YS: geen haast met "Salt-2
'n Hobby-bril...
BRIL 58
Staking van uur in
Poolse bedrijven
Journalist YS
al week vermist
El Salvador
in
Haakmat buiten spel
gezet in Suriname
Gastarbeider
mikpunt in Franse
verkiezings-strijd
WOENSDAG 7 JANUARI 1981
BUITENLAND
PAGINA Q
WARSCHAU (AP. Reuter) - Een
Poolse regeringsdelegatie is gis
teren in de stad Ustrzyki aange
komen om daar met leden van de
onafhankelijke vakbond te over
leggen. Deze vakbondsleden
hielden gisteren een waarschu
wingsstaking van een uur om
steun te betuigen aan 60 tot 70
boeren en arbeiders die in Ustrzy
ki al ruim een week het ge
meentehuis bezetten.
De stakingen vonden plaats bij ze
ventien fabrieken in Ustrzyki,
Przemysl en Lubaczow, drie ste
den die in Zuidoost-Polen dicht
bij de Russische grens liggen.
De boeren eisen dat de autoriteiten
in Warschau een onderzoek in
stellen naar misdragingen van
plaatselijke functionarissen. Vol
gens een woordvoerder van de
vakbond "Solidariteit" was de
belangrijkste grief de "plaatselij
ke onderdrukking van vakbonds
leden".
Regering gaat praten met arbeiders
De werkonderbreking is de eerste
belangrijke protestactie in Polen
in het nieuwe jaar. Het bestuur
van "Solidariteit" had een oproep
gedaan geen stakingen tot vijf
tien januari te organiseren om de
regering de tijd te geven de over
eenkomst volledig uit te voeren
die in de zomer van 1980 een ein
de aan de stakingen maakte.
Een woordvoerder in Gdansk ver
klaarde echter dat het bestuur
van "Solidariteit" de acties in de
zeventien fabrieken ten volle on
dersteunde.
Op 30 december besloten de leiders
van de nog niet erkende vakbond
van Poolse particuliere boeren
dat zij geen druk meer op de rege
ring zouden uitoefenen, zolang
het hooggerechtshof de beroep-
zaak over de registratie van hun
vakbond in behandeling heeft.
registratie en ondervond daarom
geen tegenstand van de leiders
van de nog niet erkende boeren-
vakbond.
Staking
In het district Zielona Gora in het
westen van Polen hebben arbei
ders een staking vastgesteld voor
22 januari tenzij de regering een
afvaardiging stuurt om hun eisen
te bespreken. Een van die eisen is
het aftreden van de minister voor
vakbonden, Stanislaw Ciosek.
Tijdens een persconferentie giste
ren in Warschau beschuldigde
een delegatie van "Solidariteit"
de minister hem van corruptie en
incompetentie toen hij leider van
de communistische partij in het
gebied was.
Volgens de delegatie heeft Ciosek
staatsgelden gebruikt om luxe
projecten te realiseren voor hoge
functionarissen en is hij niet ge
schikt voor zijn huidige functie.
De leider van "Solidariteit", Lech
Walesa, zal in februari een bezoek
brengen aan West-Berlijn op uit
nodiging van de plaatselijke
krant "Der Abend". Dit is giste
ren door deze krant bekendge
maakt.
Volgens "Der Abend" zou Walesa
ook van plan zijn andere steden
in het westen te bezoeken. Van 14
tot 18 januari gaat Walesa naar
Italië.
NIEUWE MINISTER: EERST ORDE OP
ZAKEN, DAN PRATEN MET RUSSEN
WASHINTON (UPI/AP) - De nieuwe Amerikaanse rege
ring onder leiding van Ronald Reagan zal geen haast ma
ken om de SALT-onderhandelingen met de Sowjet-Unie
voort te zetten.
Caspar Weinberger, die minister
van defensie in die regering
wordt, zei gisteren dat er zeker
zes maanden voorbij zullen gaan
voordat er weer kan worden on
derhandeld. "Wij hebben die tijd
nodig om orde op zaken te stel
len", zei Weinberger.
Vergroting van de militaire kracht
Nixon weigert
bandjes over
Haig te geven
WASHINGTON (AFP) - De voor
malige Amerikaanse president
Richard Nixon heeft zich giste
ren ertegen verzet dat alle band
jes en andere documenten over
de Watergate-affaire en de oorlog
in Vietnam ter beschikking wor
den gesteld van een groep demo
cratische senatoren voor een on
derzoek naar het verleden yan ge
neraal Alexander Haig. Haig
wordt minister van buitenlandse
zaken en was een sleutelfiguur in
Nixons kabinet.
De weigering van Nixon is door zijn
advocaat Herbert Miller overge
bracht aan het nationale archief.
Volgens Miller is speciale toe
stemming vereist voordat docu
menten met betrekking tot het
"uitvoerende privilege" (de rege
ring) aan derden worden vrijge
geven.
Een aantal democratische leden
van de commissie voor buiten
landse zaken heeft toegang tot al
le documenten van het Witte
Huis gevraagd uit de tijd van de
presidenten Nixon en Ford waar
bij Haig betrokken is geweest. Zij
willen hiermee hun verzet kracht
bijzetten tegen de benoeming
van Haig tot minister van buiten
landse zaken door de komende
president Reagan.
en een "strategisch evenwicht"
met de Sowjet-Unie is het tweele
dig doel van de nieuwe regering,
aldus Weinberger. Hij is voor een
marine van 600 schepen, bijna het
dubbele van nu.
Bij onderhandelingen met de Rus
sen moet volgens Weinberger een
voor Amerika veel beter resultaat
worden verkregen dan bij het
verdere SALT-2-verdrag, dat in
de ijskast is gezet na de Russische
inval in Afghanistan.
.Weinberger zei ook dat hij zal aan
dringen op terugtrekking van de
Russische troepen uit Afghanis
tan als voorwaarde voor nieuwe
onderhandelingen over een SAL-
T-2-verdrag.
Volgens Weinberger is de Russi
sche terugtrekking echter geen
noodzakelijke voorwaarde, als er
op enigerlei andere wijze een ver
gelijk over Afghanistan kan wor
den getroffen.
Ronald Reagan heeft verklaard te
genstander te zijn van het SALT-
2-verdiag inzake beperking van
de nucleaire bewapening omdat
het de Russen zou begunstigen.
Weinberger daarentegen zei wel
degelijk een basis te zien voor on
dertekening van het Salt-2-
verdag.
Waarschuwing
De Amerikaanse oud-minister van
buitenlandse zaken Kissinger is
er sterk voor dat zijn regering
"militaire faciliteiten" in het Mid
den-Oosten verwerft gis een
waarschuwing aan de Sowjet-
Unie om niet verder door te drin
gen in dat deel van de wereld.
De aanwezigheid van Amerikaanse
vliegtuigen, schepen en gespecia
liseerde grondtroepen zou de
Sowjet-Unie moeten tonen dat
"Het aanvallen van belangrijke
landen geen zaak is waar de V.S.
zich niets van zouden aantrek
ken."
Kissinger zei dit gisteren op een
persconferentie in Jeruzalem al
vorens door te vliegen naar Saoe-
di-Arabië.
(Van onze correspondent))
PARAMARIBODEN rfAAG - De
Surinaamse regering en de leger
leiding hebben gisteren besloten
de vice-premier van Suriname,
mr. drs. Aiidré Haakmat, met on
middellijke ingang uit al zijn
functies te zetten. Haakmat, die
behalve vice-premier ook de mi
nister was van buitenlandse za
ken, justitie en politie, gold tot
dusver- samen met premier Chin
a Sen en legercommandant Bou-
terse - als een van de machtigste
figuren in de Surinaamse polilie-
k.
Haakmat is aan de dijk gezet nadat
hij in een radio-interview felle
kritiek had laten horen op een
aantal collega-ministers. Hij zal
zich niet tegen zijn gedwongen
ontslag verzetten.
In het bewuste vraaggesprek - dat
afgelopen zondag is uitgezonden
door de Surinaamse staatsradio -
liet Haakmat weinig heel van het
Urey (winnaar
Nobelprijs)
overleden
LA JOLLA (Californië) (UPI) - Dr.
Harold Urey, chemicus en Nobel
prijswinnaar, is op 86-jarige leef
tijd in zijn woning in La Jolla in
Californië overleden.
Urey ontdekte in 1931 het zware
water (Deuterium) en kreeg drie
jaar daarna de Nobelprijs voor
deze ontdekking, die de weg vrij
maakte voor de ontwikkeling van
de waterstofbom en het gebruik
van atoomenergie voor vreedza
me doeleinden.
Een radiostation van de opstandelingen in El Salvador begon gisteren in de clandestiniteit haar uitzendingen,
ergens in El Salvador.
Chapman:
"Ik ben
onschuldig"
NEW YORK (AP) - Mark David
Chapman (25) die is beschul
digd van de moord op de vroe
gere Beatle John Lennon,
heeft gisteren voor de rechter
verklaard onschuldig te zijn.
De advocaat van Chapman
heeft gezegd in zijn pleidooi
te zullen aanvoeren dat zijn
cliënt geestelijk gestoord is.
De verdachte is gisteren kort
verschenen voor rechter Her-
bert Altman van het opperste
gerechtshof van Manhattan.
De rechter heeft twee psy
chiaters aangewezen om
Chapman te onderzoeken.
kabinet, dat hij „een samenraap
sel van personen" noemde. Er
zijn, volgens Haakmat, „bepaalde
elementen in de regering, die de
staatsgreep van 25 februari 1980
niet hebben begrepen".
Minister Haakmat betoogde dat
juist de zwakken in de Surinaam
se samenleving tot dusver niet
hebben geprofiteerd van de om
wenteling, die „een sociale revo
lutie" had moeten worden. Haak-
mats mede-ministers vinden
evenwel dat hij met zijn uitlatin
gen het „revolutionair proces
heeft geschaad."
In het officiële communiqué van de
Nationale Voorlichtingsdienst
wordt verder als reden voor het
ontslag van Haakmat genoemd
het schenden van de geheimhou
ding rond het politie-onderzoek
naar de heroinebende. Haakmat
zou daardoor volgens het com
muniqué het onderzoek in ernsti
ge mate hebben geschaad. Haak
mat heeft er in toegestemd zich
voor verder onderzoek voorlopig
ter beschikking van de justitie te
houden. Ook zal worden nage
gaan of de gewezen minister el
ders kan worden ingezet.
Haakmat heeft betrekkelijk kort
deel uitgemaakt van de regering-
Chin a Sen. Hij kwam, op uitnodi
ging van zijn studievriend Chin a
Sen. naar Paramaribo na de „aan
vullende staatsgreep" van 23 au
gustus vorig jaar. waarbij presi
dent Ferrier werd afgezet en de
militaire linkervleugel, verdacht
van een contra-coup. onschade
lijk werd gemaakt. And'rè Haak
mat was voordien onderwijs-
inspecteur in Amsterdam.
Vooral als minister van buitenland
se zaken profileerde Haakmat
zich door zich in toenemende ma
te af te zetten tegen Nederland.
Zo stuurde hij eind vorig jaar een
Nederlandse delegatie - die on-
André Haakmat. ex-inee-
premier, minister van buitenlandse
zaken, justitie en politie van Suri
name.
der meer kwam praten over be
perking van de Surinaamse emi
gratie naar Nederland - naar huis,
omdat de Haagse ambtenaren
zijns inziens te weinig mandaat
hadden. Haakmat was voorstan
der van verdere oriëntatie van
Suriname op het Caribisch ge
bied en op Zuid-Amerika
Tot dusver is onduidelijk wie Haak
mat gaat opvolgen. Wel werd
dinsdag bekend dat het Suri
naamse kabinet met twee minis
ters wordt uitgebreid. Het gaat
om A. E. Telting. die de porte
feuille van financiën gaat behe
ren, en om ir. I. E. Fong Poen, die
minister van economische zaken
wordt.
SAN SALVADOR (UPI) - Een
Amerikaanse free-lance journa
list wordt sinds een week vermist
in El Salvador. De Amerikaanse
ambassade in San Salvador toon
de zich gisteren "zeer bezorgd"
Hij is mogelijk het slachtoffer ge
worden van het politieke geweld
in het Middenamerikaanse land.
De vermiste journalist, de 26-jarige
John Sullivan, schreef zich op 28
december in in het Sheraton ho
tel in de hoofdstad en "is sinds
die tijd niet meer gezien" aldus
een woordvoerder van de Ameri
kaanse ambassade. Zaterdag
werden in het hotel twee andere
Amerikanen doodgeschoten. In
de afgelopen tijd zijn zeven Ame
rikanen het slachtoffer geworden
van het politieke geweld in El
Salvador.
Het aantal mensen dat uit El Salva
dor naar Nicaragua is gevlucht
bedraagt al zo n 5000. en blijft toe
nemen. Dit heeft de vertegen
woordiger van het hoge commis
sariaat voor de vluchtelingen van
de Verenigde Naties in Managua,
(de hoofdstad van Nicaragua), pa
ter Gabriël Rodriguez, verklaard.
Volgens een andere functionaris
van het commissariaat komen
binnenkort nog eens duizenden
vluchtelingen naar Nicaragua.
Verschillende vluchtelingen heb
ben tegenover journalisten ver
klaard dat "een vreedzame oplos
sing onmogelijk iijkt in El Salva
dor".
De regerende Junta van El Salva
dor heeft gisteren de bijna een
jaar geleden van kracht verklaar
de staat van beleg met dertig da
gen verlengd, zo is officieel in San
Salvador bekendgemaakt.
De maatregel werd gemotiveerd
met de verklaring dat "de oorza
ken, die het motief vormden voor
het opschorten van de burgerlij
ke rechten nog steeds aanwezig
zijn".
Onder de staat van beleg, die op 6
maart vorig jaar werd uitgeroe
pen, zijn de vrijheid van menings
uiting, van vergadering, vrije ver
plaatsing en onschendbaarheid
van de particuliere woning bui
ten werking gesteld. De maatre
gel werd het afgelopen jaar steeds
met een maand verlengd.
Dinsdag zijn de lichamen van twee
vermoorde Amerikaanse vak
bondsfunctionarissen naar het
vliegveld van San Salvador ge
bracht om vandaar naar de Ver
enigde Staten vervoerd te wor
den.
(Van onze correspondent Rudolph Bakker)
PARIJS - De gastarbeiders in Frankrijk krijgen het tijdens de
campagne voor de presidentsverkiezingen hard te verduren. Tot
dat in mei de strijd om het hoogste ambt achter de rug zal zijn
staan de ruim 4 miljoen Algerijnen, Turken. Marokkanen. Portu
gezen. Spanjaarden en kleinere groepen van overzee midden in
het schootsveld van de politici. Het zijn vooral de communisten
en ook de socialisten die hebben laten weten dat er gastarbeiders
weg moeten. Daarbij hebben de communisten zich danig verga
loppeerd dank zij te veel ijver van de burgemeester van Vitry.
Want het was op kerstavond dat het startschot werd gelost voor
de communistische jacht op de kleurlingen in Frankrijk.
Vitry is niet meer dan een voorstad van Parijs en een van de minst
bedeelden. De inwoners kozen dan ook een communist tot bur
gemeester in de persoon van de overijverige Paul Mercisca. Op
het grondgebied van Vitry bevindt zich een wrak wooncomplex,
eigendom van een vereniging van werkgevers, die er arbeiders in
onder brengt. Om deze groep woningen weer in orde te brengen
waren er reparatiekosten, anderhalf miljoen gulden, betaald. De
laatste bewoners vóór de renovatie waren Algerijnse. Marok
kaanse en Portugese mannen geweest, die er tenslotte door de
oproerpolitie uit waren gezet. Het trieste complex had sinds
maart leeggestaan.
Niet ver van het communistische Vitry ligt een andere voorstad en
dat is het door een aanhanger van president Giscard bestuurde
Saint-Maur. In Saint-Maur bestaat niet minder dan 11.5 procent
van de bevolking uit gastarbeiders, in Vitrv is dat 13.8 procent.
Hier zowel als elders vormen gastarbeiders het grootste pro
bleem als ze hun vrouw en kinderen in het vaderland hebben
achtergelaten. Ze vormen kernen van mannen, die op geen enke
le manier in de samenleving zijn in te voegen. Op het totaal aan
gastarbeiders leven er in Frankrijk op deze manier 600.000 man
nen alleen. Hiervan bevindt zich weer een derde in de buurt van
Parijs.
De strijd in Vitry vond zijn oorsprong in het lot van 300 gastarbei
ders uit het Afrikaanse Mali. Hun onderkomen in Saint-Maur
stond op het punt van instorten. In Vitry waren de behuizingen
voor een aanzienlijk bedrag opnieuw in staat van bewoonbaar
heid gebracht. Niets lag meer voor de hand dan een verhuizing
van de Malinezen naar Vitry.
Toen dat bekend werd greep burgemeester Mercisca in. nog met de
slogan in het achterhoofd die zijn communistische partijchef
Georges Marchais op 15 november tijdens een massabijeen
komst op het oude vliegveld Bourget had gelanceerd. „Ja" - had
Marchais uitgeroepen - „Wij eisen het stopzetten van de immi
gratie". En hij had er nog aan toegevoegd: „Racisten zijn zij die er
voor werken dat er steeds meer getto's van gastarbeiders komen
in de arbeiderswijken".
Als tenslotte op 24 december de 300 Malinezen per ous uit het
belendende Saint-Maur in de opgeknapte behuizingen van Vitry
arriveren is burgemeester Mercisca van deze operatie niet van
tevoren op de hoogte gesteld. Hij wordt razend, stelt zich aan het
hoofd van een snel groeiende knokploeg van stadgenoten, snelt
naar de gastarbeidersbehuizing en maakt er amok. De concierge
wordt overmeesterd en de bende pakt hem de sleutels af. Duide
lijk technisch onderlegde leden van het overvalcommando snij
den het licht, het gas en het water af. Telefoonkabels worden uit
de muren gerukt. Een bulldozer deponeertkeurig een aarden wal
voor de voordeuren. De Malinezen maken dat ze wegkomen. En
daar ging het om.
Wat burgemeester Mercisca met deze daad van onoedachtzaam-
heid ontketende valt met geen pen te beschrijven. Terwijl het
communistische partijblad „rHumanité" de overval voor zijn
lezers verborgen hield, barstten alle andere Franselkranten uit
hun voegen van woede. Mercisqa deed even een zwakke poging
te ontkennen dat hij erbij was geweest, maar niemand ging daar
serieus op in. Tijdens een speciale dienst in een Parijse moskee
hoorden 6000 mohammedaanse gastarbeiders de striemende
woorden van de moefti aan, die de burgervader van Vitry in niet
mis te verstane termen wees op de dwalingen zijns weegs.
Wat Mercisca wel heeft bereikt is duidelijk: de kogel is door de kerk
en het thema van de gastarbeiders zal uit de prcsidentsverkiezin
gen niet meer weg te denken zijn. De ene partij zal de andere
overbieden in verklaringen waarin het vertrek van de gastarbei
ders wordt geëist. Niet alleen de communisten en de socialisten,
maar ook de regeringspartijen hebben herhaaldelijk duidelijk
gemaakt dat ze van de gastarbeiders af willen. De gastarbeiders
die naar hun land terug willen is - net als in de Bondsrepubliek -
een gouden handdruk beloofd. Omdat de economische omstan
digheden in het moederland meestal nog slechter zijn dan in
Frankrijk, weigeren de meeste gastarbeiders echter op een derge
lijke transactie in te gaan.
In de al te vereenvoudigde termen van een verkiezingsstrijd zal het
thema van het racisme worden bespeeld op min of meer verwer
pelijke manier. De nadruk zal er op worden gelegd dat de gastar
beiders niet willen opgaan in de Franse samenleving en sterker
nog: men zal het openlijk of besmuikt doen voorkomen alsof de
gastarbeiders alleen verantwoordelijk zijn voor alle inbraken,
moorden, verkrachtingen en brandstichtingen in het land. Men
zal vergeten te vertellen dat de gebruikers van een instelling als
de Parijse metro kniediep door het vuil zouden baggeren als er
geen gastarbeiders waren om het werk te doen waarvoor de Fran
sen zich te deftig vinden; dat één op de vijf huizencomplexen
door gastarbeiders wordt gebouwd, evenals één op de vier auto's
die in het land van de lopende band komen door hen in elkaar zijn
gezet, om nog niet te spreken van het vuile werk bij de aanleg van
de autoroutes.
Volgens opinie-onderzoeken gelooft nauwelijks de helft van de
Fransen dat de gastarbeiders nuttig werk verzetten. Geen politie
ke partij zal zich dan ook de luxe kunnen permitteren om het in
de komende verkiezingsstrijd voor hen op te nemen.
(ADVERTENTIE)
Dönitz begraven in Hamburg
HAMBURG (UPI) - Ongeveer 500 mensen waaronder talrijke oud-nazi's
hebben in Aumühle bij Hamburg groot-admiraal Karl Dönitz naar zijn
laatste rustplaats gebracht. Dönitz is de avond voor kerst op 89-jarige
leeftijd overleden. Vlak voordat Hitier zelfmoord pleegde benoemde
deze Dönitz lot zijn opvolger.
Rudolf Hess. destijds de plaatsvervanger van Hitier. stuurde vanuit de
Spandau-gevangenis in Berlijn, waar hij een levenslange gevangenis
straf uitzit, een krans. Ook leden van de voormalige Waffen-SS bewezen
Dönitz de laatste eer door een krans te sturen.
Ongeveer 500 mensen, van wie sommigen het ijzeren kruis of andere
Duitse militaire onderscheidingen droegen, woonden de begrafenis van
Dönitz bij. Oud-marine officieren, die onder Dönitz hadden gediend,
vormden een erewacht.
Net zoals iedereën zijn
of haar hobby heeft,
heeft iedereen zo z'n
eigen idee over bril
of kontaktlenzen.
Bril 58 komt aan
ieders eisen en
wensen tegemoet
en... betaalbaar!
'n kwestie
van bekijken.
^Haarlemmerstraat 58, Leiden, telefoon 071-140148.1
Egypte weert
Israëlische
journalisten
JERUZALEM (Reuter. AFP) -
Egypte heeft alle journalisten vp.i
de Engels-talige Israëlische krant
de "Jerusalem Post" de toegang
tot het land ontzegd. Dit naar aan
leiding van een artikel over een
machtsstrijd binnen het Egypti
sche kabinet. Volgens de officiële
Egyptische verklaring heeft de
krant verkeerde informatie ver
strekt over de politieke toestand
in Egypte, vooral wat betreft de
positie van vice-president Hosni
Moubarak.
De leiding van de "Jerusalem Post"
liet gisteren weten verrast te zijn
over de Egyptische maatregel De
schrijver van het artikel blijft
overigens bij zijn beweringen.
REGERINGSCRISIS - Premier
Begin van Israel heeft dinsdag de
Israëlische minister van finan
ciën, Horowitz, ovterrud zijn ont
slag nog aan te houden tot na het
kabinetsberaad van aanstaande
zondag. Hierdoor heeft de rege
ring meer tijd gekregen te probe
ren het geschil over de salarisei
sen van de onderwijzers op te los-
