Trijfel 'Mijnheer Puntila": meer vakkundig dan politiek WOENSDAG 3 DECEMBER 1980 Oma Een niet te versmaden Sint Ni- colaas-cadeautje is het boekje „Oma zei altijd..." van lsha Mellor, uitgegeven bij De Kern in Baarn en vertaald door Marja Hilsum. Oma zei altijd..." is de vertaling van .My mother said..." en .Mot her said also...". Daaruit blijkt dat in het Engelse ge voelsleven de „moeder" de zelfde plaats inneemt als de „oma" in het Nederlandse ge voelsleven. Een andere ver klaring voor de vertaling van Mother" in „Oma" zou ik zo gauw niet weten. Het gevolg is natuurlijk wel, dat wij den ken dat de schrijfster een ge neratie jonger moet zijn dan de Engelsen aannemen. Blijkbaar verkoopt oma in Nederland beter dan moeder, en verkoopt mother in Enge land beter dan granny... Met welke huis-, tuin- en keu- kentips weet deze omamoeder onze kennis te verrijken? Hebt u de hik, op dit zelfde mo ment? Pak een klein vierkant stukje wit papier (zou geel of rond ook mogen?), lik er even aan en plak het daarna mid den op uw voorhoofd. Een West-Indische methode, lsha Mellor zegt dat het helpt. Een sneetje in uw vinger? Druk er een schone uierok op om het bloed te stelpen. Last van kramp 's nachts in bed? Leg kurken van wijnflessen in het bed, dat schijnt wel eens te helpen. Kriebelhoest? Los zo veel witte suiker op als een glas kokend water opneemt en drink dat warm of koud. Als ik gesprongen lippen had gehad zou ik dat zeker hebben geprobeerd, maar men zegt dat je ze genezen kunt met de eigen oorsmeer. Isha's moeder plette eierschalen, legde een hoopje in haar handpalm en drukte met een malende be weging de vingertoppen van haar andere hand erin. Dit ter versterking van haar zachte nagels. En in de 19e eeuw be streed men verkoudheid door de schil van een sinaasappel Viro Scheepmaker in heel fijne korte reepjes te snijden, ze binnenste buiten op te rollen en dan in elk neus gat een rolletje te doen. Mis schien iets voor op kantoor, nadat u in de lunchpauze uw sinaasappel hebt verorberd. Tip: niet alle ideeën uit de 19e eeuw zijn later steekhoudend gebleken. Karaf Weet u hoe de butler van een rij ke vriendin van lsha Mellor een karaf van binnen volko men droog krijgt? Hij vulde de karaf met koud water tot hij overliep. Daarna keerde hij hem snel ondersteboven onder de snel stromende koudwaterkraan en liet de volle straal op de onderkant komen. Toen al het water uit de karaf was gelopen, trok hij de karaf opzij en bleek hij van binnen volkomen droog te zijn. Nu heb ik helaas niet de hik, geen last van kramp in bed, kriebelhoest, gesprongen lip pen, zachte nagels of ver koudheid, maar ik heb wel een karaf. Ik heb bovenstaande tip proefondervindelijk ge controleerd en heb daar een nieuwe tip aan overgehou den. Als u uw goeie goed niet wilt laten natspatten dan moet u geen karaf onderste boven onder een snel stro mende koudwaterkraan laten leeglopen, te meer niet omdat geen van de door mij gepro beerde drie karaffen daarna van binnen kurkdroog waren. Of gewoon droog. Maar wist u dat u kleine brandvlekken op het tapijt kunt laten verdwijnen door ze in te wrijven met een doorge sneden rauwe aardappel en ze later, als ze droog zijn licht te borstelen? Maar dat u ze ook met demand van een zilve ren munt kunt wrijven? Ont- hou dat dus: rauwe aardap pel of zilveren munt. En dat je een contactlens die onzicht baar uitje oog op het tapijt is gevallen kunt vinden door het tapijt voorzichtig te stofzui gen nadat je eerst een nylon kous over het eind de slang hebt vastgemaakt met een PTT-elastiek? En datje langs de muren van een huis dat lijdt aan opstijgend vocht zonnebloemen moet planten? Hele stukken moerasland zijn in Nederland bruikbaar ge maakt door er kwistig zonne bloemen te planten, heeft een Hollandse vriendin aan lsha Mellor verteld. Kurk Ik heb helaas weer geen brand- gaatje in mijn tapijt, en wel veel PTT-elastieken maar geen contactlenzen, maar ik heb wel een fles met een kurk erop. Toch eens proberen of ik die kurk er uit krijg zonder Kurkentrekker, maar door gewoon een paar keer snel met een boek op de onderkant van de fles te slaan tot de kurk langzaam omhoog komt. Er kunnen een dozijn of meer slagen nodig zijn, is het ad vies, maar zijn dat twaalf of twintig slagen, of twaalf of 1980 slagen? Ik heb een fles Retsina genomen, en het boek je „Oma zei altijd...", ik heb een paar keer (250 keer om precies te zijn) met „Oma zei altijd..." op de onderkant van de fles geslagen, en toen was de kurk nog geen millimeter omhoog gekomen. Dus of het echt helpt: een kurk van een wijnfles in je bed tegen kramp, kan ik tot op heden niet vertellen 'AMSTERDAM - Het merkwaardi ge van Brecht's Mijnheer Puntila en Zijn knecht Matti is, dat het in 1 de zomer van 1940 is geschreven zonder dat er met een woord wordt gerept over de oor log. Brecht was uitgeweken naar Finland en volgde vanaf die plaats machteloos de gebeurte nissen. Uit dagboeknotities blijkt, dat hij niet in staat was om ook maar een woord op papier te r krijgen over de oorlog. Bij wijze van afleiding en uit geldnood schreef hij toen dit volksstuk, geïnspireerd door de verhalen van zijn gastvrouw over het Finse landleven. Fritz Marquardt, als gastregisseur verbonden aan het Publiekstheater, heeft de oorlog hardhandig aan den lijve onder- "c vonden en kent die ervaring een scentrale plaats in zijn leven toe. Hij was niet in staat noch bereid een vrijblijvende voorstelling k" van dit stuk te maken zonder erin r aspecten van en aanleidingen tot die oorlog te verwerkingen. Het gaat hem hier niet om het aan de kaak stellen van een systeem, ir waarbinnen een heer-knecht if verhouding kan bestaan, maar l om het bloot leggen van de fascis- tische kenmerken in het gedrag 5 van de hereboer Puntila en de t weerslag die dit heeft op zyn om- f geving. Tijdens zijn braspartijen is Puntila gul, en vol sentimën- tele menslievendheid, waarbij hij echter hardnekkig gebruik blijft maken van zijn privileges en macht. j Hij mag dan joviaal doen tegen de ober en in hemdsmouwen aan ta fel gaan met het huispersoneel, hij blijft de ongevoelige groot grondbezitter die in zijn dron- i kenschap medemenselijkheid bedrijft als een tot niets verplich tende sport. Als vanzelfsprekend gebruikt hij - mensen en legt hen zijn wil op. Eenmaal nuchter valt de dek mantel van charme van hem af en zien we hem voor wat hij werke- lijk is en wat we eigenlijk allang j wisten: een meedogenloze man, die alles uitsluitend vanuit zijn I eigen perspectief ziet. i^'Deze potsierlijke lelijke man vindt het zó normaal dat men alles van \s hem accepteert, dat het idee om I' zijn overweldigende naaktheid te j\ bedekken tegenover zijn geklede ondergeschikten niet bij hem Gees Linnebank en Wim knecht Matti" van Brecht. opkomt. Ook ongekleed is hij on kwetsbaar. Hij kan ongestraft zijn gang gaan, zonder zich te hoeven bekommeren om ver trapte gevoelens en in dronken schap gedane beloftes. Zulk bruut maatschappelijk ge drag zaait de kiem voor verzet. Puntila kan "de roden" nog bui ten de deur houden door een so cialistische arbeider te ontslaan, maar aan het eind trekt ook zijn knecht Matti de handerf van hem af, hoewel hij zijn baas nog steeds geen kwade vent vindt. Maar juist dat maakt hem zo gevaarlijk, Hitier hield immers ook zo van dieren. Brecht laat Matti aan het slot zijn meester de rug toekeren, Mar quardt gaat een stapje verder, onder het fluiten van het Italiaan- .se (waarom?) communistische strydlied verlaat Matti het toneel, waarop Puntila geheel alleen, tronend op een wankele stellage, achterblijft. Hoewel hij het nog niet beseft, is de revolutie al be gonnen. Marquardt heeft in de voorstelling niet de indruk willen leggen op het spanningsveld tussen heer en knecht, arm en rijk. Hij ontkomt er echter niet aan, dat Puntila's gedrag duidelijk wordt gekop peld aan zijn status van mach thebber. Door de nadrukkelijk heid waarmee Gees Linnebank in een uitvergrote vertolking over zijn medemensen heenwalste, Mede dank zij het grootste en toch simpele décor en de soepelheid waarmee de voorstelling zich ontrolde voelde ik mij meer aan gesproken door de vakkundig heid van het geheel dan door de politieke lading. De eerstvolgende keer dat Mijneer Puntila en Zijn Knecht Matti weer in de Stadsschouwburg van Amsterdam te zien is is op zater dag 6 december. HANNY VAN DER HARST Schepen Kleine vaart '.Albert-V 2 vn Amsterdam nr Antwer pen, Alida Smits 1 380 n Azoren nr Antwer- Army Danielsen 15 te Polen verw., 1 Dutch Faith 2 w. Stanlow nr Rotterdam, - Dutch Master 2 15 o Humber nr Rotter- dam. Maashaven 2 15 zw Winneba point nr Abidjan, 'Maasplein 2 15 n Burlings nr Benghazi, "*Mare Altum 1 in Thamesmonding nr Fawley, Mare Bonum 2 50 n Stanlow nr Port Je- Grote vaart Alphacca 2 te Nacla, Aldabi 230 2 Alhena 1 400 z Amersfoort 1 1000 c Amstelveen 1 125 n Bermuda 1 Bonaire nr Bumsi- Amstelveld 1 vn Durban nr Duinkerken, Begonia 1 vn Houston- nr Tuxpan, Benattow 1 750 wnw Ceylon Port Kee- lung. Britsum 1 180 o Halifax nr Philadelphia, Chevron Madrid 1 vn Singapore nr Blanglancang, Chevron The Haque 2 vn Fredericia nr Norresundby, Cinulia 1 1100 ono Bermuda nr Curacao, Coral Rubrum 2 vn Coatza Coalcos, Daphne 1 te Es Sider, Diloma 1 vn New York nr Aruba, Dockexpress-12 1 165 n Benghazi nr Tampico. Eemhaven 1 90 nw Palma nr Salvador, Eemsborg 1 te Mantyluoto, Hollandia 11100 ono Bermuda nrPonce, Katendrecht 2 te Hamburg. Lanai 1 vn Puerto Limon nr Baltimore, Largsbay 1 t.a. rede Suez, Loosdrecht 1 1000 zw Azoren nr Coatza Coalcos, Maasbracht 2 970 ozo Rio de Janeiro nr Angrosreis, Maasrix 1 75 z Port Arthur. Meerdrecht 1 vn Myrtlegrove nr Zuidko- Moordrecht 1 85 nw Madeira nr New Orleans. Mytilus 1 280 no Paramaribo nr Durban, Nedlloyd Amsterdam 2 vn Tauranga nr Nedlloyd Bahrain 2 vn Mina Jebel Ali nr Dubai, Nedlloyd Barcelona 1 140 ozo Port Su dan nr Antwerpen. Nedlloyd Dejima 1 265 w Sebang nr Sin gapore, Nedlloyd Fresco 2 te Balbao. Nedlloyd Holland 2 te Durban, Nedlloyd Katwijk 1 vn Rotterdam nr Bremen, Nedlloyd Kimberley 1 360 n Fortaleza nr Kaapstad. Nedlloyd Leuve 2 320 ono Surabiya nr Jakarta, Nedlloyd Madison 1 te Kaohsiung, Nedlloyd Manila 2 te Abidjan. Nedlloyd Nassau 2 te Singapore. Nedlloyd Niger 1 30 nw FInisterre nr \bidja Jedllo New York. Nedlloyd Rotterdam 1 te Suez. Nedlloyf Rijn 1 vn Lagos nr Port Har- court, Nedlloyd Schie 30 vn Singapore nr Hongkong. Nedlloyd Weser 1 145 zw Sabang nr Da kar, Rudolph Peterson 1 vn Singapore nr Ras Tanura. Scherpendrecht 1 110 no Vitoria nr Hamburg, Tagelus 1 170 zw Madagascar nr Japan. Nedlloyd Rockar\je 1 510 zzo Kaap Race ze KUNNEN ER HEEt- VEÊUPlNéeM HAKEN paar worpt je Hgei- noe VAN HAAR -JE MAS ER ELK JAAR EEN ,HAANC> UiTKUE- -tfeNJ. MOOR. Agenda der Grijn in "Mijnheer Puntila en%zijn bleef de hereboer voor mij uit sluitend een vertegenwoordiger van de bezittende klasse. We we ten allemaal, dat die er dikwijls niet zulke frisse ideeën op na houden. Ofschoon Linnebank de rol binnen die interpretatie magnifiek neer zette, had ik het verrassender en griezeliger gevonden, als de fas cistische trekjes meer tussen neus en lippen door waren ge toond. Dit gebeurde nu slechts af en toe, zodat Puntila niet onheil spellend normaal overkwam, maar meer de associatie opriep met een uit de tijd geraakte kolos, om wie je kon lachen, omdat hij zo ver van je af stond. Wim van der Grijn leverde als Matti lakoniek spel, dat soms wat bleek afstak tegen het overdadige vakmanschap van Linnebank. De timing in hun samenspel was echter perfect, wat vooral bleek in de spectaculaire bergbeklim- Leidse bioscopen LUXOR (121239) - 'The Shining 16 ir. Dag. 14.30,19.00 en 21.30 uur. Zo. 14.00, 16.30, 19.00 en 21.30 uur. Nachtvoorstelling: "Duel op de weg'", 16 jr. Vr. en za. 23.45 uur. CAMERA (124919) - "De duivel hale je", a.l. Dag. 19.00 en 21.15 uur. Kindermatineé: "De gelaarsde kat als sheriff', a.l. Zo. 13.30 uur. Za. en wo. 14.30 uur. Nachtvoorstelling: 'The last waltz", 16 jr. Vr. en za. 23.30 uur. LIDO 1 (124130) - The Seawolves". a 1 Dag. 19.00 en 21.15 uur. Wo. en za. 14.30 uur. Zo. 14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 uur. LIDO 2 (124130) - "The blues brothers a.l. Dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 uur. LIDO 3 (124130) - "De derde generatie- 16jr. Dag. 19.00en 21.15 uur. Do., vr., ma. en di. ook 14.30 uur. Kindermatineé: "Superster Goofy", a.l. Za. en wo. 14.30 uur. Zo. 14.30 en 16.45 en wo. 14.30 uur. Zo. 14.30 en 16.45 uur. TRIANON (123875) - "Shame of the jungle". Dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. REX (125414) - "Dubbe'leven van een maitresse". 16 jr. Dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. Nachtvoorstelling: "Verpleegster all- in", 16 jr. Za. 23.30 uur. Bioscopen Alphen (Alle bioscopen telefoon 01720-20800) EURO 1 - "De twee missionarissen", 12 jr. Dag. 13.45, 18.45 en 21.15 uur. Zo. 13.45, 16.15, 18.45 en 21.15 uur. Nachtvoorstelling; "Battle of Britain", 16 jr. Za. 00.15 uur. EURO 2 - "Cruising", 16 jr. Dag. 19.00 en 21.30 uur. Do., vr. ma. en di. ook: 14.00 uur. Zo. 16.30, 19.00 en 21.30 uur. Kindermatineé: "Billy Turf, het dikste studentje ter wereld", a.l. Za., zo en wo. 00.15 l EURO 3 - The long rider", 16 jr. Dag. 13.30. 18.30 en 21.00 uur. Zo. 13.30,16 OU. Nachtvoorstelling: "Breakhart pass". 16 jr. Za. 00.15 uur. EURO 4 - "Die Tiroler blondjes toch", 18 jr. Dag. 14.00, 19.15 en 21.45 uur. Zo. 14.00, 16.30, 19.15 en 21.45 uur. Nachtvoorstelling: "U draait, wij ko men". 18 jr. Za. 00.15 uur. Bioscopen Voorschoten Greenway (01717-4354/2566): "Rocky 2". 16 jr. Do. 20.30. vr. er. /a. 19.00 en 21.15 uur. zo. 16.00 en 18.45. Wo. 20.30 uur "Comes a horseman", 16 jr. Zo. en ma. 20.45 uur. di 20.15 uur Kindermatineé: "Spidermana.l. Za. 14 00 en 16.00 uur. Zo. 14.00 uur. Wo. 14.15 en 16.00 uur. Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones- senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.) Bezoekuren ziekenhuizen Diaconessenhuls: Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur. Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: vaders extra van 18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan 2 bezoekers per patiënt). Sportmedisch Advies Centrum; blessu- respieekuur Elisabethziekenhuis, Lei derdorp, 's maandags van 19.30-20.30 Sint Elisabeth-ziekenhuis: Volwassenen, dagelijks van 14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: dag van 11.15-12 00uur (alleen voor echtgenoot) en van 18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwar tier van avondbezoek. Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30 Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten behalve kinderen) zijn ds bezoekuren als volgt: Elke dag: 14.15-15.00 uur 18.30-19.30 uur Voor de prematurenafdeling gelden de volgende bezoekuren (alleen voor ou ders) Maandag tlm vrijdag 1830-18.45 uur Zaterdag en zondag: 14.45-15.00 uur. zoek wordt toegestaan kan de hoofdver pleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken Bezoektijden Kinderkliniek Dagelijks 15.00-15 45 uur 18.30-19.00 uur Bezoektijden kinderafdeling: Elke dag: 14.15 15.00 uur 18.30-19.00 uur Alphen aan den Rijn Rijnoord: le en 2e klas 11 11.30; 13 30-14 15 en 18 30-19 30 uur 3e klas 13.30-14.15 en 18.30 19.30 uur Kraamaf deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno- Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vlieg verkeer van en naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gemeld bij het in formatiecentrum Geluidshinder Schip- 101 (020-175000). van 15 november t ber. Zo., woe., don zaterdag van 11 tot i t 10 decer 14 tot 16 jaar, n dinsdag van Galerie de Poort, N^jaarstentoonstetl 1 n g 1980: impressionistisch figuratief werk van Leidse kunstenaars. Do. 19 tot 21 en za. 11 tot 17 uur. T/m 30/11. Galerie v.d. Vlist, groepstentoonstelling "Kunst als geschenk". Di. t/m za. van 10 tot 17 en do. ook van 19 tot 21 uur. T/m 31/12. LAK-foyer. expositie van Arnold Nies- sen met schilderijen. Ma. t/m vr. van 14 tot 17 uur. T/m 30,11. Academiegebouw Rapenburg 73. expo sitie van Hans de Regt met tekeningen. Ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.30 uur. T/m 30/11. LEIDEN - Stedelijk Muaeum 1 U kenhal. Atelierstentoonstelling van de Leidse kunstenaars Kees Buurman. Pie- terGeraedtzen Van de Water. Ma. t/inza. 10 tot 17 en zo. 13 tot 17 uur. T/m 30/11 <^udcyiieuuts 3 december 1980 Honderd jaar geleden stond in de krant: - Op een ochtend in de vorige week zagen de voorbijgangers tot hunne niet geringe verba zing bij een apotheker in de Rue Pastourellc te Parijs de vlag uithangen, met een kolossalen bos wortelen aan het uiteinde van den stok. De politie beval hem onverwijld zijn zonderlin ge vlag ïn te trekken. Hij ver klaarde aan haar slechts zijn feestvreugde aan den dag te hebben willen leggen over het heuglijke feit, dat zijn weder helft dien nacht heimelijk de echtelijke woning verlaten had. - (Adv.) Paling en Sprot. Bij gelegenheid van den St.-Nico- laas versche gerookte paling, puike Engelsche Sprot, grooterc 15 en kleinere soort 5 Cents per bosje, gerookte Bokking en Wm- terharing. J. van der Plas. Haarlemmerstraat 170 ALei den. - 'Adv.) Boek Papier- en Kunsthandel van C. Kooyker. Nieuwe Rijn no.16, Leiden. Ontvangen de nieuwste Photo graph ieen, een fijne sorteering Bloc-Notes en Photograph ie-Al bums Voorts scheurkalenders ran Auerbach, Beets, Dickens, Gerdes en Verhoeff. Ten Kale. Laurillard. Servaas de Bruyn. Van Walcheren. Van Zeggelen en meer andere soorten. VijftiQ jaar geleden: - In Rusland zijn Syrtsof. ge wezen voorzitter van den Raad van Volkscommissarissen, als ook Lominadse en Siatzkm en twee andere sovjet leiders uit het centraal comité van de communistische partij gestoten. Syrtsof was vroeger een der in tiemste medewerkers ran Sta lin. maar waagde het in het openbaar de onmeedoogende toepassing van het vijfjaren- programma bij den heerschen- den nood te hekelen. Hij sprak o.m. over "het volk zand m de oogen strooien" en had de groote fabrieken van tractors "een Po- temkin-bedrijf' genoemd. Lo minadse had in Transkaukasie. waar hij thuishoort.de houding der regeering len opzichte van de kleine boeren en landarbei ders op de korrel genomen. Siatzkin is de leider der jonge communisten. Het drietal us niet uit de partij uitgesloten om te vermijden dat hun critiek in de discussiezou worden betrokken. IZAAfc. l\J& tïAK&K) COI/ERSTDPV OVE-IS Sp/EKEAJ. O'J 'AITEf- - i/iewrpE ^poorere SefECe? I/AAI PE fee AS" rUÉLC FRED BASSET E*hoor1yk groot moeten x ^^_Xlükt me Duitse Herders r—jr Deense Doggen Cbr op de grond-1 Is N_. zoiets y"i een code Indiaanse tn/c] Er komen er twee aan, misschien wei dns MET BANAAN gemakkelijke dag i keuken. Neem hier vier plakken geko De belevenissen van Jommeke en snijd ze overlangs in tweern. Druppel er wat citroensap over. Neem vier schijven ananas uit blik en laat ze goed uit lekken. Leg de plakken ham in een pan en voeg 2 takjes peterselie toe. 2 kruidnageltjes. een eeUepel geraspte wortel Wacht maar Wij geraken hier we! uit! En de volgende keer winnen we toch Daarboven! Jommeke en tijn kornuiten u.itir lm ca laai leheel boven laag zacht les trekken. i anaanhalfU o l'l.lkken geworden. Re- )i".ii;-ti n Hl Laat de plak- Gecf hierbij aardappelpuree ikken aardappe- WI NA BORN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 25