Poolse arbeiders
houden 40-urige
werkweek aan
Deng oppermachtig ondanks grove fouten
De Geus klaagt bij Begin over Haddad
Frankrijk keurt
inlijving Tsjaad
door Libië af
Andriessen wil
werk maken van
relatie tot
Europarlement
Andere tactiek vakbond:
Journalisten Bild
veroordeeld
wegens inbraak
China vervalt van het ene uiterste in het andere
VRIJDAG 9 JANUARI 1981
Kwestie Palestijnse lijken wordt niet aangeroerd
(Van onze correspondent
Jaap van Wesel)
- Minister van defensie De Geus zal
mogelijk de laatste minister zijn
die Begin in functie spreekt. Al
les wijst erop dat zelfs de eeuwige
optimist Begin de volgende week
bij president Navon zijn ontslag
gaat aanbieden, nu een oplossing
voor de regeringscrisis onmoge
lijk lijkt te zijn. Gisteravond zei
den Begins beste vrienden aan de
Israëlische televisie dat Begin het
niet meer ziet zitten.
Voordat het zover is moet hij echter
in zijn hoedanigheid als minister
van defensie nog zijn Nederland
se ambtgenoot De Geus ontmoe
ten. De Geus heeft aangekondigd
dat hij de toenemende onrust in
Zuid-Libanon aan de orde zal
stellen, met name de heviger wor
dende beschieting van de milities
van majoor Haddad.
Minister De Geus constateert ver
hoogde militaire activiteit in
Zuid-Libanon van zowel Pale
stijnse als christelijke militie zij
de. En aangezien Israël een niet
onaanzienlijke invloed op Had
dad heeft zal De Geus aan Begin
vragen om Haddad te matige-
De zaak van de lijkenschennis van
vijf gedode Palestijnse comman
do's zal door minister De Geus
niet aan de orde worden gesteld.
Minister De Geus staat op het
standpunt dat het hier om een
Unifil-zaak gaat waar hij als mi
nister van defensie zich niet mee
moet bemoeien. Zulks naar we
mogen aannemen om de betrek
kingen Nederland-Israël niet in
het geding te brengen door er een
conflict tussen Nederland en Is
raël van te maken.
Israël heeft steeds ontkend dat er
sprake is geweest van wanprak-
tijken. Om dat te bewijzen werd
gisteren een persconferentie
georganiseerd met de comman
dant van de patrouille die op 25
december vijf Palestijnse infil
tranten in Zuid-Libanon doodde,
luitenant-kolonel Ofer.
Ofer vertelde dat hij en zijn man
schappen de lijken van de Pale-
stijnen volgens instructies ter
plaatse hadden achtergelaten.
„Als ze werkelijk verminkt wa
ren, zoals Unifil beweert, dan
hebben de Nederlandse soldaten
vier dagen de tijd gehad om zelf
de lijken weg te halen en het be
wijs te leveren", zei hij.
Dat gebeurde niet. De lijken bleven
liggen - volgens Unifil-bronnen
omdat de Israëli's hadden laten
weten dat aan de lijken springstof
was bevestigd, die by aanraking
zou afgaan.
Pas op 29 december kwam dezelfde
Israëlische patrouille de lijken
weghalen. Daarbij zijn geen
waarschuwingsschoten gelost
volgens luitenant-kolonel Ofer -
zoals Unifil beweert. De Israeli's
besloten de lijken te begraven na
dat de dorpelingen in Zuid-
Libanon geweigerd hadden dat te
doen, aldus de Israëlische ver-
Twee volstrekt onverenigbare ver
halen. Volgens luitenant-kolonel
Ofer is er geen sprake van dat de
lijken werden opgestapeld, dat er
vloeistof overheen werd gegoten,
en dat het zaakje tot ontploffing
werd gebracht. Maar over één
ding zijn Unifil en de Israëli's het
eens: dat beide partijen precies
hebben kunnen zien wat er is ge
beurd.
Vraag dus aan minister De Geus
aan welke versie hij meer geloof
hecht. De minister probeert op de
vraag niet te antwoorden door
naar Unifil te verwijzen: hij
spreekt namens Nederland en
niet namens Unifil. Maar na enig
aandringen zegt hij geen reden te
hebben om aan te nemen dat de
Unifil-versie zoals de Nederland
se soldaten die hebben gerappor
teerd onjuist is. Dat zal hij ook
Begin duidelijk maken, als Begin
het onderwerp ter sprake breng-
De Nederlanders zijn erg zeker van
hun zaak. Er zijn te veel getuigen
van het gebeuren geweest om
plaats te laten voor twijfel. De be
velhebber van de landstrijd
krachten, generaal Roos, was zelf
in het gebied aanwezig en heeft
verslag uitgebracht aan minister
De Geus. Pas daarna is tot publi-
katie overgegaan, zo zegt De
Geus. Maar, De Geus zal zelf de
zaak bij Begin niet ter sprake
brengen. Wel nog andere zaken?
„Alleen de vrienschappelijke be
trekkingen tussen Nederland en
Israël".
BRUSSEL - Frans Andriessen,
het Nederlandse lid in de
nieuwe Europese Commissie,
wil veel werk maken van de
betrekkingen met het Euro
pese Parlement. In de com-
missie-Thorn heeft hij deze
taak toebedeeld gekregen.
„Ik wil meer zijn dan alleen
maar verbindingsofficier",
zei Andriessen nadat de por
tefeuilleverdeling tussen de
veertien EG-bestuurders offi
cieel bekend was gemaak-
(Van onze correspondent Anton Koene)
WENEN - De Poolse vrije vakcentrale Solidariteit is op een andere tactiek overgegaan.
Woedend omdat de regering de meeste beloften, die vorig jaar september schriftelijk aan
de stakende arbeiders zijn gedaan, niet nakomt, heeft het hoofdbestuur van de vakcen
trale haar leden opdracht gegeven met ingang van heden een vijfdaagse werkweek van 40
uur aan te houden.
i bespreking met andere leden i
De toezegging om per 1 januari 1981
Solidariteit tijdens het openbare een vijfdaagse werkweek van 40
heeft de Poolse
(Van onze correspondent
Rudolph Bakker)
PARIJS - De inlijving door kolonel
Gaddafi van de zwart-Afrikaanse
republiek Tsjaad, ten zuiden van
Libië, heeft het Franse ministerie
van buitenlandse zaken - 48 uur
na deze zogenoemde Anschluss -
tot een ferme verklaring verleid.
Minister Francois Poncet zegt in
de verklaring dat de akkoorden
van Tripoli, die de inlijving van
Tsjaad bij Libië bekrachtigen,
geen rekening houden met de
rechten van het volk van Tsjaad.
Tegelijkertijd onthullen ze, aldus
de Franse minister van buiten
landse zaken, de ambities van ko
lonel Gaddafi die een bedreiging
betekenen voor de veiligheid van
Afrika.
Minister Poncet kwam gisteravond
in Ivoorkust aan, waar hii de laat
ste frase van zijn officiële verkla
ring nog in een interview uit
werkte, door te zeggen dat Frank
rijk aan de zijde van Tsjaad ge
schaard blijft om het land te hel
pen zijn rechten te verdedigen, en
dat Frankrijk tevens aan de zijde
van geheel Afrika staat om diens
veiligheid të ycfrdedigen.
In de ochtenduren gisteren had in
Parijs een spoedbijeenkomst van
de betrokken ministers op het
presidentiële paleis plaatsgevon
den, onder leiding van president
Giscard. Het is dus de Franse pre
sident die in feite hoogst persoon-
OVERGELOPEN - De chef-
tolk van de Russische delegatie
bij de Weense besprekingen over
troepenvermindering, Nikolai
Koroljoek (35), is in West-Duits-
land.
Volgens de Stuttgarter Zeitung is
de tolk al in de week vóór Kerst
mis uit Wenen naar Düsseldorf
gereisd. Hij zou vertrouwelijke
stukken hebben meegenomen.
De Westduitse geheime dienst
zou hem op een geheime plaats
hebben ondergebracht.
lijk de politiek ten opzichte van
zwart Afrika bepaalt.
Het aanzien van de president in de
ze rol is in de Tsjaad-affaire aan
geslagen door een reeks van on
verklaarbare aarzelingei», ver
keerde „timing" en ten slotte
door de bekendmaking van het
staatsoliebedrijf Elf Aquitaine,
dat men van kolonel Gaddafi het
recht had verkregen boringen te
verrichten op vijf verschillende
plaatsen in Libië. Onvermijdelijk
werd dit niet onbeduidende con
tract in verband gebracht met de
non-interventie jegens Gaddafi's
coup, zoals de inval nu in Parijs al
officieel wordt omschreven (zie
hierover verder op pagina 11).
(Van c
correspondent)
FRANKFURT - Een rechtbank in Frankfurt heeft gisteren vijf
vroegere journalisten van het boulevardblad Bild van het Sprin
ger-concern veroordeeld tot voorwaardelijke gevangenisstraffen
van drie tot acht maanden en geldboetes van 4000 tot 21.600 mark.
Dit vanwege het feit dat de veroordeelden in januari 1979 zich
door inbraak in een woning van een jongeman in de Frankfurtse
wijk Sachsenhausen probeerden bewijsmateriaal te verschaffen
voor hun sensatieverhaal „De vampier van Sachsenhausen".
In dit Bildzeitung-verhaal werd een scholier ervan beschuldigd
jonge meisjes met drugs te hebben verleid om bloed te laten
aftappen dat de jongeman dan als zijn zogenaamd levenselixer
opdronk. De door de journalisten als vampier van Sachsenhau
sen aan de kaak gestelde scholier kon echter in een proces zijn
volledige onschuld bewijzen, behalve het feit dat bij hem een
kleine hoeveelheid hasjies werd gevonden. De betreffende jour
nalisten besloten tot inbraak in de woning van de scholier toen
het hun door de politie ter beschikking gestelde informatiemate
riaal „onvoldoende" bleek. Ze wrikten de huisdeur uit het slot,
doorzochten de woning naar fotomateriaal voor hun wilde ver
haal en verdwenen met gevonden foto's.
regering in december ingetrok
ken. Eerder deze week zijn onder
handelingen gevoerd tussen ver
tegenwoordigers van regering en
vakcentrale, waarbij geen enkel
voor de vakcentrale aanvaard
baar compromis kon worden be
reikt.
De vakcentrale Solidariteit is bij de
gesprekken met de regering reso
luut op haar standpunt blijven
staan, omdat ze het gevoel heeft
dat de regering het grootste deel
van de overeenkomst van
Gdansk wil terugdraaien of niet
wil uitvoeren. In het hoofdkwar
tier van de vakcentrale in Gdansk
zegt men dat het pad tussen de
vakcentrale en de regering be
zaaid is met gebroken beloften.
De vakcentrale heeft nog steeds
geen eigen vakbondsblad en is
boos omdat de regering in gebre
ke blijft de censuur officieel te
verlichten.
Gezichtsverlies
Het laten vallen van de invoering
van de vijfdaagse werkweek, een
van de meest populaire onderde
len van de met de mijnwerkers in
Jastrzebie gesloten overeen
komst, zou voor de vakcentrale
gezichtsverlies hebben bete
kend. „Solidariteit" heeft het
dreigement van stakingen vanaf
het prille begin gebruikt om con
cessies af te dwingen, tot beide
partijen in november nader tot el
kaar kwamen toen het gevaar van
een Russische invasie reëel wa-
De vakcentrale schijnt nu besloten
te hebben voortaan eerst maatre
gelen te treffen en daarna te gaan
onderhandelen. De vijfdaagse,
40-urige, werkweek is een feit.
En ofschoon de vakcentrale be
reid is te onderhandelen zal dit
het uitgangspunt zijn en geen an
der.
Druk
Waar het allemaal op uitloopt is in
feite de nieuwe confrontatie tus
sen Solidariteit en de regering.
De Poolse regering staat onder
zware druk; niet opnieuw aan de
vakcentrale toegeven. Na de re
cente verklaringen van hoge ver
tegenwoordigers van de rooms-
katholieke kerk in Polen heeft de
vakcentrale blijkbaar het gevoel
sterker te staan dan ooit tevoren.
In het bijzonder nu leider Lech
Walesa, die nog nooit buiten Po
len is geweest en voor wie het tot
voor enkele maanden geleden on
denkbaar was dat hij ooit een pas
poort zou krygen, volgende week
woensdag naar Italië reist om met
Italiaanse vakbondsleiders te
spreken en met de paus te dinere-
Geen van beide partijen is intussen
vergeten dat de Poolse grenzen
nog steeds worden omringd door
Russische troepen, die binnen 24
uur tot de aanval kunnen over
gaan. Maar zoals tevoren, terwyl
de rest van de wereld bezorgd de
„op het scherp van de snede"-
politiek tussen regering en vak
centrale volgt, zijn het alleen de
Polen die ervan overtuigd blijven
dat het echte gevaar van een Rus
sische invasie minimaal is. Ze
weigeren zich te laten intimidere-
een „welkome en tijdroven
de" aanvulling op zijn werk
als commissaris voor het Eu
ropese concurrentiebeleid.
Ook met deze laatste taak
toonde Andriessen zich inge
nomen: „De vrije mededin
ging is één van de vier poten
van de Europese economi
sche samenwerking'.
Andriessen zei „geen goed
woord te hebben" voor het in
grijpen van de Britse premier
mevrouw Thatcher. Zij sprak
haar steun uit voor de Britse
EG-commissaris Tugendhat
(begroting) toen deze woens
dagavond in een conflict met
de Ierse EG-commissaris
O'Kennedy was verwikkeld.
Mevrouw Thatcher deed dat
in een telefoongesprek met
commissievoorzitter Thorn,
nadat deze al een keer had ge
weigerd haar te woord te
staan.
De steun van de „ijzeren lady"
mocht partijgenoot Tugend
hat echter niet baten. De Ierse
EG-commissaris O'Kennedy
krijgt toch, tegen de zin van
de Britten, een coördinerende
rol bij de voorbereiding van
de hervorming van de EG-be-
groting. Dit is de belangrijk
ste opgave waarvoor de Euro
pese Commissie het komend
half jaar is gesteld. O'Kenne
dy treedt op als officieel af
gevaardigde van commissie
voorzitter Thorn. Hoe de
coördinatie in de praktijk zal
worden opgezet, stond Thorn
noch Andriessen gisteren
duidelijk voor ogen.
Gevraagd of hij zich beschouwt
als bondgenoot van het Euro
pese Parlement, zei Andries
sen dat de Europese Commis
sie een eigen verantwoorde
lijkheid heeft. Hetzelfde geldt
voor parlement en Europese
ministerraad. „Maar het par
lement kan op mijn steun en
begrip rekenen in zijn funda
mentele streven de Europese
Gemeenschap verder te ont
wikkelen", aldus Andriesse-
Carrillo boos
op Catalaanse
partijgenoten
MADRID (Reuter) - De leider van
de Spaanse communistische par
tij, Santiago Carrillo, heeft giste
ren het besluit van de regionale
Catalaanse partij het eurocom-
munisme te verwerpen gevaar
lijk voor de party en de arbeiders
genoemd.
De stap betekent een nieuwe be
dreiging voor Carrillo, die kritiek
ondervindt van jongere leden op
zijn leiding. De Catalaanse afde
ling bezet zeven van de 23 com
munistische zetels in de Spaanse
Tweede Kamer, die 350 zetels telt.
(Van c
i Ginne-
PEKING - In Peking is 1981 begonnen met
sterke aanwijzingen dat Hua Guofeng op
het punt staat zijn partijvoorzitterschap
te verliezen. Daardoor zouden zijn oude
re plaatsvervanger Deng Xiaoping en
diens fractie vrijwel alleenheersers wor
den. Dit ondanks het feit dat zij hebben
moeten toegeven dat hun Nieuwe Eco
nomische Politiek van de laatste vier
jaar eerder een verslechtering dan een
verbetering van de toestand heeft ge
bracht.
Hua Guofeng moet worden gezien als een
compromisfiguur, voortgekomen uit de
hevige opvolgingsstrijd rond de dood
van premier Zhou Enlai en partijvoorzit
ter Mao Zedong in 1976. Aan de ene kant
stond daarbij de radicale linker vleugel
onder leiding van Mao's weduwe Jiang
Qing en haar zogenoemde Bende van
vier. die door middel van voortdurende
agitatie en propaganda een volledige so
ciale gelijkheid zei na te streven.
Aan de andere kant stond daarbij de gema
tigde rechter vleugel onder leiding van
Zhou's plaatsvervanger Deng Xiaoping
die met hulp van de partij- en overheids-
bureaucratie zei te streven naar een ver
snelde economische groei. Nadat de eer
ste groep het van de laatste had verloren,
werd een jaar geleden ook het centrum
uitgeschakeld.
Waarnemers voorspelden toen al dat Hua
1981 niet zou halen. Eerst werd zijn par
tijvoorzitterschap uitgehold, doordat de
post van secretaris-generaal weer werd
ingesteld, en daarop Hu Yaobang werd
benoemd - een vertrouweling van Deng.
Daarna moest hij zijn premierschap
overdragen aan Zhao Ziyang - een ande
re vertrouweling van Deng. Ten slotte
wordt zijn partijvoorzitterschap dan nu
helemaal overgenomen door Hu. In feite
is het echter Deng die aan de touwtjes
trekt. Er zijn zelfs aanwijzingen dat hij
probeert ook nog de stokoude parle
mentsvoorzitter en waarnemend presi
dent Ye Jianying uit te schakelen: de
enige topfiguur van betekenis die nog
durft waarschuwen dat men bezig is het
kind met het badwater weg te gooien.
Daarna zou overigens een zuivering op het
middenniveau in het leger kunnen
plaatsvinden, waar sommigen ook nog
steeds volhouden dat Mao met massabe
wegingen als de Grote Sprong Voor
waarts en de Culturele Revolutie niet al
leen vele ontsporingen heeft gebracht
maar ook enkele vernieuwingen. En dat
de volledige verwerping daarvan in het
huidige beleid tot aanzienlijke ontwrich
tingen heeft geleid. Om zijn politieke ba
sis te versterken heeft het huidige regi
me bijvoorbeeld ingrijpende loonsver
hogingen doorgevoerd, niet zozeer ten
gunste van de laagste, maar vooral ten
gunste van de hoogste inkomens. De in
flatie die vroeger vrijwel nihil was is
daarmee in korte tijd gestegen: officieel
tot bijna 6 procent, officieus tot bijna het
drievoudige. Men heeft eenvoudig op
grote schaal geld bijgedrukt, zonder dat
daar iets tegenover stond. Het tekort op
het overheidsbudget dat vroeger uiterst
gering was, steeg in 1979 tot 17 miljard
yuan. In 1980 had men dit willen halve
ren, maar het is nu al duidelijk dat dit is
mislukt (een yuan is ongeveer 1,30).
Men heeft willen "moderniseren" door
eenvoudig in het wildeweg technologie
te bestellen in het buitenland. De schuld
is daardoor in korte tijd omhoog gescho
ten van niets tot ruim 5 milja-d yuan -
waardoor vele westerse banken al terug
houdend beginnen te worden. De laatste
maanden heeft men aan de lopende
band slecht geplande prestigeprojecten
moeten opschorten of afzeggen (en dit is
duidelijk een van de achtergronden van
Nederlands plotselinge belangstelling
voor Taiwan).
Aanvankelijk had men gehoopt de toege
nomen import te kunnen betalen met
een groeiende export van grondstoffen
en energie: maar zowel de kolen- als de
oliewinning stagneren nu al drie opeen
volgende jaren. Hetzelfde geldt voor de
staalproduktie: altyd gezien als de maat
by uitstek van de binnenlandse opbouw.
Ook de landbouwopbrengsten laten zeer
te wensen over.
De fractie van Deng Xiaoping heeft de
moeilijkheden nu toegegeven, en een
bijstelling beloofd. Er is echter alle aan
leiding om hierin slechts een tactische
manoeuvre te zien. die haar strategisch
programma onaangetast laat. Zy houdt
namelyk nog steeds vol dat alles het ge
volg is van het optreden van Mao's we
duwe Jiang Qing en haar Bende van
Vier, ondanks het feit dat deze nu al by-
na vier en een half jaar achter de tralies
zitten en nu na een showproces de dood
straf riskeren.
In de provincie worden op dit moment
aanklachten voorbereid tegen duizen
den van hun handlangers, en echte op
positie blijft even onmogelijk als voor
heen. Het ziet er dus naar uit dat men
weer van het ene uiterste in het andere
vervalt - net zoals dat al eerder is ge
beurd.
