TY"j ournalistiek heeft een
grote verantwoordelijkheid
Paul Hörbiger
(86)overleden
Walter Cronkite Amerika's meest geloofwaardige man:
Northsea Festival
blijft in DenHaag
JJVNtfTBKj
7 I 8
(fy^vandaaq
toegelicht
[fW^p_rggramma\
VRIJDAG 6 MAART 1981
HILVERSUM (GPD) - "De beste
tclevisiejournalistiek wordt ge
maakt door mensen die het vak
Dij een krant hebben geleerd",
is niet zo lang geleden nog door
Walter Cronkite gezegd. Als
eindredacteur en presentator
van Amerika's meest bekeken
en hoogst gewaardeerde nieuw
suitzending, en dat gedurende
zo'n 20 jaar, heeft hij enige recht
van spreken. Vanavond ziet het
Amerikaanse tv-publiek hem
voor het laatst in zijn vertrouw
de stoel in "Evening News" van
de tv-gigant CBS. Walter Cron
kite is 64, en gaat het rustiger
aan doen. Daarmee komt een
de Amerikaanse huiskamer, hij
is ook en vooral de belichaming
van de rol die de televisie stukje
bij beetje in de dagelijkse
nieuwsvoorziening heeft ver-
Walter Cronkite is neit alleen maar
"Evening News" of CBS. Als
geen ander heeft hij bijgedragen
tot de geloofwaardigheid van de
televisie als nieuwsmedium.
Ontspannen, betrokken, zonder
enige opsmuk en vooral helder
en eenvoudig formulerend is hij
al sinds 1952 een vertrouwde ver
schijning op de Amerikaanse
beeldbuis. Vanaf 1962 is hi onaf
gebroken de centrale presentator
en eindredacteur van zijn pro
gramma geweest. En dat had bij
voorbeeld tot gevolg dat hij het
in de opiniepeilingen steeds
glansrijk won van welke Ameri
kaanse president dan ook, als het
om begrippen als betrouwbaar
heid en geloofwaardigheid ging.
Twee weken geleden was Cronkite
de eregast van het televisiefesti
val van Monte Carlo. Over zes
weken hoopt de NOS van zijn er
varing en deskundigheid te mo
gen profiteren op het sympo
sium over het werkelijkheidsge
halte van het televisienieuws, dat
ter gelegenheid van het 25-jarig
bestaan van het NOS-journaal
wordt gehouden.
Een ontmoeting met de letterlijk
"eminence grise" van het televi
sienieuws, bevestigd alle voor
oordelen. Een vriendelijke, doch
zeer besliste heer maar vooral
een serieuze, bedachtzaam for
mulerende en soepel medewer
kende gesprekspartner die met
geen mogelijkheid uit zijn even
wicht te brengen lijkt.
Vijftig jaar geleden begon hij zijn
carrière als plaatselijk corres
pondent op de campus van de
universiteit van Texas. Via het
persbureau Associated Press en
een oorlogscorrespondentschap
belandde hij in 1950 bij de televi
sie-afdeling van het CBS-nieuws.
Sinds 1952 is hij een vaste ver
schijning op het scherm.
Moment
"Ik heb geprobeerd om mijn af
scheid rustig te laten verlopen.
Op een gegeven moment kreeg
ik het gevoel dat ik als een monu
ment opgebaard lag, compleet
met de witte lelie in mijn hand.
Ik ga het rustiger aan doen, maar
niet rusten. In juni kom ik terug
met een populair-wetenschappe-
lijke serie, en volgend seizoen
krijg ik alle ruimte voor een aan
tal documentaires. Het afscheid
nemen is tweeslachtig. Ik krijg
meer tijd, zowel voor de pro
gramma's als voor me zelf, maar
als je zo lang vijf dagen per week
tien uur per dag onder grote
druk heb gewerkt, is die over
gang erg moeilijk".
Over zijn opvolgers, of over de
meest aangewezen manier van
het presenteren van nieuws op
de televisie weigert Cronkite te
oordelen. "Iedereen heeft zijn ei
gen stijl en zijn eigen opvattin
gen. Het grootste gevaar dat de
televisie als nieuwsmedium be
dreigt, ligt besloten in het karak
ter van de televisie zelf. Ik heb
gemerkt dat de televisiejourna-
listiek grote aantrekkingskracht
uitoefent op jonge mensen, die
meer geïnteresseerd zijn in de
mogelijkheden om beroemd te
worden dan in de reikwijdte van
het medium. Ze maken zich
meer zorgen over hun presenta
tie, hun stem, het plaatje dat ze
maken en hun aanwezigheid in
de huiskamer, dan over wat zij
verondersteld worden te doen:
het publiek informeren".
Hoewel het CBS Evening News als
eerste journaalrubriek een half
uur zendtijd ter beschikking
kreeg, is Cronkite nooit tevreden
geweest. "Een half uur is onvol
doende om aan te geven wat er in
de wereld gaande is. Negentien
jaar lang heb ik gevochten voor
een uur. maar zonder enig resul
taat. Ik vind dat, gezien het suc
ces van de nieuwsuitzendingen,
de televisie de verantwoordelijk
heid ten aanzien van de nieuws
voorziening niet op andere moet
afwentelen. Daarvoor zijn teveel
mensen voor een dagelijkse in
formatie geheel of grotendeels
van juist die televisie afhanke
lijk".
Hij wil die stelling wat toelichten.
Het komt erop neer dat binnen
een afgewogen uitzending vol
doende variatie in gewicht en
spanning van de onderwerpen te
vinden moet zijn, wil de aan
dacht van de kijkers niet verslap
pen. Het halve uur bevat boven
dien ook nog zes minuten recla
me, en een grote portie nieuws
uit Washington. De rest van de
wereld komt daardoor te vaak
nauwelijks aan bod.
Cronkite: "In het begin wilde ik
nog weieens aan het eind van de
uitzending zeggen "meer nieuws
en achtergronden vindt u in uw
krant". Maar niet alleen werd dat
my door de stations niet in dank
afgenomen, ook bleek dat heel
veel plaatselijke bladen nog min
der aan het belangrijke nationale
en internationale nieuws doen
dan de televisie. Dat legt televi
sie de verplichting op meer te
doen dan nu het geval is"
Scholen
Tot dat meer doen behoort bijvoor
beeld de medewerking van Cron
kite buiten beeld aan een
door de niet-commerciële televi
sie geproduceerd nieuwspro
gramma voor middelbare scho
lieren. Het afgelopen najaar heeft
dat programma in Califörnië met
groot succes proefgedraaid. "Het
is een uitzending waarin deskun
digen een toelichting op het
nieuws van de dag geven. De op
zet is bij de schooljeugd belang
stelling te kweken en tegelijker
tijd hun leraren te inspireren.
Het is al heel wat als we er in sla
gen de jeugd zoveel onderschei
dingsvermogen mee te geven,
dat ze niet alleen leren hoe ze
hun krant moeten lezen, maar
ook nog kritische consumenten
van het nieuws worden. Het zou,
geloof ik, geen kwaad kunnen als
de middelbare scholen een soort
algemene inleiding in de journa
listiek gaan geven. Zoiets zou de
media weliswaar op een heleboel
terechte kritiek komen te staan,
maar een gevolg zou ook zijn dat
de boodschapper niet langer de
schuld van het "slechte" nieuws
krliet"
Cronkite grootste faam en verdien
ste liggen op het gebied van de
politieke verslaggeving. Vanaf
het begin van de jaren '50 heeft
hy iedere partijconfentie, beho
rend by de vierjaarlijkse Ameri
kaanse presidentsverkiezingen,
verslagen. Sinds 1964 was hij ook
het middelpunt van de CBS-ver-
slaggeving van de presidentsver
kiezingen. tot zijn huzarenstuk
jes behoren het terugtreden van
president Johnson in 1968. Het
afgelopen najaar was het Cronki
te die in een interview aantoonde
dat ex-president Ford op onei
genlijke gronden een gooi naar
het vice-presidentsschap deed.
Tot die wapenfeiten behoort ver
der het aan president Sadat van
Egypte ontlokken van de uit
spraak dat hij graag Israël zou
bezoeken. Een uitspraak die tot
het vredesverdrag tussen Egypte
en Israël heeft geleid.
Zelf is Cronkite de afgelopen zo
mer genoemd als mogelijke vice-
president van de onafhankelijke
presidentskandidaat Anderson.
Een gerucht dat hij altijd hard
nekkig heeft ontkend: "Er is
maar één ding erger, dan een po
litiek journalist die naar een poli
tieke ambt hengelt. En dat is als
je ook nog gekozen wordt. Wat
de actieve politiek betreft be
hoort een politiek televisiejour
nalist naar mijn smaak celibatair
te blijven. Het zou ons boven
dien veilig stellen tegenover al
lerlei beschuldigingen uit de
hoek.
DEN HAAG (ANP) - Het
zowel binnen als buiten
onze grenzen bekende
Northsea Jazz Festival is
uit de problemen. Dit eve
nement zal ook dit jaar -
op 10,11 en 12 juli - in Den
Haag worden gehouden.
Impressario Paul Acket heeft met
de gemeente Den Haag overeen
stemming bereikt over de te
verlenen subsidie voor de ko
mende drie jaar. Voor dit jaar is
een bedrag uitgetrokken van
331.000. Bovendien heeft de
Tweede Kamer besloten dit
Jazz-Festival in 1981 een subsi
die toe te kennen van 150.000.
Voor het komende zesde festival
he^ft de Haagse impressario op
nieuw een topbezetting in ge
dachten. Er zullen opnieuw zo'n
kleine 700 jazzartiesten uit bin
nen- en buitenland optreden.
"We hebben een waslijst van
aanbiedingen, doch er zal tegen
heel wat gegadigden "neen"
moeten worden gezegd", meent
Acket.
Overigens zijn de onderhandelin
gen over de plaats van handeling
- het Congresgebouw - op dit mo
ment nog niet afgerond. Er zit
nog een "gat" tussen vraag en
aanbod tussen beide partijen van
20.000 en tot nu is voor de drie
te organiseren festivaldageh nog
niets officieel afgehuurd. Paul
Acket is echter van oordeel, dat
deze kwestie wel rond zal ko
men. "Alles wijst erop dat we er
uitkomen".
WENEN (UPI/DPA) Paul Hörbiger, één van de populairste toneel- en
filmspelers van Oostenrijk, is in een ziekenhuis in Wenen overleden.
Hij was 86 jaar.
De in Boedapest geboren Hörbiger begon zijn loopbaan bij een provin
ciaal theater in Tsjechoslowakije. Sinds 1919 was hij, evenals zijn twee
jaar jongere broer Atilla, verbonden aan gezelschappen in Oostenrijk
en Duitsland. Vwn 1926 tot 1940 speelde hij in het Deutsches Theater in
Berlijn. Daarna verbond hij zich aan het Burgtheater in Wenen, waar
ziin broer Atilla nog steeds speelt.
Tussen 1927 en 1945 speelde hij in ongeveer 300 Duitse en Oostenrijkse
films, waaronder 'Liebelei' en 'Schrammeln'. Hij speelde vooral komi
sche rollen.
Kort voor het eind van de Tweede Wereldoorlog werd Paul Hörbiger
gevangen gezet wegens zijn verzet tegen de nazi's en wegens zijn stre
ven naar een herstel van een vrij en onafhankelijk Oostenrijk.
De laatste jaren leidde hij een teruggetrokken leven in zyn huis m Waid-
hofen in Neder-Oostenrijk, waar hij zich wijdde aan het kweken van
rozen. Nu en dan trad hij nog wel eens op in een kleine rol in het
Burgtheater.
Matige show Peter Faber
ling tot 'Peter Faber Solo', een
ondeugend, clownesk en wissel
vallig theaterprogramma gewor
den.
Of men het nu waardeert of niet -
de meningen hierover zijn nogal
verdeeld - bewondering dient
men toch wel op te brengen voor
Peter Fabers kunsten op de één-
wielige fietsen, het jongleren met
tennisrackets, sinaasappels en
andere voorwerpen. Minder be
wondering kan men hebben voor
zijn vaak te lang aangehouden
monologen over hetzelfde onder
werp. Een typering van de fases,
die een mens doormaakt tijdens
z'n leven was van hoog niveau,
maar de geboorte van 'een vol
dragen zoon' balanceerde op het
randje van het wegwerpamuse-
ment.
Als filmacteur is Faber inmiddels
volledig geaccepteerd. Tijdens
de 'Werkteater-periode' heeft er
nooit iemand aan zijn artistieke
en technische vaardigheden ge
twijfeld. Alléén is hij vanzelf
sprekend kwetsbaarder, temeer
daar het publieke een kwinkslag
van hem verwacht. Er kon der
halve gesproken worden van een
vriendelijk bezette 'Stads
schouwburg'. zoals Faber het ge
bouw hardnekkig blijft noemen.
Met dit programma had hij ook ei
genlijk geen volle zaal verdiend,
al werd wel duidelijk dat veel
(vrouwelijke) bewonderaars die
hem van zijn theatershow ken
nen. in de zaal zaten. Die kunnen
nog steeds, ondanks het teruglo
pend niveau, geen kwaad woord
over hem horen. Zij steunen hem
door dik en dun en lachen al om
z'n grapjes voor de pointe is be
reikt.
Bert Koekebakker.
LEIDEN - Slechts weinigen on
der de toeschouwers gisteravond
in de Leidse Schouwburg zullen
zich de artistieke activiteiten van
Peter Faber met Adriaan
Adriaansen herinneren. Aan die
periode deed Peter me gister
avond toch wel sterk denken tij
dens het kijken naar zijn jongste
theaterprogramma 'Langzaam
haasten'.
De meesten, kennen Peter van
'Dr.Vlimmen', terwijl 'Mijn
Vriend'. 'Exit-7' en zelfs 'Het
Werkteater' veel minder bekend
zijn. Van die wetenschap maakt
hij dan ook dankbaar gebruik.
Terwijl hy met één beeh uit de
tram hangt: 'Ha, die Peter, dag
Dr.Vlimmen'. 'Langzaam haas
ten' is. min of meer in tegenstel-
(ADVERTENTIE)
Verkoop i
Tcntoonstcffinp i
TRESLONGHAL J
[WIXEGOMi
zaterdag I zondag
maart I maart
114-22 uur 11-18 uur
NEDERLAND I
18.25 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 - Jeugdjournaal (NOS)
18.36 - Sesamstraat (NOS)
18.50 Paspoort-voor Spanjaarden (NOS)
19.00 - Daar vraag je me wat (KRO)
19.40 - De Willem Ruis Show (KRO)
21.05 - Hallo, daar ben ik weer. tv-serie (KRO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 Praten met de minister-president (KRO)
22.05 Thomas Sarah, tv-serie (KRO)
22.55 - Liefde s handicap (IKON)
23.50 - Journaal (NOS)
23.55 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
NEDERLAND 2
18.15 - Schaatsen: W K. kunstryden (NOS)
18.57 - Journaal (NOS)
18.59 - Doctor Snuggles (AVRO)
19.05 - AVRO's Toppop (AVRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Tjongejonge, tv-film (AVRO)
20.55 - Wacht tot het donker is: wait until dark, speelfilm
(AVRO)
22.40 - Televizier magazine (AVRO)
23.20 - De toestand in de wereld (AVRO)
23.30 - Journaal (NOS)
23.35 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
ZATERDAG 7 MAART
NEDERLAND 1
10.20 - Fries voor niet - Friestaligen (NOS)
15.30 - Journaal (NOS)
15.32 - Captain Caveman (VARA)
15.43 - Een reis rond de wereld in 80 dagen (VARA)
16.08 - Door de ijs woestenij van het Karakoergebergte, docu
mentaire (VARA)
16.52 - De film van Ome Willem (VARA)
17.25 Schaatsen: W.K. kunstryden (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Reg. progr. NDR: 18.00 Eine arr.er' -
kanische Familie, tv-serie. 18.30 Al t.
18.45 Kleuterserie. 18.55 Eine ame:.>-
kanische Familie, tv-serie. 19.25
Reg. magaz. 19.59 Progr.overz.
WDR: 18.00 WWF-Club. 18 30 Te
kenfilmserie. 18.40 WWF-Club. 19.15
Akt.). 20.00 Journ. 20.15 Kohlhiesels
Toch ter. speelfilm. 21.50 Econ. ma
gaz. 22.30 Akt. Aansl.: Parlement,
nws. 23.00 Sport. 23 25 Harte 10. TV-
film. 0.55-1.00 Journ.
DUITSLAND II
18.20 Slapstick. 18.40 Slapstick.
19.00 Journ. 19.30 Buitenl. reporta
ges. 20.15 Die Falie des Monsieur Ca-
brol, misdaadserie. 21.42 Slapstick.
22.00 Akt. 22.20 Cult, magaz. 23.10
Der Hexer, speelfilm. 0.30 Jour-
DUITSLAND III WDR
18.00 Hallo Spencer, tv-serie. 18.30
Cursus economie- en bednjfshuis-
houdkunde. 19.00 Vryetijdsmagaz.
19.45 Journal 3. 20.00 Journ. 20.15
Cult-wetensch. progr. 21.00 Repor
tages uit Duitsland. 21.30 Relig.
progr. 2200 Einde Scheidung.
tvdy>el 22.50 Cult-wetensch. progr.
23.35 Journ.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.15 Kleuterprogr. 18 30 Open
School. 19.05 Inform, uitz. 19.35 Me-
ded. en Morgen. 19.45 Joum. 20.10
Weerber. 20.15 AU the President s
Men, speelfilm. 22.20 Gesprek
22.50-23.05 Joum.
NET II
18.00-20.15 Zie NET 1. 20.15 De ze
vrouwen van Hendrik VIII. tv-serie
21.45 Cult, magaz. 22.15-22.40 Het ge
woel, tv-serie.
De AVRO brengt vanavond de eerste aflevering op het scherm
van de uit zes delen bestaande Engelse ATV )-comedy reeks A
Sharp Intake of Breath' (Tjongejonge). De overige afleveringen
zullen wekelijks op de vaste vrijdagavond tvorden uitgezonde
nen deze serie draait alles om het echtpaar Peter en Sheila Bar
nes, welke twee rollen worden vertolkt door David Jason en Jac
queline Clarke. Peter is vertegenwoordiger en schijnt voor het
ongeluk geboren te zijn. Alles wat hij aanpakt loopt op een fiasco
uit. Zijn vrouw Sheila vermoedt dat één en ander veroorzaakt
wordt door overspannenheid. Zij stuurt hem daarom naar de
dokter. Deze huisarts heeft zich echter aangesloten bij een
groepspraktijk. De patiënten in de wachtkamer krijgen een
nummertje en moeten maar afwachten welke dokter ze krijgen.
Dank zij ruiling verzekert Peter zich van een consult van zijn
vroegere huisarts, maar deze blijkt er beroerder aan toe dan hij
zelf. (Nederland 2, 20.27 uur.)
In de serie "Hallo, daar ben ik weer", waarvan de KRO-televisie
vanavond de eerste aflevering uitzendt, staat de gokker Ray El-
lis centraal. Hij heeft zijn leven gebeterd en het gokken afgezwo
ren, als hij een schokkende ontdekking doet. Zijn vrouw Olivia,
die hij zeven jaar geleden heeft verlaten, heeft hem namelijk
officieel dood laten verklaren. Olirna wil namelijk graag met
Wallace Dickery trouwen, een saaie kolonel van het ministerie
van oorlog. Zij is hiertoe aangezet door haar bazige moeder, die
het nooit erg met Ray op heeft gehad. Ray vliegt naar huis en
probeert alsnog zijn huwelijk te redden. Al doende zorgt hij er
voor dat Olivia's bruiloft een grandioze puinhoop wordt. (Neder
land 1, 21.05 uur).
VRIJDAG 6 MAART
HILVERSUM I
KRO: 18.11 Echo 18 21 (S) Punt uit
19 55 Overweging. 20.03 (S) Country
time. 21 02 (S) Nine 'o clock jazz
22 02 (S) Goal. NOS: 23 02-24 00 (Sl
Met het oog op morgen. VPRO: 00.02 der de
(Sl Nix bijzonders 02.02 (S) Let j
cover the night with music. 06.02 (S
Ochtendwijding.
HILVERSUM II
VOO: 18.00 (S) Staandebti. OVER-
HE1DSVOORL 1840 Leven en
welzijn. P P.: 18.50 Uitz. WD. VOO:
19.00 (S) Veronica sport. NOS: 20.00
(S) Europees Concertpodium: Or-
chestre de la Suisse Romande met
solist: klass. muz. In de pauze ca
20.35-20.55 Acoord. 21.40 (S) Aspek-
ten van de kamermuziek. 22.30 Nws.
22 40 NOS-Cultuur-magaz. 23.30 (S)
Horizon. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 (S) De Avondspits met
de Nationale Hitparade. 19.02 (S) De
Rock en Roll Methode VPRO: 20.02
(S) Ook zo. 20 30 (S/Rub-aDub. 22.02
(S) Het VPRO-Radlotheater.
ZATERDAG 7 MAART 1981
HILVERSUM I
NOS Ieder heel uur nws. VARA:
7 03 (S) Hallo Hier Hilversum <8 03
Dingen van de dag 9 03 (S) De VA
RA feliciteert. 10.30 (S) Z 1 12.03 (S)
Tussen start en finish. 13.03 (S) Inde
Rooie Haan 15.02 (S) Muz. uit Stu
dio fc 16.02 (S) De Speeldoos.
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nws. 7.10 Ochtend
gymnastiek. 7.20 TROS Binnenkort
7 30 Nws. 7 36 Aktua. 8 00 Nws 8 1
Op uw gezondheid. 8 30 Nws. 8.31
Toeraktua. 9 00 Gymnastiek voor dt
9yl0 Waterstanden. 9 15 On
ns. 10 30 Coulissen 11 30 Janboel
12.00 Opvoeden kan iedereen 12.21
Meded. t b v. land- en tuinbouw
12 30 Nws. 12.35 Aktua. 13.00 Nws
13.11 Introduktie Kernpunt. 13 1!
Van de binnenpagina. 14.00 Kern
ount. 15.00 Sport na sport. 15.3»
Kieskeurig. 16 00 Aktua-extra. 17.0»
HILVERSUM III
NOS Ieder heel uur nws. NCRV
7.02 (S) Popfrisser 9 03 (S) Happ\
sound. 10 03 (S) Popstation. 11.03 (S
Pop nin stop. 12.03 (S) Los vast 14 0i
<S) Op stap. 15 03 Disco Expres
16.03 (S) NCRV-Zaterdags port.
HILVERSUM IV
AVRO 7 00 Nws. 7.02 (S) Óp een
klein stationnetje, 's morgens in de
vroegte. 8 00 (S) Klass. met Caroline.
9 00 Nws. 9.02 (S) Piano-an 10.00 (S)
Concerto Mattinale. 12.00 Nws. 12 02
(S) Liever de lucht in. 13.15(S) Marij
ke Smit-Sibinga presenteert
14.00 Nws. 14 02 (S) Watergeesten in
de muz. 15.30 (S) De Koninklijk*
Harmonie van Thorn. 16 00 (S
Volksmuz. uit Duitsland. 16.15 (S
Opera met... vermomming.
Cronkite: 'Meer nieuws en achtergr
Macht
De politieke invloed of macht van
een televisiepresentator is overi
gens maar beperkt. Om macht te
hebben, moet je in een positie
verkeren waarin je van machts
instrumenten gebruik kunt ma
ken. En natuurlijk de bereidheid
hebben om dat ook te doen. Dat
laatste heb ik in elk geval nooit
gehad. Wat het eerste betreft kon
ik natuurlijk als eindredacteur
besluiten wat wel en wat niet de
zender opging. Maar met een he-
vindt u in uw krant'.
Ie redactiestaf die op je vingers
kijkt is het moeilijk om andere
maatstaven dan journalistieke
aan te leggen. Bij de redactie zou
je het er misschien één of twee
keer doorkrijgen, maar dan zou
het toch zo opvallend worden dat
de producers en de programma-
leiding gaan ingrijpen. Noch af
gezien van de zekerheid dat je
door een dergelijk optreden je
geloofwaardigheid als nieuws
medium definitief zou kwijt
zijn"
EVERT VAN TIJN
