Adviseurs naar El Salvador
Enorme
voor de
betogingen
democratie
"Rus moet wat
harder werken en
zuiniger zijn
linister Haig bevestigt steun Y.S.
r>r>
Vijftien jaar voor
moord op 9-jarige
"Militair
kernafval
groot
gevaar"
TERDAG 28 FEBRUARI 1981
BUITENLAND
PARIJS - Dc Franse delegatie op
het zesentwintigste congres van
de communistische partijen in
Moskou heeft er zijn lesje opge
zegd in de trant van de puurste
partijlijn. De Fransen hebben
verklaard de bijdrage van dc
Sowjet-Unie aan de ontspan
ning. het vreedzaam samenleven
en de internationale eenheid in
de wereld hoog te waarderen. De
Franse delegatie bestaat echter
uit afgevaardigden van het twee
de garnituur. Partijleider Mar-
chais is thuisgebleven. Hij heeft
er commentaar kunnen geven op
de desertic van steeds meer intel
lectuelen uit dc Franse commu
nistische partij.
Wat Georges Marchais op middel
lange termijn voor ogen zweeft is
het raadsel waarop de commen
taarschrijvers hun tanden stuk
bijten. In elk geval doet Marchais
alles om de verkiezingen te ver
liezen en doet hij ook alles om
socialistenleider Mitterrand de
gang naar het Elysec (de zetel
van de Franse president) onmo
gelijk te maken. De middelen die
hij gebruikt liegen er niet c
De communistische burgemees
ters uit de Parijse randgemeen
ten, waar de bevolking uit indus
triearbeiders bestaat, worden er
als sergeanten op uitgestuurd
i de spits i
i de c
val af te
bracht een andere burgemeester
zijn aanhang op straat om een
het thema „strijd tegen drughan
del" op ongebruikelijke manier
zijn intrede. En naast een aantal
andere incidenten in hetzelfde
stramien is er nu het voorstel van
de partij om privé-knokploegen
te formeren die - bij gebrek aan
actie van de politic - voor de vei
ligheid van de burgerij zouden
moeten zorgen.
Geen wonder dat het tweede garni
tuur van de partij in Moskou zijn
aanhankelijkheid kon betuigen.
Steeds duidelijker sturen de
Franse communisten aan op het
Sowjet-model van omcirkeling
eorqe Marchais: thuisgebleven
en intimidatie. Dat is de indruk
die uit steeds meer Franse kran
tencommentaren naar voren
komt. Op dat moment ontstaat
tevens de klassieke situatie
waarin Franse intellectuelen, in
eerste aanleg aangetrokken door
het avontuur van alternatieve op
lossingen. het communistische
schip verlaten.
Een aantal van hen heeft nu opge
roepen om in de presidentsver
kiezingen op socialistenleider
Mitterrand te stemmen. Onder
hen is de knappe filosofe Cathe
rine Clément, lid var
nistische partij sinds 1968. het
jaar van de barricaden. De leden
van haar „cel" hebben eenstem
mig besloten dat ze haar partij
kaart moet inleveren. Catherine
Clément werkt nu voor het socia
listische blad Matin. Ze streeft
naar een partij die „radicaal
dient te zijn in Italiaanse zin" en
waarin alle gedesillusioneerde
ex-communisten, ex maoïsten
en ex-gaullisten een tehuis moe
ten vinden. Als dat lukt zou het
de grootste partij van Frankrijk
zijn. Zij schat het aantal gedesil-
lusioneerden op 2 miljoen.
Sowjet-premier Tichonow:
\SHINGTON (AFP) - Op speciaal verzoek van El Sal-
■ador zullen de Verenigde Staten adviseurs naar dat land
turen. Dat heeft de Amerikaanse minister van buiten-
andse zaken, Haig gisteren bevestigd.
jraagd naar de noodzaak 150 adviseurs naar El Salvador te sturen
oals senator Baker had gesuggereerd, zei de minister slechts dat het
iantal nog niet was vastgesteld. Overigens zei hij dal "wij daar nie-
iand heen zouden sturen als er niet om gevraagd was".
ig verklaarde later op een pers-
lijeenkomst dat de activiteiten
'an Cuba nu een "hoogtepunt
lebben bereikt dat niet langer
Aanvaardbaar is". De inmengin
gen in El Salvador, die van bui-
enaf worden georganiseerd en
.'{edirigeerd, moeten "bij de bron
vorden aangepakt", aldus de
l Amerikaanse minister. Haig wei-
i .jerde overigens aan te geven
velke maatregelen Washington
iverweegt te nemen tegen Cuba.
Jet geven van bijzonderheden
iou zeer averechts werken, zo
^erklaarde de minister na een
rHnderhoud met zijn Britse colle-
"|[a Lord Carrington.
i Westeuropese bondgenoten, al-
lus Haig, delen het Amerikaanse
ichtspunt dat er een eind
ioet komen aan communisti-
he steun van buiten aan de
guerrilla in dat land. Maar
'ashington en de bondgenoten
lebben geen gelijkluidend oor-
ieel over de Salvadoriaanse jun-
;a. Dat verschil van inzicht is vol
gens Haig terug te voeren op een
'communicatie-probleem". De
•egering-Reagan is van mening
iat de Salvadoriaanse regering
tich meer moet bekommeren
over de mensenrechten, en ex
cessen zowel van rechts als van
links tegen moet gaan, aldus de
Amerikaanse minister.
Er blijft toch een verschil van taxa
tie tussen ons en de Amerikaan
se regering in de beoordeling van
de situatie in El Salvador", aldus
CDA-buitenland specialist Gual-
therie van Weezei na zijn gesprek
gisteren met een Amerikaanse
missie onder leiding van Herman
Cohen, van het ministerie van
buitenlandse zaken in Washing
ton.
Cohen maakt een rondreis langs
enkele Westeuropese hoofdste
den, om politici en vertegen
woordigers van de pers te over
tuigen van het feit dat niet de
Verenigde Staten, maar juist Cu
ba militair betrokken is bij de
burgeroorlog in El Salvador. Co-
hen was al onder meer in Parijs,
Brussel en Londen, en vertrok
gisteravond laat naar Denemar
ken.
Ambassadeur Cohen sprak giste
ren behalve met het CDA-kamer-
lid Gualtherie van Weezei ook
met vertegenwoordigers van de
meeste andere politieke partijen.
Van Wcezel had zeer veel waar
dering voor het feit dat de Ver
enigde Staten eerst hun bondge
noten consulteren, alvorens tot
een besluit te komen. Maar daar
naast behield de christen-demo
craat toch zijn twijfels over de
steun die Washington geeft aan
de huidige regeringsleider in El
Salvador, de christen-democraat
Duarte. „Cohen had toch geen
verklaring voor het feit. dat toch
een groot deel van de christen
democraten en de kerk achter de
guerrillastrijders staat".
Van Weezei gelooft dat Washing
ton de mogelijkheden van Duar
te overschat, die meer een positie
heeft van een „burgemeester in
ILVERSUM - De Braziliaanse oorlogstijd".
.•akbondsleider Luis Ignacio da De Amerikaanse vertegen woord i-
Braziliaanse
akbondsleider
p vrije voeten
ger
dat
Silva, bijgenaamd „Lula". die
woensdag door een militaire
rechtbank in Sao Paulo tot drie
en een half jaar gevangenisstraf
werd veroordeeld, is gisteren
door de politie op vrije voeten
gesteld. Dit werd vanochtend in
vakbondskringen in Brussel
meegedeeld.
ula en de tien andere veroordeel
de vakbondsleiders zijn vrijgela
ten in afwachting van de behan
deling van hun beroep tegen het
vonnis. De vakbondsleiders wer
den veroordeeld wegens hun
aandeel in dc grote mctaalstakin-
Igen in Sao Paulo in het voorjaar
van vorig jaar.
iet proces, dat door Lula en zijn
'collega's overigens werd geboy
cot. is. naar nu pas blijkt, alleen
gevolgd door familieleden van
sLula. Een aantal van de door dc
vakbondsmensen voorgestelde LONDEN (ANP/AP)
advocaten werd niet toegelaten lige Britse Labour-pr
tot het proces.
'olgens het Wereldverbond voor
de Arbeid in Brussel zijn Lula en
de tien anderen vrijgelaten onder
druk van de internationale opi
nie. „De Braziliaanse autoritei
ten zijn geschrokken van de aan
dacht die het proces in de inter
nationale pers heeft gekregen",
aldus de WVA-woordvoerder in
Brussel.
erop.
Duarte er niet in slaagt aan de
macht te blijven en zijn hervor
mingen door te voeren, het ge
vaar van een rechtse dictatuur
„van het type Somoza" zeer
groot is. Cohen hoopte vooral dat
de door Duarte beloofde algeme
ne verkiezingen in 1982 door
gang kunnen vinden. Daarop
moeten de bemiddelingspogin
gen van derden op gericht zijn.
niet op een onderlinge verdeling
van de macht, aldus Cohen.
Harold Wilson
uit politiek
Dev
Iia-
old Wilson zal zich bij de ko
mende lagerhuis-verkiezingen,
die waarschijnlijk in 1983 wor
den gehouden, niet herkiesbaar
stellen. Gisteren kondigde Wil
son, die volgende maand 65 jaar
wordt, aan dat hij zich dan terug
trekt uit de politiek. Wilson
maakte na de tweede wereldoor
log zijn intrede in het lagerhuis.
Hij is tweemaal premier geweest.
Uw Holland International Reisburo, voorheen Lissone Linde
man, is verhuisd van de Nieuwe Rijn 7 naar
de Haarlemmerstraat 227, telefoon: 143541.
Behalve ons adres is er niets gewijzigd,
dus voor het regelen van zaken -of vakantie
reizen, hotelreserveringen of reisverzeke
ringen bent u voortaan van harte welkom
op ons nieuwe adres.
Reisburo
MOSKOU (GPD) - Sowjet-premier
Nikolai Tichonow heeft zijn
landgenoten aangespoord om
harder en efficintcr te werken en
beloofle ze in ruil voor die in
spanningen meer en betere con
sumptiegoederen. De economi
sche plannen die Tichonow het
26e Sowjct-partijcongres voor
legde. verschilden nauwelijks
van de plannen die al in decem
ber vorig jaar waren bekendge
maakt. De regeringsleider pleitte
verder voor voortzetting en even
tueel zelfs uitbreiding van de
handel met de westerse wereld,
inclusief de Verenigde Staten.
„Het is niet onze schuld dat de
Russisch-Amerikaanse handel is
teruggelopen", aldus Tichonow.
Volgens hem misbruikte de rege
ring in Washington de Ameri
kaanse export voor „ongepaste
doeleinden". De Amerikaanse
boycot van verkoop van granen
en hogere technologie aan de
Sowjet-Unie als reactie op de
Russische bezetting van Afgha
nistan. noemde hij niet met na
me. Die boycot heeft de Rus
sisch-Amerikaanse handel in
1980 met meer dan 50 procent
verminderd vergeleken met
1979.
Consumptie
rop hij toegaf dat Amerika "adv
In geheel Spanje
MADRID (GPD) - Als reac
tie op de mislukte staats
greep van maandag, waar
bij 200 leden van de Guar-
dia Civil op een brute wij
ze het Spaanse parlement
bezetten, hebben miljoe
nen Spanjaarden over het
gehele land gisteravond
gemanifesteerd voor de
democratie, de vrijheid en
voor de Spaanse grond
wet. Volgens schattingen
namen alleen in Madrid al
meer dan 1.200.000 men
sen deel aan de demon
stratie, die zonder inci
denten verliep.
De demonstraties voor het behoud
van dc democratische vrijheden,
die georganiseerd waren door de
belangrijkste politieke partijen
en vakbonden, zijn volgens
waarnemers de grootste die ooit
op hel Iberische schiereiland zijn
gehouden. In tal van steden
bracht de uitzinnige menigte een
eerbetoon aan kongin Juan Car
los, de man die door zijn optre
den maandagavond de poging
tot staatsgreep de kop indrukte.
Alle volksvertegenwoordigers van
de voornaamste politieke partij
en waren vrijdag afgereisd naar
hun kiesdistrict om de demon
straties ter plaatse aan te voeren.
Vlak voordat de betoging in Ma
drid begon, ontploften drie
zwakke dynamietladingen in dc
buurt van het parlementsge
bouw, waarin maandagavond de
350 Tweede-Kamerleden door de
Guardia Civil werden gegijzeld.
De explosies richtten geen scha
de aan.
Twee coups
Je mislukte coup in Spanje be
stond uit twee samenzweringen.
Ook waren er veel officieren bij
betrokken die dachten dat zij
handelden in naam van koning
Juan Carlos, zo is uit militaire
Volgens militai-
Madrid hebben de
rebellen gebruik gemaakt van ei
gen rampplannen van de rege
ring om met tanks en troepen
strategische plaatsen te bezetten
nadat maandag ongeveer 300 le
den van de Guardia Civil in het
parlementsgebouw het Spaanse
kabinet en de parlementariërs in
gijzeling had genomen. Later,
toen koning Juan Carlos en de
verenigde chefs van staven poog
den het noodplan "operatie Dia
na' in werking te stellen, werden
de militaire commandanten in
verwarring gebracht door de be
velen omdat zij dachten dat het
plan al in uitvoering was. De ko
ning beval alle elf militaire gou
verneurs slechts hem te gehoor
zamen. Alleen generaal Jaime
Milans del Bosch uit Valencia,
die dinsdag werd gearresteerd,
gaf aan het bevel geen gehoor en
stuurde tanks en troepen de
straat op om de coup te steunen.
In Madrid begonnen eenheden
van de tankdivisie "Brunete"
strategische posities in te nemen,
waaronder de televisiestudio's,
maar zij trokken zich terug toen
koning Juan Carlos loyale troe
pen uitstuurde. Hierdoor werd
hij in staat gesteld maandag
nacht een televisietoespraak te
houden waarin hij de samen
zweerders veroordeelde.
,n militaire kringen wordt nu ge
zegd dat de coup uit een "harde"
en "gematigde" samenzwering
bestond. De eerste stond onder
leiding van generaal Milans del
Bosch, de vroegere commandant
van de bruncte-divisie generaal
Luis Torres Rojas, die dpstandl*
ge troepen naar Madrid stuurde
en luitenant-kolonel Antonia Te-
jero Molina, die dc aanval op het
parlement leidde. Zij zouden
hun plannen al in december heb
ben beraamd. De uitvoering had
moeten plaatsvinden op 21
maart. "Wanneer de amandel
boom bloeit". De "gematigde"
samenzwering stond onder lei
ding van de plv. stafchef van het
leger, Armada. Hij probeerde
'inden bij officieren om
leraar wiskunde en hoofd van
het koninklijk secretariaat Vlak
voor of tijdens de "harde" sa
menzwering besloot Armada de
krachten te bundelen met de op
standelingen en. in de woorden
van de regering, een "ongrond
wettelijke poging" te doen de
macht te grijpen.
Om de Sowjet-burgers tot grotere
inspanningen aan te sporen, be
loven de Sowjet-lcidcrs voor het
nieuwe vijfjarenplan een sterke
re groei van de consumpticgoe
deren die tot nu toe het stiefkind
van de planners vormden.
Premier Tichonow beloofde overi
gens onverminderde economi
sche steun aan het militaire ap
paraat van de Sowjet-Unie. Hij
benadrukte de noodzaak hier
voor met dc mededeling, „dat de
activiteiten van internationaal
reactionaire krachten toeneemt"
de laatste tijd.
De sleutelbegrippen van Ticho-
now's redevoering zijn tamelijk
kort samen te vatten in de be
grippen: harder werken, efficin
tcr werken, zuiniger omspringen
met energie en grondstoffen,
produktiecapaciteiten beter be
nutten. zoveel mogelijk automa
tiseren en veel aandacht beste
den aan verbetering en uitbrei
ding van het transportsysteem.
Met name de Russische spoor
wegen vormen een erkend knel
punt in het transportsysteem.
der
cht c
r te i
van koning Juan Carlos. Armada
had een nauwe vertrouwensrela
tie met de koning als voormalig
Schokkend proces in Z-Afrika
JOHANNESBURG (GPD) - In
Klerksdorp (Zuid-Afrika)
werd gisterochtend een van
de meest schokkende proces
sen beindigd, die dit land ooit
heeft meegemaakt. De Zuid-
afrikaanse luitenant Jacobus
Botha kreeg 15 jaar gevange
nisstraf. omdat hij in dron
ken toestand een 9-jarig ne
ger-jongetje had doodgescho
ten.
Vorig jaar november ging de
19-jarige luitenant van het
Zuidafrikaanse leger, samen
met vier dienstplichtigen uit
Kimberley, met weekendver
lof. Zij besloten met de auto
naar Johannesburg te gaan.
Vermoedelijk hadden zij al
het een en ander gedronken,
maar in Kimberley zelf koch
ten zij elk nog eens zes blik
jes bier, die snel achter elkaar
werden leeggedronken.
Luitenant Botha, die 's mor
gens nog bevelvoerend offi
cier bij een bcgrafenisdienst
gew
est.
lijke stemming. Buiten Kim
berley op de verkeersweg
naar Johannesburg, begon
hij met een geweer op ver
keersborden. seinlichten en
hekken van boerderijen te
schieten.
Plotseling ontdekte de luite
nant een zwarte man, die
over een hek wilde klimmen.
Botha, na tegen zijn kamera
den te hebben gezegd: „Kijk
hoe ik die bang maak",
schoot vier of vijf kogels op
de man af Toen kreeg hij
echter moeilijkheden met de
auto.
Nog voordat zijn wagen tot stil
stand was gekomen, opende
Botha opnieuw het vuur. Dit
maal op een groep van acht of
negen zwarte schoolkinde
ren. die aan de rand van dc
straat liepen. Botha gaf op de
rechtszitting toe dat hij het
stof van de schoten op een af
stand van 10 meter achter de
12-jarige Chrisjan Thipe zag
opspatten ..Maar ik heb
nooit gedacht dat ik hem ge
troffen had".
De kogel sloeg door Chrisjans
rechterschouder. Nog steeds
in dronken toestand vuurde
de luitenant ook op de andere
kinderen. Tegen zijn kamera
den had hij gezegd ..Nu moet
je eens zien hoe je een kaffer
bang kunt maken". De 9-jari-
ge Petrus Makwaba was op
slag dood
De dienstplichtige soldaten
werden vrijdag vrijgespro
ken van medeplichtigheid
aan moord
dat de komende jaren een sleu
telrol moet gaan vervullen in de
distributie van energie en grond
stoffen
Van de Sowjet-industrie bevindt
zich 80 procent in het Europese
deel ten westen van het Oeral-ge-
bergte. Daarentegen bevindt
zich juist 80 procent van de ener
gie en grond stoffen voorraden in
Siberi aan de oostelijke kant van
de Oeral. Niet alleen de ontslui
ting van Siberi. maar ook het
transportprobleem dat verbon
den is met de verdeling van de
daar gedolven rijkdommen,
biedt de economische bazen in
Moskou nogal wat hoofdbre
kens.
De industriële produktie is gedu
rende het afgelopen vijfjaren
plan (1976-1980) met 4.5 procent
gestegen in plaats van met de ge
plande 6.3 procent. Voor het
nieuwe vijfjarenplan (1981-1985)
ligt het stijgingspercentage tus
sen de 4,7 en 5 procent, maar vol
gens westerse deskundigen mag
men in Moskou al blij zijn als
men uiteindelijk een groei van 2
tot 2,5 procent kan realiseren.
Niettemin is dat altijd nog een
duidelijke groei die gunstig af
steekt tegenover de cijfers van
diverse westerse industrielan
den.
WASHINGTON (Reuter) - De vei
ligheidsnormen voor dc opslag
van militair radio-actief afval zijn
zeer ontoereikend, en dat terwijl
99 procent van het gevaarlijkste
nucleair afval afkomstig is van
militaire projecten, zo staat in
een studie van het "centrum
voor defensie-informatie", een
particulier onderzoekcentrum in
Washington. De veiligheidsnor
men die aan de kern-energie-in-
dustrie worden gesteld gelden
niet voor militaire objecten. In
het kern-energiedebat is vrijwel
geen aandacht geschonken aan
de drie miljoen kubieke meter
potentieel schadelijk nucleair af
val van het leger, aldus de gepen
sioneerde admiraal Gene La
Rocque, die directeur van het
centrum is. Het gevaar zal het ko
mende decennia nog toenemen
vanwege de voorgenomen groei
van productie van kernwapens.
Een voorstel van de democrati
sche senator Gary Hart om dc
opslag van het militair afval aan
dezelfde veiligheidsnormen te
onderwerpen als ander nucleair
afval heeft het vorig jaar in het
congres niet gehaald.
Per helikopter
uit gevangenis
PARIJS - Twee gevaarlijke ge
vangenen zijn gisteren per heli
kopter uit de modernste Franse
gevangenis, in Fleury-Erogis, in
de buurt van Parijs, ontsnap:
Kameraden van de gevangenen
hadden de helikopter gehuurd en
dwongen de piloot hei toestel op
de binnenplaats van de gevange
nis. die als de best beveiligde van
het land werd beschouwd, aan de
grond te zettenEen gewapende
man stapte uit die vervolgens de
twee wachtende misdadigers, de
33-jarige Gerard Duprè en de 40-
jarige Daniel Beaumont, oppik
te De helikopter die al spoedig
achtervolgd werd door een heli
kopter van het leger en een van
rijkspolitie, slaagde er in neer
tveld bij
de dr
Par
