kaboel.
Smokkelboot vervoerde drieduizend kilo hash
DEN HAAG (GPD) - Een smokkel-
poging van ten minste 3000 kg
hasj ter waarde van miljoenen
guldens met een voormalige zee
sleper van Smit Internationale is
in de nacht van donderdag op
vrijdag met groot geweld tot een
einde gebracht in Engeland en
Frankrijk. Hierbij zijn door de
Britse autoriteiten negen man
nen gearresteerd, onder wie zes
Nederlanders, terwijl de Franse
politie in Calais donderdag al vier
Nederlanders had aangehouden
in verband met - naar later bleek
- dezelfde zaak.
Het schip, de vroegere Rode Zee
van Smit doch nu als Sea Rover
varend onder Panamese vlag,
was van Noord-Afrika vrijwel ze
ker onderweg naar Calais. De
Franse douane was er evenwel
van op de hoogte dat het schip
een bijzondere lading vervoerde
en zette vanaf Boulogne met vier
schepen een achtervolging
Dat leverde geen aanhouding op
doordat de Sea Rover in weerwil
van enkele gerichte schoten wist
te ontkomen. Wel werden enkele
pakketten hasjolie overboord ge
zet, wat de Franse douane sterkte
in de overtuiging dat de Sea
Rover coute que coute aangehou
den moest worden. Toen de Sea
Rover ontkwam naar de Britse
territoriale wateren, werd de Brit
se kustwacht op de hoogte ge
bracht, die prompt de achtervol
ging overnam.
De kapitein, de 56-jarige Nederlan
der A.O., gaf aan de bevelen tot
stoppen geen gehoor. Integen
deel, hij liet een groot aantal zak
jes hasj overboord zetten - een
deel daarvan is inmiddels aange
spoeld aan de Franse en Britse
kusten. Een aantal kisten hasj
aan boord van het schip liet hij in
brand steken. Daarop opende de
Britse kustwacht met zware mi
trailleurs het vuur op de Sea
Rover, waarbij het schip grote
schade opliep.
Pas nadat ten minste honderd zwa
re kogels het zware schip hadden
doorboord en de kustwacht de
Sea Rover had weten klem te va
ren, gaf de kapitein het op. Hij liet
zich begeleiden naar Newhaven
bij Brighton, maar kondigde wel
aan „op het hoogste niveau" een
klacht te zullen indienen wegens
het beschieten van zijn schip in
internationale wateren.
Intussen waren donderdagmiddag
in een restaurant in Calais vier
Nederlanders aangehouden, op
vermoeden dat zij de komst van
de Sea Rover afwachtten. De
Franse politie heeft wel de hono
rair consul van Nederland, de
Fransman G. R. Dumont, tot het
viertal toegelaten, maar de identi
teit van deze mensen is tot dusver
niet in de openbaarheid gekome-
Dit viertal bhjft, zo heeft de officier
van justitie bij de rechtbank in
Boulogne-sur-Mer verklaard, in
elk geval in hechtenis totdat het
onderzoek van de politie is afge
rond.
De andere Nederlandse aangehou
denen in Engeland zijn de 27-
jarige C. J., de 44-jarige E. D., de
37-jarige B. E., en A. P. Voorts
waren een Canadees, een Brit en
twee Marokkanen aan boord.
PEKING (AP) (AP) - De Chinese
vice-premier Geng Biao, een ge
wezen militair en diplomaat, is
gisteren als de nieuwe Chinese
minister van defensie. Zijn be
noeming wordt gezien als een be
langrijke stap op weg naar de mo
dernisering van het Chinese le
ger.
De Chinese top heeft ook enkele an
dere wijzigingen ondergaan. Vier
oudere ministers verlieten hun
post en werden adviseur, aan de
regeringsploeg werd een derde
vrouw toegevoegd en de vorming
van een nieuwe „staatscommis
sie voor gezinsplanning" werd
aangekondigd.
Vice-premier Kang Shi-En wordt
de nieuwe minister voor olieza
ken. De benoemingen werden be
kend gemaakt door het dagelijks
bestuur van het nationale volks
congres aan het slot van een tien
daagse bijeenkomst.
Geng volgt de vorige vice-premier
Xoe Xiangqian op vanwege diens
slechte gezondheidstoestand.
Geng bracht vorig jaar een be
zoek aan de Verenigde Staten na
dat Washington de verkoop aan
China had goedgekeurd van mili
tair materieel als radar-
installaties, helikopters en com
municatieapparatuur.
Westerse waarnemers zien in de be
noeming van Geng een teken dat
het Chinese leger streeft naar mo
dernisering en meer internatio
nale contacten.
Italiaan bindt kat de bel aan:
(ADVERTENTIE)
BRUSSEL - Nadat Nadat de laatste
tijd herhaaldelijk „minischanda-
len" in verband met het spilzuch-
tige Europese Parlement in de
pers zijn gekomen, heeft nu een
Europarlementariër zelf besloten
de kat de bel aan te binden. De
Italiaanse radicaal en leider van
een tiental ongebonden afgevaar
digden in het Europees parle
ment, Marco Panella, wijdde gis
teren een hele persconferentie
aan een aantal financiële en ande
re toestanden in Europa's volks
vertegenwoordiging die volgens
hem alle perken te buiten gaan-
Reden voor de briljante Turijnse
advokaat om op dit moment zijn
publieke aanklacht te lanceren is
de op handen zijnde goedkeuring
van een nieuw reglement van or
de, waardoor de minderheidsopi
nies binnen het parlement nog
meer monddood gemaakt zullen
worden dan nu al het geval is. Te
gengestelde opinies binnen de
fracties zullen niet meer recht
streeks, maar alleen met de toe
stemming van de fractievoorzit
ter het woord mogen nemen in
parlementaire debatten.
Voor minderheden zoals Panella's
groep van ongebonden parle
mentariërs, die doorgaans een
oppositionele koers varen, is de
toegestane spreektijd
Zo heeft de fractiewoordvoerder
minder dan vijf minuten ter be
schikking gehad om inzake grote
politieke thema's, als de honger
in de wereld, kernenergie, werk
loosheid enz. het standpunt te
verwoorden. Jaknikkerij, blinde
onderworpenheid met als bijko
mend compensatieverschijnsel
geldzucht zijn volgens Panella de
drie pijlers waarop het bouw
werk van het Europees parle
ment berust. En hoewel de finan
ciële verspillingen volgens hem
minder „schandalig" zijn dan de
consequent toegepaste meerder-
heidspolitiek geeft hij hiervan
niettemin een gedetailleerde be
schrijving.
Zo wordt jaarlijks 33 miljoen gul
den aan huur gespendeerd, in de
drie hoofdsteden, Brussel,
Straatsburg en Luxemburg,
waartussen door het parlement
en zijn diensten wordt gepen
deld. In de meeste Europese
hoofdsteden zijn er ook nog
groots opgezette voorlichtings
bureaus van het parlement. Hoe
wel er dus vergader- en kantoor
ruimte te over is wordt herhaal
delijk vergaderd in Brusselse lu-
xe-botels: kosten 20.000 gulden
per vergadering, met inbegrip
van de verfrissingen, dat wel.
Staal Bankiers blijft* een hogere rente geven v
op Spaarbrieven aan toonder en Spaardcposito-
rckeningen met een looptijd van 2 jaar.
Spaarbrieven zijn ook te verkrijgen door over
making op Bankrek.nr. 26.64.57.282 of Giro-
rekeningnr. 47 35 01 onder vermelding van de
gewenste coupures en looptijd. De Spaarbrieven
worden vervolgens aangetekend thuisgestuurd.
Vo
er informatie: de heren van Osch,
i der Hoeven en mej. Voogt.
onder voorbehoud van tussentijdse wijzigingen.
ÜM
1
Bankiers
Vandaag bankieren als vanouds.
Lange Houtstraat 8, postbus )27.230lCH Den Haag, tel.070-46 94 H
Westoever broeinest na
dertien jaar bezetting
verpletterend won de
rechts-nationalistische
partijencombinatie van de
huidige Israëlische pre
mier Begin in 1977 de par
lementsverkiezingen in
Israel. De Arbeiderspartij,
die in Israël sinds 1948 on
afgebroken de dienst had
uitgemaakt, werd (met
een stemmenverlies van
bijna 40 procent) overtui
gend naar de oppositie-
banken verwezen.
Shimon Peres
Het waren schandalen en intriges, plus een falende inflatiebestnj-
ding, die de Arbeiderspartij in 1977 haar verlies bezorgden. Had
den de Israëli's er op gerekend dat Begin wel even orde op zaken
zou stellen, dan kwamen zij bedrogen uit. De inflatie ging naar
een slordige 135 procent per jaar, en één van de belangrijkste
oorzaken van juist het uiteenvallen van Begin s regering was:
intrige's en schandalen.
Maar liefst zeven ministers traden in de afgelopen vier jaar af. De
Iraëli's vertrouwden hun regering hoe langer hoe minder, en dat
bleek dan ook uit verkiezings-enquêtes. Die geven de Arbeiders
partij al sinds begin vorig jaar weer een forse meerderheid Vrij
algemeen wordt er daarom van uit gegaan, dat de lijsttrekker
van de Arbeiderspartij, de 58-jarige Shimon Peres, na de (ver
vroegde) parlementsverkiezingen in juli de nieuwe Israëlische
premier zal worden.
Israëls torenhoge inflatie schijnt vooral veroorzaakt te worden
door het zeer grote bedrag dat het land elk jaar in zijn defensie
stopt. Israël kent een drie-jarige dienstplicht voor jongens, de
meisjes gaan er bijna twee jaar het leger in en daarnaast is er nog
een reserve-dienstplicht van enkele weken per jaar voor elke
volwassene.
Deze uitgaven zullen heus niet op slag worden verminderd, wan
neer Peres premier zou worden. Begin mag dan naar buiten toe
zijn overgekomen als iemand die een zeer rigide uitleg gaf aan
het begrip "veiligheid", wat de defensie-uitgaven betreft ver
schillen zijn ideëen weinig van die van Peres. Peres was trou
wens in Arbeiderspartij-regeringen drie jaar lang minister van
defensie. Daarnaast bezette Peres ook diverse andere minister
sposten.
Vrede
Voorlopig hoeft niemand dus al te hoge verwachtingen van de
inflatie-bestrijding van een nieuwe Israëlische Arbeiderspartij
regering te hebben. Wat echter een belangrijk verschil met de
huidige regering-Begin zou kunnen zijn, is de manier waarop
Peres tot vrede met Israël's Arabische buren wil komen
De "vrede" die Israël op dit moment kent is grotendeels ten koste
gegaan van de eigen economie, en de buitenlandse betrekkin
gen. Begin zal de geschiedenis ingaan als de Israëlische premier
die de vrede met Egypte tekende, maar daarvoor was wel nodig
dat de Egyptische president Sadat zich als eerste bereid ver
klaarde om de Israëlische volksvertegenwoordiging toe te spre
ken.
Tijdens de Camp-David besprekingen in de Verenigde Staten
kwamen Sadat, Begin en toenmalig president Carter overeen,
om aan de door Israel tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967
bezette Gaza-strook (Egyptischj gebied) en de Westelijke Jor-
daanoever (Jordaans gebied) zelfstandigheid te geven. De Sinai-
woestijn (ook geheel bezet) zou in fasen aan Egypte worden te
ruggegeven, een operatie die volgend jaar voltooid zal worden.
Zo kwam er vrede met Egypte, maar de zelfstandigheid voor Gaza
en de Westelijke Jordaanoever bleef uit. Dat komt enerzijds
doordat Begin niet met de Palestijnse bevrijdingsorganisatie
PLO wil praten. Hoe langer Israël echter de bezetting van Gaza
en de Westelijke Jordaanoever volhoudt, hoe meer Arabische
(Palestijnse) inwoners van die gebieden zich verbonden voelen
met de PLO. Dat is mede een reactie op de harde wijze, waarop
het Israëlische leger soms regaeert op demonstraties en "orde
verstoringen".
Anderzijds hield Begin ook vast aan het stelselmatig vestigen van
nieuwe nederzettingen, voornamelijk op de Westelijke Jordaan
oever, maar ook op de Golan-hoogvlakte (bezet Syrisch gebied).
Deze politiek plaatste Begin (en Israel) de afgelopen jaren in een
steeds groter isolement. Toch maakte Begin duidelijk, dat die
nederzettingen wat hem betreft geen tijdelijk karakter hoefden
te dragen. Ook daardoor werd een oplossing voor het probleem
weer een stukje verder weg geschoven.
Verantwoordelijk
Al vèr voor 1977 hebben trouwens ook clubs die verwant zijn met
de Israëlische Arbeiderspartij zeer veel vestingingen gesticht in
bezet gebied. Ook de Arbeiderspartij draagt daarom een even
grote verantwoordelijkheid voorde huidige toestand als Begin s
Likoed-blok.
Begin's ideeen waren (en zijn) echter uitzichtsloos. Met Peres als
premier is er althans een mogelijkheid dat Israel uit zijn isole
ment komt. en dat er op basis van de Camp David akkoorden en
de door de Verenigde Naties aangenomen resolutie 242 (die van
Israel terugtrekking eist uit alle sinds 1967 bezette gebieden)
initiatieven worden genomen uit de impasse te komen.
Peres heeft in het verleden, en ook weer tijdens een recent bezoek
aan Nederland, duidelijk gemaakt dat hij geen Palestijnse staat
op de Westelijke Jordaanoever wil. De Gaza-strook wil hij wél
autonomie geven. In de Gaza-strook wonen 400.000 Arabieren,
op de Westelijke Jordaanoever 750.000. PereS stelt, dat een Pale
stijnse staat zowel voor Israel als voor het aangrenzende Jorda
nië een enorme bedreiging zal vormen.
Voor wat betreft de veiligheid van Israël, gelooft Peres dat een
Palestijnse staat ook een Palestijns leger zal willen oprichten
Dat lokt weer het gevaar uit van terroristische invallen Boven
dien zit Israel dan weer met een vijandig leger op zijn lip. Een
leger, dat Israel in minder dan een uur doormidden zou kunnen
delen. En dat is precies de situatie, die Israel niet meer wil een
van de redenen voor de militaire intocht op de Westor er in
1967.
Jordaanse Optie
Maar ook Peres .ziet in. dat de huidige situatie niet kan voortduren.
Vandaar dat hij de zogenaamde "Jordaanse optie" voois.oi.'.
Die houdt in dat Jordanië zich weer moet ontfermen over de
Westoever, en liefst (althans in Peres' plan) ook bcstuurs-verant
woordelijkheid op zich moet nemen voor de Gaza strook
Peres hoopt, dat de Jordaanse koning Hoessein de mogelijkheid
van een Palestijnse staat zó onaantrekkelijk zal vinden, dat hij
zal willen praten over een dergelijke opzet De problemen blij
ven inmiddels talrijk. Een zeer ruime meerderheid van de Israe
li's (meer dan 90 procent) denkt er bijvoorbeeld niet over. om
Arabisch Jeruzalem (inmiddels geannexeerd) ooit aan Jordanië
terug te geven.
Onzeker blijft, wat voor druk de Amerikaanse regering op Israel
zal uitoefenen. Eén beslissing van belang heeft Rcagan al wel
genomen. Saoedi-Arabie krijgt F-15 bommenwerpers van de
VS. Israel, dat vreest dat die bommenwerpers ook tegen haar
gebruikt kunnen worden, zal haar defensie nu waarschijnlijk
willen uitbreiden met nieuwe, verbeterde alarm systemen
Voor Peres, als eventueel nieuw premier, betekent du vermoede
lijk dat een van de eerste buitenlandse bezoekjes die hij aflegt
toch weer aan Washington zal zyn.
HENK VEGTER
