PAGINA IE
EXTRA
ZATERDAG 27 DECEMBER 1980
Sekten? Wat zijn dat voor
dingen? kreeg de ver
eniging Samenwerken
de Ouders Sekteleden
anderhalf jaar geleden
vaak te horen. Of: ach,
laat die kinderen nou
toch lief tegen elkaar
doen, als ze dat zo graag
willen.
Vandaag do dag weet het gros
van de Nederlanders zo onge
veer wat sekten zijn. De (reli
gieuze) groepen, die zich ken
merken door het hebben
die ene leider, die ene geluk-
makende leer waarbij kritiek
ongepast is, die ene groep uit
verkorenen. (En de rest: jam
mer dan). Sekten heten totali
tair te zijn; hun aanhangers
met huid en haar op te slok
ken, ze af te zonderen van een
normaal leven in de maat
schappij.
Die snelle algemene bekend
heid hebben ze niet in de eer
ste plaats aan zichzelf te dan
ken. De SOS, de zo passende
afkorting van de Samenwer
kende Ouders Sekteleden, is
daar mede-'schuldig' aan.
Oorspronkelijk opgericht als
hulp praatgroep voor ou
ders van sekteleden ("het was
een wanhoopsdaad, we vlo
gen tegen de muur op"). Nu
uitgegroeid tot een orgaan
dat voorlichting geeft en
zowel ouders als ex-
sekteleden zelf weer op de
been probeert te helpen.
Brochures
Die voorlichting geschiedt door
middel van allerlei brochures.
Zo is er net een informatie
boekje uitgekomen waarin de
belangrijkste, in Nederland
opererende sekten zo objec
tief mogelijk worden belicht.
Het boekje is specifiek voor
middelbare scholieren - de
toekomstige doelgroep voor
de wervende sekteleden - be
doeld. Bovendien heeft de
vereniging in het afgelopen
half jaar een dikke vierhon
derd brieven verstuurd. Eerst
naar overheidsinstanties.
Toen dat geen zoden aan de
dijk zette vroegen de ouders
de kerkelijke autoriteiten als
synodes, studentenpastors en
bisschoppen om hulp bij het
blootleggen van het werk van
sekten. Een golf van publici
teit over het fenomeen was
daarvan het gevolg. Later rea
geerde de overheid toch. Be
gin dit jaar werd een Subcom
missie Sekten ingesteld dobr
de vaste kamercommissie
voor volksgezondheid. In ja
nuari hoort deze commissie
met een rapport uit te komen.
Dat had SÓS-voorzitter me
vrouw W. Ruyters ook alle
maal niet kunnen vermoeden,
toen ze met een paar anderen
het initiatief tot de vereniging
nam. "Nee, wat wij in het be
gin wilden was elkaar helpen.
Wij als ouders hebben het
moeilijk, net zoals de ouders
van drugsverslaafden. Je
maakt jezelf natuurlijk ver
wijten, je schaamt je. Krijgt
een schuldgevoel en voelt je
machteloos. En de geijkte in
stanties zoals dominees en
maatschappelijk werk wisten
toendertijd nog niets van de
sekten af. De kennissen von
den dat er nog andere dingen
in het leven waren als je er een
paar keer over had gepraat.
Resultaat was dat wij in een
enorm isolement zaten. Daar
om was het ontzettend goed
om met iemand te kunnen
praten die hetzelfde heeft
meegemaakt."
Kettingreactie
Het initiatief bracht een ketting
reactie op gang. Er kwam
een aantal ouders van sektele
den op af, blij met het bestaan
van de SOS. Daarnaast waren
er aarzelende ouders die "al
tijd wel iets vermoedden"
r pas r
vat r
de sekten tc horen kregen be
seften dat hun kinderen daar
ook zaten. Een groep die tot
dusver had aangenomen dat
de kinderen in een alternatie
ve leefgemeenschap huisden.
En bovendien meldde zich een
aantal uitgetreden sektele
den. Mevrouw Ruyters, haas
tig pratend al zou ze vooral
niets willen vergeten: "Ja.
daar moesten we ook iets mee
doen. Wc proberen nu wat in
het leven te roepen, hetzij een
opvanghuis, hetzij een lijst
van gastgezinnen of ambulan
te hulp voor ex-sekteleden.
Want vergeet niet dat zij vaak
volkomen ontredderd en be
rooid zijn als ze uittreden. Al
die tijd hebben ze gedacht iets
verschrikkelijks goeds aan
het doen te zijn, de wereld te
hervormen. En nu zijn ze vol
komen berooid, al hun geld is
opgesoupeerd. Ze zijn hun
vrienden kwijt en het contact
met de ouders ligt heel moei
lijk. Want binnen de sekte is
ze voorgeschoteld dat hun
biologische ouders eigenlijk
hun vijanden zijn. Echt. een
aantal ex-sekteleden komt in
een psychiatrische inrichting
terecht.
Nu de eerste (publiciteits)storm
is uitgeraast kan de SOS, een
honderdtal leden en een paar
honderd sympathisanten rijk,
de balans opmaken. Daaruit
blijkt dat het contact tussen
de leden veelvuldig en per
soonlijk is ("Nee. die praat-
groepen eens in de maand'
zien we niet zitten. Als ie
mand wil praten moet dat
meteen kunnen").
Pijler
Daarnaast is de voorlichting
een belangrijke pijler gewor
den. Want: "De wervingsme
thoden van de sekten vinden
wij niet vrijblijvend genoeg.
Weetje wat het is, wij voeden
onze kinderen eigenlijk veel
te fatsoenlijk op Ze durven
niet 'nee' tc zeggen als ze wor
den aangeklampt door sekte
leden. En het gaat allemaal
heel vriendelijk hoor, je
wordt uitgenodigd voor een
gratis maaltijd, een lezing, er
is een reuze sfeer, heel aan
trekkelijk. Geleidelijk aan
Word jc- er dan intensiever bij
betrokken. Dan is het: kom 's
een weekeinde. Kom je, dan
wordt ie zodanig geïndoctri
neerd met love bombing,
overtuigde onderdrukking dat
er al haast geen weg meer te
rug is. Bij de Moon-sekte bij
voorbeeld word je geen mo
ment alleen gelaten. Constant
een begeleider, al ga je maar
naar de wc. En je wordt dood
gegooid met vriendelijkheid.
Een ex-sektelid vertelde me
eens dat ze telkens koffie
kreeg van haar begeleidster,
de hele dag door. Op een gege
ven moment had ze daar zo
schoon genoeg van dat ze het
kopje met inhoud op de grond
smeet De begeleidster bleef
vriendelijk en ging weer nieu
we koffie halen. Waarop dat
meisje zich heel schuldig
voelde en dacht: ach. het ligt
allemaal aan mij, waarom doe
ik zo rot? En daar speculeren
ze op. Dat het individu geen
blad die een kritisch verhaal
over een sekte wilde schrij
ven raakte erdoor in de ban.
Ze moest er door vrienden
weer worden uitgesleept."
De methoden die de sekten er
op nahouden om leden te wer
ven wil de SOS zoveel moge
lijk bekendmaken. Daarom
ook de voorlichtingsboekjes
voor scholieren. In die boek
jes wordt in sobere bewoor
dingen de kenmerken van
een aantal sekten opgesomd.
Opvallend sober zelfs.
Afstandelijk
Mevrouw Ruyters: "Ja, er
wordt wel vaker gezegd dat
we zo afstandelijk zijn. Maar
het gaat er ons niet om anti-
wervend te zijn. Schelden
slaat bovendien niet aan bij
jongeren. We verstrekken ze
de pure gegevens en dan moe
ten ze zelf maar uitzoeken wat
er daadwerkelijk met ze ge
béurt. Als ze na het lezen van
dat boekje nog naar een sekte
toe willen, oké. Maar dan heb
ben ze tenminste bewust ge
kozen en weten ze waarvoor
ze kiezen.
Hoe wij ons als ouders voelen,
dat kun je toch niet overbren
gen. Dat moet je zelf hebben
meegemaakt."
Een aantal ex-sekteleden heeft
zich via de SOS bereid ver
klaard scholen af te gaan om
zijn verhaal te houden. Een
aanbod waarvan de vereni
ging dankbaar gebruik maakt
("Dat spreekt de jongeren ook
Er
veel r
Tips
spelbreker wil zijn, dat hij wel
zal opgaan in de groep. Voeg
daarbij het constante gebrek
aan slaap, de hele dag word jc
beziggehouden. Al die men
sen om je heen, de vele lezin
gen: als eenling doe je niks."
Ze toont oprecht medelijden
met "die kinderen", nage
jouwd en uitgelachen als ze
doorgaans worden op straat.
Fel: "Denk niet dat het jezelf
niet kan overkomen. Zelfs
een journaliste van een week
middel tegen de op
rukkende sekten waarvan de
SOS zich nooit zal bedienen:
te proberen eigen of ander
mans kinderen uit de sekte te
halen. "Daar komen we niet
aan toe. Maar we zouden er
sowieso niet aan beginnen.
Bovendien, de meesten zijn
dermate beïnvloed dat er niet
mee te pralen valt".
Tere band
De woordenstroom ebt weg zo
dra de vragen persoonlijk
worden. "Nee" zegt ze reso
luut. "Ik geef geen persoonlij
ke gegevens. Als ik dat doe is
dit werk niet vol te houden. Je
hebt er toch al dag en nacht
mee bezig". Veel andere ou
ders zijn volgens mevrouw
Ruyters wars van iedere vorm
van publiciteit. Bang dat de
tere band die zij nog met hun
kind dat bij een sekte zit
knapt. Of anders huiverig dat
die publiciteit later op hun
kinderen wordt verhaald.
Slechts een paar leden steken
hun nekken uit en krijgen dus
de meeste reacties. "En je
stuurt ouders niet zomaar
weer door. al hebben we wel
verschillende cont:actadres-
s sen in het land voor de ver
schillende sekten. Maar ja. als
ze dan het hele land moeten
afreizen., dan zeg ik: kom
Ook het onderhouden van inter-
nationele contacten met zus
terverenigingen vreet tijd. Zo
was er vorige week een week
einde in Parijs waar ouderver
enigingen uit zestien landen
aanwezig waren. "Hartver
warmend om te zien hoe al die
landen betrokken zijn bij el
kaar" zegt de voorzitter er
over. "En ook hoe je elkaar
kunt helpen. Veel zaken kun
nen internationaal worden
besproken. Want de sekten
opereren overal, en het is heel
goed mogelijk datje kind van
het ene land naar het andere
wordt overgeplaatst. Nee. je
krijgt nooit te horen waar het
zit. Sommige ouders reizen
twee. drie maal naar Amerika
om hun kinderen te zoeken en
keren onverrichter zake te
rug. Daarom is het belangrijk
de internationale contacta
dressen uit te wisselen cn el
kaar op de hoogte te stellen
van wat de sekten in de ver
schillende landen doen."
Volgens haar collecteren Duitse
sekteleden bijvoorbeeld in
Nederland, daarbij gretig ge
bruik makend van de taalbar
rière. "Ze mompelen dan iets
over 'oecumene' bij de pasto
rie van een plaats. En oecu
mene, nou, dat is altijd goed.
Dan nemen ze het volgende
huis waar ze beweren "vom
pastorie" te komen. Nou, daar
trappen nog zat mensen in.
En de leden liegen toch niet?
Ze komen toch inderdaad van
de pastorie vandaan?"
Hemels bedrog
Een term voor dit optreden
heeft ze alweer bij de hand:
"Heavily deception, ofwel he
mels bedrog. En dat mag,
want de mensen waar je als
sektelid collecteert snappen
het anders tóch niet. Dus die
mag je bedriegen van vader
Moon.
Ik zou iedereen willen waar
schuwen als er mensen aan de
deur komen: vraag of ze toe
stemming van de gemeente
hebben om tc collecteren en
of je bij de politie kunt infor
meren. Nou, dan zijn ze zó
weg."
Tijdens de bijeenkomst in Pa
rijs werd beweerd wat ook de
Nijmeegse dr. Van der Lands
(hij deed een studie naar het
fenomeen sekte) zegt: Het
aanhangen van de Family of
Love, de Moon-sekte, Scien
tology Church etc. etc. is voor
de meeste jongeren een voor
bijgaande fase in hun leven.
Tenzij ze in een leidersgroep
terecht zijn gekomen. Dan
blijven ze hangen om de pri
ma baan. De vlieger gaat ech
ter niet op voor bijvoorbeeld
de Bagwan, de Transcedente
Meditatie en de Jehova's Ge
tuigen. Want ten opzichte van
die bewegingen kan de SOS
weinig uitrichten: deze trek
ken óók ouders aan.
