Westen: interen op olievoorraden
Bouwwereld somber over toekomst
Minister Albeda streept
in cao-ziekenhuiswezen
WA-premie
mag hoger
Bezetting Union in Groningen
VNO: haast
maken met
bezuinigen
DINSDAG 9 DECEMBER 1980
ECONOMIE
PAGINA 17
Financial Times
Als gevolg van een loonconflicl met
de drukkers is gisteren de Lon-
dense editie van de Financial Ti
mes niet verschenen. De directie
heeft waarschuwend laten weten
dal de toekomst door dit conflict
van het hoog aangeschreven blad
gevaar loopt. De drukkers legden
gisterochtend het werk neer. om
dat in het weekeinde twintig col
lega's werden ontslagen. Zij heb
ben geprobeerd aan het eind van
de vorige week de verschijning
van het blad te voorkomen om zo
hun looneis kracht bij te zetten.
Autoverkoop
vember\
^lest-Duitsland
In Groot-Bnttannië zijn in novem
ber 91.928 personenwagens ver
kocht. het kleinste aantal voor
november in vijf jaar. Daarvan
bestond 46.9 procent uit auto's
van niet Britse makelij. Dit per-
centage is voor het eerst lager dan
vijftig sinds juli 1978. In oktober
f was 60.1 procent van de verkoch
te auto's afkomstig uit het buiten-
land. Japan leverde 7.3 procent
UTRECHT (ANP) - De Nederlandse
bouwwereld is in meerderheid somber
gestemd over de ontwikkeling van de
bouw in de eerstvolgende jaren.
Uit een enquête onder houw bedrijven, ar
chitectenbureaus, en grote opdrachtge
vers. blijkt dat het merendeel de ko
mende drie jaar geen herstel van de
bouwmarkt verwacht. Driekwart van
de ondervraagde opdrachtgevers ver
wacht dat de teruggang in de bouw blij
vend zal zijn. alleen de overheid gaat
ervan uit dat het aantal bouwopdrach
ten op langere termijn wel weer op het
oude niveau zal komen.
Dit werd bekendgemaakt op de ledenver
gadering van het Nederlands Verbond
van Ondernemers in de Bouwnijver
heid (NVOB) die gisteren in Utrecht
werd gehouden. Aan de enquête, die in
opdracht van het NVOB werd verricht,
deden 326 aannemers, 200 architecten
en 50 opdrachtgevers mee.
De meeste opdrachtgevers (pensioenfond
sen, verzekeringsmaatschappijen, be
drijven. banken, projectontwikkelaars
en woningbouwverenigingen) houden
er volgens de enquête rekening mee dat
de bouwmarkt zich zal stabiliseren op
het niveau van dit jaar, dat wil zeggen
ongeveer 25 procent minder bouwacti
viteit dan in voorgaande jaren.
Deze ontwikkeling heeft vergeleken met
1979 een toename van het aantal werk
loze bouwvakkers veroorzaakt van
ruim 30.000, terwijl bij de architecten
bureaus tot nu toe 1000 man op straat
moesten worden gezet.
Wil er aan dit sombere beeld iets verande
ren. dan zal er volgens de ondervraag
den op zeer korte termijn het nodige
moeten veranderen. Met name een he
tere coördinatie tussen de direct be
trokkenen voor en tijdens de bouw om
de kosten van een project zo\eel moge
lijk te beteugelen werd genoemd.
Dit zou, gepaard gaand met een verho
ging van de huurinkomensquote (het
deel van het loon dat maximaal aan
huur betaald zou mogen worden) tot
een meer kostendekkende bouwwijze
kunnen leiden. Hierdoor zouden de
enorme suhsidiclasten van de overheid
in de bouw aanzienlijk verminderd
worden, aldus het onderzoek.
Een kwart van de totale begroting van het
ministerie van volkshuisvesting gaat nu
op aan huursubsidies. Tien jaar gele
den was dit nog maar elf procent.
Velen uit de bouw wereld zijn het er over
eens dat er de komende tijd meer naar
behoefte gebouwd zal moeten worden.
Er staan op dit moment zo'n twaalfdui
zend duurdere nieuwhouwoningen
leeg, met een gezamenlijke waarde *an
drie miljard gulden.
Op korte termijn is er vooral behoefte aan
goedkopere woningen, aldus de enquê
te.
De overheid wordt vanuit de bouwwereld
onder meer ge\ raagd om een bijstelling
van de bouwprogramma's per kwar
taal en versnelling van inspraakproce
dures en afgifte van bouwvergunnin
gen.
DEN HAAG - Dc premies voor
aansprakelijkheidsverzeke
ringen voor particulieren
(WA) mogen met ingang van 1
februari met ten hoogste ze
ven procent worden ver
hoogd als het gaat om nieuwe
contracten. Voor lopende
contracten mag de premie
met dit percentage worden
aangepast per eerste verval
dag na 31 januari. Dit heeft
het ministerie van economi
sche zaken maandag meege
deeld.
Tot de verhoging is besloten na
overleg met de contactcom
missie aansprakelijkheids
verzekering. Bij de premie
aanpassing is rekening ge
houden met verwachte kos
tenstijgingen en schadestij-
gingen in 1981, aldus econo
mische zaken.
|)e kosten van het levensonder
houd in de Bondsrepubliek zijn
in november met 0.6 procent ge
stegen en waren 5.3 procent ho
ger dan vorig jaar november, zo
heeft het Westduitse bureau voor
de statistiek meegedeeld.
Suiker
De Nederlandse bietsuikerproduk-
tie uit de dit jaar geoogste bieten
zal naar verwachting 870.000 a
880.000 ton bedragen tegen
847.100 vorig jaar.
De Coöperatie Suiker Unie meldt
dit in haar jaarverslag over het
boekjaar 1979/'80. Zelf verwacht
i zij, van haar aandeeL in bieten-
oogst 1980 een hoeveelheid sui
ker van 550.000 ton te zullen ma
ken. tegen 533.000 ton van oogst
1979. De rest van de Nederlandse
bietsuiker komt van de Centrale
Suikermaatschappij (CSM).
PARIJS (ANP) - De ministers van energie van de 21 landen
die zijn aangesloten bij het Internationale Energiebureau
(IEA) van de Organisatie voor Economische Samenwer
king en Ontwikkeling (OESO) vergaderen vandaag in Pa-
De ministers zullen proberen inzicht te krijgen in de ont
wikkelingen op de internationale oliemarkt en de gevol
gen van de oorlog tussen Iran en Irak voor de olievoorzie
ning van de industrielanden.
Bij de IEA zijn vrijwel alle Westerse
industrielanden aangesloten. De
voornaamste uitzondering is
Frankrijk. Naar gisteren in Parijs
werd vernomen zullen de minis
ters proberen tot overeenstem
ming te komen over een reeks
maatregelen die het wegvallen
van de export van Iran en Irak.
ongeveer vier miljoen vaten (a
159 liter) per dag. moeten opvan-
Wereldproduktie
Veemarkt Leiden
WEEKAANVOER 6142 waarvan van-
daag 4150 waarvan slachtrunderen 150.
I gebruiksvee 249. graskalveren 16. nuch
tere kalveren 1598. pony's 10, varkens
1056. biggen 24, schapen of lammeren
961. bokken of géiten 86
PRIJSNOTERINGEN SLACHTVEE:
Slachtrunderen per kg geslacht gewicht
als gisteren, vette kalveren per kg levend
gewicht als gisteren, nuchtere slach'kal-
veren per kg levend gewicht 1.25 tot 2.-.
Slachtzeugen per kg levend gewicht 2.40
tot 2,50.
Prijsnoteringen gebruiks,
VEE per stuk: Melk- en kalfkoeien 1600
tot 2965. varekoeien 1050 tot 2200. pin
ken 800 tot 1500. graskalveren 250 tot
800. nuchtere kalveren rood 250 tot 400,
nuchtere kalveren zwart 175 tot 300, big
gen 85 tot 93. schapen 170 tot 210, lam
meren 180 tot 210, veulens/pony's 200 tot
750. geiten 20 tot 85, lammeren le kwali
teit 220 tot 275.
TOELICHTINGEN Slachtrunderen
matig rustig stabiel, kalfkoeien dito. va
rekoeien dito. vaarzen en pinken dito.
graskalveren dito. nuchtere kalveren re
delijk rustig stabiel, paarden pony's ma
tig rustig stabiel, varkens redelijk rustig
stabiel, lopers en biggen matig matig sta
biel. schapen en lammeren redelijk vlot
stabiel, geiten redelijk redelijk stabiel.
Rente in VS
blijft stijgen
BAZEL - De presidenten van de
centrale banken van de Westerse
landen hebben gisteren op hun
maandelijkse bijeenkomst ge
sproken over de gevolgen van de
stijging van de rentetarieven in
de Verenigde Staten voor andere
landen. Daarbij hebben de Ame
rikanen de Europese banken wei
nig reden gegeven te hopen dat
de rentestand in de VS niet nog
verder zal stijgen, zo is in kringen
van monetaire deskundigen ver-
graan lager
dan verwacht
ROME (ANP) - De wereldproduk
tie van graan in het seizoen 1980-
'81 valt tegen en dat zal in de ko
mende jaren leiden tot ernstige
voedseltekorten in de Derde We
reld. zo heeft de Voedsel- en
Landbouworganisatie (FAO) van
de Verenigde Naties meegedeeld
Aangezien er ook sprake is van een
toeneming van de vraag naar
graan zal er voor het tweede
achtereenvolgende jaar op de
voorraden moeten worden inge
teerd.
De FAO verwacht dat de voorraden
zover zullen afnemen dat er bij
het begin van het seizoen 1981-82
nagenoeg geen reserves meer zul
len zijn om eventuele misoogsten
op te vangen. Voor de voedselsi
tuatie in de arme landen is de om
vang van de produktie in 1981
dan ook van het grootste belang.
Volgens de nieuwste raming van de
VN-organisatie zal de wereldpro
duktie van graan in 1980-'81 1,4
miljard ton bedragen. Dat is twee
miljoen ton minder dan de pro
duktie van het vorige seizoen, die
kleiner was dan de gemiddelde
oogst van een aantal voorgaande
jaren.
De rijstoogst is goed uitgevallen,
maar de voedselbehoefte in veel
arme landen is toegenomen. Zeer
ernstig is ae toestand in de Sahel-
landcn, op de Kaapverdische ei
landen, in Gambia. Mauretanië
en Senegal, waar de oogsten ern
stig van droogte te lijden hebben
gehad, aldus de FAÖ.
gen. üp die manier moet worden
voorkomen dat de prijzen op de
vrije markt voor olie en oliepro-
dukten buitensporig gaan stij
gen. Tot nu toe is de stijging be
perkt gebleven doordat de mees
te landen en oliemaatschappijen
in hun tekorten voorzagen door
hun voorraden aan te spreken
OPEC
Volgens de zegslieden in Parijs is
het van groot belang dat er op de
voorraden wordt ingeteerd om
dat de ministers van olie van alle
landen (ook Iran en Irak), van de
Organisatie van Olie Exporteren
de lande (OPEC), die 15 decem
ber op Bali vergaderen, hun prijs-
besluiten mede bepalen aan de
hand van hel verloop van de voor
raden en de prijsstijgingen op de
vrije markt. Weliswaar wordt er
op de vrije markt betrekkelijk
weinig olie verhandeld, maar de
OPEC beschouwt het prijsver
loop daar toch als een barometer
voor het prijspeil van olie in het
algemeen.
De Europese Gemeenschap heeft al
een schema opgesteld voor een
geleide vermindering van de olie
reserves, maar dat zal vermoede
lijk niet in werking worden ge
steld als de andere industrielan
den er niet aan willen meewer
ken. Van Japanse kant is verno
men dat het plan van de EG
wordt toegejuicht. Daarentegen
heeft de Amerikaanse Senaat on
langs besloten de strategische
voorraad van de Verenigde Sta
ten te vergroten van 100.000 tot
300.000 vaten per dag. De Ameri
kaanse invoer is afgenomen on
der invloed van de geringe econo
mische bedrijvigheid.
Het totale olieverbruik van de le
den van het IEA is nu ongeveer
zes procent kleiner dan verleden
jaar om deze tijd. In een vorige
ministerraadvergadering was be
sloten dat dit jaar zou worden ge
streeft naar een invoer van maxi
maal 23.3 miljoen vaten per dag
voor alle 21 landen samen. Het
ziet er nu naar uit dat dc invoer
daar nog bijna drie miljoen vaten
per dag onder zal blijven.
De voorraden in West-Europa en
Japan zijn zeer omvangrijk. Ze
worden op ongeveer vijf miljard
vaten geraamd. Uitgedrukt in da
gen verbruik varieren de voorra
den in de afzonderlijke landen
van 100 tot 125.
i het herenkledingbedrijf in Groningen heeft gisteren de fabriek
Union werd vorige week vrijdag gesloten, omdat de financiële verplichtingen niet konden worden nagekomen. Er
is faillisement aangevraagd.
De werknemers willen een gesprek met het ministerie van economische zaken. De bedoelhig is dal het bedrijf in elk
geval deze week nog bezet blijft.
UTRECHT (ANP) - Minister Albe-
da (sociale zaken) heeft de CAO
voor het ziekenhuiswezen, die
loopt van 1 januari 1980 tot 1 april
1981. goedgekeurd. Maar volgens
de Christelijke Federatie van
Overheidspersoneel (FO) heeft
hij daarbij, hoewel er slechts mi
nimale verbeteringen waren
overeengekomen, toch nog het
rode potlood gehanteerd. De
CFO betreurt dat en ze heeft er
bovendien kritiek op dat dc goed
keuring nu pas komt. Bijna een
jaar geleden werden de nationale
ziekenhuisraad en de werkne
mersorganisaties het al eens over
de inhoud van de CAO.
Onder deze CAO vallen ongeveer
180.000 werknemers in particu
liere ziekenhuizen, verpleeghui
zen. psychiatrische ziekenhuizen
en zwakzinnigeninrichtingen.
Verbeteringen die de minister
heeft geschrapt zijn een betere
compensatie voor dagaanwezig-
heidsdiensten en een uitbreiding
van het aantal uren dat als nacht-
aanwezigheidsdienst wordt ge
compenseerd. Verder is hij alleen
akkoord gegaan met uitbreiding
van de minimum vakantie van 21
tot 22 dagen en niet met de gerin
ge verdere uitbreiding die was
overeengekomen
De minister bepaalt zelf op grond
van de wet arbeidsvoorwaarden
voor de collectieve sector welke
algemene verhogingen in 1980
zijn toegestaan. Het artikel in de
CAO. waarin staat dat partijen
zelf nader bepalen welke bijstel
lingen er bij de berekening van
het gemiddelde verhogingsper
centage zullen worden toegepast,
mag van de minister niet worden
uitgevoerd. Verder heelt hij de in
de CAO overeengekomen termij
nen die bij het op non-actief stel
len van personeelsleden in acht
moeten worden genomen, be
kort.
De CFO tekent hierbij aan. dat de
beslissingen van minister Albeda
alleen betrekking hebben op
1980. omdat de wet arbeidsvoor
waarden collectieve sector die
hem in staat stelt door CAO-part-
ners overeengekomen verbete
ringen te schrappen, maar een
werkingsduur heeft tot en met 31
december van dit jaar De CAO
loopt tot 1 april 1981. dus de mi
nister zal voor het nieuwe jaar
ook over nieuwe wettelijke be
voegdheden moeten kunnen be
schikken wil hij voorkomen, dat
de CAO op 1 januari als nog volle
dig wordt doorgevoerd.
DEN HAAG - Het Verbond van Ne
derlandse Ondernemingen
L(VNO) vreest dat noodzakelijke
- ombuigingen in het overheidsbe
leid te lang op zich zullen laten
wachten.
Het VNO zegt dat in een commen
taar op de visie van de regering op
het rapport 'plaats en toekomst
van de Nederlandse industrie'
van de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid (WRR).
De regering heeft haar zienswijze
daarop vorige week naar buiten
gebracht.
Het VNO zegt het juist te vinden dat
de Sociaal Economische Raad
(SER) wordt ingeschakeld bij het
ontwerpen van een visie op het
toekomstig economische beleid,
"maar", aldus maar. "aldus de
werkgeversorganisatie, "de kans
dat de SER op korte termijn ad
vies kan uitbrengen is klein en
noodzakelijke ombuigingen zul
len dan weer op zich laten wach
ten Ook het inschakelen van on
afhankelijke deskundigen, zoals
de regering wil, vindt het VNO
positief, maar de werkgevers
waarschuwen er wel voor dat
"het opzetten van nieuwe institu
ties veelal geen bijdrage betekent
aan het oplossen van proble-
De werkgevers zijn het wel volmon
dig met de regering eens dat de
huidige economische problemen
moeten worden aangepakt via
een verbetering van het alge
meen economische beleid. "Hier
voor". aldus het VNO. "zijn be
langrijke beleidsombuigingen
noodzakelijk Essentieel is dat
die ook daadwerkelijk worden
doorgevoerd".
.DINSDAG 9 DECEMBER 1980
ACTIEVE
;AANDELEN
92.50 91,50
r-NDU 135.00 134.
146.20 147;
58.10 57.5'
57.00 55.50
BINNENLANDSE
AANDELEN
390.00 -'(90-00
43.50 43.00
8L00 87.501"
281.50 282.00e
I. Delfl c.
1 Tram
101.00e 101,00e
15.00 15,10
U.00 10Ï50
100.00 100,00
1085.00 1085.00
enb. Bnk. iwH.no
52,00 51.00
29.00e
2S.30
BELEGGINGS
INSTITUTEN
155.00 151.00
9.00 500.00
GOUD EN ZILVEK
Goud Zilver
Onbew 41250 - 41950 Onbew 1165 126f
Vorige 1172 - 1275
s 41400 - 42100
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP) - De Am-
sterdamse effectenbeurs moest
vandaag opboksen tegen een
enorme daling op de Amerikaan
se beurs. Vooral voor de interna
tionale waarden betekende dit
een druk op de markt, terwijl de
dollar flink hoger was. De rest
van de aandelenmarkt kon zich
daarentegen redelijk handhaven,
al was de animo om zaken te doen
gering
De obligatiemarkt was fractioneel
lager, waarbij het zakenvolume
eveneens niet groot was. De
beurs verwacht morgen de aan
kondiging van een nieuwe
staatslening, waarbij veronder
steld wordt een tweede tranche
van 10.75 pet
Koninklijke Olie belandde rond het
middaguur op f207,10. f4 lager
Unilever kwam op f 123,70. f 1.30
lager, na een officiële opening op
f 123.30.
Ook Akzo krabbelde na een zwakke
opening weer omhoog tot f 15.40.
wat een miniem verliesje van
f 0,10 betekende
De financiële waarden waren ver
deeld. De banken veranderden
weinig, maar de hypotheekban
ken zakten verder terug
Zo verloor Westland Utrecht f3.50
op f214 en FGH f 0,80 op 1 57.50
