Hoe vers is dat ei?
"Van de 42e week...
"Een consument is
ook maar een mens"
Houtbranden: een hobby
om warm voor te lopen
Consument in verwarring gebracht
Nederland kan zich weer "ergeren
Het gezelschapsspel is weer 'in
Brand
en
inbraak
alarm in
bouw
pakket
11
Hond en kat
"op tijd
aan tafel"
Onderzoek wijst uit:
Zalm in blik wordt
vaak duur betaald
Consumentenhandleiding:
fRIJDAG 21 NOVEMBER 1980
[et branden (of "schilderen") in
hout is een versiertechniek, die al
eeuwenoud is. Het bij voorkeur
blankhouten oppervlak werd
vroeger met een gloeiend stuk ij
zer ingebrand, zodat plaatselijk
donkerbruine vlekken ontston
den. Misschien heeft u het zelf
ook wel eens gedaan met de punt
van een spijker, die in .een
gasvlam gloeiend heet gemaakt
werd.
Jeestal was de lol er echter gauw
van af, omdat de spijker erg snel
afkoelde en steeds weer opnieuw
in de vlam gehouden moest wor
den. Met de tegenwoordige elek
trische houtbrandstiften is dat
allemaal verleden tijd en is het
hout-brandschilderwerk een
creatieve hobby voor jong en oud
geworden.
Jo'n brandapparaat is te koop in
speelgoed- en handenarbeids-
winkels en kost ongeveer 40. Er
wordt een gewone stift bij gele
verd. De stekker wordt in het
stopcontact gestoken en na circa
3 minuten is het apparaat ge
bruiksklaar. Met de basisstift
kunt u zonder onderbreking lij
nen en -of punten in het hout
branden.
Het is verstandig de voorstelling
eerst in dunne potloodlijnen op
het houten oppervlak te zetten.
Als voorbeeld kunnen borduur
patroontekeningen of plaatjes uit
tijdschriften dienen. Er zijn ook
speciale mapjes met voorbeelden
te koop; het hangt er een beetje
vanaf welke figuren u wilt brand
schilderen.
Een andere mogelijkheid zijn fi
guurstempels of stiften. Deze
worden los of in sets van vijf
stuks yerkocht. Ze zijn van me
taal en worden i.p.v. de basisstift
in het brandapparaat vastgezet.
Natuurlijk kunnen de verschillen
de motieven afwisselend ge
bruikt worden. Het is dan wel
nodig, dat u tevoren hulplijnen
op het hout zet en kijkt of alles
wel goed uitkomt of op elkaar
aansluit. Een setje van vijf mo-
tiefstiften kost ongeveer 14.
Wilt u echter alleen figuur-voor
stellingen maken (bijv. een
bloemstilleven, mens- of dierfi
guur, stadsgezicht, o.i.d.) dan
heeft u zo'n set niet nodig en kunt
u de bijgeleverde basisstift ge
bruiken.
Met deze techniek kunt u vrijwel
elk houten voorwerp versieren
Bij handenarbeidzaken zijn di
verse blankhouten voorwerpen
te koop: borden, grote, kleine,
vierkante of ronde dozen en
kistjes, kandelaars, schalen, eier
dopjes, dienbladen, kleerhan
gers, sieraden, servetringen.
Met de hoogtijdagen in het cadeau-
gebeuren in zicht, valt des te
sterker op dat het aloude gezel
schapsspel (dat een aantal jaren
geleden onder invloed van met
name de televisie zo ongeveer
dood verklaard was) een duide
lijke come-back maakt.
Vroeger had je Mens-erger-je-niet
(toen nog mensch), ganzenbord
en halma. Er zijn thans vele tien
tallen nieuwe spellen, waarbij de
automatisering niet geschuwd
wordt (zo raken zelfs kleuters al
vertrouwd met de „computer")
maar despellen uit grootmoeders
tijd blijken eigenlijk helemaal
niets van hun aantrekkelijkheid
te hebben verloren;
Een van de grootste Nederlandse
spellenfabnkanten (Jumbo)
heeft ruim 250 gezelschapsspel
len in zijn programma. Daaron
der zijn natuurlijk vele „moder
ne" spellen, maar het reeds vijftig
jaar oude Mens(ch)-erger-je-niet
is ook vandaag de dag nog altijd
het meest verkochte spel ter we
reld.
Aanzienlijk bejaarder is het gan
zenbord; voorzover is na te gaan
moet het al ruim vier eeuwen oud
zijn. Het bestaat nog altijd en
maakt weer furore. Onder de
nieuwe spellen zijn er. die ook
weer gestoeld zijn op al heel oude
spelvormen; zoals het tot een ra
ge uitgegroeide backgammon,
dat in een eenvoudiger variant als
tric-trac bekend is.
Door de overstelpende hoeveelheid
is een keuze niet zo eenvoudig. In
een goed gesorteerde winkel heb
je al haast een uur nodig alleen
om na te gaan wal er allemaal op
spellengebied bestaat.
Om tot een beslissing te komen is
het wel zinnig om een uitgangs
punt te bepalen: is een spel
(straks bijvoorbeeld als Sin
terklaas-surprise) bedoeld voor
de kinderen zelf, of is het de be-
doeling om er echt een gezel-
schaps- dus gezinsspel van te
maken? Kinderen vinden het
geweldig om samen met de ou
ders te spelen. De televisie is ook
lang niet altijd zo boeiend, dus
wat meer actief familieamuse-
ment rond de huiskamertafel kan
een verademing zijn!
Inbraakbeveiliging is helaas geen
overbodige maatregel. Er zijn
heel wat apparaten en systemen
in de handel, die huisbewoners
en- of anderen waarschuwen
wanneer er iets mis is.
Soms is hun zwakke punt dat ze een
bepaalde sector bewaken en an
dere punten onbeveiligd laten.
Wanneer deze dan niet van in-
braakveilige sluitingen zijn voor
zien, lacht menige inbreker toch
nog in zijn welgevulde vuistje.
Op het gebied van woningbeveili
ging is een nieuwe serie alarmin
stallaties verschenen, die zowel
tegen inbraak als tegen brand
waarschuwt. De drie Argotron-
Systemen die onlangs zijn gelan
ceerd, worden in bouwpakket
geleverd, compleet met een dui
delijke instructie voor de monta
ge: in principe kan iedereen de
boel zelf aanbrengen.
Het uitgangspunt is een reeks van
magneetcontacten die op alle
buitendeuren en ramen worden
aangebracht; ze zijn aangesloten
op een centrale. Als ergens dit
netwerk wordt verbroken, wordt
een alarm gegeven via de sirene.
Behalve toegangen kunnen ook
kostbare objecten in huis van een
contact worden voorzien; zo no
dig kunnen wel honderd contac
ten worden aangebracht. Tot het
systeem behoort bovendien een
brandmelder die aan een plafond
wordt bevestigd. Zodra de tem
peratuur boven de 50 graden Cel
sius komt, slaat de brandmelder
alarm.
Die werkt overigens onafhankelijk
van de inschakeling van de mag
neetcontacten voor de inbraak
beveiliging.
Een extra is ook nog de overval-
drukknop waarmee men zelf bij
bepaalde gevaren alarm kan
slaan: de sirene jaagt dan een
boosdoener wel op de vlucht.
Er is een uitvoering met batterij
voeding, een met netvoeding en
een grote uitvoering op een 12
volts accu; die laatste is ook uit
gerust met flitslicht en een extra
contact om bij alarm de verlich
ting in het huis automatisch in te
schakelen.
r garandeert ook ser
vice en controle op de juiste wer
king na montage. De prijzen va
riëren van 476 gulden tot 1350
gulden. Voor verkoopadressen
en andere informatie kan Lecke-
land Handelmij te Etten-Leur,
tel. 01608-33790 gebeld worden.
gekleurd goed
Bij gekleurde of bedrukte textielar
tikelen ontstaan er soms - wan
neer ze nog nieuw zijn -
kleurvlekken door overtollige
kleurstof, als ze in koud water of
warm sop worden gelegd.
De VTWS (Vereniging Textieleti-
kettering voor Was- en Strijkbe-
handeling) geeft de volgende wa-
sadviezen:
ken;
Was bij voorkeur nieuwe ge
kleurde artikelen de eerste keer
apart;
- Ter voorkoming van lichte vlek
ken in het artikel moet u er voor
zorgen dat het wasmiddel goed is
opgelost. Let erop dat bi j staand
sop het gehele artikel blijft on
dergedompeld. Gebruik een
bontwasmiddel;
- Net zo vaak naspoelen tot het
spoelwater kleurloos blijft;
Honden en katten op tijd aan ta
feldankzij een slim fiberglazen
eetbakje met tijdmechanisme
waarvan de deksel op een door de
baas gekozen tijd opengaat. Dit om
te voorkomen dat de huisdieren het
's morgens neergezette voedsel met
een opeten en 's avonds honger heb
ben. Het bak je is wel prijzig: f 100,-
DEN HAAG - Konsumenten Kontakt vindt dat de consument
misleid dreigt te worden bij het kopen van zalm in blik. De
prijzen die moeten worden betaald voor roze en rode zalm staan
vaak niet in verhouding tot de kwaliteit van het produkt.
Dit zegt KK in zijn maandblad "Koopkracht" na een onderzoek
naar ingeblikte zalm.
Leveranciers suggereren een goede kwaliteit zalm te verkopen
doordat zij de prijs opvoeren, zo concludeert KK uit het onder
zoek.
Rode zalm wordt beschouwd als een delicatesse, maar is vaak niet
beter dan roze zalm. Niettemin is rode zalm gemiddeld twee keer
zo duur.
Tussen de zalmsoorten zitten onderling ook grote prijsverschillen.
Opmerkelijk is dat de duurste roze zalm (merk John West) het
slechtst uit de bus komt. Dit merk is anderhalf keer zo duur als
Tai-yo, de goedkoopste roze soort.
De verwarring voor de consument wordt nog vergroot door de
slechte etikettering. Aan de etiketten is soms niet te zien welke
zalm je koopt.
Sommige leveranciers zaaien nog meer verwarring door een rood
etiket om een blik roze zalm te wikkelen.
Het Produktschap voor Pluimvee
en Eieren heeft onderzocht of de
consument wel goed begrijpt wat
de aanduidingen betekenen die
op doosjes met eieren staan.
Dat valt tegen. Kwaliteitsaanduidi-
ging, gewichtsklasse, versheid,
veel huisvrouwen begrijpen er
niets van. En dat is volgens ons
ook niet te verwonderen. Want
het staat er allemaal in code op.
Hoe moet je weten wat dat bete
kent? Informatie aan de consu
ment hoort in gewone taal .te ge
beuren, anders heb je er niet veel
Op de doosjes met eieren die in de
winkels liggen, staan gedrukte en
gestempelde letters en cijfers.
Bijvoorbeeld; "KI.A - Gew. KI 3 -
week 39". Of: "KI A2 - W36".
Klasse A zijn ze allemaal. Om met
die "Kl.A" te beginnen, dat is een
aanduiding voor de kwaliteit.
Klasse A. Zijn dat speciaal goede
eieren, die van klasse A? Nee.
Alle consumptie-eieren zijn na
melijk van klasse A. Anders mo
gen ze niet naar de winkels.
Klasse B gaat naar de fabriek, voor
eierpoeder en dergelijke. Er be
staat nog wel een klasse A Extra.
Dat zijn eieren waar iets minder
lucht in zit. In klasse A-eieren
mag de luchtkamer onder de
eierschaal 6 millimeter diep zijn,
en bij klasse A Extra-eieren is dat
maximaal 4 millimeter. U ziet het
verschil op de tekening.
Klein of groot in code. "Gew.kl." of
"KI" en dan een nummer erach
ter, is de gewichtsklasse-code
van het ei. Dus of er kleine of gro
tere eieren in de doos zitten.
De nummers hebben de volgende
betekenis: Klasse 1: zwaarder
dan 70 gram; klasse 2: 65-70 gram:
klasse 3: 60-65 gram; klasse 4:
55-60 gram; klasse 5: 5:-55 gram;
klasse 6: 45-50 gram; klasse 7;
minder dan 45 gram.
hoe hoger het nummer, des te
y i.'4/Fi
kleii
de
De
est
gangbare nummers zijn 2, 3 en 4.
Te moeilijk
En nu de versheid. Daar wil je als
koper toch zeker wel wat over
weten. Maar dat is niet zo makke
lijk. Op de dozen staat wel aange
geven wanneer de eieren zijn in
gepakt, maar dat gebeurt meestal
t Het verschil tussen Klasse A en Klasse A Extra: een ietsje minder lucht
Meestal staat er als versheidsaanduiding alleen een weeknummer opIn
dit geval is dit nummer zo gestempeld.dat je een vergrootglas nodig hebt
om wat te kunnen ontcijferen.
door middel van een zogeheten
weeknummer. Op eieren van vo
rige week staat "Week 42" of
"W42". Want vorige week was de
tweeënveertigste week van het
jaar 1980.
In de handel zijn dergelijke manie
ren van datering heel gewoon,
maar wat moet een gewone con
sument ermee? Op een hoop ka
lenders en in veel agenda's staat
niet eens de hoeveelste week het
Het Produktschap voor Pluimvee
en Eieren ziet die moeilijkheid
blijkbaar ook wel zitten, want in
een reclamefolder voor meer ei-
eten die bij poeliers ligt, krijgt de
huisvrouw de raadgeving: "Wilt u
weten welk nummer een bepaal
de week heeft, kijk dan eens op
de omslag van bijvoorbeeld Mar
griet of Li belle. Daarop staan die
zelfde weeknummers".
Maar ja, wie kijkt er nou eerst bui
ten op de Libelle voordat hij
boodschappen gaat doen? Met
zo'n advies kun je hooguit voor
eieren terecht in supermarkten
met een tijdschriftenafdeling.
Maar dat zal de bedoeling van het
produktschap toch ook wel niet
zijn.
De aanduidingen op eieren zijn
voor de consument lang niet dui
delijk. Ze moeten er beter op ko
men te staan. Gewoon; eieren van
zoveel gram, ingepakt (of nog lie-
i de zoveelste
Niet in koelkast
Volgens de folders van het pro
duktschap blijft de kwaliteit van
eieren minstens drie weken goed.
Maar dan moeten ze wel op een
donkere, koele plaats worden
bewaard. In geen geval in de open
rekjes die in de koelkasten zitten.
Ook in de koelkast in een dichte
doos laten.
Vooral altijd oppassen dat de geur
van wasmiddelen, citrusvruch
ten, knoflook of uien niet op eie
ren overslaat. Door de poreuze
schaal kunnen die geurtjes mak
kelijk in het ei binnendringen,
zodat het een bijsmaak krijgt.
DEN HAAG - „Een consument is
ook maar een mens" luidt de titel
van een boekje in handzaam for
maat dat de psycholoog drs. Theo
Poiesz uit Tilburg schreef in sa
menwerking met de Nederlandse
Gezinsraad.
Bedoeling: het stimuleren van kri
tisch koopgedrag bij de consu
ment. Bezint eer gij begint (aan
een koop), zou het motto kunnen
zijn van deze handleiding.
Namens de NGR werd bij de pre
sentatie gesteld dat er nog steeds
te weinig wordt gedaan aan con
sumentenvorming. Op dit gebied
zou het ministerie van onderwijs
wel eens wat kunnen doen.
Bewust kiezen is zeer moeilijk, te
gemakkelijk kopen leidt tot si
tuaties waarin gezinnen de
schulden over het hoofd groeien,
mede omdat krediet immers zo
gemakkelijk op te nemen valt.
Het is nodig beter inzicht te ver
krijgen in eigen koopgedrag'.
Poiesz geeft in zijn boekje aan
wijzingen om „het anders te
doen". Hij geeft meer inzicht in
de psychologische factoren die
aan ons (vaak impulaieve) con
sumentengedrag ten grondslag
liggen. Wie het leest kan een po
ging wagen niet langer meer
„willoos te zijn overgeleverd aan
de overweldigende keus die zich
opdringt".
De Tilburgse psycholoog vindt dat
er wel veel informatie wordt ge
geven, maar dat te weinig sprake
is van echte begeleiding van de
consument. Hij gaat onder meer
breed in op de diverse fasen van
de koopbeslissing. In elk van die
stappen kan er veel misgaan.
Voorbeeld van „gedwongen con
sumptie" is volgens Poiesz de
„Spijkerbrockencultuur".
„Een consument is ook maar een
mens" heet bedoeld te zijn voor
een breed publiek. Maar het ge
bezigde taalgebruik is wel afge
stemd op consumenten met 3 tot
4 jaar middelbare opleiding. De
uitgever meldde dat de tekst „op
enkele huisvrouwen is getest",
maar ook dat hij mikt op „de zeer
geïnteresseerde leek". De koper
moet dus zelf uitmaken of het
„lekker leest'
,Een consument is ook maar een
mens", 223 bladzijden met om
slag en (vaak aardige) illustraties
van Arend van Dam. prijs 19.50;
uitgave Het Spectrum (als paper
back), oplaag 7000.
Drs. Theo Poiesz
