ongres slaat miljarden-
^at in P v d A- programma
Van Agt wellicht
fractievoorzitter
Politie rolt bende op
Op verzoek van China:
ambassadeur naar huis
Personeelsstop bij
Centraal Nederland
'Atoomoorlog wordt in
Europa uitgevochten'
jarino
'ERDAG 28 FEBRUARI 1981
BINNENLAND
HAAG - Als na de verkiezin-
de onderhandelingen over
kabinetsformatie langer du-
dan drie maanden, is het niet
mogelijk dat premier Van Agt
stapt als demissionair premier
fractievoorzitter van het CDA
de Tweede Kamer wordt. Het
slechts drie maanden toege-
an de functies van minister en
merlid te combineren,
et CDA-blad CDActueel' zegt
premier in een vraaggesprek
hij nog geen beslissing heeft
nomen voor welke functie hij
opteren. Fractievoorzitter-
ïap 'zou voor de continuïteit in
onderhandelingen beter zijn,
lar het feit dal ik minister-pre-
ent ben, maakt het kiezen be-
igrijk moeilijker dan voor an-
re ministers.'
Van Agt vindt echter dat het niet
tot de verplichte keuze hoeft te
komen. 'De formatie moet snel
afgelopen zijn'. Aan de andere
kant is de premier en CDA-lijst
ders kan: 'Ik wil wel zeggen dat
ik een volhouder ben. Ik zal er na
vele maanden nog monter bijlo
pen. voor het geval de formatie
onverhoopt zo lang zou duren'.
trekker wel bereid langdurig te Van Agt herhaalt zijn standpunt
onderhandelen als dat niet an- dat hij bereid is in een kabinet
samen te werken met PvdA-lijst-
trekker Den Uyl, ook op een mi
nisterspost als Den Uyl premier
is. Den Uyl heeft volgens Van
Agt nog niet die bereidheid ge
toond. Mocht een botsing tussen
de twee lijsttrekkers oorzaak zijn
dat de kabinetsformatie stag
neert. dan vindt Van Agt dat bei
de partijen drastische maatrege
len niet moeten schuwen. "Als
de regeerbaarheid van het land
dat zou vergen, dan behoren zo
wel de PvdA als CDA van hun
lijsttrekker afstand te doen.''
De premier is van plan het in de
verkiezingscampagne kalm aan
te doen. Anders dan in 1977 zal
hij niet als spreker het land in
gaan. Wel is hij gedurende een
maximaal aantal avonden be
schikbaar voor discussies en vra
gen. Bovendien: "Men zal de
lijsttrekker van het CDA weinig
op de fiets zien, in een carnava
lesk kostuum of in potsemakerij
en. De vorm van onze campagne
zal sober zijn".
/ISTERDAM - De nieuwe verlangens die het PvdA-con-
res heeft toegevoegd aan het verkiezingsprogramma
|[an de socialisten, dreigen een miljardengat te slaan in
||e financiering van dat programma. Het partijbestuur zal
andaag een dringend beroep op het congres doen om
en aantal van de wensen in te slikken dan wel op de
inge baan te schuiven. Gebeurt dat niet, dan komen en-
ele van de andere topprioriteiten uit het PvdA-pro-
;ramma, zoals de ontwikkelingshulp en de stimulering
an de werkgelegenheid, in gevaar. In de wandelgangen
an het congres werd gezegd dat dat zeker 50.000 tot
0.000 arbeidsplaatsen kan kosten.
it om zes wensen, die het
:ongres tegen de zin van het par-
ijbestuur in het programma
leeft opgenomen. Dat zijn:
absolute handhaving van de
;oopkracht voor alle minima:
'erlaging van de leeftijdsgrens
-oor het minimumloon van 23
21 jaar;
woering van een ouderschaps-
rerlof en verlenging van het be-
itaande zwangerschapsverlof;
e tarieven van het openbaar ver
roer moeten voortaan minder
itijgen dan de kosten van levens-
mderhoud;
nvoering van een volksverzeke-
ing tegen ziektekosten;
uitbreiding van de financiële
;teun aan de 'Blijf-van-mijn-lijf-
•t partijbestuur kwam gister
avond samen met de financile
ipecialisten van de partij bijeen
>m zich over de dekking van de-
:e wensen te buigen. De PvdA-
top riep de hulp van het ministe-
n sociale zaken in om de fi
nancile gevolgen van de voor
stellen uit te rekenen. Duidelijk
werd dat inwilliging ervan de ko
mende vier jaar vele miljarden
leer zal gaan kosten,
handhaving van de koopkracht
an alle minima kost niets wan
eer de economische groei ge
middeld 2,25 procent wordt,
waar de PvdA vooralsnog vanuit
gaat. Maar wordt dat slechts 1
procent, zoals de regering en het
Centraal Plan Bureau verwach
ten, dan gaat de koopkrach-
thandhaving tot 1985 tien miljard
gulden kosten.
let congres wil ook in dat laatste
geval de koopkrachtgarantie
handhaven. De partijtop wil ech
ter niet zo ver gaan en de moge
lijkheid openhouden de koop
kracht te verlagen indien de eco
nomie zeer ernstig verslechtert,
'erlaging van de leeftijdsgrens
voor het minimumloon van 23
naar 21 jaar gaat zeker 450 mil
joen gulden kosten. Verlenging
van het zwangerschapsverlof (tot
wellicht 12 weken) en de invoe
ring van een ouderschapsverlof,
waarbij ouders onbetaald verlof
kunnen krijgen met behoud van
baan voor de verzorging van hun
(zieke) kinderen, kost volgens
deskundigen zeker enkele hon
derden miljoenen guldens.
Datzelfde geldt voor het bij de nor
male prijsstijgingen laten achter
blijven van de prijs van een
openbaar-vervoerkaartje. Van de
kosten van een volksverzekering
tegen ziektekosten (ter vervan
ging van ziekenfonds en ziekte
kostenverzekeringen) kon vrij
dagavond nog geen betrouwbare
schatting worden gegevenm,
maar dat het om een miljarden-
zaak gaat, is zeker.
Het PvdA-partijbestuur was van
plan om het congres de duidelij
ke keuze voor te leggen: of vast
houden aan de nieuwe wensen
en dus besnoeien op andere wen-
sen, of akkoord gaan met voorlo
pig uitstel. „Zo zou het congres
kunnen besluiten om de wensen
te handhaven, maar de uitvoe
ring ervan afhankelijk te stellen
van eventuele financile meeval
lers in de komende jaren", aldus
een partijbestuurslid.
AMSTERDAM -Bij veiling Zon aan de Singel in Amsterdam wordt van 3 tol en met 112maarteenkunsi-in
antiekveiling gehouden. Onder de hamer komen onder meer antieke elektrische treintjes. D
heeft een waarde van ongeveer een halve ton.
DEN HAAG - De Nederlandse am
bassadeur in Peking, mr. Jan
Kneppelhout, keert volgende
week op verzoek van de Chinese
regering, terug naar Nederland.
Dat is gisteren uit betrouwbare
bron in Den Haag vernomen.
China kondigde vrijdag in een
nota aan de diplomatieke betrek
kingen met Nederland tot het
laagst mogelijke niveau terug te
draaien: dat van zaakwaarne
mers die in de beide hoofdsteden
kantoor houden.
De Chinese stap is het antwoord op
de beslissing van de regering
Rijn-S<jhelde-Verolme een ex
portvergunning te verlenen voor
levering van twee onderzeeboten
aan Taiwan.
Premier Van Agt zei gisteren op
zijn wekelijkse persconferentie
dat de Chinese maatregel voor
hem „qua inhoud en tijdstip"
niet onverwacht kwam. Hij gaf
geen nadere toelichting, maar
bevestigde slechts dat de proce
dure tot sluiting van de ambassa
des nu in gang is gezet. China
heeft naast diplomatieke ook'
met economische sancties tegen
Nederland gedreigd.
Van Agt wilde niet pessimistisch
zijn over de mogelijkheden voor
het Nederlandse bedrijfsleven
om in de toekomst nog zaken
met de Volksrepubliek te kun
nen doen. Op de vraag, of hij nog
steeds meent met zijn bezoek
aan China, eind oktober vorig
jaar, „de paden voor het Neder
lands bedrijfsleven begaanbaar
te hebben gemaakt", zei hij. „Ja,
zij het met opschortende wer
king".
Ook Van der Klaauw zei gisteren,
bij terugkeer van zijn eerste Eu
ropese missie naar het Midden-
Oosten, niet verrast te zijn door
het Chinese besluit. Hij wist nog
niet zeker of ambassadeur Knep
pelhout volgende week al terug
keert. maar meende wel dat dit
in de lijn der verwachtingen ligt.
Van der Klaauw ontkende dat
Nederland „laks" heeft gehan
deld door de Chinezen een
maand op antwoord te laten
wachten. „We hebben steeds
contact gehad met Peking, maar
de Chinezen wilden nu eenmaal
een principieel punt stellen", al
dus Van der Klaauw.
Jud-circus-
directeur
Huisartsen
akkoord met
verdacht van kleinere
verkrachting praktijk
(Van één c
r verslaggevers)
\MSTERDAM - Justitie heeft de
oud-circusdirecteur T.B. in hech
tenis genomen. Hij is opgesloten
de Amsterdamse Bijlmerba
jes. B. wordt verdacht van ten
minste één verkrachting én een
poging tot aanranden van een
minderjarig meisje. Tegen de
oud-circusdirecteur zijn twee
klachten van deze strekking in
gediend.
Een ongeveer vijfentwintigjarige
vrouw heeft beweerd dat B. haar,
tijdens een vakantie in Spanje,
heeft misbruikt. Beiden waren
met een reisgezelschap in het
zonnige zuiden. De vrouw en de
oud-circusdirecteur waren tot
dan onbekenden voor elkaar.
De tweede klacht is afkomstig van
een veertienjarig meisje uit de
buurt van de hoofdstad. Toen zij,
vorig jaar. een bezoek aan het cir
cus van B. bracht, betastte hij
haar onzedelijk.
De Amsterdamse officier van justi
tie, Van de Berge, verklaarde, dat
de ex-circusman de vrouw 'als
het ware heeft overrompeld'.
Hoewel B. tot nog toe alles blijft
ontkennen, hebben getuigen ver
klaard. dat hij zich wel degelijk
aan deze feiten heeft schuldig ge
maakt. De officier van justitie
heeft de rechter-commissans in
geschakeld om nog meer feiten
materiaal in deze zaak op tafel te
brengen.
UTRECHT - De Nederlandse
Huisartsenvereniging (LHV)
heeft gisteren ingestemd met het
verkleinen van de praktijken die
meer dan 3000 ziekenfondspa
tiënten omvatten.
Die praktijkverkleining is het ge
volg van een vorig jaar in de
Tweede Kamer aangenomen mo
tie voor het inkrimpen van "bo
vennormale" praktijken.
Het gaat in totaal om ongeveer 270
praktijken die vanaf 1982 geen
nieuwe ziekenfondspatiënten
meer inschrijven. Door natuur
lijk verloop moet het aantal zie
kenfondspatiënten dan dalen tot
beneden de 3000. Volgens T. Ver-
nooy van het centrale bestuur
van de LHV hebben de leden
weliswaar vrijwel unaniem voor
verkleining van deze praktijken
gestëmd, maar zijn ze het niette
min oneens over het feit dat een
praktijkverkleining wordt afge
dwongen terwijl er nog wordt ge
werkt aan een allesomvattend
vestigingsbeleid.
De leden vinden ook dat
huisartsen die recentelijk (de
laatste vier tot vijfjaar) voor veel
geld een dergelijke grote prak
tijk hebben overgenomen, door
de maatregelen niet in moeilijk
heden mogen raken. Een ander
punt waar de huisartsen het niet
mee eens zijn is, dat de particu
liere patiënt bij de praktijk
verkleining totaal buiten schot
blijft.
UTRECHT - Het busbedrijf Cen
traal Nederland heeft ondanks
een flinke toename van het aan-
UTRECHT De Utrechtse disco
theek-eigenaar C.P. is gisteren
door de rechtbank in Utrecht
veroordeeld tot een boete van
500 gulden wegens het weigeren
van een kleurling in zijn zaak. De
portier van de dancing werd ver
oordeeld tot 100 gulden boete.
De uitspraak van de Utrechtse
rechtbank was conform de eis
van de officier van justitie en de
uitspraak, die de kantonrechter
al eerder in deze zaak deed.
EDAM-VOLENDAM - De Rijkspo
litie van Edam-Volendam heeft
deze week na een tip van het per
soneel van een bank in Volen-
dam vijf mannen aangehouden
in verband met de uitgifte van
gestolen en vervalste cheques.
De aangehoudenen zijn twee Ne
derlanders, twee Israëli's en een
Antilliaan, die als tussenpersoon
fungeerde.
Verwacht wordt dat nog meer aan
houdingen in binnen- en buiten
land zullen volgen, omdat geble
ken is dat bij inbraken waarbij
cheques en paspoorten werden
gestolen, ook voor tonnen aan ju
welen zijn buitgemaakt. Het was
aan het attente gedrag van het
bankpersoneel in Volendam te
danken dat de zaak aan het rol
len kwam.
Bij de bank kwam een van de ver
dachten. mej. L., die een aantal
traveller-cheques wilde verzilve
ren. De bankemployés vertrouw
den de zaak niet en waarschuw
den de politie. Snel bleek dat er
sprake was van vervalsing van
cheques en paspoorten. Mej. L.
werd ingerekend, evenals drie
inzittenden van een auto, die bij
de bank op haar wachtten.
Uit het onderzoek dat daarna volg
de. bleek dat de paspoorten via
de Antilliaan L. werden aange
voerd. Bij zijn aanhouding vond
men, net als bij de andere leden
van de bende, een groot aantal
valse paspoorten van allerlei na
tionaliteiten. De Antilliaan bleek
ook in het bezit te zijn van een
hoeveelheid cocaine.
De postale recherche kwam er bij
het verdere onderzoek achter,
dat het niet alleen om vervalste
traveller-cheques ging. maar ook
om postcheques en andere waar
depapieren. In totaal, zo schat de
politie, is in de afgelopen periode
voor miljoenen guldens op valse
cheques geïncasseerd. Ook is bij
de verdachten voor vele duizen
den guldens aan gestolen juwe
len teruggevonden.
Het onderzoek in deze zaak duurt
voort.
tal passagiers een personeelsstop
moeten instellen. Directeur mr.
H. Hoed heeft dit besluit geno
men onder druk van de minister
van verkeer en^ waterstaat om
sterk te bezuinigen. CN moet in
1981 zes miljoen gulden be
snoeien.
Volgens de directie hoeven er geen
gedwongen ontslagen te vallen.
Mr. Hoed noemde het triest dat
in de sector van het openbaar
vervoer naar soberheid met wor
den gestreefd, juist nu er sprake
is van „een bijna spectaculaire
groei van het reizigersaanbod".
In het najaar van 1980 werden 10
procent meer passagiers geteld
dan in 1979. Op enkele lijnen
werd in de afgelopen jaren zelfs
een stijging van 25 procent geno
teerd, met als uitschieter lijn 67
(Amstelveen-Amsterdam) die
met ruim 50 procent toenam.
Naast de personeelsstop wil Cen
traal Nederland kosten beparen
door een groteie efficiency bin
nen de onderneming, zonder dat
daarmee het voorzieningenni
veau wordt aangetast. Van groot
belang is daaibij bevordering
van de doorstroming in het ver
keer, onder meer door voor
rangsmaatregelen voor bussen
en verkeerslichtbeimvloeding.
De passagierstoename leidde in de
afgelopen tien jaar niet tot een
vermindering van het exploita
tietekort bij de busmaatschappij.
Was in 1970 nog slechts een over
heidsbijdrage nodig van 1.5 mil
joen gulden, in 1980 was die op
gelopen tot 86 miljoen.
Prof. Röling op symposium:
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - "Het zijn dc super
machten die de afgelopen jaren
de onderhandelingen over kern-
wapenbeheersing - en vermin
dering hebben doen mislukken.
Zij willen de machtsafstand die
zij hebben met de rest van de we
reld. bewaren. Maar intussen is
er een groeiende bezorgdheid bij
de kleine Europese landen. Want
als er een atoomoorlog komt. dan
wordt die uitgevochten in Euro
pa. Daarom moeten de kleine
mogendheden in de NAVO zelf
stappen ondernemen. Zij moe
ten protesteren tegen uitspraken
dat de onderhandelingen tussen
Oost en West geen haast hebben.
Zij hebben tot taak het beginsel
van wapenbezit en wapenge-
bruik te beperken".
Zo beantwoordde prof. dr. B.V.A.
Róling, oud-hoogleraar volken
recht en voormalig directeur van
het Polemologisch Instituut in
Groningen, gisteren een vraag
van CDA-fractieleider Lubbers
op een symposium over "Kern
wapens, recht en geweten" in het
Haagse congresgebouw.
Het symposium was georganiseerd
door de commissie voor de dag
van het internationale humani
taire recht, waarin o.a. de Leidse
hoogleraren mr. F. Kalshoven en
mr. A L Melai zitting hebben.
Tot de toehoorders behoorde o.a.
mr. Pieter van Vollenhoven.
De vraag van Lubbers ging over de
rol die kleine landen in de NAVO
zouden kunnen spelen om de
kernwapenwedloop een halt toe
te roepen en de kernwapens te
rug te dringen. Hij haakte daar
mee in op stelling van Röling dat
de Verenigde Staten en de Sow
jet-Unie hun wederzijdse wapen
wedloop bewust op Europa con
centreren. Want een interconti
nentale atoomoorlog wijzen bei
de supermachten af vanwege het
alles verwoestende karakter er
van. Volgens Röling heeft een
onderzoek uitgewezen dat er in
dat geval 160 tot 170 miljoen do
den zouden vallen.
Vandaar dat Europa als krijgsto
neel is uitgekozen voor in totaal
zo'n tienduizend tactische kern
wapens: 7.000 van de NAVO en
3500 van de Sowjet-Unie. Het ge
bruik van deze wapens, die in te
genstelling tot de strategische in
tercontinentale wapens mobiel
zijn, zou van Europa een comple
te woestenij maken. En volgens
Röling zijn we niet ver meer ver
wijderd van het sein voor zo'n
oorlog.
"Als we zo doorgaan met de kern
wapenwedloop en de riskante
politiek van afschrikking, dan is
een atoomoorlog onvermijde
lijk". zei hij.
Röling wees erop dat de gedachte
dat de ene supermacht de andere
zou aanvallen, absurd is. Maar de
kernwapenwedloop, de riskante
politiek die beide supermachten
voeren en de zogenaamde kleine
conflicten (Afghanistan. Midden-
Oosten. Irak-Iran), dat alles kan
gemakkelijk uitlopen op een
kernoorlog in Europa, meent hij.
In dat verband zei hij dat de tac
tische kernwapens in Europa
een beperkt kernwapenconflict,
waarvan Amerika en de Sowjet-
Unie verschoond zouden blijven,
dichterbij hebben gebracht. "En
dat is de oorlog waarvoor we te
vrezen hebben. Dat is de oorlog
waar de middelen van afchrik-
king niet zoveel meer mee te ma
ken hebben".
Met mr. Kalshoven (hoogleraar
volkenrecht) meende Röling
overigens dat er allerlei goede ar
gumenten zijn aan te voeren om
te zeggen dat het bezit en ge
bruik van atoomwapens strijdig
zijn met het traditionele oorlogs
recht. Niettemin neigden hij en
zijn Leidse collega er toe in het
oorlogsrecht en in het volken
recht geen verbod te zien op
atoomwapens. Wel zijn er allerlei
uitspraken geweest van de alge
mene vergadering van de Ver
enigde Naties, die het gebruik
van kernwapens als een misdaad
tegen de mensheid beschouwen.
Volgens Röling ligt het met de juri
dische positie van de enkeling
weer anders. Hij herinnerde aan
het vonnis van Neurenberg dat
zegt dat de enkeling niet blinde
lings de opvatting van zijn over
heid mag volgen, maar zelfstan
dig de eventuele criminaliteit
van zijn daden moet beoordelen.
Daaruit vloeit automatisch voor*
dat hij bevelen die hij misdadig
acht. moet weigeren uit te voe
ren. Dat gold indertijd voor de
nazi's die hun rechters verwezen
naar de overheid die hun op
drachten gaf. En dat geldt vol
gens Roling nog steeds.
"De burger", zei hij, "heeft recht
op een eigen mening en heeft
soms de plicht tot burgerlijke on
gehoorzaamheid". Dat laatste is
volgens Roling het geval als men
het door de overheid gevoerde
beleid niet in overeenstemming
kan brengen met zyn geweten.
Hij wees in dit verband zonder
diens naam te noemen, op de po
sitie van de Alphense militaire
kapitein Stelling die om princi
piële redenen weigert mee te
werken aan atoomtaken. Vol
gens Röling kunnen dergelijke
militairen beroeps of dienst
plichtig - gemakkelijk binnen de
krijgsmacht een andere functie
krijgen.
Botsing
Hij kwam met deze uitspraak in
botsing met de generaal buiten
dienst C.J. Dijkstra, die zei dat
de krijgsmacht zich dit niet kan
veroorloven. Zeker in oorlogs
tijd, vond de generaal, kan het le
ger zich geen twee soorten mili
tairen permitteren. Er is een wet
voor gewetensbezwaarden, zei
hij. en daarvan kan gebruik wor
den gemaakt.
Overigens waren hij en Róling het
er wel over eens dat het bezit van
atoomwapens voorlopig nog no
dig zal zijn om tot ontwapening
te komen. Alleen de weg waar
langs dat moet gebeuren, ver
schilde.
Dijkstra meent dat het bezit van
kernwapens in de achterliggen
de jaren de vrede heeft bevor
derd, dankzij het afschrikkings
effect. Hij noemde de NAVO een
"successtory", omdat er sinds de
oprichting geen oorlog is uitge
broken en de bondgenoten in die
tijd geen stukje grond zijn kwijt
geraakt. "Wapenbeheersing en
-controle verkrijgt men niet door
kernwapens te ontkennen of ze
uit de eigen tuin te verwijderen",
zei de generaal, die weigerde te
spreken van verschillende
atoomtaken die Nederland heeft,
maar repte van "totale nucleaire
afschrikking".
Volgens H.J. Neuman, directeur
van het Nederlands Instituut
voor Vredesvraagstukken, kan
het afschaffen van kernwapens
leiden tot meer oorlogen. Want
ook al zouden kernwapens wor
den afgeschaft, dank kan niet de
uitvinding van de kernwapens
worden uitgebannen. Die kennis
gaat door. meent Neuman. "En
als het dan tot een conflict komt,
dan zullen nieuwe kernwapens
niet meer worden gebruikt als af
schrikking maar als vernieti
gingsmiddel", zei hij.
Hartchirurg voor
"De Klokkenbcrg"
BREDE De hartkliniek van het
medisch centrum De Klokken-
berg in Breda heeft een nieuwe
hartchirurg. Het is T.S. Wijers
die zijn opleiding genoot in het
Anthoniusziekenhuis in Utrecht
en die de laatste twee jaar in het
Catharinaziekenhuis in Eindho
ven werkte
Wijers neemt de plaats in van zijn
collega dr. P.J. van der Schaar,
die in 1980 ontslag nam omdat
hij zijn ideeen in De Klokken-
berg geen gestalte kon geven. Na
Van der Schaar heeft ook hart
chirurg Beddermann zijn werk
zaamheden in De Klokkenberg
beëindigd, hoewel deze chirurg
nog steeds niet is ontslagen of
ontslag heeft genomen.
(ADVERTENTIE)
BUNGALOW- De Koog op Teiel. And.|k b* Enkhuizen en
PARKEN Medembiik Yerseke aan de OosterschekJe
Rens*oude en Voort huizen Veiuwe en een
park bi| de Flevohol en aan het Veiuwe meer
25% korting in voor- en naseizoen voor 60-ptussers en WAO-ers
Vraag het gratis Vakantie-ideeënboek aan
Ja Jarino, zen<j mi| het gratis Vakantie-ideeenboek
Naam
Ad.es
I Postcode
P'aats
I Zenden aan Jarino Rekreatie. Antwoordnummer 3,
9300 XA Roden igeen postzegel)
Jarino Rekreatie
Antwoordnummer 3, 9300 XA Roden (geen postzegel)
Tel. 05908 16866 Na kantoortijd 05908 19598
