Beethoven-cyclus:
uniek initiatief
ALARM IN DE RODE BAAI
Tien sonates voor viool en piano
'William Byrd': nieuw kamerkoor
ZATERDAG 10 JANUARI 1981
LEIDEN - Een wel zeer bijzondere
serie kamermuziekconcerten is
deze maand, dankzij K&O, te
beluisteren: op drie achtereen
volgende maandagavonden zul
len Wiktor Liberman en Alexan
der Warenberg in de Kapelzaal
alle tien Sonates voor viool en
piano van Beethoven uitvoeren.
Het is een unieke onderneming in
de huidige concertpraktijk. De
sonates zullen in volgorde van
nummering, d.w.z. chronolo
gisch gespeeld worden.
De drie sonates op. 12 dateren uit
Beethovens eerste periode,
waarin hij als gevierd pianist en
componist in Wenen werkte. Zij
V/iktor Liberman.
zijn opgedragen aan Antonio Sa-
lieri, die in het Wenen van die tijd
als dè grootste componist be
schouwd werd, en van wie Beet
hoven evenals trouwens Haydn
lessen heeft genomen. Ook de
sonates op. 23 en op. 24 (de laatste
met de bijnaam 'Frühlingssona-
te') stammen uit die gelukkige
tijd.
In 1802 schreef Beethoven de drie
sonates op. 30. en de sonate op. 47
die hij opdroeg aan Rodolphe
Kreutzer, de grote violist en pe
dagoog, wiens 40 viooletudes nog
steeds verplichte kost zijn voor
iedere violist. Hoewel in deze pe
riode zijn roem nog steeds
groeiende was, in 1803 schonk de
firma Erard hem bijvoorbeeld
een vleugel, met welk edelmoe
dig gebaar zeker ook firmabelan-
gen gediend waren, toch werd
Beethoven al gekweld door aan
vallen van zwaarmoedigheid,
vooral veroorzaakt door de toe
nemende doofheid, waartegen
over de medische wetenschap
toen machteloos stond. In het
zelfde jaar 1802 uit Beethoven
zijn wanhoop over de kwaal die
hem als musicus tot in de ziel
raakte in het zog. Heiligenstadter
Testament, een noodkreet ge
schreven tijdens een van zijn de
pressies.
Merkwaardig genoeg is van dit alles
slechts weinig terug te vinden in
zijn vioolsonates. Wel weerspie
gelen deze de ontwikkelingsgang
die Beethoven als componist
doormaakte.
De gewoonte om een compositie
aan een persoon van aanzien op te
dragen was in Beethovens tijd
nog zeer gebruikelijk. Viel het
werk in de smaak, dan volgde al
licht een zeer welkom financieel
blijk van erkentelijkheid: indien
het een uitvoerend kunstenaar
betrof aan wie een compositie
werd opgedragen, dan was de
kans opuitvoeling en dus be
kendheid en erkenning groter.
Viool en piano zijn volstrekt ge
lijkwaardige partners, en in die
zin zijn deze sonates als duo's te
beschouwen. Gezien de grote re
putatie als kamermuzifckspeler
van zowel Wiktor Liberman,
thans le concertmeester van het
Rotterdams Philharmonisch Or
kest, als Alexander Warenberg,
die evenals Liberman Rusland
verliet om zich in Nederland te
vestigen, belooft deze Beetho-
vencyclus een belangrijke ge
beurtenis in het Leidse mu
ziekleven te worden. De concer
ten worden gegeven op 12, 19 en
26 januari, in de Kapelzaal van K
O.
MIES ALBARDA
FRED BASSET [1|<^loo,L ERUIT! 'By een staande ovBtie^
/'Döt-onde
m V sdwivers tenminste1
I3737
De belevenissen van Jommeke
Agenda
LEIDEN - Al sinds ruim
drie maanden zijn leden
van het studentenzang
koor Collegium Musicum
(CM) bezig voorbereidin
gen te treffen een nieuw
kamerkoor op te richten.
Binnen enkele weken wil
men al met de repetities
beginnen. Vanwaar dit ini
tiatief, terwijl er binnen
het CM-koor al een kamer
koor bestaat?
Marijke Tulp, voorzitster van het
koor in wording, dat de naam
'Willem Byrd vocaal Ensemble'
heeft gekregen, heeft daar wel
een verklaring voor.
"De leden van net kamerkoor van
CM zijn verplicht ook actief lid
van het grote koor te blijven. Dit
is soms een te zware belasting,
waardoor men bij beide koren
niet komt opdagen. Ook moeten
alle leden van CM eigenlijk stu
denten zijn, wat binnen het ka
merkoor niet helemaal het geval
is, ongeveer de helft is geen stu
dent meer. Toch blijven deze zan
gers lid, omdat ze geen aantrek
kelijk alternatief hebben. Verder
is het karakter van CM de laatste
jaren onder leiding van dirigent
Bruno de Greeve sterk veran
derd, zodat sommigen van 'de ou
de garde' zich er niet meer zo
thuis voelen. Dit alles deed ons
besluiten een nieuw koor te be
ginnen dat niet alleen voor stu
denten open staat, maar waar ie
der welkom is die goed gemoti
veerd is en zang- of koorervaring
heeft. Veel inzet is noodzakelijk,
want we zijn van plan geregeld
uitvoeringen te geven."
Nico van der Meel, dirigent van het
gloednieuwe ensemble knikt in
stemmend. Hij heeft direktie ge
studeerd bij Jos Vranken jr. en
Joop Schets en zijn liefhebberij is
in feite belangrijker geworden
dan zijn wiskunde studie. Naast
het CM-kamerkoor dat nu ruim
driejaar onder zijn direktie staat,
leidt hij ook koren in Den Haag
en Wateringen.
Zijn deze ontwikkelingen niet be
dreigend voor het bestaan van
het oude kamerkoor? Nico van
der Meel meent van niet. "Mis
schien moet het kamerkoor een
ander karakter krijgen en een
soort voorscholings-oefening
voor kleinkoorzang worden. Dat
weten we nog niet precies. In elk
geval denken wij niet dat het
nieuwe koor het kamerkoor zal
schaden."
Voor het William Byrd Vocaal En
semble heeft Nico al globaal een
programma in zijn hoofd: madri
galen van Gesualdo, koorwerken
van Beethoven, opus 72 en 73 van
Elgar, de vier kerstmotetten van
Poulenc en een aantal motetten
van William Byrd, naar wie het
toekomstig ensemble vernoemd
is. Hoewel ze erg tevreden zijn
over deze naam, kunnen Marijke
en Nico niet zo goed argumente
ren waarom die gekozen is.
"Het klinkt wel mooi, en bovendien
William Byrd (1543-1623) erg be
langrijk geweest voor de ontwik
keling van de koormuziek. Zijn
werk wordt veel te weinig uitge
voerd en daar willen wij iets aan
gaan doen. Maar deze naam im
pliceert absoluut niet dat wij ons
gaan beperken tot Engelse re
naissance en barok-muziek.
Maar dit blijkt al uit ons program-
In februari beginnen de repetities
in de Rudolf Steinerschool. Ze
zijn steeds op zondagavond. Het
koor zal ongeveer 25 zangers gaan
tellen; in elke stemgroep zijn nog
plaatsen open. Wie meer wil we
ten, of zich wil opgeven voor de
audities, die op 11 en 18 januari
worden gehouden kan, uitslui
tend 's avonds, een van de volgen
de nummers bellen: tel. 126608 of
tel. 413223. De eerste uitvoering
zal waarschijnlijk in mei plaats
hebben.
ELLEN LOOYENSTIJN
Leidse bioscopen
CAMERA: Life of Brian', da. 19.00 en
21.15 uur. za. en \vo. ook 14.30 uur. zo.
13.30 uur, 12 jaar.
Nachtvoorstelling: Satvricon, vrij. en
za. 23.30 uur. 16 jaar
LUXOR: 'Flying High', dan. 14.30. 19.00
en 21.15 uur. zo. 14.15, 16.30, 19.00 en
21.15 uur. a.l.
Nachtvoorstelling: 'Grizzly', vrij en za.
23.30 uur. 16 jaar.
LIDO 1: 'The empire strikes back', dag.
14.30, 19.00 en 21.15 uur. zo. ook 16.45
uur. a.l.
LIDO 2: Aristocats, do. ma. di en \vo
14.30 uur. vrij en za 14.30 en 19.00 uur.
zo. 14.30. 16.45 en 19.00 uur. a.l. Convoy,
do. ma, di en 0 19.00 en 21.15 uur. vrU
za en zo 21.15 uur. 16 jaar.
LIDO 3: Blues Brothers, dag. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. zo. ook 16.45 uur. a.l.
STUDIO: Stardust memories, dag.
19.00 en 21.15 uur, do, vrij. ma en di ook
Alphense bioscopen
EURO 1: Final countdown, dag. 14.00,
19.00 en 21.30 uur. zo. ook 16.30 uur.a.l.
Nachtvoorstelling: Killerfish. za 00.15
EURO 2: Flash Gordon, dag. 13.30.18.30
en 21.00 uur. zo. ook 16.00 uur. 16 jaar
Nachtvoorstelling: Flash Gordon, za.
00.15 uur
EURO 3: Platvoet aan de Nijl, dag.
13.45, 18.45 en 21.15 uur. zo. 13.45. 16.15,
19.00 en 21.15 uur. a.l.
Nachlvoorstelling: Zwoele zomerlus-
tcn. za. 00.15 uur. 18 jaar.
EURO 4: Vrouwenstad. dag. 20.15 uur.
do. vrij. ma en di. ook 14.30 uur. zo. 15.45
en 20.15 uur. 16 jaar
Kindermatinee: Sjors en Sjimmie. za.
zo en wo 13.30 uur.
Nachtvoorstelling: Magnum Force, za.
00.15 uur. 16 jaar.
Bioscoop Voorschoten
Greenway: Kramer vs. Kramer, do. ma,
di en wo. 20.30 uur. 12 jaar.Cactus Jack.
vrij. 19.00 en 21.15 uur. za. 16.00 uur. zo.
16.00 en 18.15 uur.a.l. C'Eravamo t into
amati, zo. 20.45 uur. 16 jaar.
Kindervoorstelling: Tweetv's grootste
■n zo. 14.00 uur, wo. 14.15
BANAANPUDDIN
Druk 3 rijpe bananen
deTrcmV^JTthc.X'
pels vanillesuiker uk-en
desgewenst een eetlepel
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Eüsabeth-ziekenhuis.)
14.30 uur, zo. 14.30 en 16.45 uur.
TRIANON: Flash Gordon, dag. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. zo. 14.15, 16.30, 19.00
Galerie Denise Stephan - Peter Schra-
ven schilderijen, tekeningen en etsen,
/anaf 11 jan t/in 22 febr, Bakkersteeg 18,
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiënt).
Sportmedisch Advies Centrum; blessu-
respreckuur Elisabethziekenhuis. Lei
derdorp. s maandags van 19.30-20.30
Kraamafdellng: dag. van 11.15-12.00 u
(alleen voor echtgenoot) en v,
18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwi
tier van avondbezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18
C.C.f (hartbewaking), dag.
geopend z
Kunst te leen i
de Waag va
14.15-14 45 en 19.00-19.30 u
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-'5.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders
Albert-V 9 te Rotterdam
Angela Smits 8 80 nno Kp Fmisterre nr
Antwerpen,
Atlantic Horizon pass 8 Malta nr Tripoli,
Azolla 9 30 w Mondego nr Thessaloniki,
Baltic 8 240 ono Diego Garcia nr Batumi,
Bernisse 8 vn Rotterdam nr Londen,
Bloemgracht 8 900 zo Suez nr Derna,
Brechorn 8 thv Amazone nr Santarem,
Carla 8 50 no Georgetown nr Barbados,
Daniel 8 30 w Napels nr Str v Gibraltar.
Daniclla 8 250 no Madras nr Mombasa,
Dutch 8 vn Rotterdam nr Furness,
Dutch Mate 8 te Rotterdam.
Mare Silentum 9 te Rotterdam,
grote vaart
Alamak 8 vn Bremen nr Tripoli.
Amstelburcht 9 vn Beiroet nr Sarroch,
Amsterdam 8 vn Lc Havre nr La Pallier,
Begonia 9 vn Tuxpan nr Houston,
Britsum 8 t.a. Chesapeakebaai,
Buena Vista 8 vn Rotterdam nr Santa
Cruz,
Chevron The Hague 8 vn Rotterdam r
Purtleet,
Crania 8 380 zw Flores nr Stanlow,
Dallia 9 te Teesport,
Dockexpress-12 8 550 ozo Bermuda r
Port Said,
Dordrecht 9 t.a. Odessa,
Eemsborg 8 vn Zaandam nr Delfzijl.
Nedlloyd Dejima 8 vn Fos nr Rotterdam,
Nedlloyd Katwijk 9 te Bombay,
Nedlloyd Kembla 8 50 wnw Barranquilla
nr Kaapstad,
Nedlloyd Kimberley 8 vn Durban nr
Maputo.
Nedlloyd Kingston 8 vn Seattle nr Eure-
r Ain- Nedlloyd Madras 8 450 ono Mautitius n
European Express 8435 wzw Cochon nr
Shanghai,
Farmsum 8 450 zzo Nwe Foundland nr
Hmaburg,
Felania 8 vn Ras al Khaimah,
Hollandia 8 vn IJmuiden nr Hmaburg,
Incotrans Spirit 8 900 o Bermuda nr Le
Havre,
Lanai 8 dw Kp Henry nr Laceiva,
Latirus 8 200 wnw Grenada nr Durban,
Lloyd Auckland 8 600 o Durban nr Dur
ban,
Loosdrecht 8 vn Port Rhodes Balonrou-
Maasbracht 8 30 zzw Kaapstad nr Singa-
ford haven,
Meta 8 100 nw Mocca nr Arabische Golf,
Mydrecht 8 260n Fortaleze nr Parana-
gua.
Mytilus 8 30 w Grote Comoren nr Mina,
Nedlloyd Adelaide 9 te Tauranga,
Fre_
Nedlloyd Nagasaki 9 te Montevideo,v
Nedlloyd Napier 8 450 z Mauritius nr
Singapore,
Nedlloyd Nassau 8 950 wzw Los Angeles
nr Manzanillo,
Nedlloyd Niger 8 150 nnw Dakar nr Las
Palmas,
Nedlloyd Rouen 8 260 zzo Halifax nr Nex
York.
Nedlloyd Spaarnekerk 8 vn Durban nr
len nr Durban,
Nedlloyd Waalekerk 8 vn Mombasa nr
Rotterdam.
Nornedthor 8 vn Moirana nr San Juan,
Rotterdam 9 te New York,
Thameshaven 8 95 zw Madeira nr Rio de
Viana 8 te Willemstad,
Vitrea 8 vn Singapore nr Miri,
Vodendam 9 vn Sl Thomas nr Miami.
Sleepbedrijf: Nestor 9 440 zo Houston nr
Houston.
Leiden, tentoonstelling
16 jan tot 14 febr. Aal
markt 21.
Wassenaar - Auberge de Kieviet, Stoep-
t 15 t 111
Museum voor Volkenkunde, Steen
straat 1. tot 4 januari 1981 tentoonstel
ling: Bazaar, Marktsteden in Noord-Af-
ghamstan met diaklankbeeld en diverse
films. Geopend ma t/m za van 10-17 uur
en op zon- en feestdagen van 13-17 uur.
LEIDEN - Rijksmuseum van Geologie
en Mineralogie, Hooglandse Kerkgracht
17, t/m april '81, "planten van vroeger en
nu" i.s.m. de Hortus Botanicus der
Rijksuniversiteit, ma t/m vr. van 10-12,
14-17 uur, zo 14-17 uur.
Museum Boerhaave, Steenstraat la,
"Dr. Auzoux" tentoonstelling van anato
mische modellen uit 1900, gemaakt van
papier-maché. ma t/m za van 10 - 16 uur
en zo van 13- 16 uur t/m 11 mei '81
Rijksmuseum van Oudheden, Rapen
burg 28. t/m 31 jan '81, "Zicht op schrift"
over de historische ontwikkeling van
schriftvormen van Mesopotamie tot he
den. aan de hand van een zeefdrukpro
ject van de grafisch vormgever Paul Bo
mers uit Eibergen ma t/m za van 10-17
uur zo van 13 - 17 uur.
Stedelijk Museum De Lakenhal. Oude
Singel 28. t/m 24 jan. "Geleend goed te
gelcollectie de Goederen" particuliere
verzameling tegels uit de 16e tot de 19e
eeuw. ma t/m za van 10- 17 uur zo van 13
- 17 uur. Ook in de Lakenhal: "Moderne"
bodemvondsten van Jan Menses.
Maandag t/m vrijdag
Bezoek aan ernstige patiënten wanne*.,
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15 00-15.45 uur
18 30-19.00 uur
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18 30-19.30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18 30-19 30 uur Kraamaf
delmg 13.30-14.45 alleen voor echtgeno-
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip-
tol (020-175000).
Cdhidcl lieuius
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Op de boulevards van Parijs
zag men op Nieuwjaarsdag, ou
der gewoonte, tal van jongens
zich door de dichte menigte
wandelaars dringen om hun
waar, bestaande in die kleine
luchtballons voor kinderen wel
ke men hier te lande gewoonlijk
slechts met kermissen ziet, aan
den man te brengen.
Een van die kleine gasten ont
moette op den Boulevard Roche-
chouart een kameraad, even
eens voorzien van een honderd
tal ballons, die hem vroeg om
voor een oogenblik zijn vluchti
ge koopwaar past te houden.
Zonder na te denken, neemt hij
het touw over. windt zich dat om
den pols, doch wie beschrijft de
onsteltenis pan den armen
knaap toen hij zich door de vér-
dubbelde kracht van het gas, ge
holpen door een windvlaag, in
de hoogte voelt heffen tot boven
de daken der huizen! Met een ge
mengd gevoel van verbazing en
medelijden staart de menigte
den vreemdsoortigen luchtreizi
ger na, die onder het slaken pan
wanhopige angstkreten aan de
andere zijde der huizen ver
dwijnt. Gelukkig duurde de reis
niet lang; de ballons raakten n.l.
verward in de takken pan een
hoogen populier en vrij spoedig
had men nu door middel van
ladders den verschrikten jongen
uit zijne onaangename positie
verlost.
Vijftig jaar geleden
- Uit Glasgow wordt bericht, dat
de afgevaardigde van de La-
bourpartij in het Britsche La
gerhuis, John Clarke, tweemaal
een kooi met twee leeuwen en
twee tijgers is binnengegaan om
te bewijzen, dat een mensch ook
zonder bijzondere maatregelen
bij wilde dieren kan verblijven.
De dieren helen wel de tanden
zien, doch heten hem onge
moeid. Het doel van Clarke was
te loonen. dat wreedheid on-
noodig is bij het dresseeren pan
dieren. Clarke heeft vroeger zelf
dieren afgericht Zijn actie
houdt perband met de thans bij
het parlement aanhangige wet
inzake het optreden van gedres
seerde dieren. welke wet volgens
Clarke veel te ver gaat en hon
derden menschen uit de circus
wereld broodeloos zou maken.
