Belastinggidsen voor de 'f isoale-doe-het-zelver' Beursweek "De" belastingadviseur bestaat niet VTERDAG 28 FEBRUARI 1981 [conomie Extra staat vandaag en volgende week zaterdag in het teken van de belastingen. Vóór 1 april moeten de aangiftebiljet ten bij de belastingen in de bus liggen. Vandaag een bespreking van de belastinggidsen en een toelichting op het vak van be lastingadviseur. Beide artike len zijn van de hand van onze medewerker J.Booij, zelf als ac countant en belastingadviseur in Leiden en Alphen aan den Rijn werkzaam en oud-voorzit ter van de Nederlandse Federa tie van Belastingconsulenten, kring Leiden. Belasting ABC Dezelfde B.V. geeft ook uit nu al voorde 11de maal - een pocketboek (f9.50, 158 blz.), genaamd "het Belasting ABC". Daarmee gokt men op een publiek, dat met wat minder voorlichting genoe gen kan en wil nemen, omdat ze met een niet al te omvang rijke belastingaangifte zitten. "Verlaag zelf uw belasting!", zo roept de omslag de aspi rant-koper wervend toe. De teksten komen hier en daar opvallend overeen met die van de Elsevier-belastin- galmanak, (namen van au teurs worden niet vermeld), zodat de indruk bestaat, dat de materiële inhoud dezelfde, hoewel beknopter, is. Men sen met een B-biljet (waarop ook een vermogen behoort te worden aangegeven) moeten dit boekje niet kopen, want de inhoud is uitsluitend ge richt op de personen met een A-biljet (alleen inkomen).. Aan hen kan het pocketboek goede diensten bewijzen. Belastingkrant Tenslotte geeft Bonaventura nog de "Belastingkrant 1981" uit. Deze uitgave "verdient zichzelf vel,e malen", zo staat er op het omslag en dat lijkt, gezien de prijs (f4,50), in dit geval niet overdreven. De handleiding in slap magazi ne-formaat, ookweer afge stemd op het aangiftebiljet A, omvat 70 bladzijden, waar van er 24 zijn gereserveerd voor een afdruk van een aan giftebiljet inkomstenbelas ting en loonbelastingtabel len. Zo resteren 46 bladzijden aan fiscale informatie. Deze uitgave is duidelijk bestemd voor eenvoudige aangiften en met name gericht op loon- trekkenden, voor wie de loonbelasting eindheffing is. In ieder geval is deze uitgave niet geschikt voor mensen met een aangifte vermogens belasting. FNV-krant De bescheiden "Belasting krant" van de Voedingsbon den FNV wil uitsluitend werknemers inlichten, die aan de hand van het loon- strookje de capriolen van de computer willen nagaan Nuttige informatie voor wie zich mag beperken tot het be talen van loonbelasting. Het minimum-loon, de kinderbij slagen. alsmede de uitkerin gen. en premies voor de so ciale verzekeringen zijn op genomen. Spectrum In de Prisma-reeks liet de Utrechtse uitgeverij Het Spectrum het pocketboek "Belastinggids 1981" van de intussen overleden belasting inspecteur mr. A. G. F. Lin- deyer verschijnen. De nieu we uitgave werd bewerkt door mr. P A. Mackaay (256 blz., prijs f9,75). In dit boekje wordt het aangiftebiljet A puntsgewijs gevolgd; aan de aangifte vermogensbelasting wordt in een tiental bladzij den wat algemene aandacht gegeven. Ook hier weer een duidelijke tekst. die. met veel feitenmateriaal gegarneerd, de belastingbetaler door het dichte woud van de wettelij ke bepalingen voert. Telegraaf Sinds een jaar of zes is ook "De Telegraaf Belastinggids" (een uitgave van Teleboek B.V., Amsterdam) op de markt, die zich kan en wil meten met de Belastingalmanak van Else vier (toeval of niet; beide kos ten f 16,50, beide hebben 320 bladzijden). De tekst is van de belastingadviseur J. L van Hedel en dat is aan het karakter van het boek te mer ken. De schrijver roept een strijdvaardige sfeer op. en doet een appèl op de vinding rijkheid van de belasting plichtige. Dat komt met na me tot uitdrukking in de ge cursiveerde gedeelten waarin praktische aanwijzingen (tips en waarschuwingen) worden gegeven. Er zijn nog steeds wettelijke mogelijkheden om belasting te besparen. Ook hier moet worden gesproken van een serieuze, betrouwbare gids. geldend voor aangiften in komstenbelasting en vermo gensbelasting. Het hangt maar van de mentaliteit van de gebruiker af. welke gids men verkiest. De oprechte fiscale puzzelaars kopen bei de gidsen van f 16.50 per stuk en zijn aldus uren lang zoet. Betekenis De praktische betekenis van deze belastinggidsen ligt vooral hierin, dat men "fis caal gaat leven". Dit houdt in. dat men bij elke transactie de fiscale gevolgen incalculeert. Het is onvoorstelbaar, hoe veel kansen om minder be lasting te betalen door pure nonchalance verloren gaan De belastingbetaler, die "zijn zaakjes voor elkaar heeft", benut alle aftrekposten. De populaire fiscale handleidin gen dienen ook om, na lezing, suggesties te doen aan de ei gen belastingadviseur. De fantasie van de consulent schiet te kort om het gehele uitgavenpatroon van elke client de revue te laten passe ren. Over het werk van die man de belastingadviseur een schets in een apart arti kel op deze pagina. Sommige belastingplichtigen ontvangen bij hun formulier een blauw Bb-biljct, waarop een schatting van het inko men over 1981(eventueel ook het vermogen per 1 januari 1981) kan worden vermeld. Aan de hand van die gege vens kan de Inspecteur voor lopige aanslagen opleggen. Indien dat Bb-biljet vóór 1 april a.s. wordt ingezonden, heeft men. zonder dat een speciaal verzoek nodig is. uit stel voor de indiening van de aangifte 1980 tot 1 juli 1981. Zo krijgt men wat ruimte in ti id Indien men zo'n Bb-biljet niet heeft aangetroffen en men is door ziekte, drukte of door het ontbreken van gegevens niet in staat de aangifte vóór 1 april a.s. gereed te krijgen, kan de Inspecteur schriftelijk om verlenging van de inleve- nngstermijn gevraagd wor den. In het algemeen zal hij dan een Bb-biljet ter invul ling toezenden en door terug zending krijgt men de tijd voor het grote werk tot 1 juli 1981. fers te kunnen komen. De in houd van het boek, dat ge richt is op een uitvoerige en ingewikkelde belastingaan gifte, is betrouwbaar, de tekst is nuchter-constaterend, zon der veel in de adviessfeer te geraken. Door J. Booij Het betreft hier een uitgave van de uitgeversmaatschappij Bonaventura van de Amster damse Kloveniersburgwal. In deze weken valt bij bijna 5 miljoen Nederlanders een on ooglijk stuk drukwerk m de bus: het nieuwe aangiftebil jet. goed voor vele uren ar beid en soms - parelende zweetdruppeltjes, want een belastingformulier invullen is een moeilijk karwei en het opsporen. rubriceren en beoordelen van de gegevens vergt doorgaans een zee van tijd. Vóórdat men er aan be gint wordt men al door een zekere vrees bevangen. Dat ligt niet zozeer aan de in vuller. Het is de overheid, die de mensen tegemoet treedt met begrippen, waarvan de betekenis niet begrepen wordt en met een stijf taalge bruik. dat ook al geen door zicht verschaft. Men moet als fiscale leek wel een heel goed verstaander zijn om uit de be- lastingtaal te kunnen opma ken. met welke normen de belastingdienst werkt. Het onvermogen van de fiscus om het publiek helder voor te schotelen hoe de vork in de steel zit. is met name veroor zaakt door onze volksverte genwoordigers. Deze hebben kans gezien om een wetsont werp vanwege allerlei gesig naleerde onbillijkheden zó in detail te wijzigen, dat een on leesbaar geheel wordt verkre gen. Over de effectiviteit van de uitvoering bekommeren de politici zich minder. Zo krijgt elk volk de belasting wet, die bij de volksaard past. De meterslange zwartgekafte vakstudie bij de belastingad viseurs is daarvan de weer slag. Een belastingheffing op menselijke maat is het niet meer. Op zichzelf is het verbazing wekkend, dat de overheid zelf al vindt dat bij een een voudig biljet (voor uitslui tend aangifte van het inko men) niet minder dan 55 vra gen moeten worden beant woord, nadat de belasting plichtige 48 bladzijden met informatie moet hebben doorgewerkt. Zij, die ook nog aangifte van het vermogen moeten doen, behoren 64 bladzijden met voorlichting door te worstelen, tenminste als zij een enigszins geslaag de poging willen doen om achter de 60 vragen een goed antwoord te plaatsen. Is het dat zo ongeveer? Neen. want ook uitgevers hebben ontdekt dat de gemiddelde Nederlander weinig kaas heeft gegeten van belasting kwesties. maar van hun fi nancieel reilen en zeilen wèl jaarlijks verslag moeten doen aan de belastinginspecteur. Er is honger naar leesbare in formatie. Dus kwamen rond hel jaar 1955 de eerste belastinggidsen op de markt. Daarmede wordt al jaren in reclame-achtige stijl aan het grote publiek ken baar gemaakt, dat het invul len van het aangiftebiljet nu maar "een fluitje van een cent" geworden is. Maar hoe kan dat, als 320 bladzijden tekst (met weinig amuse mentswaarde) moeten wor den gelezen, wil de doe-het- zelver zich volledig oriënte ren? De suggestie, dat een populair geschreven leidraad wordt geoffreerd (de gidsen liggen dicht bij de kassa, echt eventjes om méé te pakken) is niet juist. De almanakken zijn samengesteld door vak mensen, die de weerbarstige materie moeten omzetten in gewone taal. Dat lukt niet al tijd en dat kan ook niet altijd, zeker niet bij belastingwet ten. die altijd in beweging zijn. Moeilijke dingen op een eenvoudige manier uiteen zetten: dat is de kunst. Elsevier De "Belasting Almanak" van Elseviers weekblad komt al voor de 26ste maal als hand leiding uit. Het is stellig de oudste, meest beproefde en in aantal meest geraadpleeg de gids, geschreven door be lastinginspecteurs, die elk jaar de almanak aanpassen aan de ontwikkelingen van het afgelopen jaar. De prijs is f 16,50, 10 jaar geleden nog f 6,90. Van de 320 bladzijden worden er 170 besteed aan voorlichting bij het bereke nen van het inkomen en 17 voor het bepalen van het ver mogen (overigens is er een Elseviers Almanak voor de vermogensbelasting verkrijg baar voor f26,50). De reste rende voorlichting is gevon den in min of meer uitgebrei de behandeling van specifie ke onderwerpen, zoals: ge boorte. overlijden, studeren de kinderen, dienstplichtige militairen, het (vrije) huwe lijk. gehandicapten, de 65+- er. het eigen huis. het tweede huis, en de auto. Ook de ma kelaars- en notaristarieven zijn erin te vinden. Het boek bevat de belangrijkste tabel len voor 1980 en 1981. Er wor den bijgeleverd een blanco aangiftebiljet en een "specifi catiememo": beide zijn hulp middelen om tot de eindcij De discussie over de belastinghef fing in Nederland is verplaatst van de borreltafel naar de media: de belastingmoraal wordt onder de loupe genomen, de houding van wetgever en uitvoerder wordt bekritiseerd en de top-be- lastingadviseur wordt afgeschil derd als een vindingrijk man die kans ziet voor goed betalende cliënten, los van de negatieve maatschappelijke gevolgen, op legale wijze de mazen in de wet geving optimaal te benutten. Wordt de belastingadviseur een spiegel voorgehouden? Of is het een lachspiegel, waarin hij zich zelf amper, nog herkent? De pu bliciteit, die aan houding en han delwijze van belastingadviseurs (die zelf liever wat op de achter grond blijven), wordt besteed, heeft flink wat afbreuk gedaan aan een correcte beeldvorming. De juiste markeringen zijn he laas opgeruimd. De gedachte, dat een belastingadviseur een reiziger in fiscale buitenkansen en uitgekookte fiscale construc ties is. staat volstrekt buiten de werkelijkheid. Doolhof Het grote publiek ziet de belasting consulent als de dienstverlener, die doorgaans het samenstellen van belasting-aangiften verzorgt. Door de toenemende gecompli ceerdheid van de wetgeving we ten de belastingbetalers echt niet meer hoe zij het jaarlijks fiscaal breiwerkje in elkaar moeten ste ken en dus roepen zij de hulp in van een deskundige. De consu lent en zijn staf kunnen met be hulp van de financiële beschei den en aan de hand van het ge sprek met de cliënt een fiscaal aanvaardbare opstelling maken, welke ook door hem wordt ver dedigd. De cliënt behoeft niet veel meer te doen dan een hand tekening te plaatsen, zijn aansla gen ter controle in te zenden en uiteraard zijn belastingschulden te betalen. Het zijn allemaal tech nieken, die erop gericht zijn de cliënt door het fiscale doolhof te leiden. Daarmede is de adviseur nog niet getekend. Hij is de vertrouwens man van de cliënt en spreekt het jargon van de inspecteur, in het rollenspel zijn natuurlijke tegen voeter. Een analytisch vermo gen, een overtuigende spreek trant. een grote parate kennis, een pittige schrijfstijl, het zijn al le talenten, die voor het slagen als adviseur zeer welkom zijn. De goedkoopste weg Er is de ingewikkeldheid van wet en rechtspraak, waardoor in toe nemende mate een beroep op de belastingadviseurs wordt ge daan. Deze gaan voor wat betreft de mogelijkheden die de wet biedt met veel ambitie aan de slag en dat maakt de taak van de wetgever er vervolgens niet sim peler op. De reparatie-wetgeving is in wezen de reactie op het blij vend zoeken naar - en het ver der ontwikkelen van - nieuwe situaties, die belastingbesparing opleveren. De weerstand tegen belasting betalen en inventiviteit bij de belastingbetalers blijven vaste gegevens. De Hoge Raad, ons hoogste rechts college, heeft uitgesproken, dat het aanvaardbaar is om de weg in te slaan, die tot een zo gering mo gelijke belastingheffing leidt. In de maatschappelijke discussie richt men zich tegen wegen, die zó ongebruikelijk zijn, dat er naar gevoelen "een" grens wordt gepasseerd. Aldus worden wettelijk toelaatba re constructies betwist met een beroep op de ethiek. Er zijn de rekkelijken en de precie- zen, de stoutmoedigen en de be- hoedzamen; de één vindt dat al les wat legaal heet nog geoor loofd is. de ander wil de bedoe ling van de wetgever beklemto nen. En wat vindt de belasting adviseur? "De" belastingadvi seur bestaat niet. Het gaat hier om een zedelijk oor deel. over ethische normen en die hebben een uiterst persoon lijk karakter. Natuurlijk zal de belastingadviseur zijn elienten in positieve zin begeleiden door te stimuleren om de keizer te geven wat des keizers is; voor fraude is de man al in het geheel niet in te huren. De Inspecteurs der Belas tingen hebben geen idee. wat ad viseurs allemaal al voor ze opra pen. Maar waar het gaat om regels van moraal en fatsoen, die kunnen spelen bij het benutten van leem ten in de wet, dient de consulent zich - zo hem niet uitdrukkelijk om zijn mening wordt gevraagd als persoon van een oordeel te onthouden Als een belastingadviseur moet na gaan of een mogelijkheid (welke veelal door de cliënt ter tafel wordt gebracht) in overeenstem ming is met de bedoeling van de wet of tot een redelijke uitkomst leidt, ontstaat er een rechtsonge lijkheid. omdat andere adviseurs er niet zo'n genuanceerde me ning op na houden Het is op zich al geweldig moeilijk om normen te onderkennen, die thans algemeen aanvaard wor den. Daarbij is het onjuist om zijn subjectieve mening als te vens geldend voor zijn cliënt te promoveren. De belastingplich tige bepaalt in eerste instantie zëlf zijn grenzen. In de relatie tot de fiscus mag de burger met ei gen maatstaven kiezen tussen harmoniemodel en conflictmo del. Elke belastingplichtige heeft recht op zijn eigen denkbeelden, als deze maar legaal zijn. Dat betekent uiteraard ook. dat de belastingconsulent zijn ideeen rond belastingbeperking niet zal opdringen aan niet-geïnteres- seerde cliënten. Beperking Het lijkt wel alsof de belastingdruk als veel zwaarder wordt ervaren naarmate de economische situa tie slechter wordt. Er bestaat, behalve bij de onbaat- zuchtigen en de argelozen, een levendige belangstelling voor be lastingbesparing; activiteiten tot beperking van de belastingdruk is voor velen onderdeel van een behoorlijk financieel beheer. Naast belastingbetalers, die en dat zijn er toch méér dan men denkt - de fiscus liever iets méér geven dan nodig is om de discus sie maar te vermijden, zijn er ve len. die geen boodschap hebben aan achtergrond en bedoeling van de wet en heel simpel het on derste uit de kan willen. Allen zoeken een deskundige bondge- not en allen willen door het woe lige fiscale water geloodst wor den. Sommigen komen voor "de" gedachtenflits. En in die zee van variëteiten in gedr.m v nen staat de belastingconsulent, die vanuit zijn beroepsethiek er niet aan mag meewerken, de fis cus te onthouden, hetgeen deze rechtens toekomt. Waarlijk een beroep, waarin de harmonie naar alle kanten moet worden ge- zocht! j BOOIJ amsterdam - voor de Amster damse beurs was het een kleurloze week waarmee de tweede maand van 1981 werd afgesloten. De omzetten ble ven klein van omvang en de koers van de aandelen fluc tueerden vrij aanzienlijk. Niettemin boekte de aande lenmarkt voor een aantal vooraanstaande fondsen een flink herstel. De obligatie- markt bleef evénwel in mi neur. Het had er deze week veel van weg dat de effectenbeurs van New York zich voorbereidde op een nieuwe hausse met misschien een poging de eer der dit jaar bereikte top van even boven de duizend te hernemen. Voorlopig is het n.og niet zover, maar elke dag werd er per saldo toch een nieuwe koersverbetcring be haald. Vooral midden in de week ging het er nogal fel toe toen de beurs aanvankelijk met een val van 10 punten al le koerswinst van de twee voorgaande dagen weg liet glippen. Tegen het slot keer de de stemming en sloot Wall Street zelfs met een winst van 8 punten. Hierdoor kwam in vier dagen tijds de Dow Jones-index van 936 op 966. Er werd deze weck duidelijk flinke strijd gevoerd tussen beleggers die het in de ko mende maanden wel zien zit ten en wijfelaars die bij oplo pende koersen steeds weer met materiaal aan de markt komen. Twee factoren waren nogal gunstig voor- Wall Street, óp de eerste plaats liet een aantal economische gegevens zien dat ook de ja nuarimaand weer een hogere bedrijvigheid heeft opgele verd en dat er geen sprake was van een nieuwe recessie. Voorts verlaagden alle grote banken hun rente van 19,5 procent op 19 procent en een kleinere bank bracht zijn ren te zelfs op 18 procent. Dit weekeinde begint de lente maand en daarmee komt er een einde aan de winterslaap van een aantal belangrijke bedrijfstakken als de land bouw, de woning- en wegen bouw en de buitcnconstruc- tie. Deze bedrijfstakken heb ben voor hun activiteiten in de maart-april altijd zeer veel krediet nodig waardoor tradi tioneel de rente in de Ver enigde Staten naar hogere ni- door C. Wagenaar veaus tendeert. Een nog geen duidelijke rente-ontwikke ling in de Verenigde Staten derhalve, ook al is het niveau deze week teruggelopen. Voor de beurs blijfl dit echter een van de belangrijkste sti mulansen van de dag waar door-de week een vriendelijk gezicht kreeg. Merkwaarde gcrwijs bleef de dollar buiten de Verenigde Staten ondanks de neiging tot rentedaling flink op peil. Er kon zelfs een herstel worden onderkend van de vorige week opgetre den forse daling, waarbij de prijs bijvoorbeeld in Amster dam terugviel van circa f2.50 tot beneden de f2,30. Deze week kwam de koers echter weer boven dit laatste ni veau. Dit zou erop kunnen wijzen dat financile centra buiten Ame rika ook van oordeel zijn dat de rentedaling in dat lan. niet veel om het lijf zal hebben. Bovendien wijst dit op een nog altijd ongeschokt mone tair prestige dat de nieuwe Amerikaanse regering in het buitenland heeft opgebouwd. Het pond zakte deze week echter wel behoorlijk omdat verwacht wordt dat Enge land binnenkort een forse rentedaling zal doorvoeren. Bij ons daarentegen bleef de ze week de obligatiemarkt bijzonder flauw en in vier da gen tijds liet de obligatie-in- dex opnieuw ruim 1 punt va- len Hier te lande wordt de enorme strijd voelbaar die de Duitse Bondsrepubliek voert om de mark op peil te houden maar de rente niet te veel te laten stijgen. Dit laatste vanwege de recessie die ook in dat land veel heviger is dan kon worden vermoed. Toch ont komen onze oosterburen niet aan een oplopende rente ook al heeft het land een officile verhoging van het disconto nog weten te omzeilen. Dat de rente hierdoor ook in ons land voortdurend stijgt on dervond de markt voor hypo theekrente. waar deze week na lange tijd van rust. een nieuwe verhoging werd door gevoerd. Alle nieuwe obliga tieemissies verlopen boven dien stroef, ook al wordt de rente, zoals deze week voor de Bondsspaarbanken royaal in de markt gelegd met per centages van 11.25 tot 11,5 procent Daarnaast ontstond in het land weer de nodige schrik en ver bijstering over het opnieuw scheef lopen van de over heidhuishouding Minister Van der Stee liet nieuwe ga ten in de begroting zien die hierdoor een gigantisch te kort vertoont en tot nieuwe omvangrijke bezuinigings maatregelen dwingt Voor de werkgelegenheid ziet het er dan ook niet best uit en de dreigende omvang van verlo ren arbeidsplaten wordt steeds groter. Ook ter beurze meldde zich weer een geval van betalings moeilijkheden. Dit bedrijf. Duiker Apparatenfabriek voor olie- en aardgasbran ders. zag hierdoor de koers dalen. Ook Dikkers dreigt er binnenkort mee op te hou den. hetgeen de koers van f15 tot beneden de f10 bracht. Gelukkig zorgde de directie van de Bondsspaar banken in het verschenen emissieprospectus voor een vrolijker noot met de verkla ring dat het onder de middel grote Nederlandse onderne mingen nog helemaal niet zo gek gaat. Er zou daar zelfs nog sprake zijn van flinke groei. Of dit het beursmoreel gesteund heeft is niet duide lijk, maar een aantal hoofd fondsen kon bij matige han del overigens, toch behoor lijk herstellen ABN, Oc Van der Grinten. Holec. Ahold en Elsevier-NDU behoorden aartoe. Centrale Suiker klom door de gunstige ontwikke ling nog een drietal guldens verder. Ook Koninklijke Pe troleum. waarvan de aande len volgende week maandag tot een dubbel aantal zullen worden gesplitst, kon zich een kleine tiental guldens herstellen. Maarvoor de over grote meerderheid bleef het een vry kleurloos geheel

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 29