Hoge stookkosten
leiden tot zwart
boek in Merenwijk
STEEDS
Inspraak over plan voor
Schuttersveld tot maart
Over woningbouwvereniging
Huisartsen verwijzen
vaak onjuist door
Kantorenwoningen en hotel
Leidse stadsrubriek
VRIJDAG 12 DECEMBER 1980
LEIDEN - De hulp en informatiedienst van de Socialisti
sche Partij (S.P.) en een actiecomité bestaande uit bewo
ners vinden dat de Protestants-Christelijke Woning
bouwvereniging zich bepaald niet netjes opstelt tegen
over haar huurders in de Merenwijk
De huurcommissie is inmiddels al
ingeschakeld. Maar om ook de
gemeente Leiden op de hoogte te
brengen van de moeilijkheden,
hebben voornoemde organisaties
een zwartboek in het klein over
de P.C.W. samengesteld. "De ge
meente Leiden moet de P.C.W.
wijzen op haar plichten als ver
huurder", is de achterliggende
gedachte.
Te hoge stookkosten, dat onder
werp loopt als een rode draad
door het zwartboek. Er zijn meer
problemen volgens het actieco
mité (slechte portiekverlichting,
klachten met betrekking tot de
lift, kapotte portiekramen, een
solidaire huismeester die door de
P.C.W. op non-actief werd gezet),
maar het begon eind december
'79 allemaal rond de stookkosten-
Nieuwe hoogleraar
LEIDEN - Huisartsen en dergelijke (eerstelijns-gezondheidszorg)
verwijzen bij keel-, neus- en oorklachten door onvoldoende op
leiding grote aantallen patiënten ten onrechte of onjuist naar de
ziekenhuizen. "Dat is waarschijnlijk één van de belangrijkste
factoren die de gezondheidszorg steeds duurder maken".
Aldus prof. dr. J.J. Grote. Hij zei dit vanmiddag bij de aanvaarding
van zijn ambt als gewoon hoogleraar aan de Leidse universiteit
op het vakgebied van de keel-, neus- en oorheelkunde.
Prof. Grote: "De opleiding keel-, neus-, oorheelkunde voor de
algemene arts is op dit moment onvoldoende". En. "Door onvol
doende opleiding wordt nu een groot, aantal patiënten onterecht
of onjuist verwezen".
In zijn oratie, die in het Groot Auditorium van het Academiege
bouw aan het Rapenburg werd uitgesproken, zei prof. Grote
onder meer dat, "als door toegenomen kennis de opleiding tot
algemeen keel-, neus- en oorarts niet meer mogelijk is in vier
jaar, deze verlengd zou moeten worden".
Prof. Grote: "Het is immers een kernvak in de eerstelijnsgezond
heidszorg". Dertig procent van de patiënten heeft klachten over
bovenste luchtwegafwijkingen.
"Een verkeerd verwijzingspatroon is waarschijnlijk één van de
belangrijkste factoren, die de gezondheidszorg steeds duurder
maken. Uitbreiding van de opleiding in de keel-, neus-, oorheel
kunde is daarom noodzakelijk voor een besparing in de gezond
heidszorg, maar vooral voor een kwaliteitsverbetering van de
behandeling van patiënten"
rekeningen. Een aantal bewoners
vond die te hoog en besloot in sa
menwerking met de S.P tot actie
over te gaan.
Schimmel
Uit een enquête bleek volgens de
S.P. hoe droevig het was gesteld:
veel bewoners hadden last van
tocht, vocht, schimmel of bij
voorbeeld koude radiatoren. De
verontruste bewoner die naar de
telefoon greep om de woning
bouwvereniging om de hoogte te
stellen werd meestal teleurge
steld. meldt het zwartboek.
"Op brieven wordt niet gereageerd.
De telefoon van de P.C.W. is
meestal aangesloten op een ant
woordapparaat. De spreekuren
functioneren ook niet daar men
eenvoudigweg niet aan de beurt
komt. Ook wil het wel eens ge
beuren dat er op de ene avond in
de maand dat de P.C.W. zitting
heeft, er opeens een briefje hangt
dat de avond niet doorgaat"
Spaarzaam
Het contact tussen de S.P.. het ac
tiecomité en de woningbouwver
eniging verliep, dat mag uit het
voorgaande blijken, tot nu toe
wat stroef. Of daar verandering in
komt?
S.P.lid, F. Vergeer-Mudde: "Wij
zijn te allen tijde bereid om met
de P.C.W. rond de tafel gaan zit
ten. Het grote probleem is na
tuurlijk dat de vereniging zich op
z'n zachtst gezegd nogal onvrien
delijk opstelt"
Het definitieve ontslag van de huis
meester is wat dat betreft een te
ken aan de wand, meent F. Ver
geer. "Deze week was de uit
spraak: de man is ontslagen. Zo
genaamd omdat hij z'n werk niet
goed deed. Maar wij wisten wel
beter. Die man deed z'n werk wel
goed, maar hij stelde zich solidair
op"
Kinderziekten
Dat de kans op een gesprek tussen
beide partijen uiterst klein is
steekt de voorzitter van woning
bouwvereniging P.C.W., De Geus
niet onder stoelen of banken.
"Wij discussieren in principe niet
met politieke partijen en zeker
niet met de S.P.", stelt hij met na
druk.
t Flats van de Protestants-Christelijke Woningbouwvereniging in de Merenwijk: tal van klachten.
"Discussies over het reilen en zei
len van de woningbouwvereni
ging moeten namelijk in de zoge
naamde bewonersraad worden
gevoerd", legt De Geus uit. "Die
zijn daarvoor opgericht. Een raad
lijdt misschien wel aan kinder
ziektes, maar problemen over bij
voorbeeld isolatie kunnen toch
heel goed en normaal worden be
handeld".
Dat bewoners van 'zijn' flats zich
tot een politieke partij hebben ge
wend om hun ongenoegen aan de
grote klok te hangen is volgens de
voorzitter beslist geen teken aan
de wand.
"Welnee", zegt hij, "De bewoners
hebben zich ook niet tot de S.P.
gewend. Het is precies ander-
Twee mannen
bij stelen van
auto betrapt
LEIDEN - Twee 17-jarige Lei-
denaars werden gisteravond
omstreeks kwart voor twaalf
op heterdaad door de politie
betrapt toen zij bezig waren
met het stelen van een auto in
de Condorhorst (Merenwijk).
Met behulp van een schroeve-
draaier en een breekijzer had
den beiden een portier open
gebroken. Zij zijn meegeno
men naar het bureau. In de
loop van de dag zouden ze vol
gens de politie weer worden
vrijgelaten.
Sjaal nekt
Leidse
bromfietster
LEIDEN - Doordat haar sjaai fn
het achterwiel van haar brom
mer vastdraaide kwam een
18-jarige inwoonster van Lei
den gistermorgen omstreeks
acht uur op de Hoge Rijndijk,
ter hoogte van de Leiderdorp-
se brug. ongelukkig te vallen.
Met nek- en rugklachten moest
zij voor onderzoek naar het
AZL worden vervoerd.
LEIDEN - Het plan van de stede-
bouwkundige ir. Latta voor de
bebouwing van het Schutters
veld is de basis voor de ontwikke
ling van het terrein. Tot 1 maart
1981 is er gelegenheid voor in
spraak van de betrokkenen.
Het plan van de Westduitse stede-
bouwkundige Latta, die bena
drukte dat het nog maar een
schets is en geen definitief plan,
gaat ervan uit dat de Oegstgees-
terweg ongewijzigd blijft. Aan
weerszijden van de weg zouden
kantoren moeten komen, in
hoogte aflopend vanaf het station
naar de Willem de Zwijgerlaan en
de (lage) bebouwing van de Mare-
dijkbuurt.
Bij de Valkbrug is de bouw van een
hotel gedacht en verder is in de
schets rekening gehouden met de
bouw van omstreeks zeshonderd
woningen, de vestiging van een
PTT-kantoor en bedrijfjes die uit
de binnenstad worden verplaatst.
PSP-raadslid Ponsen vroeg gister
avond tijdens de bespreking van
de schets indecommissie voorde
ruimtelijke ordening waarom
geen rekening gehouden is met
de mogelijkheid om de Oegst-
geesterweg 'op te schuiven' in de
richting van de spoorlijn. Op die
manier zou volgens de PSP meer
ruimte komen voor woning
bouw.
PPR-raadshd Van Oosten opperde
het idee om de Oegstgeesterweg
te versmallen. Op die manier zou
1.5 hectare land gewonnen wor
den. Volgens Latta levert het ver
leggen van de weg niet zo veel aan
ruimtewinst op. Hij noemde het
idee krampachtig en ook finan
cieel niet aantrekkelijk. "Dit plan
is zo logisch, dat we ons afvroe
gen waarom we er niet meteen op
gekomen zijn", aldus Latta.
Wethouder Waal wees er in verband
met een eventuele versmalling
van de Oegstgeesterweg op dat
de NZH heelt gevraagd om een
aparte busbaan op dat traject.
Volgens PvdA-wethouder Waal
worden de mogelijkheden van
het plan vooral begrensd door de
financiën en de provinciale plan
nen. "Het streekplan van de pro
vincie gaat uit van kantoorbouw.
Dat werkt beperkend. Als de pro
vincie niet meewerkt, zeker op
het gebied van lokatiesubsidie.
dan kun je het wel vergeten al
dus Waal.
Wethouder Tesselaar voegde eraan
toe: "De Oegstgeesterweg drukt
financieel toch al op het Schut
tersveld. Het verleggen van de
weg heeft dan ook geen realiteits
waarde".
Ondersteuning
De buurtvereniging Maredijk pleit
te ervoor om technisch deskundi
ge ondersteuning te krijgen. Al
leen met de steun van onafhanke
lijke deskundigen zou de buurt
een behoorlijke inspraak kunnen
hebben, zo redeneerde men. Waal
wees dat van de hand. Volgens
hem zou de stichting welzijn ver
antwoordelijk zijn voor een der
gelijke ondersteuning. Die stich
ting zou dan ook maar geld moe
ten reserveren om dergelijke des
kundigen te kunnen 'inhuren',
wanneer deze zich onder het per
soneelsbestand van de stichting
niet bevonden. Een vertegen
woordiger van de stichting liet
weten dat dit financieel beslist
onmogelijk is.
Wethouder Tesselaar was van me
ning dat de buurtbewoners een
heleboel deskundigheid van
ambtelijke zijde zouden kunnen
krijgen. Vooral op het gebied van
de financiële mogelijkheden
"Hoe je zo'n exploitatieopzet
maakt, dat heb ik ook maar ge
leerd van mijn ambtenaren," zo
gaf de wethouder eerlijk toe.
't Wijfs Hooft
Het smalle pand aan de Nieuw-
straat 49 heeft in de 330 jaar
van zijn bestaan al heel wat
praatjes en roddels overleefd.
Het.pand heet 't Wijfs Hooft of
ook wel Man's Hand Boven.
Eigenaar A. Eradus van de ver-
huisfirma heeft 2ijn eigen ver
haal. Eradus: "Een zekere me
neer heeft dat pand in 1650 la
ten bouwen voor zijn vrouw.
Boven de onderpui liet hij de
beeltenis van zijn vrouw aan
brengen. De vrouw vond het
pand echter een pijpenla, veel
te smal. De man heeft de
vrouw haar zin gegeven en er
een verdieping bovenop laten
zetten om meer ruimte te heb
ben. Maar op de bovenste ver
dieping liet hij zijn hand af
drukken. "Man's-Hand Bo
ven; met andere woorden:
vrouw, ik doe je zin maar ei
genlijk heb je toch niks te ver-
- tellen".
Er doen veel meer verhalen
over het pand de ronde. Vol
gens de dichter J. Le Francq
van Berkkey (geboren in
1729) vond de man het pand
aan de huidige Nieuwstraat te
smal. Hij wilde het huis er
naast kopen en laten slopen
om meer ruimte te krijgen.
Zijn vrouw, de bazin in huis.
weigerde. Zij liet haar triomf
in steen uithouwen. De man -
ook niet gek - vroeg de vrouw
of hij er nog een verdieping
bovenop mocht bouwen. Hij
liet zijn hand erin houwen.
Als de "vrouw wilde vitten"
dan wees de man naar de
hand en sprak: "Zwijg wijfs-
hool'd. Man's hand boven".
Volgens Le Francq werd de
vrouw door 's mans gedrag in
de loop der tijd "zachtei in
haar kuren" en leefde het
echtpaar nog lang en geluk
kig.
De dochter van Le Francq
woonde aan de Nieuwe Rijn.
zo'n beetje aan de voorkant
van het huidige pand Nieuw
straat 49. Dat zou zijn belang
stelling voor het pand kunnen
verklaren.
Nog een ander verhaal; ditmaal
van W. de Roos die zijn legen
de in de jaren twintig van een
oude Leidenaar hoorde. Vol
gens De Roos handelde het in
1650 allemaal om een ijdele
.■tv"';
«r. mnt niTm nin ««k
- r- ii n .„Iin
door René van der Velden Jaap Visser
Gezeik
Het pand aan
de Nieuwstraut
dat zowel 't Wijfs
Hooft als Man's
Hand Boven
wordt genoemd.
vrouw van een Leidse poor
ter. In haar ijdelheid liet zij
haar beeltenis op het huis
aanbrengen. In de stad wer
den veel grapjes gemaakt
over het wijfshoofd waaruit
duidelijk bleek dat de vrouw
de scepter in huis zwaaide. De
man durfde zich volgens De
Roos niet meer in de herberg
te vertonen. Hij nam wraak en
liet de hand aanbrengen om
duidelijk te maken dat hij
geen pantoffelheld was maar
de heer des huizes.
Ook volgens de Volkskrant van
1 september 1956 ging het
destijds om een zeer rijke
vrouw die haar echtgenoot
onder de duim had. Zij betaal
de de bouw van het pand en
liet haar man via haar beelte-
De bewoners van Groenoora
zijn het spuugzat. Vooral de
parkeeroverlast in hun wijk
en het urineren tegen hun
deuren en in de portieken.
Telkens
Groenoordhallen een groot
scheeps evenement wordt
gehouden is het volgens hen
raak. Kris kras in de wijk ge
parkeerde auto's en een hele
boel overlast. Het concert van
de popgroep Queen was voor
Groenourd de druppel die de
emmer deed overlopen De
hele wijk zat op die donder
dagavond de 27ste november
potdicht met vreemde auto's.
Tot overmaat van ramp ge
bruikte menig concertganger
op die bewuste avond de
Groenoord-portieken als
openbaar toilet.
de
nis op het pand voelen wie de
baas was. Toen het huis bijna
klaar was spande de man sa
men met de architect: hij liet
de hand aanbrengen ten te
ken dat hij in feite het huis
bestuurde. Volgens de Volks
krant had de vrouw toch het
laatste woord: het huis staat
nog bekend als 't Wiifs Hoofd.
Het onderzoek van gemeente
archivaris mr. R. van Royen.
27 jaar geleden, naar de her
komst van de beelden lijkt
ons echter het meest aanne
melijk. Zijn verhaal veegt de
vloer aan met alle boven
staande verhaaltjes. Volgens
Van Royen bouwden de bak
ker Jan Bakkerszoon van
Lent en zijn vrouw Jannetje
de Roy in 1650 het pand aan
de huidige Nieuwstraat. Zij
woonden al aan de Nieuwe
Rijn en moesten toentertijd
ook de achterkant bebouwen.
Het vrouwenbeeld lijkt Van
Royen "een hulde van een ge
lukkig echtgenoot aan zijn
vrouw met wie hij in grote
harmonie leefde en een hulde
aan de jonge moeder van zijn
kleine kinderen". Van Royen
ziet het aanbrengen van de
topgevelsteen met Man s
Hand als
appi
vondst van de bakker om zijn
vrouw duidelijk te maken dat
uiteindelijk het gezag van de
d zijn de parkeeroverlast en het i
man in het huishouden zege
viert".
Van Royen veronderstelt dat de
jonge Jannetje de Roy beslist
geen tijd heelt gehad voor kil
terij. "Naar de zeden van de
tijd stapte zij in het ene na het
andere kraambed". Jan Bak
kerszoon van Lent ging op 31
maart 1646 in ondertrouw met
Jannetje de Roy. In '47 werd
dochter "Engeltje" in de
Hooglandse Kerk gedoopt,
een jaar later volgde Maria en
nog een jaar later Susanna.
Van Lent kocht in 1649 het
voorpand aan de Nieuwe Rijn
van bakker Van Toll.
Archivaris Van Royen ver
moedt dat bakker Van Lent al
in het voorjaar van 1651 stierf.
Dus lang en gelukkig heeft
het echtpaar niet geleefdJan-
neke de Roy verkocht haar
Leidse bezittingen in 1651. Zij
hertrouwde in december
1051
De belangstelling voor de beel
den op de gevel blijft: ook na
330 jaar. A. Eradus die het
pand ongeveer tien jaar in be
zit heeft, heeft Man's Hand
zes jaar geleden zwart laten
verven. Eradus; "We waren
toentertijd toch aan het schil
deren. De mensen vroegen
me of ik de hand niet duidelij
ker kon laten uitkomen"
Een kwade brief van het buurt
comité aan de gemeente
politie was het gevolg. Of
nu eindelijk maatregelen ge
nomen kunnen worden?
Voor vanavond, wanneer de
Groenoordhallen volstromen
met Tele-bingo-fanaten,
vreest de buurt weer het erg-
Volgens hoofd-inspecteur La
Rivière van de Leidse politie
is de parkeeroverlast in
Groenoord inderdaad nij
pend. De nauwe toegang tot
het parkeerterrein van de
Groenoordhallen kan een gi
gantische stroom van auto's
"Gevolg: de automobilisten
kruipen uit de file en zoeken
een plaatsje inde wijk", aldus
La Rivière, die meldt dat hij
op korte termijn met de
Groenoordhul-directie tot
bindende afspraken hoopt te
komen. Hal-directeur Andre
de Jong hoopt op een extra
ingang aan de kant van de
Gooimeerlaan. Maar dat be
tekent dat er een stukje groen
moet worden opgeofferd.
"Zoiets is een politiek heet
hangijzer dus dat kan nog wel
•n duren", beseft De Jong.
elk
rd is het
geval zat. In toenemende i
ti- wordt er aan gedacht on
wijk in geval van nood mei
gen auto's af te zetten.
