"Actie: we hebben toch
geen bal te verliezen
Leiden: grond in
Leiderdorp kopen
Politie krijgt eindelijk
richtlijnen bij kraakacties
Personeel protesteert tegen sluiting Wolspinnerij
Hogere werkloosheid
en minder vacatures
Vrouw (65)
uitgegleden
DINSDAG 9 DECEMBER 1980
(Vervolg van pagina 11
LEIDEN - De werknemers van de Wolspinnerij Ede aan de
Kanaalweg in Leiden hebben gistermiddag besloten om
actie te voeren voor het behoud van hun werk. Kort nadat
directeur S. Lootsma de werknemers in de kantine had
meegedeeld dat zij massaal ontslagen zouden worden
werd in diezelfde kantine een actiecomité gevormd om de
beslissing zo snel mogelijk weer terug te draaien. Van
daag is gebleken wat de actie inhoudt: een bezetting van
het bedrijf.
"Zo is dat, actie; we hebben toch
geen bal te verliezen" zegt een
werknemer die al tegen de zestig
loopt. "Wy willen werken" riepen
Turkse vrouwen.
De Wolspinnerij Ede is de laatste
textielfabriek in Leiden. Het ont
slag hangt alle 46 werknemers bo
ven het hoofd. Bijna de helft van
de werknemers is van buiten
landse komaf.
De werknemers hebben het ver
moeden dat directeur Lootsma
moedwillig de Leidse vestiging
van de Wolspinnerij Ede heeft la
ten doodbloeden, ten gunste van
de andere twee vestigingen in
Edeen in Vlijmen. De Wolspinne
rij maakt tapijtgaren voor tapijt-
fabrieken. In het concern werken
in totaal 170 mensen.
"Met deze directie valt geen goed
garen te spinnen" zei vakbonds
man Jos Duynhoven (Industrie
bond FNV) in een vlammende
toespraak tot de werknemers.
"We moeten ons niet lijdzaam
naar de slachtbank laten leiden.
Het bedrijf in Leiden is een jaar
lang belazerd. Hier is met geld ge
smeten".
De werknemers stemden van harte
in met deze actietaai van Duyn
hoven. "Die directeur moet eruit
geschopt worden, wij niet" zegt
een werknemer die al tientallen
jaren in het textielvak zit. Het
knaagt aan hem dat directeur
Lootsma die van de vermicellifa-
briek Honig afkomt de lakens uit
deelt terwijl hij koud twee jaar in
de textiel zit als directeur van de
Wolspinnerij. "Die directie, die
weet van textiel niets af'
Niet eerlijk
i andere werknemer
LEIDEN - De werkloosheid in Lei
den en omstreken is in de afgelo
pen maand verder toegenomen.
Er staan nu 2954 mannen en 1127
vrouwen als werkloos en op zoek
naar werk bij het Gewestelijk Ar-
beidsbureau in Leiden inge
schreven. Dat zijn 129 mannen en
23 vrouwen meer dan aan het
eind van oktober.
Opvallend is dat de werkloosheid
onder jongeren vrijwel onveran
derd is. De toename van de werk
loosheid heeft dus vooral betrek
king op mannen en vrouwen van
23 jaar en ouder. De sector bouw
nam bij de mannen weer het.
grootste deel van de stijging voor
zijn rekening. 94 van de totale
stijging van 129. Merendeels
straatmakers, opperlieden en
schilders, hetgeen volgens het ar
beidsbureau duidt op een invloed
van het seizoen.
Tegenover de stijging van de werk
loosheid, staat een niet onaan
zienlijke daling van de vraag naar
arbeidskrachten. Waren er eind
oktpber nog 496 vacatures te ver
vullen, aan het eind van vorige
maand is dat teruggelopen tot
een aantal van 281 vacatures.
Niet alleen bleef de vraag naar
bouwvakarbeiders gering, maar
ook in de metaal is er sprake van
een vermindering van de vraag.
Vergelijken we de cijfers met no
vember vorig jaar, dan valt te con
stateren dat in een jaar tijd het
aantal vacatures erg is teruggelo
pen. Vorig jaar rond deze tijd was
het aantal open plaatsen nog
1243. De werkloosheid blijkt in
vergelijking met november 1979
met een kleine achthonderd man-
te zijn gestegen.
LEIDEN - Een 65-jarige Leidse
moest gistermiddag met een
heupfractuur worden overge
bracht naar het Academisch Zie
kenhuis Leiden. De vrouw was,
waarschijnlijk door de gladheid,
op de Korevaarstraat ten val ge
komen.
draait de Leidse vestiging enkel
en alleen in het rood door bevoor
deling van de vestigingen in Ede
en Vlijmen. "Als je Ede en Vlij
men de orders geeft, de orders
dus niet eerlijk verdeelt, dan kan
de directie gemakkelijk praten;
zo van er is geen afzet voor jullie.
In Ede en in Vlijmen moeten ze
intussen overwerken om de om
zet te halen. Als je zeven mensen
van de spinnerij afvoert naar de
ververij dan moet je niet ver
baasd staan als er minder omzet
gemaakt wordt op de spinnerij.
En als je beloofd dat er een derde
brede spinmachine bijkomt,
maar je laat de machine werkloos
in de hoek staan, dan scheelt je
dat enorm in je produktie".
Een rondgang door het bedrijf leert
dat de twijnderij en haspelarij die
een half jaar geleden naar Ede
verhuisd hadden moeten worden
(hetgeen het ontslag voor tien
mensen in Leiden met zich mee
bracht) nog steeds in de fabrieks
hal in Leiden staan. Een werkné-
mer wijst op de zestig ton afge
keurd tapijtgaren die in Ede is ge
maakt maar in Leiden ligt opge
slagen. "Het is niet zo dat Leiden
alleen de fouten miaakt. Kijk hier
maar. Zestig ton tapijtgaren is
900.000 gulden waard. Het afge
keurde spul moet nu voor een
prikkie verkocht worden". Hij
vertelt van de miljoen gulden
schuld aan geleverd tapijtgaren
die de zo goed als failliete tapijtfa-
briek KVT in Moordrecht aan de
Wolspinnerij heeft. "Het is de
vraag wat je nog van dat miljoen
terugziet"
Trucs
"Via boekhoudkundige trucs draai
en we in de rode cijfers. De cijfers
worden aangedikt. De Wolfedera
tie (die honderd procent van de
aandelen in de Wolspinnerij Ede
heeft) is bijvoorbeeld eigenaar
van ons terrein met gebouwen.
Wij betalen als Wolspinnerij Ede
een huur van een kwart miljoen
gulden per jaar aan de Wolfedera
tie. Vestzak-broekzak". Nog een
ander vult aan: "Voor onderhoud
van de tuin voor de fabriek staat
heel veel geld op de begroting,
maar onderhoud wordt er even
zogoed nauwelijks gepleegd. Vo
rig jaar verstookten we 70.000
gulden olie; op het financieel
overzicht staat een ton. Het klopt
gewoon niet". "De top is ook
loodzwaar. Onlangs is de ver
koop-afdeling weer uitgebreid;
die mensen zijn goed voor een ton
per jaar", klagen de werknemers.
De werknemers vroegen directeur
Lootsma gisteren tijdens zijn
"trieste mededelingen" hoe hij
"het kon rijmen dat de ververij
die juist op gang is gekomen nu al
weer afgebroken moest worden;
en dat de machines blijkbaar
voor niets net een kostbare op
knapbeurt achter de rug heb
ben". De ververij is verplaatst
van Tilburg naar Leiden. Tilburg
sloot, de acht Tilburgse
LEIDEN/LEIDERDORP - De ge
meente Leiden wil langs de
Touwbaan in Leiderdorp grond
kopen. Die grond (oppervlakte
ruim 23.000 vierkante meter) zou
bestemd moeten worden voor
een nieuwe werkplaats voor de
dienst sociale werkvoorziening,
de verplaatsing van Leidse be
drijven en de bouw van tenmin
ste 120 woningen voor één- en
tweepersoonshuishoudens.
Voor de bouw van de woningen is
medewerking van de gemeente
Leiderdorp noodzakelijk. Er is
een wijziging van het bestem
mingsplan voor nodig. De grond
langs de Touwbaan is nu nog in
handen van projectontwikkelaar
Wilma. Met de grondaankoop is
een bedrag van bijna vier mihoen
gulden gemoeid.
B en W van Leiden hebben besloten
om de grond te kopen en voor het
grootste deel te benutten voor de
nieuwe werkplaats voorde dienst
sociale werkvoorziening (15.00
vierkante meter). Drieduizend
vierkante meter resteert voor het
verplaatsen van een bedrijf uit de
Leidse binnenstad en ruim vijf
duizend vierkante meter wordt
volgens de Leidse plannen benut
voor woningbouw.
Volgens de Leiderdorpse wethou
der Meerburg (CD^) is Leider
dorp in principe wel bereid om
mee te werken aan de oplossing
van de Leidse woningnood. Maar
onder bepaalde voorwaarden.
Die voorwaarden zijn dat de Lei-
denaren, die aan de Touwbaan
komen wonen zich niet in Leidcr-
dorp'voor een (betere) woning
kunnen laten inschrijven. Willen
ze na enige tijd toch een andere
woning, dan zullen zij zich bij het
Leidse bureau huisvesting moe
ten inschrijven. Zo wordt volgens
Meerburg extra druk op de Lei
derdorpse woningmarkt voorko-
Een andere voorwaarde is dat Lei
derdorp ook wat te zeggen krijgt
over de toewijzing van de wonin
gen. Wethouder Meerburg denkt
zelfs aan een verdeling op fifty-
fifty basis, dus de helft Leidse en
de helft Leiderdorpse woning
zoekenden. "Al te veel overloop
uit Leiden kunnen we niet heb
ben. maar om de woningbouw te
gen te houden moet men wel erg
zwaarwegende argumenten heb
ben" aldus Meerburg.
Het besluit van het Leidse college is
niet eenvoudig tot stand geko
men. Wethouder Fase (VVD) van
economische zaken en wethou
der Tesselaar (PvdA) van volks
huisvesting verschilden van me
ning. Vanuit de afdeling econo
mische zaken werd aangevoerd
dat dé grond bedrijfsbestemming
heeft. Die bestemming zou ge
handhaafd moeten blijven, om
dat er in Leiden al een tekort is
aan beschikbare bedrijfsterrei-
Alle andere lokaties zijn pas pver
enkele jaren beschikbaar, zo luid
de het ambtelijk advies. Daarin
werd ook opgemerkt dat het bou
wen van woningen tussen bedrij
ven niet aan te bevelen is. Bedrij
ven worden verplaatst omdat ze
hinderlijk zijn in de woonomge
ving. Wanneer ze verplaatst zijn
naar een bedrijfsterrein, plaatsen
worden omgeschoold in Vlijmen.
Directeur Lootsma schat de in
stallatiekosten van de ververij en
de reviseringskosten van de ma
chines op ruim vijf ton. "Dat is
helaas kapitaalverlies". De werk
nemers schatten de kosten veel
hoger, namelijk om en nabij de
negen ton. "Dat is helaas smijten
met geld".
FNV-vakbondsbestuurder Jos
Duynhoven vindt dat de directie
de cao voor het textielbedrijf aan
haar laars heeft gelapt. "In strijd
ook met de afspraken die hij
mondeling en schriftelijk met
ons heeft gemaakt is hij niet met
een naar ons toegestapt toen hij
vond dat het mis ging". Overi
gens vindt Duynhoven dat direc
teur Lootsma hem een "verhaal
op de mouw heeft gespeld".
Afbouw
Directeur Lootsma verdedigt zich:
"De afzetproblemen hebben zich
pas echt in oktober en november
voorgedaan. Zo snel kan het
gaan. De intentieverklaring voor
FNV-bestuurder Duynhoven sprak gistermiddag het personeel toe: "Hier is met geld gesmeten
het behoud van werk die ik in juli
deed, bevatte de voorwaarde dat
de afzet niet in gevaar zou komen.
Dat is wel gebeurd. Daarom geldt
die intentieverklaring niet meer.
De tijden zijn veranderd".
Als er in Ede of in Vlijmen "ie
mand" via natuurlijk verloop
wègvalt dan is er volgens Loots
ma misschien voor een enkele
werknemer in Leiden de moge
lijkheid om naar Ede of Vlijmen
te verhuizen. Maar de ontslagaan
vrage voor 46 werknemers gaat
wel zo snel mogelijk de deur uit.
Met de vakbonden wil de direc
teur vooralsnog slechts overleg
gen over de wijze van afbouw van
de Leidse vestiging.
Lootsma wijt "het niet in even
wicht zijn van de ontvangsten en
uitgaven" op zich niet aan de
Leidse vestiging maar aan de af
name van de afzetdie direct ver
band houdt met de instorting van
de bouwsector. Leiden moet vol
gens Lootsma sluiten omdat in
Ede en Vlijmen moderner en effi
ciënter gewerkt kan worden.
"Leiden is de laatste wagon in de
rij. Banken inschakelen heeft
geen zin als je met het geld van de
banken alleen maar verliezen
kunt compenseren. Overheids
steun zit er ook niet in". Lootsma
verwacht voor volgend jaar on
danks de voorgenomen sluiting
van de Leidse vestiging toch een
stijging van de omzet. De Wol
spinnerij levert ongeveer 1800
ton tapijtgaren per jaar.
"We willen optreden zonder stempel op ons voorhoofd"
woningen omheen. De
vraag kan dan gesteld worden
waarom deze bedrijven zonodig
weg moesten uit de oude woon
omgeving, aldus drs C. Floor,
chef van de afdeling economi
sche zaken in zijn advies.
Het college van B en W. waarin de
PvdA in de meerderheid is, koos
echter de zijde van PvdA-
wethouder Tesselaar en besloot
de woningbouw in het plan op te
nemen ten koste van de bedrijfs
bestemming. Wethouder Fase
zegt evenwel helemaal geen
moeite te hebben met de beslis
sing, omdat iedereen - ook de
VVD-fractie - doordrongen is van
het urgente probleem van de wo
ningnood. Van onenigheid is
daarom volgens haar geen spra
ke. "Alleen moet men oppassen,
dat bedrijven en woningen elkaar
niet bijten", aldus Fase. "Trou
wens, in het bestemmingsplan
Pancras-oost vonden sommigen,
dat er teveel bedrijven werden
gehandhaafd".
De nieuwe werkplaats met kan
toorruimte van de dienst sociale
werkvoorziening kost in totaal,
grondkosten inbegrepen, bijna
veertien miljoen gulden. Dat be
drag moet eerst nog door de ge
meenteraad en door de rijkscon
sulent voor complementaire so
ciale voorzieningen worden
goedgekeurd.
Een probleem bij de woningbouw
is nog, dat Leiderdorp niet in aan
merking komt voor rijkssubsidie
op de grondkosten (de zogeheten
lokatiesubsidie). zodat de grond
kosten sterk in de huurprijs zul
len doorwerken.
LEIDEN - Nadat kraaknota "zo"
en kraalcnotitie "zus" in de poli-
tiecommissie doorsproken, be-
discussiëerd, terugverwezen of
doorverwezen zijn zit er eindelijk
schot in de toestandkoming van
een gemeentelijke politienota
met richtlijnen voor het optreden
van de politie bij kraakacties.
Het hoofd van de politie, burge
meester C. Goekoop, zet vaart
achter de politienota omdat hij
erop rekent dat men zich lande
lijk niet voor de verkiezingen van
mei aan een leegstandswet wil
branden. De commissie politieza
ken en de commissie volkshuis
vesting houden op 19 januari een
gezamenlijke vergadering over
de politienota. Burgemeester
Goekoop hoopt dat de nota ver
volgens in februari in definitieve
vorm kan verschijnen.
De politie wil onderhand wel eens
weten waar zij aan toe is. Werd in
het vooijaar nog gewerkt met de
kraaknota van politiecommissa
ris Van Voorden, later kwamen
daar de nota van de PvdA en de
notitie van burgemeester Goe
koop overheen. Werd eerst ge
werkt met het begrip "zes maan
den" als aanvaardbare leegstand,
later werd de grens verlegd naar
"negen maanden" ingevolge de
notitie van Goekoop. In de nabije
toekomst zal de grens wel weer
'teruggelegd worden naar "zes
maanden" want de commissie
politiezaken was gisteravond
unaniem van mening dat zes
maanden leegstand "lang ge
noeg" was. Die termijn sluit aan
bij de landelijke wetsontwerpen
van de regering van de PvdA.
Commissaris H. van Voorden deed
gisteren voor de zoveelste keer
een dringend en bijna wanhopig
beroep op de commissie om tot
duidelijke richtlijnen te komen.
"Als politie zijn we alleen maar
gebaat bij zo groot mogelijke dui
delijkheid. Wij willen optreden
zonder het stempel van de eige
naar en zonder het stempel van
krakers op ons voorhoofd. Het is
voor ons toch al moeilijk genoeg
om twee heren te dienen; de offi
cier van justitie en de burgemees
ter".
Blijft de oolitie het voorlopig moei
lijk hebben met de vage formule
ringen in de kraaknotitie. onge
veer twintig mensen uit de Leid
se kraakbeweging staken tijdens
de vergadering niet onder stoelen
of banken tot die vage formule
ringen "de eigenaar van een leeg
stand pand tal van ontsnappings
mogelijkheden bieden. Op het
moment werkt de politienotitie
tegen de krakers als een verkapte
ontruimingsnota".
Zinnen zoals "de woning is bij een
ander ingebruik" noemt de Leid
se Kraakbond "zo rekbaar als
gisteravond in het stadhuis aanwezig om op duidelijke wijze hun mening
kauwgom". Hetzelfde geldt vol
gens de bond voor begrippen in
de notitie zoals "reële herstel
werkzaamheden, reële verkoop-
of verhuurpogingen" of "gezien
de marktsituatie redelijke prij
zen". Een en ander werkt volgens
de Kraakbond de bescherming
van de eigenaar in de hand. "Tot
op heden bleken "reële herstel
werkzaamheden" te bestaan uit
een hoopje bouwmaterialen of
niet goedgekeurde verbouwings
plannen, "Reële verkoop- en
huurpogingen" bleken te bestaan
uit plotselinge huurcontracten of
voorlopige koopcontracten met
kennissen of familieleden van de
eigenaar. Alleen als de eigenaar
niet zo slim is geweest een van
deze nepmaatregelen te nemen
rest de krakers nog een kansje,
als het pand tenminste lang ge
noeg leegstaat".
De raadsleden voegden er gister
avond nog tal van voorbeelden
van onduidelijk taalgebruik in de
notitie aan toe. Brands (CPN):
"Wat is bijvoorbeeld "gemeubi
leerd?".
De positie van krakers komt er in
deze notitie toch wel erg summier
vanaf'. Walenkamp (CDA) toon
de zich reuze benieuwd naar de
toetsing van de al dan niet reële
pogingen van de eigenaar om zijn
pand kwijt te raken. Peters
(PvdA) en Glaubitz (D'66) vinden
de passage over het doorgeven
van namen van krakers door de
officier van justitie of door de
burgemeester "indien het belang
aannemelijk wordt gemaakt" te
weinig uitgewerkt. Ham (CDA)
vroeg om terughoudendheid met
het vrijgeven van namen. Van der
Putten (PSP) noemde de notitie
onder meer niet duidelijk ten
aanzien van schijnbewoning zo
als het ophangen van affiches
"zodat het een bewoonde studen
tenwoning lijkt" of het aanbren
gen van een tijdmechanisme in
het licht zodat een brandende
lamp 's avonds de leegstand ver
bergt.
Goekoop antwoordde dat dè notitie
in geen geval "pseudo-leegstand"
mag bevorderen. Een strikte uit
voering van de meldingsplicht en
een complete registratie inclusief
datum van leegstand en de prijs
waarvoor het pand eventueel te
huur ofte koop staat, daar draait
het volgens Goekoop om. "Wet
houder Tesselaar is hard bezig
aan de automatisering van de re
gistratie". Volgens Goekoop
moeten zoveel mogelijk panden
onder het bereik van de kraakno
titie vallen: niet alleen woningen
maar bijvoorbeeld ook het ge
kraakte bedrijfspand van de HE-
MA aan de Haarlemmerstraat.
Met het terugbrengen van de "aan
vaardbare" leegstandstermijn
van negen maanden naar zes
maanden had Goekoop geen
moeite "omdat die negen maan
den bij een maximum termijn be
doeld was". Goekoop voegde er
aan toe dat de politie duidelijk
moet welen: Dat is de termijn.
Maar anderzijds, zo verklaarde
hij, komt het voor dat B en W een
beleidsbeslissing moeten nemen
om eén woning die op de Leidse
markt onverkoopbaar is langer
leeg te laten staan danwel de eige
naar toestemming te geven de
Nederlandse markt af te stropen
naar kopers. Hij wees erop dat be
halve het tegengestelde belang
eigenaar-krakers de gemeente en
de gemeenteraad ook een belang
hebben: "Er ligt een besluit van
de gemeenteraad om premie
koopwoningen te bouwen. Als
die woningen gereed zijn en de
eigenaar raakt ze niet kwijt dan
verdient die eigenaar bescher
ming van de gemeente. Anders
verklaren we zo'n eigenaar rech
teloos en krijgen .we geen enkele
bouwer meer".
Loon en werk
In het Parlement aan deNieu we
Rijn wordt vanavond een
openbare discussie gehouden
over de lonende werkgelegen
heid en de sociale voorzienin
gen, speciaal toegespitst op de
situatie in Leiden. Dick Juf
fermans. afdelingsbestuurs-
'lid van de CPN, en Dick ter
Wisscha, vakbondsbestuurder
van de Industriebond FNV le
veren beiden een bijdrage
aan de discussie: daarna is
het woord aan anderen. De or
ganisatie is in handen van de
afdeling Leiden van de CPN:
aanvang acht uur.
Kinderfilm
"Drie vrolijke beertjes" is de ti
tel van de kinderfilm die mor
genmiddag in het K O-
gebouw. Oude Vest 45, wordt
vertoond. Een tekenfilm in
Disneystijl, in het Nederlands
gesproken. De voorstelling be
gint om half drie.
Hengelsport
De Ruisvoorn viste een wed
strijd in het water van de
Apothekersdijk en de Mors
singel. Uitslag: 1 J. Nieuwen-
burgjr. 1920 gram-26 stuks: 2
W. Ween ink 1500-25, 3 J. v.d.
Berg 1100-16. 4 Th. van Doe
len 1120-15, 5 A. van Donkel
1000-9,6 W. van Weizen 650-9,
7 C. Pierens 650-7. 8 B. Hoog
duin 390-8,9 J. de Hoed 290-5,
10 L. van Deventeï 50-1.
Kaarten
In de stalletjes van het Leids Co
mité voor Kinderzegels wor
den behalve kinderpostzegels
ook algemene-, kinder-, en
kerst/nieuwjaarskaarten ver
kocht. De stalletjes zijn te vin
den in de volgende postkanto
ren: Gerenstraat. Kopermo
len en tot 19 december Bevrij
dingsplein.
