"Het enige wat wij willen
is 'n gelijke behandeling"
Ir. Vrijburg,
voorzitter
stichting
Nederlandse
Ereschulden:
VRIJDAG 6 MAART 1981
EXTRA
PAGINA 11
"Het is natuurlijk een diep
grievende zaak, dat Neder
land zijn soldaten zo heeft be
handeld. Op het moment dat
we uit het kamp kwamen
hadden we geen tijd om over
de zaak na te denken. Je was
veel te druk bezig met het
proberen op te bouwen van
een nieuw bestaan. We had
den behalve de kleren die we
droegen immers helemaal
niets meer. Velen van ons
zijn toen naar Nederland te
ruggegaan. Ikzelf had voor de
oorlog een ingenieursbureau.
Tot '61 ben ik in Indië geble
ven om te trachten het weer
op te zetten. Omdat het niet
wilde lukken ben ik uiteinde
lijk ook naar Nederland te
rugegaan".
'Omstreeks die tijd werden de
eerste processen over de ach
terstallige salarissen gevoerd.
Nederland beriep zich op het
feit, dat Nederlands-Indië al
tijd een zelfstandige rechts
persoon was geweest. Met an
dere woorden, we hadden
van de Nederlandse regering
niets te verwachten. Dit is na-
tuurlijk heel merkwaadig,
omdat Indië helemaal niet
zelfstandig was. Alle begro
tingen moesten de Neder
landse regering passeren. In
dië mocht niet eens zelf de
oorlog aan Japan verklaren.
Maar we moesten door, we
moesten leven. Afwachten en
je handje ophouden past niet
in onze mentaliteit".
Commissie van drie
"Toen in het begin van de jaren
zeventig de SNE werd opge
richt, kregen we van de rege
ring te horen dat er een werk-
groep-ICNIL bestond. Deze
werkgroep zou zich bezig
houden met de kwestie van
de achterstallige salarissen.
Bij navraag van ons bleek,
dat er in de twee jaar dat deze
werkgroep bestond nog niets
was gebeurd. De leden waren
zelfs nog nooit bij elkaar ge
weest. In '77 werd de werk
groep uitgebreid. Maar ook in
de nieuwe samensteling is er
nooit vergaderd. Toen het ka
binet Den Uyl/Van Agt in
april '77 struikelde is de
werkgroep-KNIL ontbon
den. Onder andere naar aan
leiding van gesprekken met
onze stichting werd toen de
Commissie van drie in het le
ven geroepen. Een commis
sie die bestond uit De
Vries(PvdA), Keja(WD) en
Weijers(CDA). We hebben
uren met deze mensen ge
sproken over ons probleem
en het was werkelijk een ver
ademing om eindelijk eens
serieus genomen te worden.
De commissie is toen aan de
slag gegaan en heeft een ad
vies Uitgebracht aan de -vol
gende- Commissie van amb
tenaren en pensioenen. Dit
heeft weer geleid tot een
hoorzitting waarbij allerlei
Indische organisaties werden
uitgenodigd met als doel een
inventarisatie te maken wie
er in aanmerking zouden ko
men voor een uitkering. De
regering heeft toen wèl er
kend, dat zij een morele ver
plichting had ten opzichte
van de ex-gedetineerden.
Ook is toen erkend, dat wij
recht hadden op salaris.
Nederland is het enige land in
Europa dat zijn 'overzeese'
soldaten nog niet heeft uitbe
taald. Na het kamp kreeg een
aantal van ons een zogenaam
de initiële rehabilitatie-uitke
ring. Daarbij werd uitdrukke
lijk vermeld, dat het geen
vervanging voor het achter
stallige salaris was, maar be
schouwd moest worden als
een tegemoetkoming. Drie
dagen voor de soevereiniteits
overdracht in '49 besloot de
Nederlandse regering tot een
slot-rehabilitatie-uitkering.
Het behoeft geen uitleg, dat
slechts weinigen hiervan
hebben kunnen profiteren".
'De mensen die teruggingen
naar Nederland werden op
gevangen, dat wil zeggen, de
overtocht werd betaald en ze
kregen een kledingpakket.
Diegenen die niet bij familie
terecht konden werden on
dergebracht in contractpen
sions. Ook kreeg iedereen
een bepaald bedrag voor her
inrichtingskosten. Maar ver
gist u zich niet, dat waren al
lemaal voorschotten. We
moesten dat weer terugbeta
len. Wij hebben de bewijzen
hier liggen. Iemand stuurde
ons zelfs zijn huishuidboekje,
waarin de maandelijkse af
lossing aan de gemeente pre
cies was bijgehouden. Wij
hebben echt geen schulden
meer, die zijn allemaal inge
lost!
Hetzelfde leed
"Onze stichting beschikt over
het meest volledige archief
van ex-gedetineerden tijdens
de Tweede Wereldoorlog in
Indië. Wij hebben dat in de
loop der jaren weten op te
bouwen onder andere met
hulp van onze leden, die ons
trouw alles toezenden wat ze
maar aan bewijsmateriaal
hebben. Uit deze gegevens
nu hebben we berekend, dat
er ongeveer 37.500 'gevallen'
zijn die voor uitbetaling in
aanmerking komen. Er van
uit gaande, dat iedereen het
zelfde heeft geleden en dus
ook recht heeft op hetzelfde
bedrag hebben we een ge
middelde genomen van de
salarissen van de officieren
en die van de soldaten. Na de
oorlog zou de staat 224 mil
joen uitbetaald moeten heb
ben. De gulden is nu onge
veer de helft minder waard,
düs dat bedrag moet worden
verdubbeld. Delen we 500
miljoen door 37.500 dan ko
men we op een bedrag van
16.000 gulden per persoon.
Dit is het bedrag dat uitbe
taald moet worden aan alle
KNIL'ers, alle burgers én de
nabestaanden van hen die
slachtoffer zyn geweest van
de Japanse interneringskam
pen".
Door
Anneloes Timmerije
In augustus van het afgelopen
jaar werd er een akkoord be
reikt in de Tweede Kamer.
Men besloot unaniem tot een
uitkering ineens van 7500
gulden. Om tot een eenslui
dend standpunt te komen.
moest er hier en daar wat bij
geschaafd worden. De PvdA
bijvoorbeeld had op grond
van archief-gegevens een be
drag van 18.500 gulden per
persoon berekend, terwijl er
partijen waren die maar tot
een paar duizend gulden wil
den gaan. Maar enfin, wij zijn
natuurlijk heel blij met dit
wetsontwerp. Het houdt ech
ter wel een aantal beperkin
gen in, waar wij ons niet mee
kunnen verzoenen. Ten eer
ste worden vooralsnog de na
bestaanden van slachtoffers
niet uitbetaald en ten tweede
komen alleen mensen in aan
merking die vanaf 1 januari
1957 tot 1 januari 1981 vijftien
jaar onafgebroken in Neder
land hebben gewoond. On
dertussen is na onderhande
ling met de SNE die periode
teruggedraaid tot tien jaar.
'Het bedrag van 7500 gulden is
dus volkomen willekeurig.
Wiegel zegt, dat er geen geld
is om aan 37.500 mensen een
bedrag van 16.000 gulden uit
te keren. Dat is natuurlijk
nonsens! Er worden jaarlijks
miljoenen aan ontwikke
lingshulp betaald. De rege
ring trekt ik weet niet hoe
veel uit voor remigratiekos-
ten voor de Surinamers, maar
hun eigen mensen vergeten
zij. Maar wij willen geen poli
tieke vuist maken. Het enige
wat wij willen is een gelijke
behandeling, niets meer en
niets minder".
Weet u, dat er mensen zijn die
al een aanslag van de belas-
De voorzitter van de Stichting Ne
derlandse Ereschulden, ir. Vrijbur-
g(rechts) en de secretaris, de heer
Corver.
tingdienst binnen hebben
over het bedrag dat zij nog
moeten krijgen? En dat ter
wijl er nog onderhandelingen
gaande zijn over het belas
ting-vrij uitkeren van de 7500
gulden. Ik meen oprecht, dat
de regering zo onderhand wel
eens haast mag zetten achter
deze zaak. Het steeds maar
weer uitstellen -betekent er-
norme frustraties voor velen
die op de uitkering hebben
gerekend. Het gaat in vele ge
vallen om mensen van 80 jaar
en ouder. Zy wachten al vijf
endertig jaar. Wat mij betreft
is dat lang genoeg."
Boos
Ir. Vrijburg is hevig veront
waardigd over hel optreden
Pan groepen als het LAO
(Landelijke Actie Oganisa-
tie) die opkomt poor de belan
gen uan ex-KNIL-militairen.
Deze organisatie heeft on
langs een telegram gezonden
naar de Amerikaanse presi
dent Regan, toaarin hem
toordt gevraagd tets te doen
aan het achterstallige salaris
van de ex-KNIL'ers. Voorts
heeft de organisatie opgeroe
pen de komende Tweede Ka
mer verkiezingen te boycot
ten.
'Toen de SNE succes boekte
kwamen ér plotseling allerlei
organisaties op dc proppen,
die hun mond vol hadden
van actie voeren voor hun
rechten. Ik zou willen waar
schuwen voor het misleidend
karakter van deze groeperin
gen. Men hoeft echt geen lid
te worden van de SNE of wel
ke groep dan ook, om voor de
uitbetalingsregeling in aan
merking te komen. Iedere
Nederlander, die in dienst
van het land heeft gestreden
en daar nog niet voor betaald
is krijgt zijn geld. Bovendien
geloof ik altijd nog in de weg
van het redelyk overleg. Een
grote mond heeft nog geen
enkele zaak goed gedaan."
"De Nederlanders die in het toenmalige Indie zaten,
hadden allemaal dezelfde instelling: een sterk na
tionaal gevoel en trouw aan het gezag. Toen de mo
bilisatie van kracht werd aarzelden wij als reserve
officieren dan ook geen moment om ons in te zet
ten voor het nationaal belang. Ook toen de burger
dienstplicht werd ingesteld vocht iedereen mee".
Met een duidelijkheid en precisie alsof het gisteren
gebeurde praat ir. Vri jburg, voorzitter van de Stich
ting Nederlandse Ereschulden over zijn "Indische
tijd". Tienduizenden Nederlanders kunnen daar
over meepraten. Meestal met een zweem van
nostalgie. Vele van hen hebben echter ook een bit
tere nasmaak over gehouden aan hun laatste 'Indi
sche' jaren. De Tweede Wereld oorlog heeft ook
daar diepe littekens achtergelaten. Het stille zwij
gen van diegenen die de hel van de Japanse kampen
hebben doorgemaakt spreekt voor zich.
achterstallig salaris
uitbetaald zouden
krijgen al opgegeven.
De Stichting Neder
landse Ereschulden
(SNE) zet zich sinds
begin 1970 voor het
recht van vele duizen-
de Nederlanders die
al vijfendertig jaar
wachten op betaling
van drieëneenhalf
jaar salaris. Regering
op regering stelde de
zaak uit. Na een bijna
eindeloze brieven-
schrijverij en talloze
gesprekken met poli
tici had de SNE suc
ces. Vorig jaar augus
tus ging de Tweede
Kamer akkoord met
het geven van een uit
kering aan een grote
groep slachtoffers
van de Japanse inter
neringskampen in het
vroegere Indïe. Minis
ter Wiegel van bin
nenlandse zaken
sprak de verwachting
uit, dat de zaak op 1
januari 1981 wel rond
zou zijn. We leven nu
midden februari. Het
wetsonwerp ligt net
(vanaf 6 februari) bij
de Raad van State en
heeft dus nog een lan
ge weg te gaan. Ir.
G.S. Vrijburg, voor
zitter van de SNE,
acht het zelfs niet on
mogelijk, dat de wet
die de uitkering regelt
deze kabinetsperiode
niet meer zal halen.
Nederland heeft een
schuld. Een ere
schuld, zo zeggen ex-
KNIL'ers (leden van
het voormalige Ko
ninklijk Nederlands-
Indisch Leger) en alle
anderen die tijdens de
Tweede Wereldoorlog
in het toenmalige Ne-
derlands-Indië gevan
gen hebben gezeten.
Velen hadden de
hoop dat zij ooit hun
