PvdA: vier kerntakenlanduit
PvdA-congres slikt
dure wensen in
PvdA: het congres van
de machteloze woede
Ex-Jehova-getuigen
klagen leiding
aan
Miljoenen schade door branden
MAANDAG 2 MAART 1981
AMSTERDAM (GPD) - Het PvdA-
congres heeft zaterdag een aantal
wensen ingeslikt die het eerder
met ruime meerderheid in het
verkiezingsprogramma had op
genomen. Dat gebeurde nadat
het partijbestuur had voorgere
kend dat deze wensen onbetaal
baar zouden worden.
Zo schrapte het congres alsnog de
geiste verlaging van de leeftijds
grens voor het minimumloon
van 23 naar 21 jaar, het betaalde
ouderschapsverlof en de onmid
dellijke invoering van een volks
verzekering tegen ziektekosten.
Deze verlangens zouden tot 1985
samen al 1750 miljoen gulden
gaan kosten, terwijl zij de loon
kosten van het bedrijfsleven met
nog eens 900 miljoen zouden ver
hogen.
Gehandhaafd bleven de verlenging
van het zwangerschapsverlof, zij
het met 4 in plaats van 6 weken,
de extra overheidssteun aan peu-
terspeelzalen en „Blijf-van-mijn-
lijf-huizen" en de mindere stij
ging van de openbaar-vervoerta-
rieven. Deze wensen kosten ech
ter samen slechts 150 miljoen
gulden.
De PvdA wil dat geld halen uit de
opbrengsten van de invoering
van een maximum-inkomen in
Nederland dat op 54.000 gulden
netto is gesteld. De realisering
van deze wensen binnen de pro
gramma-begroting is dus afhan
kelijk van de totstandkoming
van dat minimum-inkomen.
ONBETAALBAAR
De verlaging van de leeftijdsgrens
voor het minimumloon zou 450
miljoen gulden gaan kosten. Het
PvdA-bestuur vond dat onbe
taalbaar. Wel ging het akkoord
met het ongedaan maken van de
verlaging van de jeugdlonen. Dat
kost 150 a 200 miljoen, maar
daarmee was in het PvdA-pro-
gramma al rekening gehouden.
De invoering van een betaald ou
derschapsverlof (voor de verzor
ging van zieke kinderen) werd
zonder meer als „te duur" ge
schrapt. Wel wil de PvdA zich nu
inzetten voor onbetaald verlof,
met behoud van haan Wildn het
congres aanvankelijk ook het
zwangerschapsverlof verdubbe
len (tot 12 weken), later maakte
het daar 10 weken van. Dat
scheelde 100 miljoen gulden.
De duurste wens uit het PvdA-pro-
gramma was de invoering van
een volksverzekering tegen ziek
tekosten. Tot 1985 kost dat 1 mil
jard, de totale kosten zijn 4 mil
jard. Het congres ging uiteinde
lijk akkoord met de wens uit te
spreken dat "er zo'n volksverze
kering jnoet komen".
Vanuit het congres kwam nogal
wat verzet tegen het voorstel van
het PvdA-bestuur de eisen weer
in te slikken. Met name de PvdA-
jongeren en PvdA-vrouwen had
den grote problemen met het
schrappen van de voorstellen
rond het minimumloon en het
ouder-verlof. De voorstellen van
het bestuur werden echter alle
maal aanvaard.
Congres wijst volledige kern-ontwapening af
AMSTERDAM (GPD, ANP) Nederland moet
kernwapenvrij worden, maar zo "dat dit een
kernwapenvrij Europa naderbij brengt". Met
deze doelstelling zal de PvdA de komende ver
kiezingen in mei ingaan. Het PvdA-congres be
sloot dit zaterdag in Amsterdam, en stelde zich
daarmee op achter lijsttrekker Den Uyl.
Den Uyl had zijn lijsttrekkerschap (IKV), zei: "De PvdA is nog niet
afhankelijk gesteld van de beslis- van ons af',
sing van het congres. Hij zou niet Ria JSeckers, fractieleidster
beschikbaar zijn als de PvdA
dicaal alle kernwapens het land
uit zou willen zetten.
Nü werd in het PvdA-programma
opgenomen dat Nederland bin
nen vier jaar vier van de zes NA-
VO-kernwapentaken moet afsto
ten. Afhankelijk van de resulta
ten van die eenzijdige stap zullen
ook de laatste kernwapens het
land uit moeten. Plaatsing van
nucleaire kruisrakketten in Ne
derland, zoals de NAVO wil, is
voor de PvdA absoluut taboe. Bij
de komende kabinetsformatie
wordt dat voor de socialisten een
"strijdpunt".
Alle voorstellen die verder gingen
(binnen vier jaar alle kernwa
pens het land uit), stuitten op het
congres op de tegenstand van
een flinke meerderheid. Daarbij
lieten diverse afgevaardigden
weten het eigenlijk met een radi
caler standpunt eens te zijn,
maar voor de druk van Den Uyl
te zwichtten.
Teleurgesteld
Hoewel de mogelijke toekomstige
coalitiepartners van de PvdA po
sitief reageerden op het kernwa-
penbesluit van het PvdA-con
gres (zie ook pagina), reageerden
kleine partijen teleurgesteld.
Mient-Jan Faber, secretaris van
het Interkerkelijk Vredesberaad
Actie van
cipiers
tegen tekort
aan personeel
HOORN - Uit protest tegen het
personeelstekort in Nederlandse
gevangenissen zijn de rond 40
bewaarders van de Hoornse pe
nitentiaire inrichtingen Oosterei
land en de Sluis maandagoch
tend begonnen met een twee
daagse stiptheidsactie. Hoewel
het volgens secretaris Van Ceu-
len van de vakbond ABVA-KA-
BO om een landelijke actie gaat,
wordt deze alleen in Hoorn ge
houden, omdat daar de minste
problemen kunnen ontstaan.
Voor de bezoekers van de ruim 140
gedetineerden betekent dit on
dermeer dat ze langer moeten
wachten om het complex binnen
te komen. Volgens Van Ceulen
vindt er namelijk ,een grondiger
controle plaats dan normaal.
WEERRAPPORTEN
Deelen zwaar bew.
Eelde regen
Eindhoven zwaar bew.
Den Helder zwaar bew.
Rotterdam regenbui
Twente zwaar bew.
Vlissingen regen
Zd. Limburg zwaar bew.
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon licht bew. 15
Locarno geheel bew. 7
Londen regen 11
Luxemburg geheel bew.
onbewolkt
mist 18
mist 2
zwaar bew. 8
motregen 7
licht bew. -4
mist 4
half bew. 2
Mallorca
München
Oslo
Parijs
Rome
Split
onbewolkt 13
onbewolkt 23
mist 16
mist 6
regen 11
geheel bew. -1
regen 11
geheel bew. 12
regen 8
Stockholm zwaar bew
Wenen geheel bew.
Zürich regen
Istanbul sneeuw
Las Palmas licht bew.
Beiroet onweer
Tunis zwaar bew.
PPR, noemde het PvdA-besluit
een gevoelige slag voor de anti
kernwapenbeweging. Zij ver
wacht de komende jaren grote
spanningen in Nederland, omdat
de meerderheid van de bevol
king iets anders zal willen dan
het parlement.
Lijsttrekker Den Uyl noemde in
zijn slotrede tot het congres het
kernwapenbesluit "van ingrij
pende betekenis" en "een mijl
paal in de geschiedenis van de
PvdA". Hij beloofde het PvdA-
standpunt volledig voor zijn re
kening te nemen. Als de PvdA
gaat regeren, wordt het kernwa-
penbeleid van Nederland beslis
send omgebogen, beloofde Den
Uyl.
In zijn rede verweet Den Uyl het
kabinet-Van Agt ontmoediging,
defaitisme, gebrek aan politieke
moed en stupiditeit. "De inzet
van de komende verkiezingen is
de vorming van een progressief
kabinet; een ander beleid. Weg
uit het moeras van dadenloos
heid en defaitisme", zei de PvdA-
lijsttrekker.
PPR/PSP
D'66 is het volstrekt oneens met
de wens van het PvdA-congres
om na de verkiezingen eerst te
streven naar een linkse regering
met PPR en PSP. D'66-leider
Terlouw wijst de deelname van
PPR en PSP aan een eventuele
regering zonder meer van de
hand.
Terlouw zei dit naar aanleiding van
een andere beslissing van het
PvdA-congres van zaterdag. Het
congres besloot tegen de zin van
het partijbestuur om de "strate
gie-resolutie" (waarin tot dan toe
slechts gesproken werd over een
PvdA-D'66-regering als eerste
keuze) uit te breiden met PPR en
PSP. Het partijbestuur wilde
niet verder gaan dan een rege
ring van PvdA en D'66 met steun
van PPR en PSP.
Volgens Jan Terlouw zal deelname
van deze partijen alleen maar
problemen geven. Hij sprak van
een "bundeling van krachten die
geen weerbaarheid oplevert".
Controle
pacemaker
per telefoon
GRONINGEN (ANP) - De telefoni
sche controle van hartpatiënten
met een pacemaker is een suc-
cus, zo blijkt uit de enquête van
dr. Thalen, cardioloog bij het
academisch ziekenhuis Gronin
gen. Sinds een jaar worden bij
het ziekenhuis zo'n 45 pacema
ker-dragers telefonisch gecon
troleerd, naast controles in het
ziekenhuis. 27,5 Procent wil nog
vaker per telefoon in plaats van
in het ziekenhuis gecontroleerd
worden, 65 procent is tevreden
met de huidige gang van zaken,
en slechts drie patiënten waren
niet tevreden met de telefoni
sche controles.
Van de ongeveer 7000 pacemaker
dragers in Nederland worden cir
ca honderd ook telefonisch ge
controleerd. Behalve in Gronin
gen gebeurt dat in onder meer
Leiden, aldus dr. Thalen. Telefo
nische controle betekent een ver
mindering van de lasten voor de
patiënt: de meestal bejaarde pa
tiënten hoeven nu minder vaak
de soms lange reis naar het zie
kenhuis te ondernemen. Boven
dien is de telefonische controle
ook mogelijk bij reizen naar het
buitenland. Ook voor het zieken
huis levert dit systeem voordelen
op.
Voor de telefonische controle
krijgt de pacemaker-drager een
apparaatje mee naar huis. Daar
aan zitten twee electroden die
onder beide oksels gedrukt moe
ten worden. Door het apparaatje
tegen de telefoonhoorn te hou
den wordt in het ziekenhuis een
electro-cardiogram verkregen
waarop de werking van de
pacemaker en het hart zijn af te
lezen.
AMSTERDAM-Op de laatste dag van het PvdA-congres zingt lijsttrekker Joop den Uyl de Internationale. Zijn
vrouw Liesbeth en de rest van het congres zingen mee.
ROTTERDAM (ANP) - De Ne
derlandse Vereniging Ont
goochelden (NVO) zal deze
week bij de minister van jus
titie een aanklacht indienen
tegen de Nederlandse afde
ling van het Wachttoren-ge-
nootschap (van de Jehova
getuigen). In de aanklacht
worden tegen het Wachtto
ren-genootschap zeven be
schuldigingen ingebracht, al
dus een woordvoerder. De
NVO is een kort geleden op
gerichte organisatie van ex-
Jehova-getuigen. In Rotter
dam hield de vereniging za
terdag voor het eerst een lan
delijke vergadering.
In de aanklacht tegem de organisa
tie van de secte van de Jehova
getuigen wordt onder meer ge
sproken van geestelijk bedrog,
van het bewust verstoren van ge
lukkige gezinnen, van het opzet
telijk vervalsen van bijbeltek
sten en van het toegeven door de
wachttoren-leiders tijdens een
proces in Brooklin dat met opzet
dwalingen worden verkondigd.
De aanklacht zal vergezeld gaan
van een aantal handtekeningen
van ex-Jehova-getuigen, die za
terdag op de NVO-vergadering
aanwezig waren. Daarnaast
wordt ook bewijsmateriaal mee
gestuurd, waaronder brieven van
ex-Jehova-getuigen. Sommige
brieven bevatten volgens NVO-
voorzitter Klein een relaas waar
bij sprake is van gevallen van op
hanging en vergiftiging.
De NVO passeert de commissie uit
de Tweede Kamer, die op dit mo
ment bezig is met een onderzoek
naar secten, omdat men meent
dat de situatie te ernstig is voor
onnodig uitstel. De NVO werkt
met behulp van juridische advi
seurs.
Uit mededelingen van de NVO
blijkt dat er internationale con
tacten gelegd worden tussen ex-
Jehova-getuigen. Een van de
doelstellingen van de "ontgoo
chelden" is de "big business-or-
ganisatie" ^an de Jehova-getui
gen te ontmantelen. Tevens
biedt de NVO steun aan mensen
die met de secte willen breken.
Het aantal Jehova-getuigen in Ne
derland wordt gerekend op
30.000. De NVO zegt te kunnen
bewijzen dat dit aantal hoog
stens 15.000 is. De laatste jaren is
er sprake van een toenemend
aantal uittredingen.
CD A-voorzitter Bukman
amsterdam vrouwen verlieten
snikkend en vol machteloze
woede de zaal van het RAI-
conrescentrum nadat het
PvdA-congres in meerder
heid het standpunt van het
partijbestuur over de kern
wapens had overgenomen.
Alle pogingen om vastgelegd te
krijgen dat Nederland kern
wapenvrij moest worden, wa
ren stukgelopen op de on
wrikbare houding van het
partijbestuur. Het voorbe
houd - of zo men wil:
machtswoord - van Joop
den Uyl dat hij in dat geval
zou opstappen als lijsttrek
ker, speelde kennelijk een
grote rol.
De kernwapendiscussie washtyperend voor de geringe manoeu
vreerruimte die het congres had om nog enige wijziging aan te
brengen in het ontwerpverkiezingsprogram :"Weerwerk". Op
belangrijke punten, zoals de kernwapens, de abortus en de so
ciale uitkeringen, wenste de parijtop de deur nadrukkelijk op
een kier te houden voor het CDA. Want weliswaar wil de PvdA
in eerste instantie regeren met D'66, PPR en PSP, maar als dat -
bij gebrek aan zetels - onverhoopt niet mocht lukken, dan moet
er toch worden aangestuurd op een coalitie met CDA en D'66.
In het Haagse circuit wordt dit wel aangeduid met "politiek realis
me". De afgelopen kabinetsperiode heeft immers geleerd waar
een al te smalle basis om te regeren toe kan leiden. Een paar
zetels meer dan de helft van het totaal in het parlement is niet
toereikend om zonder brokken beleid te maken. Een brede par
lementaire basis maakt regeren eenvoudiger. En dat is in deze
tijd van een economische bijna-crisis met een record aantal
werklozen geen luxe.
Maar er moet vooraf wel overeenstemming zijn met de toekomsti
ge coalitiepartners. En dat zal - vooropgesteld dat er bij de ver
kiezing geen linkse meerderheid wordt gehaald - voor CDA en
PvdA niet makkelijk worden.
Toch heeft de partijtop van de socialisten er veel aan gedaan om
eventuele barrières tussen haar en de christendemocraten te
slechten. Op het congres van de PvdA gaf dat zelfs aanleiding
tot een ogenschijnlijke paradox. Enerzijds was er de krachtig
uitgesproken wens om met D'66, PPR en PSP een links kabinet
te vormen, maar aan de andere kant werd er bij de discussies
over het program zorgvuldig rekening mee gehouden dat er ook
nog een CDA is waarmee straks eventueel geregeerd moet wor
den.
Curieus is dit zg. realisme niet. Maar het legt wel een zware hypo
theek op een congres dat gewoon is in de traditie van een zekere
gedrevenheid te functioneren. Sinds bij de PvdA Nieuw Links
doorbrak (in de befaamde jaren zestig), heeft de partijtop, in
wisselende samenstelling, heel wat radicale congresuitspraken
moeten incasseren. Daarbij tekende zich menigmaal het dilem
ma af van regeren of een oppositierol.
Maar inmiddels wordt er over een rol in de oppositie niet meer
gepiekerd. Het zou de PvdA electoraal geen goed doen. Daarom
moet er hoe dan ook worden geregeerd. Daarmee is het dilemma
van de baan. Maar dat betekent ook dat de ruimte voor radicale
congresuitspraken aanzienlijk is beperkt.
Vandaar dat de parijtop vorige week haar uiterste best deed om
het congres zo netjes mogelijk langs de uitgestippelde lijntjes
van "Weerwerk" te laten lopen. Een enkele uitschieter - bijv.
een uitspraak over handhaving van de koopkracht voor de laag
ste inkomens - daar gelaten.
Toch zal deze strenge strategie van de partijtop de PvdA op korte
termijn geen goed doen. Weliswaar zwichtte het congres op een
groot aantal belangrijke punten (kernwapens, abortus) voor de
voorstellen van het partijbestuur. Maar de teleurstelling en
machteloze woede over de geringe manoeuvreerruimte waren
groot.
Pijkei Schroder, de landelijke contactvrouw van de Rooie Vrou
wen, verklaarde na afloop voor Vara-televisie zelfs dat "het con
gres de vrouw niet serieus had genomen". En menig congres
ganger had achteraf een soortgelijk gevoel. Vooral dc uitkomst'
van kernwapendiscussie was menigeen in het verkeerde keelgat
geschoten, ofschoon het vooraf al volstrekt voorspelbaar was
hoe die discussie zou aflopen.
Het zou intussen aantrekkelijk zijn te speculeren over de komen
de kabinetsperiode. Maar er zijn nog teveel ongewisse factoren
in het spel die eventuele speculaties in één klap teniet kunnen
doen. Het is bijvoorbeeld volstrekt onduidelijk wat CDA-voor-
zitter Bukman bedoelt als hij zegt dat hij de hele defensiepara
graaf van de PvdA "het moeilijkste punt" vindt. Verder is ook
niet duidelijk hoe "ononderhandelbaar" voor de PvdA de slui
ting van de kerncentrales en het met plaatsen van kruisraketten
in Nederland zullen blijken te zijn. Om nog maar te zwijgen van
premier Van Agt, die zich door de PvdA geen dictaten zou laten
opleggen, resp. samenwerking met de huidige coalitiegenoot
WD niet uitsluit, en straks misschien onverhoop in één en het
zelfde kabinet zou moeten gaan zitten met Den Uyl.
Het PvdA-congres van vorige week geeft hieromtrent evenmin
een duidelijke vingerwijzing. Het blijft voorlopig het congres
de zeer smalle marges, de teleurstelling en machteloze woe
de.
WIM WIRTZ
LEIDEN MODESTAD
van
21-28 MAART 1981
In het teken van Leiden Modestad
presenteert Vroom Dreesmann in
samenwerking met Holiday Inn in het
overdekte sub-tropische paradijs Holidöme
een wervelende modeshow op dinsdag 24
maart a.s. 's avonds om 8.00 uur.
Kaarten voor deze show ad f 15,- jjO
(inclusief 1 konsumptie) zijn leiden
verkrijgbaar bij Holiday Inn en modestad
Vmnm S Dreesmann. afdelina j 21-m maart
Surinamers
schrijven
open brief
aan Haars
Vroom Dreesmann, afdeling
klantenservice 4e etage.
VROOM DREESMANN
GRONINGEN (ANP) - Twee Gro
ningers van 21 en 22 jaar zijn gis
terochtend met brandwonden
overgebracht naar het acade
misch ziekenhuis in Groningen,
nadat brand was uitgebroken in
hun bovenwoning. Een derde
man die in de woning sliep bleef
ongedeerd. De brand, die om
streeks zeven uur uitbrak, ging
gepaard met een grote rookont
wikkeling. Het drietal wist ter
nauwernood uit de vlammen en
de rook te ontsnappen. De twee
gewonden konden na behande
ling van wonden aan gezicht,
hand en benen het ziekenhuis
weer verlaten.
Het vuur is vermoedelijk ontstaan
doordat een van de drie, een lo
gé, in de woonkamer met een
brandende sigaret op de bank in
slaap is gevallen. De bovenwo
ning brandde volledig uit. De be
nedenwoning en belendende
percelen liepen veel schade op.
De totale omvang van de schade
is nog niet bekend.
Twee branden hebben zaterdag
avond in Leeuwarden voor zeker
drie miljoen gulden schade aan
gericht. In de binnenstad werd
een voormalig graanpakhuis uit
1872 volledig door brand ver
woest. In het gebouw was de ta-
pijtafdeling van een woningtex
tielbedrijf opgeslagen met een
waarde van naar schatting ander
half miljoen gulden. De brand
weer van Leeuwarden bestreed
het vuur met groot materieel.
Brandweerkorpsen uit omlig
gende plaatsen verleenden assis
tentie.
Ook een jongerencentrum werd
vrijwel volledig in as gelegd.
Door de brand werd een schade
van naar schatting één miljoen
gulden aangericht. Het jongeren
centrum had vrijdag zijn deuren
AMSTERDAM (ANP) - Om de Su
rinaamse gemeenschap in Ne
derland te vrijwaren van razzia's
en politiegeweld, zoals zij stellen,
heeft de Landelyke Organisatie
van Surinamers in Nederland
LOSON staatssecretaris Haars
van justitie gevraagd alle Surina
mers die na 25 november 1975
hier z(jn gekomen en illegaal
zijn, te legaliseren. Dat heeft een
woordvoerder van de LOSON
gisteren laten weten.
Het verzoek staat in een open brief
aan Haars opgesteld tijdens een
Jandelijke protestdag in Amster
dam, gisteren in verband met het
axlopen van de overgangsrege
ling voor het personenverkeer
tussen Nederland en Suriname.
In de brief vraagt de LOSON nog
meer. Zo wil het dat de regering
het recht op hereniging van in
concubinaat levende Surinamers
ook na 25 februari 1981 erkent,
voor het eerst geopend.
In Brakel heeft een felle brand. Voorts dringen de Surinamers in
waarvan de oorzaak nog niet be
kend is, de meelfabriek Schou
ten in de nacht van vrijdag op za
terdag in as gelegd. De schade
loopt in de tonnen.
De vrijwillige brandweer van Bra
kel kreeg bij deze brand, die
rond half twee uitbrak, assisten
tie van regionale brandweer
korpsen in Noord-Brabant. Rond
half vijf werd het sein 'brand
meester' gegeven. Bijna honderd
brandweerlieden waren toen in
touw geweest.
Nederland er bij het ministerie
op aan er op toe te zien dat de
vreemdelingendiensten 'discri
minerende en racistische hande
lingen met betrekking tot Suri
namers achterwege laten en de
Surinamers correct behandelen.'
Ook tegen de visumplicht blijven
de Surinamers zich verzetten.
'Deze visumplicht brengt belem
meringen mee m het contact met
onze familie en vrienden, en
moet dan ook verdwenen,' aldus
de open brief.
