Slim
voor
systeem
maken
raamroeden
Op reis naar
een leuk
oud hotel
Hakt en splijt meteen
HISTORISCH MODELBOUWEN
Ophang-
systeem
voor
gereed
schap
KEILBIJL:
SOLATIE-
uIDS
TERDAG 27 DECEMBER 1980
■)orzetramen-
weranciers
jindelen
rachten
m fabrikanten en importeurs van
rjtoorzetramen in Nederland heb-
Jen zich onlangs verenigd in de
Llgemene Vereniging Informatie
Voorzetramen (AVIV), gevestigd
pn de Brediusweg 33, 1401 AB
Bussum, tel. 02159-18041.
r .opzet is zowel ae consumem ais
ie voorlichtende instanties op
nergiebesparings- en isolatie-
Jebied meer duidelijkheid te ver
schaffen over de mogelijkheden
p voordelen van het voorze-
faam, dat in veel gevallen een
onzienlijk goedkopere oplos-
JIZ ng biedt dan het thermische
ubbelglassy steem, en dat bo-
endien duidelijke voordelen
'eeft als het, behalve om therm i-
jche, ook om geluidsisolatie gaat
rijn vele systemen verkrijgbaar
!en optimale werking is voor een
■I elangrijk deel afhankelijk van
e juiste manier van aanbrengen,
laarbij is de breedte van de
pouw tussen de bestaande
eglazing en het glas van het
oorzetraam een sterk medebe-
alend gegeven om twee vliegen
klap te slaan: het (grote)
erlies aan warmte via de ramen
erhinderen én een rustiger
1 roonklimaat scheppen door te-
het binnendringen van
traat- en verkeerslawaai te be-
erken.
'oningisolatie staat in het
middelpunt van de belang
stelling. Geen wonder, want
er valt door deugdelijke iso
latie heel wat te besparen op
energiekosten, met name
wat de verwarming betreft.
We hebben in Nederland op
dit gebied nog veel in te ha
len. In feite hebben we veel
te lang doorgebouwd zonder
rekening te houden met de
eisen die een verantwoord
energiebeheer aan de wo
ningbouw stelt.
\r is veel voorlichting. Een
nieuw boek van ing. T. D.
Macdaniël, de "isolatiegids",
gaat heel diep op met name
de technische aspecten van
het isoleren in. Het is dan
ook eigenlijk een "vakboek"
voor mensen die beroepsma
tig met isolatie te maken
hebben. Maar aan de andere
kant: de gewone doe-het-
zelver, die nu wel eens pre
cies wil weten hoe het alle
maal in elkaar zit, zal er toch
ook veel wijzer van kunnen
worden. Indien hij althans
de vereiste interesse van het
"hoe en waarom" opbrengt.
let boek behandelt de basi
sprincipes en gaat dan zeer
gedegen in op isolatie van de
begane grondvloer, buiten
muren, ramen en buitendeu
ren, het dak enz. Vervolgend
komen talrijke (vaak verge
ten) aspecten aan de orde. Al
lerlei aanvullende gegevens,
waaronder een handige
adressenlijst van instanties
die zich met woningisolatie
bezighouden, en waar veelal
ook voor de consument in
formatie verkrijgbaar is,
vormen een handzame aan
vulling op dit boek.
)e "Isolatiegids" is uitgegeven
door Kluwer Technische
Boeken. De prijs is 29 gulden.
Een van de noviteiten op de on
langs gehouden beurs Eigenhan
dig in Rotterdam was de Bat-
keilbijl, een revolutionaire uit
vinding van een meneer die een
farm met veel bos eromheen in
Amerika erfde. Hij moest daar
hout stoken; hout genoeg, maar
het hakken van de in stukken ge
zaagde boomstammen was wel
een moeizaam karwei. Zo kwam
hij op het idee om een bijl te ma
ken die van scharnierende „kei
len" is voorzien. Sla je een gewo
ne bijl in het hout, dan is de kans
erg groot dat hij zich vastklemt;
-oswrikken, keil (of keg) aan-
orengen, met een voorhamer
terder klieven, allemaal erg
moeizaam.
De keilbijl doet dat allemaal ineens.
Zodra de snede van de bijl zich in
net hout „vreet", zetten de schar
nierende keilen uit en maken
ruimte. Met dezelfde slagbewe
ging kan de beitelsnede dan
doordringen Zelfs boomstam
metjes van zo'n meter lengte
Kunnen met één slag worden ge
bliefd.
De Bat-keilbijl werkt uiteraard al
leen in de draadrichting van het
hout; een boom omhakken gaat
met dit apparaat niet. Maar bo
men kappen is immers verboden;
wie echter gezaagde boomstam
men kan kopen, haalt de prijs (zo
rond de 150 gulden) van de keil
bijl er na verloop van tijd wel uit
op bijvoorbeeld het openhaard
hout. Importeur is Bat Continen
tal, Wijk bij Duurstede tel
03435-2704
De fabrikant van het intussen al ingeburgerde L-systeem,
waarmee elke doe-het-zelver een goed passend voorze
traam van hardhout kan maken (ook een gewoon venster
raam, dat in het bestaande kozijn wordt gemonteerd)
heeft een nieuwe, even slimme vinding op ramengebied
op de markt gebracht. Het wordt thans gepresenteerd als
noviteit op de beurs "Eigenhandig" in Rotterdam (Ahoy-
gebouw).
Het systeem bestaat uit profielen in
diverse afmetingen, geheel voor
bewerkt, die door de gebruiker
zelf kunnen worden verwerkt tot
zogenaamde roedekruisingen;
dat is het "vakjeswerk" om een
raam of een deur van kleine
ruitjes te a
De grote moeilijkheid bij het ma
ken van zo n vakjesraam was tot
dusver het maatvast en zuiver in
verstek maken van de geprofi
leerde latten. In feite hogeschool-
timmermanswerk, waarvoor je
wel bijzonder geroutineerd
moest zijn.
Het nieuwe systeem gaat uit van
twee onderdelen: een aan beide
langskanten schuin gefreesd pro
fiel, plus een rechthoekig profiel
dat via een groefverbinding in de
basis van het eerste past. De krui
singen van die zogenaamde roe
den kunnen heel gemakkelijk
worden gemaakt, met behulp van
het speciaal voor dit systeem
ontwikkeld verstekbakje. Het
enige gereedschap dat ervoor
nodig is: een kapzaag of toffel-
zaagje, en een Stanleymes om de
ingezaagde inkeping uit te snij
den. Wie een beetje secuur werkt,
maakt zo een voortreffelijk pas
send vakkenwerk, dat tenslotte
met lijm definitief in elkaar wordt
gezet.
Behalve voor ruitjes voor ramen en
deuren kan het systeem ook voor
lambrizeringen worden gebruikt;
dan worden in de vakken bij
voorbeeld gefineerde stukken
plaatmateriaal aangebracht.
Zelfs is het mogelijk om op deze
wijze een "ouderwets" plafond
met vakken te maken. De grootte
van de vakken kan men zelf be
palen.
De profielen worden geleverd in
drie hoogtematen: 32 mm voor
houten voorzetramen, 40 mm
Met het nieuwe systeem is het
maken van kleine ruitjes geen
probleem.
voor bestaande ramen, deuren en
kozijnen en 55 mm voor ramen
met isolatieglas en voor plafonds
Het is een heel knap uitgedokterd
systeem, dat een gat (of een
"vak") in de markt vult. Om de
grote moeilijkheden bij het ma
ken van vakjesramen te omzei
len, namen doe-het-zelvers vaak
hun toevlucht tot het trucje om
op een bestaande grote ruit latjes
te lijmen. Het kan nu, met minder
moeite en met een beter resultaat
ook "helemaal echt"
Het systeem is verkrijgbaar in doe-
het-zelf-zaken enz. Informaties
over verkoopadressen bij de fa
brikant, L-Systemen, Haarlem
telefoon 023-264022
De liggers (l)aan de langezijden zijn schuin gefreesd de stijlen (2) die e
perfect sluitend worden ingelijmd
Veel tijd kan er verloren gaan met
het zoeken naar allerlei voorwer
pen, omdat ze eigenlijk geen vas
te plaats in huis hebben. Met het
nieuwe Wisco universeel op-
hangsysteem kan het ordenen
van talloze artikelen moeiteloos
gebeuren.
Het ligt voor de hand dat men het
eerst aan gereedschappen denkt,
de praktische mogelijkheden van
het systeem evenwel zijn legio.
Een scharenslijperswagendit beeld zal voor velen onbekend zijn.
Dat laatste aspect komt, om maar
eens een goed voorbeeld te noe
men, ook heel sterk tot uitdruk
king bij een tak van modelbouw
die de laatste tijd vrij sterk in op
mars is: het bouwen van model
len van (boeren)wagens, karren,
koetsen e.d. Deze modellen vor
men met elkaar als het ware een
monument voor een inmiddels
vrijwel verdwenen ambacht dat
van de wagenmaker.
Want wagenmakers zijn heden ten
dage met een kaarsje te zoeken,
en dat terwijl dat vak juist hier in
Nederland op een zo bijzonder
hoog peil heeft gestaan.
In slechts weinig landen heeft de
wagenmakerij een zo belangrijke
functie gehad als juist in Neder
land en veel typisch Nederlandse
constructies zijn ook alleen hier
toegepast.
Binnen de inmiddels wel bekende
Nederlandse Vereniging van
Modelbouwers (NVM) is een aan
tal mensen enthousiast bezig
dergelijke oude wagens in de
vorm van (modelbouw-)tekenin-
gen voor het nageslacht te bewa-
Deze activiteiten gaan voor een
belangrijk deel uit van een telg
uit - hoe kan het anders - een oud
wagenmakersgeslacht de heer
Zwartjes Hij heeft inmiddels al
de nodige tekeningen (en mo
dellen) op zijn naam staan en
sinds enige tijd is daar nog een
belangrijke informatiebron bij
gekomen, namelijk het boek
„Boerenwagens in model".
Hierin wordt, behalve de model
bouw, vooral het aloude ambacht
van de wagenmaker belicht.
Want, zo redeneert Zwartjes te
recht, zonder te weten hoe zo'n
wagen in werkelijkheid gebouwd
werd, kun je nooit een goed mo
del maken. Het aardige van deze
vorm van modelbouw is datje er
geen "fijninstrumentmaker"
voor behoeft te zijn, datje er geen
enorme investeringen voor be
hoeft te doen en dat de resultaten
geschikt zijn voor plaatsing in de
huiskamer.
Dit in tegenstelling tot bijvoor
beeld een kolengestookte
stoomloc, die nou eenmaal een
lucht pleegt te verspreiden die als
kamergeurtje nu niet bepaald zo
aangenaam is.
i het i
1 hobby c
te doen of,
STER-ter-
wagenmo-
men te zeggen
del moet je gebouwd hebben, al
was het maar eens in je leven
Meestal zal het daar echter niet
bij blijven, maar hoe het ook zij,
de NVM helpt u daarbij op weg
via de andere wagenmakersen
thousiasteling: de onvermoeiba
re heer Henning, beheerder van
het Tekeningenarchief. Heezer-
weg 383, Eindhoven, waar u o.a.
een speciale catalogus van teke
ningen van een wagen kunt be
stellen.
En
meestermodel wagen maker
Zwartjes vertelt u het naadje van
de kous in zijn boek „Boerenwa
gens in model", uitg. Kluwer
Technische Boeken BV, Deven
ter, f31,50.
Veel spullen kunnen in dit vrij
kleine rekje netjes worden opgebor
gen.
Het Wisco-systeem bestaat uit
tien verschillende rekjes van
maximaal 19,5 cm breed. Hierop
kan men van boormachine tot
ongeveer 30 stuks gereedschap
overzichtelijk op een reKje han
gen. Zo'n rekje kost dan respec
tievelijk f5,90 en f6,95. Ook het
overzichtelijk opbergen van spi-
raalboren is geen enkel probleem
meer. Hiervoor is een tweedelig
rekje dat f8,80 kost en daarmee
het duurste uit de serie.
Behalve voor het opbergen van ge
reedschap kan het systeem goede
diensten bewijzen in bijvoor
beeld de donkere kamer, hobby
ruimte. keuken, als sleutelrekje
enz. Overal waar spullen over
zichtelijk geordend moeten wor
den is, volgens de fabrikant, het
Wisco universeel ophangsysteem
het ei van Columbus.
Het hotel Borges uit de folder bleek een theater
Een mevrouw in Rotterdam had een kennisje over uit Canada. Niet
alleen maar om de hele familie in Holland langs te gaan, maar om
ook eens lekker op vakantie te zijn in Europa Op Portugal viel de
keus. Een week in de hoofdstad Lissabon. Omdat het plan zo
plotseling was opgekomen, moesten ze snel een reis bespreken.
Dus haalden ze gauw een handvol gidsen bij een reisbureau.
De eerste was meteen raak. Het was de gids van reisonderneming
Bel Air. Ze hoefden maar de bladzijde van Lissabon op te slaan, of
daar hadden ze meteen het hotel van hun dromen. Hotel Borges
stond er onder. En romantisch oud pand, met een fontein ervoor.
Zeer centraal gelegen, nabij de Fado-wijk, stond erbij.
Weliswaar was het slechts een twee-sterrenhotel, maar toch met
nog aardig wat comfort in dat oude gebouw: ruime kamers met
eigen bad en toilet, liften, een bar, een restaurant en een tv-zaal.
Op een andere foto stond een van de slaapkamers. Echt wel mooi.
Je kon er op zien wat een lange overgordijnen er binnen voor die
oude ramen hingen. En ook de ruime lounge stond afgebeeld
"Een paleisje
De kennis uit Canada was enthousiast. „In dat paleisje wil ik loge
ren", zei ze meteen.
Dus boekten ze bij Bel Air voor dat hotel. En al kort daarna waren
zij op reis naar hun prachtige ouderwetse hotel
Vanaf het vliegveld van Lissabon duurde hun droom nog een taxi
rit lang. Toen stopten ze voor een paar grote glazen deuren en zei
de chauffeur dat ze er waren.
De twee dames stapten uit en keken verbluft naar een nachtclub
achtige entree, waar met grote lichtletters „Borges" boven stond.
Dat was toch niet het hotel Borges waarin zij by Bel Air een
kamer hadden besteld? Nee, hun Hotel Borges was zo'n monu
mentaal pand, probeerden zij uit te leggen. Weet u wel, dat hotel
met die fontein ervoor, en met van die mooie stenen zuilen bij de
ingang. Net een paleisje.
Maar er was in Lissabon maar één hotel Borges waar men op hen
heeft gerekend, en dat was dit hotel met die moderne entree en al
die lichtreclames.
Ten einde raad gingen de twee dames maar naar de kamer die hen
werd aangewezen. Hij leek inderdaad op de interieurfoto uit de
reisgids.
Een theater
Maar waar was dan de buitenkant van het hotel gebleven''
Pas in de volgende dagen ontdekten zij, wandelend door Lissabon,
het verdwenen uiterlijk van hun hotel Borgefl EM bleek een
theater te zyn, genaamd het theater D. Maria volgens inlichtingen
die zij opschreven.
Toen zij weer terug waren in Nederland, zetten zij hun belevenis elk
in een brief, die stuurden zij naar het reisbureau waar zij hun
boeking hadden opgegeven, en ook naar Bel Air. Zij vroegen om
schadevergoeding voor het feit dat zij in een heel anders uitziend
hotel waren ondergebracht dan er bij hun bestelling in de reis
gids had afgebeeld gestaan.
Bel Air wimpelde de klacht af: „Er werd een foutieve tekst ge
plaatst onder de afbeelding van het imposante gebouw te Lissa
bon. Wellicht kunt u het met ons eens zyn dat een 2-sterrenhotel
niet gelijk kan zyn aan een dergelijk voorkomen Er werd ter
geruststelling bij gezegd dat de fout nu door Bel Air aan alle
boekingskantoren was doorgegeven. Maar men zag beslist geen
aanleiding om de dames ook maar iets te vergoeden.
"Niet aansprakelijk"
Tegenover ons voegde Bel Air hier nog aan toe dat men zich als
reisondernemer volgens zijn algemene voorwaarden niet aan
sprakelijk achtte voor drukfouten en dergelyké in de reis
gids.
Tja, daar kun je van mening over verschillen. Het is in elk geval
jammer dat die drukfout dan nu pas aan het licht kwam en dat
niemand er de boekingskantoren eerder op had gewezen. De
redenering dat „een dergelijk voorkomen" nooit op een twee-
sterrenhotel kan slaan, is een erg zwakke. Waarom zou juist een
oud cavalje van een gebouw niet tot lagere-klasse hotel kunnen
zyn verbouwd?
En waarom stond die foto dan eigenlijk bij de hotels in de gids,
zonder dat er verder bij stond dat het een theater was9
Daarvoor heeft Bel Air de volgende verklaring: „U kunt deze af
beelding als sfeerfoto beschouwen'
Dan was de ruimte in de gids denkelijk toch beter besteed geweest
aan een foto van het werkelijke hotel Borges
De Rotterdamse mevrouw heeft zich in elk geval voorgenomen: „Ik
zal in het vervolg maar eerst zelf aan het hotel dat ik uitzoek een
brochure vragen om te kijken hoe het er uit ziet, als ik ergens naar
toe ga waar ik nog nooit ben geweest"
Een omslachtig werkje, maar geen slecht idee.
BERT BAKKER
Het hotel Borges zoals het er echt uitziet
Ot een historische, bijvoorbeeld
door het vastleggen van een be
paalde gebeurtenis of een tijdvak
in de vorm van een diorama, een
modelbaan enz. Bij de laatstge
noemde vorm, modelbouw met
een historisch karakter, behoort
ongetwijfeld een flinke dosis
kennis van zaken omtrent het
weer te geven object en van de
periode waaruit dit stamt, althans
voor zover die met het object te
maken heeft.
odelbouwen is behalve een aan
gename vrijetijdsbesteding, ook
een nuttige hobby. Zoals bij
voorbeeld de prikkel die ervan
uitgaat om zich in een bepaald
onderwerp te verdiepen.
educatieve functie: allerlei
nachines, apparaten, schepen,
vliegtuigen e.d. laten zich nu
veel eenvoudiger als
(de)monteren dan in wer-
