Poolse leiding
verklaart
bezorgd te zijn
Dialoog in Madrid op gang
MVO-commando in binnenste van Limburgse berg
Kruitdamp begint op te trekken
Belasting
in Italië
omhoog als
gevolg
aardbeving
Doden in Soedan
Begrafenis vermoorde leiders
om veiligheidsredenen bekort
DONDERDAG 4 DECEMBER 1
(Van onze correspondenten)
BRUSSEL-HEERLEN-DEN
HAAG - In een oude mergelgroe
ve „ergens in de streek van Maas
tricht" bevindt zich het oorlogs-
hoofdkwartier van de NAVO-
strijdkrachten in de noordelijke
sector van het zogenaamde cen
trale front in West-Europa. Dit
staat in het Belgische weekblad
„Vox", een uitgave van de Belgi
sche strijdkrachten.
Het Vox-nummer van 20 november
bevat een artikel over het zoge
naamde Joint Operations Center
dat in de mergelgroeven onder de
„Cannerberg" is gevestigd. Dit
centrum wordt in oorlogstijd ge
bruikt door de commandanten
van Northag (noordelijke leger
groep) en van 2 ATAF. de tacti
sche strijdkrachten in het noor
delijke deel van de zogenaamde
„centrale sector" van de NA
VO.
In het centrum werken Amerika
nen, Belgen, Duitsers, Engelsen
en Nederlanders, aldus Vox. Hun
taak is dit commando-apparaat
dag en nacht, 365 dagen per jaar
operationeel te houden. De vre-
deshoofdkwartieren van Northag
en 2 ATAF zijn volgens het NA-
VO-handbock in respectievelijk
het Duitse Mönchengladbach en
Rheindalen gevestigd.
Geen kernkoppen
Woordvoerders van de geallieerde
strijdkrachten in centraal-Euro-
pa (AFCENT) en het ministerie
van defensie in Den Haag ont
kenden gisteren berichten als zou
het om een geheim centrum gaan.
Het bestaat al meer dan 20 jaar en
gezien de grote aantallen mensen
die er sindsdien gewerkt hebben,
kan van iets „geheims" geen
sprake zijn. Wei is het centrum
voor buitenstaanders volstrekt
ontoegankelijk.
Ook wordt ten stelligste ontkend
dat zich in de grotten onder de
„Cannerberg" kernwapens zou
den bevinden. De directe omge
ving van de berg is volledig voor
het publiek toegankelijk. In
Zuid-Limburg hebben, in het
verleden vaker geruchten op een
kernwapen-opslag de ronde ge
daan.
Overigens wil het begrip „com
mandocentrum" niet zeggen dat
de militaire commandanten in
oorlogstijd ook in de „Canner
berg" zitten. Zij zullen op voor
uitgeschoven posities in mobiele
commandoposten zitten, maar
via het JOC in de „Cannerberg"
en via het gecompliceerde radio-
en radarssysteem NADGE met
elkaar en hun eenheden in ver
binding staan.
Oorspronkelijk is het commando-
centrum in de „Cannerberg" een
luchtmachtcentrum. Maar omdat
tegenwoordig 50 procent van de
-üchtmachttaken ligt in het ver-
.éhen van steun aan grondtroe
pen, bevindt zich ook het Nor-
thag-commando in de berg, zodat
de luchteenheden precies op de
hoogte zijn van de bewegingen
van de landstrijdkrachten.
50 meter diep
Sommige delen van het hoofd
kwartier in de mergelgroeven
bevinden zich 50 meter onder de
grond. Via een centraal verwar
mingssysteem wordt een con
stante temperatuur van 18 graden
gehandhaafd. Speciale air-conai-
tioning zorgt voor juiste tempera
tuur en vochtigheid in de ruimten
waar computers staan opgesteld,
aldus het artikel in het Belgische
blad „Vox", waarvan de schrij
vers „in" de berg zijn ge
weest.
Hoeveel mensen permanent in het
Joint Operations Center werk
zaam zijn alsmede waarop het is
berekend, wordt niet vermeld.
Maar de keuken heeft volgens
Vox een capaciteit van 600 maal
tijden. De administratieve dien
sten van het centrum zijn onder
gebracht in het nabijgelegen Bel
gische Tongeren, aldus het Belgi
sche blad dat foto's afdrukt van
een kantine en een zelfbedie
ningsrestaurant in het com
plex.
Het commandocentrum heeft een
onafhankelijke watervoorziening
en er staan scheepsdieselmoto-
ren klaar om (elektrische) energie
te leveren als de levering van de
stedelijke elektriciteits maat
schappij mocht uitvallen. Er zijn
speciale deuren die bestand zijn
tegen de gevolgen van explosies,
gas en straling. Elke drie maan
den worden de talrijke gangen in
deze groeven geïnspecteerd door
„gespecialiseerde ploegen van
het mijnwezen"
t Hoofdingang van Af cent in de Maastrichtse Cannerberg
WARSCHAU (Reuter/AFP) - Het centraal comité van de Poolse communis
tische partij heeft gisteren gewaarschuwd dat Polen op weg is naar een
economische en morele vernietiging. Het officiële Poolse persbureau
PAP liet tegelijkertijd weten, dat de nationale militaire raad gisteren
bijeen is geweest om te praten over de "precieze taken van de strijdkrach
ten" ingeval het functioneren van de staat wordt bedreigd.
De waarschuwing van het centraal
comité begon met de woorden:
"Landgenoten, het lot van de na
ties en het land wordt in de waag
schaal gesteld. Voortdurende on
rust leidt ons vaderland naar de
rand van een economische en
morele vernietiging".
Volgens het centraal comité maakt
Polen een ernstige politieke cri
sis door, die een gevaar kan in
houden voor "onze fundamentele
nationale belangen". "Alle Polen
kennen een diepe angst voor de
toekomstige bestemming van
ons vaderland", aldus de verkla
ring van het comité, waarin ieder
een wordt opgeroepen een ver
dere escalatie van de onrust tegen
te gaan en zich samen met de par
tij in te spannen voor een beëindi
ging van de spanning en voor de
wederopbouw van het land.
Er was geen teken van spanning in
Warschau gisteravond, zodat het
niet duidelijk was waarom zowel
het centraal comité als de militai
re raad waarschuwingen moes
ten laten horen.
Naar PAP liet weten, is de militaire
raad diep bezorgd over de situatie
in Polen, die "een aanzienlijke
bedreiging betekent van de so
ciaal-economische orde en van
het functioneren van de staat in
zijn geheel".
Verbazing
De verklaringen hebben Westerse
diplomaten verbaasd. Omdat, zo
zeiden zij, het de afgelopen week
voor het eerst sinds maanden ta
melijk rustig is geweest wat sta
kingen betreft. Bovendien vroe
gen zij zich af, waarom het centra
le comité pas 24 uur na de beëin
diging van zijn plenaire vergade
ring met zijn verklaring is-geko-
Volgens de diplomaten is het moge
lijk dat de Poolse leiders zelf on
gerust zijn geworden door de toe
nemende berichten over Russi
sche troepenbewegingen aan de
Pools-Russische grens, en der
halve besloten het volk uitdruk
kelijk te waarschuwen voor de
gevaren die de huidige situatie in
het land met zich meebrengt.
De diplomaten achtten het ook mo
gelijk, dat de Poolse leiding de
spanningen van dit moment wil
len gebruiken om de leiders van
de vrije vakbonden en anderen
die snelle en verreikende veran
deringen eisen, bang te maken.
Het Russische persbureau TASS
en radio-Moskou hebben giste
ren slechts in een kort bericht
melding gemaakt van de wijzi
gingen binnen het Poolse Polit
bureau. Niet vermeld werd de uit
stoting uit het centrale comité
van de voormalige partijleider
Edward Gierek.
Carter
President Carter heeft de Sowjet-
Unie gisteravond gewaar
schuwd, dat een invasie in Polen
de betrekkingen tussen de Ver
enigde Staten en de Sowjet-Unie
"direct en zeer ernstig" zou scha
den. Dit bleek uit een communi
qué van het Witte Huis. Doch een
hoge functionaris van het Witte
Huis zei ter toelichting op de ver
klaring van de Amerikaanse pre
sident, dat het niet juist zou zijn
daaruit af te leiden, dat een Russi
sche militaire actie tegen Polen
ophanden is.
In zijn verklaring stelde de Ameri
kaanse president, dat de Verenig
de Staten met groeiende bezorgd
heid de ongekende samentrek
king van Sowjet-zroepen langs
de Poolse grens waarnemen en
de sluiting van de grenszones in
het gebied. De president zei dat
de Verenigde Staten ook kennis
hadden genomen van de Russi
sche verwijzingen naar vermeen
de anti-socialistische krachten in
Polen. "De naoorlogse geschie
denis heeft geleerd, dat dergelij
ke beweringen soms voorafgaan
aan militair ingrijpen", zo zei Car-
i Jordanië hield gisteren een toespraak tot commandanten die naar de grens met Syrië
AMMAN (Reuter/ANP) - De crisis tussen Syrië en Jordanië is gisteren
groter geworden nadat Amman Syrische voorwaarden ter beëindiging
van het grensconflict had afgewezen.
Saoedi-Arabië verhevigde zijn bemiddelingspogingen door een hoogge
plaatst gezant, prins Abdoella Ibn Abdoel Aziz, van Amman terug te
sturen naar Damascus, voor een tweede onderhoud met president Hafez
El-Assad van Syrië in drie dagen.
Maar een gezaghebbende woordvoerder in Jordanië verklaarde: „Jorda
nië wijst het opleggen van voorwaarden door Syrië ter oplossing van een
probleem dat het zelf heeft veroorzaakt af. Aanvaarding van de voor
waarden gedicteerd door Damascus is uitgesloten".
Damascus eiste van Amman dat het zou ophouden met het „steunen van
de moslim-broederschap (een clandestiene beweging die tegen het re
gime van Assad strijdt)" en dat koning Hoessein zou afzien van de
pretentie dat hij het enige-vertegenwoordigingsrecht van de Palestijnen
overneemt van de PLO.
De gezaghebbende woordvoerder in Amman zei: „Zijne majesteit heeft bij
herhaling en categorisch beide absurde beschuldigingen afgewezen. De
Syrische voorwaarden te aanvaarden zou het toegeven van de beschul
digingen zijn en dat zou geen zin hebben"
Aanslag op Brit in Brussel
Aanslag in Parijs
PARIJS (UPI) - Bij bomexplosies
zijn gisteren twee regeringsge
bouwen in Parijs beschadigd. De
politie meent dat dezelfde perso
nen verantwoordelijk zijn voor
allebei de aanslagen.
Veel schade werd toegebracht aan
het Franse documentatiecen
trum waar regeringscirculaires
en mededelingen over Franse re
geringsprogramma's aan het pu
bliek verstrekt worden of in een
bibliotheek worden getoond. Een
half uur later richtte een bom ge
ringe schade aan een bureau van
de sociale dienst aan.
Tot nu toe heeft nog niemand de
verantwoordelijkheid voor de
aanslagen opgeeist.
(ADVERTENTIE
BRUSSEL (ANP) - Het Britse lid
van de Europese Commissie
Christopher Samuel Tugendhat,
is gisteren in Brussel aan een aan
slag ontsnapt. Er zijn twee scho
ten op hem afgevuurd toen hij
zijn huis verliet om zich naar de
wekelijkse vergadering van de
EG-commissie te begeven. Tu
gendhat werd niet gewond. Ook
niemand anders werd gewond.
De politie stelt een onderzoeK in.
Een merkwaardig feit is dat Tu
gendhat dinsdag pas verhuisd
was en de daders van de aanslag
moeten dus zeer goed op de hoog
te geweest zijn van zijn doen en
laten. Er bestaat in Brussel het
vermoeden dat de aanslag ge
pleegd kan zijn door leden van
het Noordierse Republikeinse
Leger, de IRA.
MADRID (DPA) - Na heftige ge
boorteweeën, dat wil zeggen na
bijna te zijn gestrand op proble
men over de agenda, is de afgelo
pen weken de Europese veilig
heidsconferentie in Madrid in
rustiger vaarwater gekomen.
Nu de kruitdamp van het weken
lange gekissebis over de agenda
is opgetrokken en het Westen in
de eerste weken zijn hart uitge
breid heeft gelucht over de Sow-
jet-interventie in Afghanistan en
de schendingen van de mensen
rechten in het Oostblok, wordt er
zakelijk doorgewerkt op basis
van een harde doch faire dialoog.
De eerste helft van de zes periode
van zes weken die is uitgetrokken
voor het toetsen van de naleving
van de in 1975 gesloten Helsinki-
akkoorden is reeds om. Daarbij is
opgevallen dat er doorgaans op
serieuze wijze en zonder een pro
pagandistisch effectbejag is ge-
discussierd over wat er is bereikt
en verzuimd ten aanzien van de
drie zogeheten "manden" van de
slotakte van Helsinki.
Schendingen
Natuurlijk hebben de Westelijke
landen en ook de neutrale staten
niet hun mening onder stoelen of
banken gestoken. En hebben zij
in alle ernst en met een groot aan
tal voorbeelden bij de hand aan
getoond, waar naar hun mening
de Sowjet-Unie en haar bondge
noten belangrijke beginselen be
treffende ontspanning en sa
menwerking in Europa hebben
geschonden. Afghanistan. Sa-
charov, de afschermingspolitiek
van de DDR, schendingen van de
mensenrechten op alle gebieden
en opgeworpen handelsbeper
kingen, deze zaken passeerden
alle de revue.Maar duidelijk werd
dat alle delegaties het erover eens
zijn dat niet alleen terug- maar
ook vooruitgeblikt moet worden.
De Russische delegatie laat de Wes
terse kritiek lot nu toe gelaten
van zich afglijden, en maakt spo
radisch gebruik van haar recht
om te interrumperen. Ook gaat zij
slechts zelden in de tegenaanval.
Terwijl zij alleen zijdelings de
Amerikaanse boycot van de
Olympische Spelen en Ameri
kaanse handelssancties ter spra
ke heeft gebracht.
De Sowjet-delegatie heeft wel dui
delijk te kennen gegeven, dat de
kwestie-Afghanistan niet thuis
hoort op de veiligheidsconferen
tie. en dat kritiek op het punt van
de mensenrechten neerkomt op
inmenging in binnenlandse aan
gelegenheden. Een argument dat
de Russen ook op de eerste toet
singsconferentie in Belgrado in
1977/78 veelvuldig naar voren
brachten. Zij schijnen niet te be
grijpen hoezeer het Westen en de
neutrale landen verbitterd en
geshockeerd zijn door Afghanis
tan, en hoezeer deze de eerbie-
dmging van de mensenrechten
als een fundament van de ont
spanning beschouwen.
Na de dramatische verscherping
dit jaar van de spanningen tussen
Oost en West zijn vele gedele
geerden evenwel al lang blij dat
het in Helsinki begonnen proces
gered is.
Ontwapeningsconfe
rentie
Moskou heeft vooral de hoop dat de
conferentie, die zich na Kerstmis
gaat bezighouden met het be
spreken van nieuwe voorstellen
met betrekking tot veiligheid en
samenwerking in Europa, een
mandaat zal opleveren voor het.
Deleggen van een Europese ont
wapeningsconferentie. De Wes
terse gedelegeerden vrezen ech
ter dat zo'n conferentie slechts
een Oostelijk propagandaplat-
form zal worden, en stellen zich
dan ook vooralsnog voorzichtig
op tegen de Russiche plannen.
Waarbij zij aanvoeren dat concre
te Westerse (vooral Franse) voor
stellen voor uitbreiding van de in
Helsinki overeengekomen ver-
trouwwekkende maatregelen, tot
dusverre weinig gehoor hebben
gevonden bij de Russen
De Westerse voorstellen houden
onder andere in dat de ver-
trouwwekkende maatregelen
zich moeten uitstrekken van de
Atlantische Oceaan tot aan de
Oeral. Thans gelden zij wat de
Sowjet-Unie betreft alleen voor
een strook van 250 km langs haar
Westgrens.
De zorgbarende ontwikkelingen in
Polen zijn in Madrid als ge
spreksonderwerp een stilzwij
gend overeengekomen taboe
Maar het lijdt geen twijfel dat een
sowjet-interventie de doodklap
zal betekenen voor het proces
van ontspanning, ook al zouden
alle betrokken partijen dat ten
zeerste betreuren.
Mf.t efn Groene Betaalcheque i dl Groi.vsh Beta al pas
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
ROME (DPA/UPI) - De Italiaanse
regering bereidt de bevolking
voorzichtig voor op belasting
verhoging. Minister van finan
ciën Nino Andreatta heeft ver
klaard dat hij de begroting voor
1981 drastisch moet veranderen
als gevolg van de aardbevings
ramp. Hij wil in dat jaar minstens
6.000 miljard lire (13,7 miljard
gulden) ten goede laten komen
aan de slachtoffers. Voor de vol
ledige wederopbouw van het
rampgebied denkt hij 25 miljard
gulden nodig te hebben.
Het plan om tijdens dc winter
maanden 170.000 daklozen in ho
tels aan de kust onder te brengen,
is mislukt. Er hebben zich maar
526 mensen tot evacuatie bereid
verklaard. De mensen trotseren
de winterkou liever in tenten en
woonwagens.
Volgens de officiële cijfers zijn er
nu 2.960 lijken geborgen en lig
gen er nog 1.574 lijken onder het
puin. Van de 113 mensen die le
vend uit de puinhopen konden
worden bevrijd, zijn velen later
gestorven.
Overal zwerven groepen plunde
raars, die zich als slachtoffers
voordoen om tenten en dekens te
bemachtigen. Er zijn aanwijzin
gen dat de Camorra, de Napoli-
taanse tegenhanger van de Maffiia
op Sicilië, op grote schaal hulp
goederen verduistert. Enkele
tientallen Camorraleden zijn al
aangehouden. Handelaars probe
ren het vee van dakloze boeren
voor spotprijzen te kopen.
Volgens persberichten maken kin
derloze echtparen en mogelijk
zelfs bendeleden zich in het
rampgebied van kleine kinderen
meester, zich voordoend als hel
pers.
Een transportvliegtuig van de ko
ninklijke luchtmacht is gisteren
vertrokken naar Italic met aan
boord ruim zevenhonderd kilo
geneesmiddelen bestemd voor
de geneeskundige verzorging
van slachtoffers van de aardbe
vingsramp.
De geneesmiddelen, onder meer te-
tanus-vaccins -en anti-biotica,
zijn afkomstig uit depóts van de
koninklijke land- en luchtmacht.
Deze vlucht slaat los van de
vlucht met een DC-8 van de KLM
met aan boord andere hulpgoe
deren voor de slachtoffers van de
aardbevingsramp; die vandaag
vanaf Schiphol zal worden uitge
voerd.
CHARTOEM (Reuter) - Het Soeda-
nese persbureau heeft bekendge
maakt dat in dc zuidelijke provin
cie Darfoer elf mensen zijn ge
dood en twaalf gewond toen de
politie tijdens een betoging het
vuur opende.
Een tweehonderdtal mensen was
bijeengekomen om te proteste
ren tegen dc oprichting van een
nieuwe volksrechtbank, zij pro
beerden de rechter te molesteren
toen deze de namen van de leden
ervan wilde bekendmaken.
SAN SALVADOR (UPI AFP) - De
begrafenis van de zes vermoorde
linkse leiders gisteren in de Sal-
vadoriaanse hoofdstad San Sal
vador is sterk bekort door hen bij
te zetten in de crypte van de ka
thedraal in de stad. Hun laatste
tocht van anderhalve kilometer
naar een kerkhof in het westen
geriragstroepen te voorkomen
Het wemelde buiten de bomvolle
kathedraal, waar 5.0001
uitvaartdienst bijwoonden, van
regeringstroepen met tanks en
pantserwagens. Bovendien, als-
dus een woordvoerder van de
grootste oppositiegroep in het
land, het Revolutionaire Demo
cratische Front, had een uiterst
rechtse groep gedreigd de rouw
stoet aan te vallen.
In maart werden by een dergelijke
aanval tijdens de begrafenis van
aartsbisschop Romero veertig
mensen gedood en 450 verwond
De zes vermoorde leiders van het
Revolutionaire Democratisch
Front behoorden tot een groep
van twintig mensen. Dei.t wï re:
vorige weck ontvoerd bij een
overval van het uiterst rechtse
moordcommando Maximiliano
Hernandes op een school, waar
linksgeonenteerden een geheime
bijeenkomst hielden. De andere
mensen die werden ontvoerd zijn
nog niet terecht, maar algemeen
wordt aangenomen, dat zij uit
eindelijk ook ergens vermoord
zullen worden aangetroffen
