Binnenland
Terugblik op
PAGINA 30
EXTRA
WOENSDAG 31 DECEMBER
mum
Een foto die reel beroering wekte omdat het er op lijkt dat een
agent de benen neemt voor een kraker.
Opgeworpen barricaden in de Amsterdamse Vondelstraat ter
"bescherming" van een kraakpand dat in maart na een felle bot
sing tussen krakers en politie werd ontruimd.
Sympathisanten en nieuws
gierigen voor de gekraakte
panden aan de Prins Hendrik
kade in de hoofdstad.
Mobiele Eenheid en relschoppers slaan op elkaar in terwijl elders
in Amsterdam Beatrix tot koningin wordt gekroond.
Waar al jaren druk over was gespeculeerd ge
beurde dan eindelijk in 1980: koningin
Juliana trad af en werd prinses. Zij deelde
haar besluit op 31 januari, de verjaardag van
haar dochter Beatrix, mee aan het Neder
landse volk dat evenals het kabinet nogal
overrompeld leek. Was het niet premier
Van Agt die een jaar tevoren fier had meege
deeld dat het aftreden van koningin Juliana
nog wel enkele jaren op zich zou laten wach
ten?
Maar Juliana besliste anders. Op 30 april te
kende zij de acte van abdicatie en werd Bea
trix de nieuwe vorstin. Met Claus aan haar
zijde liet Beatrix zich inhuldigen in Amster
dam. Het werd een roerige dag in de hoofd
stad. Niet alleen Oranjeklanten waren ac
tief, ook krakers deden zich gelden onder
het motto 'Geen woning, geen kroning'. En
natuurlijk grepen ook relschoppers de gele
genheid met beide handen aan om zich uit
te leven. En zo ontstonden taferelen die her
inneringen opriepen aan de onlusten tij
dens het huwelijk van Beatrix en Claus in
1966.
Amsterdam was het afgelopen jaar trouwens
vaker het middelpunt van gewelddadighe
den. De kraakbeweging, over het hele land
actief tegen de nog altijd schrikbarende wo
ningnood, manifesteerde zich vooral in de
hoofdstad. De Mobiele Eenheid werd diver
se malen ingezet om barricaden te slopen en
gekraakte panden te ontruimen. Dat ging af
en toe met ware veldslagen gepaard. Eind
februari/begin maart liep het helemaal mis
bij de Vondelstraat waar enkele dagen een
'mini-republiek' leek uitgeroepen.
Veel opzien baarden ook de gebeurtenissen
rond gekraakte appartementen aan de
Prins Hendrikkade. Bij de ontruiming in
augustus bleken de krakers overigens al
vertrokken. Ook begin december trof de
met veel mankracht en materieel uitgeruste
Mobiele Eenheid geen krakers meer in het
omstreden pand De Grote Wetering. Wel
waren Sinterklaas en zwarte Piet ter be
groeting aanwezig. Voor het hoofdkwartier
van de krakers, De Grote Keijser, kwam een
moeizame oplossing in zicht. Burgemeester
Polak, die van alle kanten kritiek moest in
casseren (ook minister Wiegel deed een duit
in het zakje), bleef niettemin in het zadel.
Wie ook overeind bleef was premier Van Agt.
Ondanks een sterk oplopende werkloos
heid en ondanks pittige kamerdebatten, on
der meer over een boycot van Zuid-Afrika,
behield de equipe van Van Agt zijn smalle
parlementaire meerderheid. Minister An-
driessen van financiën zag het echter niet
meer zitten en stapte op. Hij vond de bezui-
nigingsdrang van zijn collega's te gering.
Het kabinet toonde zich niet rancuneus en
droeg hem voor als Nederlands kandidaat
voor een Europees commissariaat.
In oktober kon men Van Agt en Andriessen
zelfs broederlijk naast elkaar aantreffen tij
dens het officiële oprichtingscongres van
het Christen Democratisch Appel. Piet
Steenkamp zag zijn 'levenswerk' ondanks
gesputter van de AR-jongeren en de werk
groep 'Niet Bij Brood Alleen' toch met een
fusie bekroond.
Gepaste vreugde bij het CDA, bezorgdheid
bij regeringspartner VVD die het afgelopen
jaar niet best scoorde in verkiezingsenque-
tes en zich steeds onbehaaglijker begint te
voelen onder het geflirt van christen-demo
cratische politici met de oppositie. Het is
zeer de vraag of er in een volgend kabinet
nog plaats zal zijn voor liberale bewindslie
den. Van de huidige VVD-ministers slaag
de Pais er overigens in zo ongeveer de hele
onderwijswereld tegen zich in het harnas te
jagen. Hij kwam met het idee te bezuinigen
via het terugschroeven van de onderwijssa-
larissen. De leerkrachten protesteerden
massaal en toen ook de Tweede Kamer het
niet zo zag zitten trok Pais zijn plannen
maar weer in. De wijzigingsvoorstellen van
Pais met betrekking tot het universitaire
onderwijs schoten vele studenten in het
verkeerde keelgat. Bezettingen van univer
sitaire gebouwen en zelfs een schijn-ont-
voering waren hun antwoord.
Niet alleen het onderwijsveld was in beroe
ring, ook elders in de maatschappij borrel
de en giste het. De Federatie Nederlandse
Vakbeweging organiseerde in maart een
aktiedag op de Amsterdamse Dam uit pro
test tegen de door de regering uitgevaardig
de loonmaatregel. De Dam zag zwart van de
mensen, Wim Kok sprak stevige taal en wat
deed het kabinet? Die vaardigde aan het
eind van het jaar weer een nieuwe loon
maatregel uit. Van de vele demonstraties en
protesten namen voorts diè tegen het ge
bruik van kernenergie steeds luider vorm
En dan kwam men er in Nederland het afgelo
pen jaar ook achter dat er veel rotzooi in de
grond is weggestopt. Uit vele hoeken kwa
men verontrustende tijdingen over gif en
ander gevaarlijk afval waarmee debodem is
volgepropt. In Lekkerkerk werd een nieuw
bouwwijk ontruimd om een schoonmaak
ploeg de gelegenheid te geven de boel eens
flink te reinigen. De bewoners werden on
dergebracht in caravans en geïmproviseer
de wisselwoningen waar het in het onbere
kenbare Nederlandse klimaat dikwijls wei
nig aanlokkelijk vertoeven was. Een zware
voorjaarsstorm (waarbij diverse zomerhuis
jes aan de kust in zee verdwenen), een
schrale zomerzon en een vroeg invallende
winter deed de Lekkerkerkers naar hun
sterk in prijs gedevalueerde huizen verlan
gen.
De gifaffaires werden in dramatiek overtrof
fen door treinongelukken bij Vlaardingen
en Warmond en een ramp met een veerpont
die bij Zwijndre.cht 'door een tanker werd
overvaren. Dodelijke slachtoffers vielen er
te betreuren en in Nederland vroeg men
zich met enige verbijstering af hoe dit alles
had kunnen gebeuren.
Een vraag die ook volgend jaar wel weer vaak
gesteld zal worden. Want dat het er in 1981
anders aan toe zal gaan dan in het afgelopen
jaar, dat zit er niet in. Er komt misschien
zelfs wel weer een tweede kabinet-Van Agt.
De minister-president liet immers, (uiter
aard) vanuit het buitenland, weten weer Ne
derlands eerste burger te willen worden. De
verkiezingen zullen het leren.
BERT PAAUW
Koningin Beatrix legt de eed af in de Nieuwe Kerk in Amsterdam tijdens de
plechtigheden rond de troonwisseling op 30 april.
r ma
Vroeger dan we de laatste jaren gewend waren viel begin no
vember de winter in. Een flink pak sneeuw zorgde voor veel overlast
In Lekkerkerk werden vaten met giftig afoal uit de grond
gehaald. Maar niet alleen in Lekkerkerk bleek de bodem veront
reinigd.
Aktievoerders tegen kernenergie lieten zich het afgelopen jaar
niet onbetuigd.
Een propvolle Dam tijdens de FNV-aktiedaggericht tegen de
door de regering uitgevaardigde loonmaatregel.
Ex-minister Andriessen van
financiën daalt de trappen van
paleis Soestdijk af na het indie
nen van zijn ontslag.
Premier Van Agt verloor zijn
goede humeur niet, ondanks di
verse problemen waar hij met
zijn kabinet in verzeild raakte.
Het CDA kwam dan toch eindelijk tot stand. Op een gezamenlijk
fusiecongres van KVP, ARP en CHU in oktober was het zover.
