"Ook recht op recreatie
EG staat voor ingrijpende
beslissingen
Verenigde Naties roepen 1981 uit tot het ft0port&9^
internationaal jaar van gehandicapten l
zijn Hewlett-Packard dealer.
WOENSDAG 7 JANUARI 1981
VARIA
PAGINA 17
Dat volwaardig meedraaien in
de samenleving betekent
volgens de heer Van Beek
ook dat de gehandicapte
moet kunnen recreëren. Hèt
probleem voor lichamelijk
gehandicapten met en bij re
creatievoorzieningen is in
twee sleutelwoorden te van
gen: bereikbaarheid en toe
gankelijkheid. „Steeds weer
is er de confrontatie van de
gehandicapte met de ontoe
gankelijkheid van kampeer
terreinen, toeristenbureaus,
musea, historische gebou
wen, vermaakcentra en eet-
gelegenheden. De partner
van de gehandicapte bezoekt
een museum, terwijl de rol
stoeler buiten blijft wach
ten. Straks hoort hij wel, wat
voor moois binnen allemaal
„Wij vragen aan beleidsmakers,
managers en beheerders niet
het Muiderslot zo te verknip
pen, dat het in zijn geheel
door een rolstoeler is te be
zichtigen.
Wel vragen wij er
aandacht aan te schenken, dat
een belangrijk maatschappe
lijk terrein, ook voor gehandi
capten. geen terrein wordt
met bij de ingang het bordje
'Verboden Toegang'. Als men
voor dit soort zaken geen fi
nanciële middelen ter be
schikking kan of wil stellen of
zijn medewerking daaraan
niet wenst te verlenen, dan
wordt het tijd, dat er fondsen
worden gesticht waaruit het
monument 'De Wachtende
Rolstoeler' kan worden gefi
nancierd", aldus de heer Van
Beek.
Rijksbeleid
Bij het ministerie van cultuur
recreatie en maatschappelijk
werk zal de heer Van Beek
een gewillig oor vinden.
Staatssecretaris G. C. Wallis
de Vries zegt namelijk: „Ons
beleid is erop gericht de ge
handicapten in staat te stellen
zo veel mogelijk hun eigen
plaats in de samenleving in te
nemen. Met andere woorden:
op het tot stand brengen van
een zo goed mogelijke inte
gratie in onze samenleving en
in het maatschappelijk ver
keer.
Dat vereist vooral be
trokkenheid van niet-
gehandicapten. Dat geldt ook
voor het recreatiebeleid, zo
dat ook op dit gebied een nog
beter meedoen var. de gehan
dicapte medeburgers kan
worden gerealiseerd. Er zijn
uiteraard ook beleidsaspec
ten. die meer specifiek sa
menhangen met de handi
caps zelf. Diverse ministeries
hebben daarmee elk op hun
eigen terrein te maken. Om
die verschillende beleidsas
pecten op elkaar af te stem
men is de 'interdepartemen
tale stuurgroep gehandicap
tenbeleid' opgericht".
Deze stuurgroep heeft een coör
dinerende taak tussen de ver
schillende ministeries, die di
rect bij de zorg voor gehandi
capten zijn betrokken. Een
commissie uit deze stuur
groep heeft tot taak de coördi
natie van problemen op het
gebied van de toegankelijk
heid en het stimuleren om op
lossingen daarvoor te treffen.
Eén van de projecten van het
werkplan van deze commis
sie heeft betrekking op re
creatieve voorzieningen. Het
ligt in de bedoeling om een
inventarisatie te maken van
de maatregelen, die nodig zijn
om de toegankelijkheid van
recreatieve voorzieningen
voor met name lichamelijk
gehandicapten op een aan
vaardbaar niveau te brengen.
Deze inventarisatie moet bo
vendien boven water brengen
waar vooral tekorten aanwe
zig zijn ten aanzien van de toe
gankelijkheid van recreatieve
voorzieningen.
Drempels
De voorzitter van de Koninklij
ke Nederlandse Toeristen
bond ANWB, ir. F. H. van der
Linde van Sprankhuizen,
constateert dat er vaak ge
dachteloos aan voorbij wordt
gegaan, dat het aantal Neder
landers van vijf jaar en ouder
met de een of andere lichame
lijke handicap 1,2 miljoen be
draagt. Dat is ongeveer negen
procent van deze leeftijds
groep. „Dit grote aantal min
der validen moet indruk op
ons allen maken en ons tot na
denken stemmen. Want, dat
iemand gehandicapt is, be
hoeft uiteraard niet te beteke
nen dat hij niet kan deelne
men aan het gewone maat
schappelijke leven en aan ac
tiviteiten als recreëren, met
vakantie gaan en reizen. De
vooruitgang van de medische
kennis en de voortgang van
de techniek dragen ertoe bij,,
dat in veel gevallen de belem
meringen van fysieke tekort
komingen voor een belang
rijk deel kunnen worden op
geheven. Een zeer groot deel
van de gehandicapten wil
zelfstandig en geintegreerd in
de maatschappij kunnen
functioneren en wil net als
zijn buurman met vakantie
gaan. Daartoe moeten echter
de accommodaties toeganke
lijk en doorgankelijk zijn. Het
kunnen leven zonder drem
pels geldt in het bijzonder
voor de rolstoelgebruikers'
Volgens de ANWB-voorzitter
moet alles worden gedaan om
bereikbaarheid en deelne
ming op een hoger niveau te
brengen. ,.De ANWB wil dat
er een subsidieregeling komt
voor aanpassingen van toeris
tische accommodaties, zoals
hotels, pensions, maar ook
vakantiebungalows, stacara
vans, kampeerterreinen en
dergelijke. Er kan niet wor
den ontkend, dat er al het een
en ander is gebeurd. Maar er
moet nog veel meer gebeuren,
voordat Nederland een land
zonder drempel is".
Prioriteiten
Drs. H. A. J. M. Steenaert, lan
delijk secretaris van de Stich
ting Centraal Oveileg Provin
ciale Revalidatie Stichtingen,
heeft een vrij simpele oplos
sing voor de verbetering van
de toegankelijkheid van
openbare gebouwen. „Bij de
ingebruikneming van een
nieuw openbaar gebouw mag
èèn procent van de bouwsom
worden besteed aan het tegen
de muur kwakken van een
kunstwerk. Sorry hoor, maar
ik kan er in dit verband geen
ander woord voor vinden. Be
kend is echter dat 0,8 procent
van de bouwsom nodig is om
zo'n gebouw toegankelijk te
maken voor gehandicapten.
Het is maar waar je de priori
teiten legt".
Drs. Steenaert heeft nogal wat
aanmerkingen op het finan
ciële beleid van de overheid,
waar het gaat om een tege
moetkoming jegens de ge
handicapten. „Jaarlijks wor
den in ons land uit de openba
re middelen miljoenen gul
dens uitgegeven aan de aan
leg. het beheer en het onder
houd van recreatieve voorzie
ningen in de openlucht. Het
merendeel van deze voorzie
ningen is bestemd voor open
baar gebruik. In de praktijk
wordt echter dikwijls verge
ten dat dit gebruik-door-
iedereen wordt doorkruist
doordat de vormgeving be
paalde groepen potentiële ge
bruikers van deze voorzienin
gen bij voorbaat uitsluit. Met
name de gehandicapten zijn
hiervan de dupe. Het verge
ten van aanpassingen voor ge
handicapten is niet een kwes
tie van niet-weten. maar de
vrees voor financiële conse
quenties en de vrees dat ge
handicapten de komst en het
verblijf van met-
gehandicapten zouden kun
nen beinvloeden".
DEN HAAG - De Verenigde Naties hebben 1981 uit
geroepen tot internationaal jaar van de gehandicap
ten. De mensen, die mede-verantwoordelijk zijn
voor het welzijn van de gehandicapte hebben zich
naar aanleiding daarvan tot opdracht gesteld in 1981
een groot deel van de letterlijke en figuurlijke drem
pels weg te nemen, die (nog) verhinderen dat gehan
dicapten 'full-time' kunnen deelnemen aan de sa
menleving.
Zij hebben de hulp ingeroepen van alle mensen, die
een steentje kunnen bijdragen aan de vervulling
van die opdacht.
Voorzitter A. M. van Beek van de Nederlandse Ge
handicapten Raad (zelf en van de 42.000 rolstoelers
in ons land) zegt het zo: „Wij willen volledig kunnen
meedraaien met de ander. Daarom vragen wij alleen
maar de medewerking voor wat technische ingreep-
jes, die dat voor ons mogelijk maken"
De heer Van Beek heeft als grootste wens dat de ge
handicapte uit de exclusiviteit wordt gehaald en dat
hij wordt behandeld op basis van gelijkberechtging.
.Het hangt ons gruwelijk de keel uit dat we altijd om
hulp moeten vragen, omdat men is vergeten bij de
bouw van openbare gebouwen ook aan ons te den
ken. Het meest frappante voorbeeld vind ik dat bij
veel openbare gebouwen wel een parkeerplaats
voor invaliden is aangelegd, maar datje het gebouw
zelf op geen enkele manier kunt binnenkomen. Als
een gehandicapte ergens wil komen, komt hij er
ook. Er is uiteraard een aantal belemmeringen, dat
niet kan worden weggewerkt. In die gevallen vraagt
de gehandicapte wel om hulp. Sommige dingen be
hoeven niet noodzakelijkerwijs te worden ge
vraagd. En waar het niet nodig is, wens ik geen hulp
te aanvaarden".
Inspraak
Drs. Steenaert vindt dat de in
spraak van gehandicapten
sterk te wensen over laat.
„Omdat bij de verbetering
van de woonomgeving de be
trokkenheid van de bewoners
tegenwoordig een normale
zaak is. mag men aannemen
dat bij het meedenken en
meebepalen hoe de woonom
geving er in dc toekomst zal
uitzien, de gehandicapten
worden betrokken. Niets is
echter minder waar".
Met name de mogelijkheden tot
verblijfsrecreatie zouden vol
gens hem onderdeel van die
inspraak moeten zijn. Zijn ar
gumenten daarvoor: „Een
verblijf op kampeerterreinen
is voor gehandicapten van
groot belang, omdat dit de
mogelijkheid biedt in gezins
verband te recreëren. We
moeten voorkomen dat ge
handicapten uitsluitend zijn
aangewezen op voor- en na-
De cijfers van drs. Steenaert:
„Een derde van de huidige re
creatiebungalowparken
wordt bezocht door mensen
met een beperkte of geen
loopfunctie. De terreinen,
waarop aangepaste recreatie
bungalows staan, kennen een
bezetting van 36 weken per
seizoen tegen 22 weken van
de niet-aangepaste bunga
lows. Dan ligt het toch voor de
hand. dat de Vereniging Re-
kreatie-Ondernemers Neder
land rekening gaat houden
met deze grote groep clientèle
Van de 2700 camping- en bun-
galowbedrijven in Nederland
beschikt slechts veertig over
aangepaste voorzieningen".
Overbrugging
Het bezoeken van musea, re
creatieobjecten, deelneming
aan het verenigingsleven en
aan sportactiviteiten, het be
zoeken van vrienden en ken
nissen, überhaupt de deelna
me aan het maatschappelijk
functioneren door gehandi
capten vereist volgens drs.
Steenaert de overbrugging
van afstanden. „Maar er is nog
steeds geen sprake van een in
tegrale, noch van een impera
tieve opname van de toegan-
kelijkheidseisen. ondanks
dat oud-minister Marga
Klompè destijds beloofde dat
het subsidiebeleid van haar
ministerie erop zou worden
gericht dat de toegankelijk
heid voor gehandicapten als
eis werd gesteld. Maar we lo
pen nog steeds achter bij En
geland, Israël, de Scandinavi
sche landen, Amerika. West-
Duitsland, Zwitserland, Ier
land en ga maar door".
zich daarvan bewust. Belangrijk
ste opdracht van de Tien aan de
nieuwe Europese Commissie
luidt: vóór juli moet er een voor
stel op tafel liggen om het be
schikbare geld in de EG beter te
verdelen.
Vlet gepaste retoriek zei Jenkins
het zo: „In deze tijd (met eind de
cember 7,4 miljoen werklozen in
de EG) zou de Europese Gemeen
schap moeten worden uitgevon
den als ze niet reeds bestond.
Maar zoals ze er nu voorstaat, na
dert de EG haar financiële pla
fond en loopt ze gevaar gesmoord
te worden door haar landbou
wuitgaven"
De ..eigen middelen" van de EG
(landbouwheffingen, douane
rechten en maximaal één procent
van de btw die in de lidstaten
wordt geind zullen in 1981 of an
ders volgend jaar niet langer ge
noeg zijn om alle EG-uitgaven te
kunnen betalen. En het leeuwen
deel van die uitgaven - thans
meer dan 70 procent - heeft be
trekking op de landbouw, de eni
ge volledige uitgebouwde ge
meenschappelijke politiek in dc
Gemeenschap.
Tegen deze achtergrond krijgt de
jaarlijkse vaststelling van de Eu
ropese landbouwprijzen extra
betekenis. De COPA. de overkoe
pelende Europese landbouwor
ganisatie. heeft al 15 procent ver
hoging van de garantieprijzen
geëist. Maar de EG-begroting
biedt nauwelijks ruimte, reden
waarom de Franse president Gis-
card zijn Franse boeren al twee
miljard gulden nationale steun
heeft toegezegd. Tenslotte wil
Giscard in mei herkozen worden
als president.
In afwachting van de „werkelijke
hervormingen" waar Jenkins
over sprak, moeten de Tien ko
mend halfjaar verder onderhan
delen met Spanje en Portugal.
Beide landen willen graag lid
worden van de Gemeenschap
Daarvoor is nodig dat de EG eerst
orde op zaken stelt in eigen huis,
vinden nu alle EG-landen nadat
Frankrijk deze onaangename
waarheid vorig jaar het eerst had
uitgesproken. Later dit jaar zul
len de onderhandelingen met Ma
drid en Lissabon waarschijnlijk
een beslissend stadium bereike-
Dialoog
Het eerste halfjaar zal ook belang
rijke ontwikkelingen in dc Euro
pees-Arabische betrekkingen te
zien geven. Afgesproken is al dat
deze zomer - onder Nederlands
of Engels voorzitterschap - een
Euro-Arabische dialoog zal
plaatsvinden. De ministers van
de Tien en de 20 landen van de
Arabische Liga zullen daarbij uit
drukkelijk ook over politieke
vraagstukken praten. Aan Arabi
sche kant zal de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie (PLO) hier
bij een sleutelrol willen spele-
Daamaast werken de Tien nog aan
een mogelijk Europees vredesini
tiatief in het Midden-Oosten Mi
nister Van der Klaauw (buiten
landse zaken) moet bij alle be
trokken partijen de nadere infor
matie zien te verkrijgen welke
„vorm" en „timing' dit initiatief
Gaston T/iorn.
zal kunnen krijgen. Duidelijk is
dal de Engi Im mini iU i lordi Sai
rington al staat te popelen om de
Nederlandse bewindsman in de
ze vredesrol op te volgen Londen
neemt het EG-voorzitterschap in
juli van Den Haag over
Ontwikkelings
samenwerking
Twee beleidsterreinen lijken ruim
te te bicden voor een eigen Ne
derlandse rol. hoe bescheiden
ook. Het één is dat van het uitver
koren terrein van ontwikkelings
samenwerking Er zijn de komen
de maanden twee Europese mi
nisterraden voorzien, naar men
mag hopen vooral om het bereik
te veilig te stellen. Want vooruit
gang lijkt onwaarschijnlijk nu de
crisis harder toebijt, er minder
geld beschikbaar is en de roep om
protectionisme sterker word-
Tenslotte is er weer de vraag welke
rol het Europese Parlement mag
spelen in het bouwwerk dat EG
heet. Het jaar is immers al begon
nen met een fikse ruzie omdat het
parlement de begroting via een
slimmigheidje heeft verhoogd
Ook Nederland was daar tegen, al
ging Den Haag niet zo ver als
Frankrijk, Duitsland en België,
die officieel neen reiden Pai (ja
blijft in dit peloton de aanvoerder
in het streven om het Europese
Parlement op zijn plaats te hou
den: als machteloze praatclu-
Het parlement wil vóór half juni
een uitspraak van de Tien over de
definitieve plaats van vestiging.
De parlementariërs zijn het zi-
geunerbestaan tussen Straats
burg, Luxemburg en Brussel
moe. De parlementariërs willen
over hun eigen plaats van arbeid
beslissen als de regeringen hen in
het ongewisse laten. Als voorzit
ter zonder directe belangen zou
Nederland hier een rol kunnen
spelen, al valt er nauwelijks eer
aan te behalen Het zetelpro
bleem. zoals het in EG iargon
heet. is immers al zo oud als de
Gemeenschap zelf.
Drs. Steenaert ergert zich eraan,
dat de financiële consequen
ties van aanpassingen voor
gehandicapten vaak worden
betiteld als meerkosten.
„Maar kosten die zijn verbon
den aan het treffen van bouw
kundige voorzieningen om
gehandicapten te kunnen la
ten deelnemen aan openluch
trecreatie moeten worden be
schouwd als noodzakelijke
kosten. Het gaan immers om
gelijkberechtiging: de gehan
dicapte deel te laten nemen
aan datgene wat voor de niet-
gehandicapte vanzelfspre
kend is".
Komend half jaar, tot 1 juli, is
Nederland voorzitter in de
Europese Gemeenschap. Ne
derlandse ministers leiden
de Europese ministerraden
en vertegenwoordigen de
Gemeenschap van Tien
(Griekenland is sinds 1 ja
nuari lid van de EG) in de we
reld.
Minister Chris van der Klaauw
(buitenlandse zaken) bracht
al een bezoek aan de olie
emiraten Koeweit en Katar
om er de kans op succes van
een eventueel Europees vre
desinitiatief in het Midden-
Oosten te onderzoeken.
Met welke belangrijke proble
men het Nederlandse voor
zitterschap de komende
maanden in de EG te maken
krijgt, wordt hierbij toege
licht door onze Brusselse
correspondent Jan Gerritsen
BRUSSEL - „De Europese
regeringen zullen zo
krachtig mogelijk moeten
proberen tot werkelijke
hervormingen te komen
en zich niet moeten beper
ken tot maar wat bijknip
pen". Deze goede raad
voor het nieuwe jaar (en
wat daarna volgt) is af
komstig van Roy Jenkins,
de man die de afgelopen
vier jaar voorzitter was van
de Europese Commissie,
het „Dagelijks EG-
bestuur".
De laatste twee maanden van zijn
ambtstermijn heeft Jenkins deze
boodschap in allerlei toonaarden
en details uitgedragen. Welbe
wust gaf hij daarmee een steuntje
in de rug van zijn opvolger, de
Luxemburgse oud-minister Gas
ton Thorn en de nieuwe EG-
commissie, die deze week in
functie kwam. De uitdaging die
het nieuwe uitvoerend orgaan
van de Europese Gemeenschap
wacht, is enorm groot.
Er zijn allereerst gewone prakti
sche moeilijkheden: de commis
sie Thorn moet „inlopen" in een
Gemeenschap die iets groter en
zeker iets ingewikkelder is ge
worden: sinds 1 januari is Grie
kenland het tiende lid. De taak
van het Nederlandse voorzitter
schap in het komend half jaar.
hoe beperkt ook. is door dit alles
zeker ook zwaarder geworde-
Veranderingen
Het jaar 1981 moet de aanzet geven
tot fundamentele beslissingen
dte het gezicht van de EG zullen
veranderen. Ook de regeringen in
de hoofdsteden van de Tien zijn
Dat betekent voor u
Complete serie HP pocketcalculators
Uit voorraad leverbaar
Alle accessoires en toebehoren HEWLETT
(Vakkundigedemonstratie WfJ/fU
•Uitstekendeservice PACKARD
FA. WOLFSLAG
BREESTRAAT 145, LEIDEN
