Deel zigeuners
tijdelijk in
Zwolle onderdak
Drie doden bij vliegramp
Handgemeen bij
proces onkruit
PvdA-commissie verdeeld over kernwapens
Poulan
In voormalig huis van bewaring
Sociaal
zwakken
gebaat bij
wijziging
procesrecht
VRIJDAG 16 JANUARI 1981
BINNENLAND
Katwijker (33) verongelukt in Atlantische Oceaan
De omgekomen Katwijkse korpo
raal-konstabel W.W. Voorneman
(33).
LEIDEN (GPD) - Het ongeluk met
een Atlantic-patrouillevliegtuig
van de Koninklijke Marine heeft
gisteren drie doden geëist. De ne
gen andere bemanningsleden
konden door reddingshelikop
ters van de Britse marine uit het
water van de Atlantische Oceaan.
130 kilometer ten noordwesten
van Ierland, worden opgepikt.
Dc drie omgekomen marinemen
sen zijn de ongehuwde sergeant
vlieger M. H. Vos (26) uit Huizen,
de korporaal-konstabel W. W.
Voorneman (33) uit Katwijk aan
Zee, gehuwd en vader van twee
kinderen, en de eveneens gehuw
de korporaal-fotograaf R. F. Sit-
trop (33) uit Hoogvliet. Vliegtuig
commandant was luitenant-ter
zee der 2e klasse (oudste catego
rie) T. L. D. Postma uit Delft.
Het ongeluk gebeurde rond elf uur
Nederlandse tijd. De eerste
vlieger, één van de negen overle
venden, meldde dat er proble
men waren met de besturing van
het toestel, waardoor hij het niet
goed onder controle kon houden.
Daarna besloot hij op zee te lan
den. „Dat gebeurde met een har
de klap", zo verklaarde hij gister
avond.
Rond drie uur haalden helikopters
negen van de 12 bemanningsle
den uit het water. Kort daarop
werden de lichamen van de drie
omgekomen bemanningsleden
geborgen. De overlevenden be
vonden zich in twee vlotten, die
drie uur op zee hebben rondge
dobberd. „De drie konden de
vlotten niet meer tijdig bereiken,
omdat die te snel van het vlieg
tuig afdreven. Door de kou van
het water bevangen, zijn zij ver
moedelijk verdronken", ver
klaarde luitenant-ter-zee Post-
Na hun overbrenging naar het Alt-
nagelvin-ziekenhuis in London
derry (Noord-Ierland) bleek dat
één van hen lichte brandwonden
had. Hij werd per brandcard het
ziekenhuis binnengebracht. De
anderen hadden slechts last van
flinke koude-verschijnselcn.
„Geen van ons heeft echt letsel",
aldus Postma vanuit Londonder
ry.
Het weer op de plaats van het onge
luk was rustig. De lucht was ge
heel bewolkt, maar er was weinig
wind (windkracht 3 tot 4). terwijl
het zicht goed werd genoemd.
Wel was er een flinke golfsla-
g
De Atlantic, afkomstig van de mari
nebasis Valkenburg maakte een
patrouillevlucht boven de Atlan
tische Oceaan. Daarbij had het
enkele malen zeer dicht boven
het hypermoderne Russische
vliegdekschip „Kiev" (43000 ton)
gevlogen, dat - geëscorteerd door
twee Kresta-klasse kruisers - in
de buurt rondvoer.
Kort nadat de Atlantic op zee zijn
noodlading had gemaakt, werd
door de Britse luchtmacht en ma
rine een grootscheepse reddings
actie gestart, die aanvankelijk
werd gecoördineerd vanaf de
luchtmachtbasis Pireavie aan de
Schotse oostkust, en ter plaatse
geleid vanuit een Nimrod
patrouillevliegtuig van de Britse
luchtmacht, afkomstig van de ba
sis St. Mawgan (Cornwall). Twee
Sea King-helikopters vanaf de
marinebasis Prestwick aan de
Schotse westkust de zee afzoch
ten naar het drijvende vliegtuig
en zijn bemanning.
Ook enkele Britse oorlogsbodems
stoomden naar het gebied op.
waaronder het fregat Brighton,
het bevoorradingsschip Blue
Rover en een visserij-
inspectieschip. Dc reddingsactie
kon mede zo snel op gang komen,
omdat in het betrokken zeege
bied het Russische smaldeel
rondvoer, dat nauwgezet in de ga
ten werd gehouden.
MEER (GPD) - Achtendertig zigeuners die de afgelopen vier dagen aan de grens' met
België op de E-10 hebben gestaan, verblijven momenteel in het huis van bewaring te
België op
Zwolle
De overige tachtig worden vandaag
door de Belgische rijkswacht aan
Nederland overgedragen. Een
echtpaar dat in het bezit was van
Joegoslavische paspoorten, is
vrijgelaten.
Met groot machtsvertoon werden
gisteren vijf auto's met drie cara
vans een voor een door de Belgen
over de grens gesleept, waarna
Nederland het karwei overnam
Men bracht de zigeuners onder
escorte naar een parkeerplaats.
Daar werden zij verhoord en gei-
dentificeerd. Overvalwagens re
den de 20 zigeuners tegen de
avond naar Zwolle. De auto's en
caravans zijn in beslag genomen
en staan op een parkeerterrein in
Rijsbergen.
Een eerste groep van elf zigeuners
arriveerde om half acht in Zwolle.
Publieke belangstelling voor de
zigeuners was er nauwelijks, hoe
wel het koopavond was. Later op
de avond arriveerden nog eens 27
zigeuners. Allen zijn overge
bracht naar het huis van bewa
ring, dat voor deze gelegenheid
opnieuw is ingericht. Het huis
van bewaring wordt al bijna tien
jaar niet meer gebruikt
Over het lot van de zigeuners is nog
niets bekend. Eerst worden alle
gegevens die men nu in handen
heeft, nagegaan. Sommigen kun
nen misschien na registratie een
verblijfsvergunning krijgen,
maar het is zeer wel mogelijk dat
WEERRAPPORTEN
een aantal het land wordt uitge
zet. De stichting ROM, die zich
inzet voor de rechten van de zi
geuners, tracht voor de mensen
een B-status te krijgen. Op grond
daarvan zouden zij minstens een
half jaar in Nederland kunnen
verblijven. Daarnaast maakte de
stichting op een persconferentie
duidelijk dat een EG-pas, een do
sering per land, een vaste stand
plaats, het probleem van de zi
geuners in het algemeen zou kun
nen helpen oplossen. Zigeuner
leider Koko Petaio tekende hef
tig protest aan tegen het optreden
van de politie en sprak opnieuw
van het schenden van de mensen
rechten.
Dc Nederlandse rijkspolitie en de
Koninklijke Marechaussee wil
den gisterochtend om tien uur de
zigeuners de grens over laten
gaan. Daaraan weigerden zij hun
medewerking te verlenen, uit
angst voor registratie en uitzet
ting. Eerst wilde men zekerheid
over de stappen die tegen hen
zouden worden ondernome-
Petalo eiste opnieuw een gesprek
met staatssecretaris Haars (justi
tie) of de heer Huits van de Direc
tie Vreemdelingendienst. Mede
door het feit dat de Nederlandse
autoriteiten Petaio en de stich
ting ROM niet als vertegenwoor
digers van de zigeuners erken
nen. kwam dat er :iet van.
twaalf dook er een kleine 100 man
zwaarbewapend op. Met land
rovers, busjes en overvalwagens
werden de zigeuners in hun voer
tuigen klem gezet. Tot twee uur
mocht niemand uitstappen. Om
twaalf uur sleepte een takelwa
gen de eerste auto over de grens.
Dat zich daarin alleen een klein
meisje bevond, was voor de rijks
wacht geen belemmering. De ei
genaar zat in een caravan waar hij
niet uit mocht. In Nederland
werd het meisje door een bezorg
de adjudant met behulp van een
tolk, uit de auto gehaald. De auto
ging onmiddellijk door naar de
parkeerplaats, bijna twee kilome
ter verder.
Daar werden vingerafdrukken en
foto's van de zigeuners genomen.
Daarnaast nam men alle papieren
en documenten door. De Joego
slavische die over een paspoort
beschikte en werd vrijgelaten,
vertelde dat de zigeunerinnen in
de containers in aanwezigheid
van mannen door agentes rectaal
en vaginaal werden gefouilleerd.
De paspoorten van de Joegoslavi
sche en haar man werden ingeno
men. Laten mogen zij die in Ede
op gaan halen.
Majoor Demuijt van de Belgische
rijkswacht, klaagde over de lang
durige identificatieprocedure.
Van Nederlandse zijde verklaar
de men dat onder andere door het
feit dat men maar over één telex
beschikte om informatie na te
gaan. Om zes uur gisteravond
werd het inklaren stopgezet, van
ochtend om negen uur gaat men
verder. Ook de zigeuners die van
daag worden overgedragen, gaan
op transport naar Zwolle en zul
len daar verblijven tot de resulta
ten van het grondig onderzoek
zijn uitgewerkt. Men wordt in
Zwolle vastgehouden in het ka
der van de zogenaamde bewaring
op grond van de Vreemdelingen
wet.
Voorlichter Van Leeuwen zei op de
vraag hoe lang de zigeuners in
Zwolle zullen blijven, dat dat ..en
kele dagen, een week of mis
schien iets langer zal zijn. In elk
geval zo kort mogelijk", zo yoeg
de hij daaraan toe.
Tijdens het verblijf in het Zwolse
huis van bewaring worden de zi
geuners niet opgesloten in cellen
Er zijn in dit gebouw meerdere
ruimten waarin de gezinnen kun
nen worden ondergebracht. De
directie van het gevangeniswe
zen is belast met de bewaking van
de groep.
D'66 tegen
verplicht
afkicken
DEN HAAG (GPDl - D'66 is tegen
gedwongen afkicken van
drugsverslaafden. Eerst moet de
bestaande hulpverlening aan
drugsverslaafden die ervan af
willen beter georganiseerd wor
den.
Het Tweede-Kamerlid mevrouw
Elida Wessel-Tuinstra heeft dat
gisteravond tijdens een spreek
beurt in Hardinxveld-
Giessendam gezegd. Volgens
haar is het verplichte afkicken
een omstreden en riskante zaak
Maatregelen
Toen bleek dat de zigeuners niet
vrijwillig in auto's een voor een
naar Nederlands grondgebied
wilden rijden, nam de Belgische
rijkswacht zware maatregelen.
Aanvankelijk waren er ongeveer
20 rijkswachten voor de grens
overgangaanwezig, maar om half
ALMELO (GPD/ANP) - Met onge
wone felheid heeft de Almelose
politie gisteravond bij de ingang
van het huis van bewaring tot
twee keer toe een groep anti
militaristen van de groep Onkruit
uit elkaar geslagen. Huilend ble
ven enkele jongens op straat lig
gen, meisjes schreeuwden
scheldwoorden naar de agenten.
De politieactie, die maar even
duurde, had het beoogde doel: de
weg kwam weer vrij voor het ver
keer.
De verwondingen bleken uiteinde
lijk mee te vallen, maar de verbij
stering en verontwaardiging over
deze onaangekondigde politic
charge was groot, ook bij de
schaarse voorbijgangers die er
getuige van waren. De Onkruit-
groep was in Almelo in verband
met de rechtszaak tegen 21 jonge
ren. die vorige week in Hengelo
zijn gearresteerd na een pro
testactie in en bij de Banenwin-
kel van het leger.
De zitting duurde tot vijf uur, de
verdachten werden tot vier we
ken gevangenisstraf veroordeeld.
Tientallen andere leden van de
groep, afkomstig uit heel het
land. woonden de zitting bij,
deels op het parkeerterrein van
het gerechtsgebouw. Zij bleven
tot aan het eind van de zitting. De
jongelui hadden verwacht dat de
21 arrestanten aan heteind van de
dag vrij zouden komen. Toen
daar geen sprake van was en het
bekend werd dat ze per bus naar
het huis van bewaring in Rotter
dam zouden worden terugge
bracht. trokken de leden van de
Onkruit-groeD naar de Markt-
Amsterdam
DeBilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
licht bew.
licht bew.
onbewolkt
sneeuwbui
straat. Bij de deur van het huis
van bewaring wilden zij hun
vrienden uitgeleide doen.
De politie liet hen aanvankelijk on
gemoeid. Toen de justitiebus aan
de andere kant van de stalen toe
gangsdeur van het huis van be
waring gereed was om weg te rij
den, tegen half zeven, werd dat
anders. Twaalfjonge agenten met
de korte wapenstok onopvallend
in de hand. die aanvankelijk ter
zijde van de demonstranten had
den staan praten, kregen instruc
tie de weg vrij te maken, hetgeen
geschiedde - zonder enige aan
kondiging.
De demonstranten lieten zich ech
ter niet meteen wegduwen, een
enkeling liet zich vallen en dat
was voor de politie kennelijk het
sein voor geweld. Hard en onge
richt werd er geslagen en getrapt,
zonder aanzien des persoons.
sneeuwbui
licht bew.
licht bew.
driftsneeuw
onbewolkt
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen licht bew
Lissabon halfbewolkt
Locarno onbewolkt
Londen zwaar bew.
Luxemburg
Internationaal-secretaris Van Traa blijft optimistisch
halfbewolkt
onbewolkt -1 -16
Mallorca
München
Oslo
Parijs
Stockholm
Wenen
Casa Blanca
Istanbul
LasPalmas
halfbewolkt
onbewolkt
halfbewolkt
onbewolkt
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
halfbew.
r bew. 15 6 0
DEN HAAG (GPD) - Met grote stel
ligheid verwacht buitenland
secretaris Maarten van Traa van
de Partij van de Arbeid dat het
partijcongres in februari het be-
stuursstandpunt over de kernbe
wapening zal overnemen. In de
afdelingen is volgens hem een
kentering gaande. Van Traa zei
dit gisteren in Den Haag bij de
presentatie van een rapport van
de commissie vrede en veiligheid
uit de partij.
Het partijbestuur wil in het verkie
zingsprogramma eenzijdige af
stoting van kernwapens door Ne
derland opnemen. Voorlopig zou
ons land echter één of twee van
de huidige zes atoomtaken moe
ten houden om invloed te houden
op de ontwikkelingen in Europa.
Lijsttrekker Joop den Uyl heeft
gedreigd op te stappen als de par
tij uitspreekt dat de komende
vier jaar alle kernwapens het land
uit moeten.
De grote oppositie tegen bestuur en
lijsttrekker is aan het slinken, zo
leidt Van Traa af uit de discussies
in de afdelingen. „De partij is be
zig zich in meerderheid op het be-
stuursstandpunt te verenigen",
zei hij. Hij verklaarde voorts dat
er in dat standpunt geen „rek" zit,
omdat het al een compromis is
tussen verschillende opvattinge-
Het rapport van de commissie vre
de en veiligheid dat gisteren het
licht zag, biedt geen poging om
dc tegenstellingen in de partij te
overbruggen. Beide opvattingen
(geleidelijke afstoting van kern
wapens en in één klap alles de
deur uit) komen er uitgebreid in
aan bod. ..Iedereen kan er de poli
tieke argumenten in vinden om
zijn standpunt te onderbouwen",
aldus Van Traa.
Aan de ene kant pleiten de commis
sieleden Stemerdink en Roze-
mond voor geleidelijke afstoting,
waarbij het er om gaat de NAVO-
bondgenoten mee te krijgen. Een
te drastische stap zou de bondge
noten alleen maar afschrikken en
Nederland zijn invloed ontne
men, beweren zij.
Daartegenover staat de opvatting
van de leden Ter Veer en Van der
Meer. Zij stellen dat een Neder
lands initiatief alleen zinvol is
wanneer het spectaculair is. dat
indruk zou maken bij het War
chaupacten bovendien een steun
zou zijn voor atoompacifistcn in
de andere NAVO-landen.
In beide opvattingen gaat het erom
dat Nederland door eenzijdige
stappen probeert een werkelijke
wapenvermindering in oost en
west op gang te brengen. Dat ons
land dat moet proberen als lid
van dc NAVO, is ook geen twist
punt. Uit de NAVO stappen
wordt door de voltallige commis
sie afgewezen.
Bij de presentatie van het rapport
liet Van der Meer merken dat er
in de radicale opvatting wel „rek"
zit. Het gaat er volgens hem om
dat Nederland - voor het politie
ke effect - nu al zegt alle kernwa-
pentaken af te zullen stoten. Dat
zou over een langere periode dan
vier jaar kunnen worden uitge
smeerd. „En het wil niet zeggen
dat dat beleid in 1985 zonder uii
ge discussie moet worden voort
gezet". aldus Van der Meer.
(ADVERTENTIE)
Kettingzagen
Tuinbouw en hobby-art.
JAN v.d. MEER B V.
TEL. 01713-9008
R.A.VEEN
Gehandicapten
op vakantie
twee keer
zo duur uit
UTRECHT (GPD) - Gehandi
capten. die met vakantie wil
len. hebben soms zoveel extra
kosten te maken, dat zij twee
maal duurder uitkomen dan
nict-gehandicapten. Deze
meerkosten worden vooral
veroorzaakt door de noodza
kelijke begeleiding. Met na
me voor ongehuwden met
een lichamelijke handicap be
tekent een vakantie daardoor
een bijzondere financiële las-
t
Drs. H. H. Vroom trok deze con
clusies uit een onderzoek, dat
hij instelde in opdracht van
het Nationaal Orgaan Gehan
dicapten beleid (NOG). Zijn
bevindingen, neergelegd in
het rapport 'Een is twee', wer
den gistermiddag in Utrecht
officieel aangeboden aan me
vrouw mr. J. Bregman-
Hoogenboom. lid van de Na
tionale Commissie Interna
tionaal Jaar van Gehandicap
ten 1981.
Drs. Vroom pleit in het rapport
voor extra uitkeringen uit de
AAW voor de bestrijding van
de meerkosten, die recreeren-
de gehandicapten moeten af
brengen. Hij stelt vast dat
door de hulp die gehandicap
ten nodig hebben elke gulden
voor hun vakantie praktisch
moet worden verdubbeld.
Ook gezinnen met een gehandi
capt kind zijn veelal duurder
uit. Onder meer omdat de ou
ders de vakantie voorberei
den door eerst op de plaats
van bestemming te gaan kij
ken om te zien of er voldoen
de aanpassingen zijn.
Wanneer de meerkosten voor
gehandicapten uit de AAW
worden betaald, zou dit vol
gens drs. Vroom ongeveer 48
miljoen gulden gaan kosten,
uitgaande van een bijdrage
voor een week.
NIJMEGEN (ANP) - Het burger
lijk recht in ons land moet naar
Amerikaans voorbeeld worden
uitgebreid met de mogelijkheid
voor individuen om te procede
ren namens (afwezige) lotgeno
ten. Dit procederen namens "ge
meenschappelijk belang" geeft
vooral de sociaal zwakkeren
meer kans.
Ook groepen die zich moeilijk laten
organiseren, komen dan beter
aan hun trekken. Dat schrijft de
Nijmeegse jurist Kees Groenen
dijk in een proefschrift over dit
onderwerp, waarop hij vandaag
promoveert aan de Katholieke
Universiteit in Nijmegen. Groe
nendijk (37) is lid van de advies
commissie vreemdelingenrecht
en van de adviescommissie on
derzoek culturele minderheden
van het ministerie van crm. Hij
was verder nauw betrokken bij
onder meer de oprichting van de
bureaus voor rechtshulp.»
Het systeem, waarover hij in zijn
proefschrift schrijft, is volgens
hem in Amerika veelvuldig en
met succes toegepast. Het komt
erop neer. dat één of meer perso
nen uit naam van anonieme lotge
noten kunnen procederen, nadat
de rechter heeft uitgemaakt dat
zij representatief zijn voor hun af
wezige lotgenoten. De uitspraak
van de rechter is in dat geval ook
bindend voor die lotgenoten, ten
zij deze om uitsluiting vragen.
Deze vorm van procederen is naai
de mening van Groenendijk bij
uitstek geschikt voor moeilijk te
organiseren groepen, zoals uit
zendkrachten. arbeidsonge
schikten en buitenlandse werk
nemers. Hij constateert, dat deze
procesvorm niet strijdig is met
het Nederlands civiel recht.
In de huidige situatie maken indivi
duen of groepen die vanwege hun
gemeenschappelijk belang hij de
rechter aankloppen, volgens
Groenendijk weinig kans. Ons
burgerlijk procesrecht gaat er
van uit, zo schrijft hij, dat dc en
keling alleen voor zijn eigen be
lang kan opkomen en dus niet
kan procederen namens lotgeno
ten. ook al zijn dat er velen.
In Amerika is dit onder bepaalde
omstandigheden wel mogelijk.
Met succes kan daar bijvoorbeeld
worden opgetreden tegen vor
men van rassendiscriminatie en
discriminatie van de vrouw op de
arbeidsmarkt. "Zeker nu sociaal
zwakkeren steeds meer in de knel
dreigen te raken, lijkt een soort
gelijke openbreking van het bur
gerlijk recht in ons land gewenst
om de rechtsongelijkheid te ver
kleinen". aldus Groenendijk.
rijdt één van de gewonde Ne-
r een helicopter.
Medisch personeel van de Britse ma
derlandse militairen op een brancard
Een Nederlandse agent van de Rijkspolitie draagt een huilend zigeunermeisje n<
zat alleen in de eerste zigeunerwagen die gisteren naar Nederland werd gesleept.
politiebus. Het meisje