'olen
werkt
AFWIJZING KERNWAPENS KAN NU
NOG
Coup verijdeld
in Bolivia
Staatssecre
weg na ruz
rond kalfsi
ikelijkheid
Ga naar Engeland via Hoek van Holland-Harwich
hoek van holland
harwich
W illi K
Zuid-A
Sowjet-unie versoepelt
emigratiebeleid Joden
BONN (DPA) - Dc Westduitse
staatssecretaris voor jeugd-, ge-
zins- en gezondheidszaken, de
socialist prof. Hans-Georg Wol-
ters, is met ingang van maandag
a.s. afgetreden.
Op Wolters was in verband met het
schandaal inzake het gebruik van
oestrogene hormonen bij het
mesten van kalveren heftige kri
tiek uitgeoefend. De bewinds
man die medicus is, had ver
klaard dat hij geen reden zag om
Onderzoek van
justitie
tegen Le Monde
PARIJS (DPA) - Het openbaar
ministerie in Parijs heeft gis
teren een gerechtelijk onder
zoek ingesteld tegen het
Franse dagblad Le Monde
wegens een reeks van vijf
commentaren waarin de af
hankelijkheid van de Franse
justitie van de regering aan de
kaak wordt gesteld. Tot het
onderzoek is besloten na een
klacht van de Franse minister
van justitie Peyrefitte, op
grond van een wet die ver
biedt de onafhankelijkheid of
het gezag van de justitie in
twijfel te trekken.
Le Monde richtte zijn kritiek
met name op het "Hof voor
Staatsveiligheid", door de
krant beschreven als een bij
zondere rechtbank ten dien
ste van de regering. Dit semi-
militair gerechtshof, inge
steld tegen het einde van de
Algerijnse oorlog, behandelt
op het ogenblik de zaak tegen
de schrijver Roger Delpley.
De zes maanden geleden
gearresteerde Delpley wordt
spionage voor Libië ten laste
gelegd. Maar Le Monde en
andere kranten wijzen er op
dat Delpley eerder dreigde
met onthullingen over de be
trekkingen tussen de Franse
president Giscard d'Estaing
en ex-keizer Bokassa van de
Centraalafrikaanse Re
publiek. Delpley's advocaten
wijzen erop dat er nog steeds
geen aanklacht tegen hun
cliënt is ingediend. Enkele
dagen geleden hebben ze
krachtig geprotesteerd tegen
het verdwijnen van enkele
stukken uit de rechtbankdo-
cumentatie. De verdwenen
documenten bevatten inlich
tingen over de diamanten, die
Bokassa aan Giscard cadeau
zou hebben gedaan.
(ADVERTENTIE)
Londen reizen v.a. 176,- p.p.
Auto-/motor-retour all-in v.a. 1223.-p.p.
Bungalowvakanties v.a. 1337.- p.p.
7-daagse treinreizen naar
de Zuidkust v.a. 1510.- p.p.
Voor meer informatie daar waar ze van reizen weten
of bel rechtstreeks Stoomvaart Maatschappij Zeeland.
Big Ben Tours, telefoon 01747- 6412 Hoek van Holland
Algemeen, telefoon 01747 3944 Hoek van Holland.
v reizen, stuurt u mij daarom uw brochures.
woonplaats
Dc ENIGE
route met
le en 2e klasse!
Geldig vanaf 1 nov 1980
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1980
(Van onze correspondent Lia van
Beekhoven)
LONDEN - De internationale vak
bondsfederatie. de ICFTU, vindt
dat de EG-gedragscode voor
Zuid-Afrika schromelijk te kort
schiet in het uitoefenen van druk
op het regime daar. De interna
tionale vakfederatie vergaderde
twee dagen in Londen over steun
aan de zwarte onafhankelijke ar
beidersbeweging in Zuid-Afrika.
De bijeenkomst, die werd bijge
woond door vakbondsdelegaties
uit de Verenigde Staten, Azie,
Afrika en Europa, stelde een
voorlopig actieplan op. met als
uiteindelijke doel de beëindiging
van de apartheid in Zuid-Afri
ka.
Het actieprogramma wil de EG-ge-
dragscode versterkt zien en roept
vakbondsleden op om grotere
druk uit te oefenen op hun rege
ringen en multinationale bedrij
ven die ondernemingen hebben
in Zuid-Afrika. De internationale
vakbondsfederatie schrok terug
voor het uitroepen van een alge
hele en economische boycotactie
tegen Zuid-Afrika. omdat die niet
door alle landen „effectief zou
kunnen worden uitgevoerd". Ze
pleitte wel voor een boycot in die
landen waar zo'n actie haalbaar
De internationale vakbondsfedera
tie maakte bekend de zwarte on
afhankelijke vakbonden te steu
nen met 700.000 gulden voor trai
ning en onderwijs. De leider van
de internationale federatie, Otto
MOSKOU - De ambassadeurs van alle negen lidstaten van de Europese
Gemeenschap hebben gisteren verstek laten gaan bij de jaarlijkse parade
op het Moskouse Rode Plein ter herdenking van de Bolsjewitische revolutie
van 1917. Voorts waren de diplomatieke vertegenwoordigers van de meeste
andere NAVO-landen, China, Japan en Australië afwezig.
Ambassadeurs van de NAVO-landen Noorwegen en Turkije waren wel
van de partij.Met hun boycot wilden de betrokken landen uiting geven aan
hun afkeuring van de Russische militaire interventie in Afghanistan.
GENÈVE (UPI/AFP/Reuter) - In
oktober is het aantal joden die
toestemming kregen de Sowjet-
Unie te verlaten, flink gestegen.
Dit is gisteren bekendgemaakt
door de intergouvernementele
commissie voor Europese Migra
tie (ICEM) in Genève.
De negen EG-landen hebben in
Madrid een compromis-voorstel
op tafel gelegd om te proberen de
onderhandelingen over een
agenda voor de Europese veilig
heidsconferentie die dinsdag be
gint uit het slop te halen. Het
voorstel werd, uit naam van de
negen, door Luxemburg gedaan.
Volgens ICEM zijn in oktober 1.424
Russische Joden aangekomen in
het doorgangscentrum van de
commissie in Genève tegen 1.037
in september en 770 in augustus.
De commissie was oorspronkelijk
was opgericht om Europese
vluchtelingen na de Tweede We
reldoorlog te helpen, houdt zich
ook steeds meer bezig met de
hervestiging van vluchtelingen
uit Zuidoost-Azië, met name uit
Vietnam.
De dissidente schrijver Lev Kope-
lev zal op 12 november met een
visum voor een jaar uit Moskou
naar de bondsrepubliek vertrek
ken.
Kopelev (67), die in het verleden
verscheidene malen zonder suc
ces toestemming had gevraagd
om naar de bondsrepubliek te
gaan, gaat nu daarheen op uitno
diging van twee vrienden, de
schrijver Heinrich Boll en de gra
vin Marion Donhoff, een van de
eigenaars van het blad "Die Zeit".
"Ik wil niet emigreren, ik wil alleen
maar reizen", verklaarde Kope
lev kort geleden tegen westelijke
journalisten. Hij vertrekt in ge
zelschap van zijn vrouw Raisa.
Hij heeft dikwijls de hoop geuit
dat de Sowjet-autoriteiten zullen
toestaan dat hij na zijn verblijf in
de Bondsrepubliek naar de
Sowjet-Unie terugkeert.
De Russische dissident Joeri Orlov
heeft en toe opgeroepen dat op de
Europese Veiligheidsconferen
tie, die dinsdag in Madrid moet
beginnen, besproken wordt hoe
het in de de Sowjet-Unie gesteld
is met de rechten van de mens. De
oproep stond in een verklaring
van Orlov, die uit een werkkamp
is gesmokkeld waar hij een straf
van zeven jaar uit moet zitten.
Orlov is voorzitter geweest van de
Moskouse "Helsinki-groep", die
nagaat of de Sowjet-Unie zich
houdt aan de slotverklaring van
Helsinki over de rechten van de
De dissident kondigde aan dat hij
in hongerstaking zal gaan op de
dag dat de Europese veiligheids
conferentie begint.
Er liggen nu in totaal drie voorstel
len over een agenda en een tijd
schema voor de conferentie.
Donderdag kwam Zweden met
een voorstel, en vlak daarna
dienden Hongarije, Tsjechoslo-
wakije en de DDR gezamenlijke
een tegenvoorstel in. Voornaam
ste probleem bij het opstellen van
de agenda is hoeveel tijd er be
steed moet worden aan de Russi
sche interventie in Afghanistan
en de mensenrechten. De VS en
hun Europese bondgenoten wil
len dat deze onderwerpen vol
doende aandacht krijgen, terwijl
Moskou juist de tijd hiervoor wil
beperken en de nadruk wil leg
gen op het behandelen van nieu
we voorstellen.
D'66 wijst de plaatsing van nieuwe
NAVO-atoomwapens voor mid
dellange afstand op Nederlands
grondgebied „onder de huidige
omstandigheden" af. Door deze
uitspraak (zaterdag 2 november
1980) heeft het partijcongres de
eenheid binnen de partij rond het
vraagstuk van de atoombewape
ning weten te bewaren en de mo
gelijkheid van samenwerking m
1981 met politieke partijen die
minder afwijzend staan ten op
zichte van de moderniserings
plannen van de NAVO (bijvoor
beeld het CDA) open gehouden.
De partij heeft mijns inziens door
de afwijzing van de plaatsing van
48 Tomahawk-kruisraketten in
Nederland te koppelen aan „de
huidige omstandigheden", ook
een eerste stap gezet op de weg
die tenslotte uitkomt bij de aan
vaarding van deze nieuwe wa
pensystemen.
Immers ontwikkelingen op allerlei
gebied wijzen er op dat het in de
cember 1981 (wanneer Nederland
over de plaatsing van de kruisra
ketten zal beslissen) veel moeilij
ker zal zijn om een afwijzend
standpunt in te nemen dan in de
huidige situatie.
Ik denk in dit volband niet alleen
aan de mogelijke voortgaande
produktie en plaatsing van de
Russische SS-20-raket of aan het
In Gdansk heeft een groep van zes
tig werknemers van de gezond
heidsdienst en het onderwijs de
zetel van het regionaal bestuur
bezet, zo heeft een bestuurslid
van MKZ, de onafhankelijke
vakbond in Gdansk, telefonisch
meegedeeld. De bezetters zouden
hier tot maandag willen blijven
uit protest tegen de weigering
van de autoriteiten om aan hun
looneisen tegemoet te komen.
Het loonoverleg tussen verte
genwoordigers van de bond en de
minister van volksgezondheid,
Marian Sliwinski is gisteren af
gebroken. De politie van Gdansk
is bij de bezetting niet tussenbei
de gekomen.
Uit solidariteit met de werkers in de
gezondheidszorg hebben de
werknemers bij het openbaar
vervoer in Gdansk, Gdynia en
Sopot gisteren een staking van
een uur gehouden.
De postbestellers in Poznan heb
ben hun staking beëindigd nadat
een akkoord was bereikt met de
minister van verkeer. Het ak
koord houdt in dat de postbe
stellers vanaf 1 januari niet langer
kranten hoeven te bezorgen.
De staking was begonnen als pro
test tegen een besluit van de PTT
dat voortaan weer kranten en
tijdschriften in de bestelling
moesten worden opgenomen. De
postbodes wilden niet elke dag
met een zware tas van 40 kilo op
pad gestuurd worden. Met in
gang van volgend jaar zullen de
kranten nu zelf voor hun distri
butie zorgen.
De onafhankelijke vakbond "soli
dariteit" stelt plannen op voor
een reeks stakingen, met ingang
van 12 november, als het hoogge
rechtshof de bond niet met de
oorspronkelijke statuten wil re
gistreren. Een rechtbank in War
schau besloot twee weken gele
den tot erkenning van "solidari
teit", maar pas nadat de recht
bank eenzijdig in de statuten had
ingevoegd dat de bond de leiden
de rol van de partij erkent. Daar
tegen is "solidariteit" in hoger
beroep gegaan.
De bond, die nu tien miljoen leden
zegt te hebben, voorziet de leden
van gedetailleerde stakingsin
structies. Als tot staking wordt
besloten zal het stakingsparool
gelden voor fabrieken, winkels,
benzinepompen, kranten, kanto
ren en luchtvaartmaatschappij
en. Tijdens de staking, die vol
gens plan zeven dagen moet du
ren. zal geen alcoholische drank
worden verkocht. De universitei-
'~age verloop van de onderhan-
elingen tussen Amerika en
Rusland over de beperking van
de zogenaamde „Eurostrategi-
sche" wapens, maar vooral ook
aan de ontwikkelingen op con
ventioneel militair gebied binnen
de NAVO.
De Europese leden van het bond
genootschap slagen er door de
economische problemen waar
mee zij worden geconfronteerd
niet in om de in 1978 overeenge
komen jaarlijkse groeinorm van
het defensiebudget met 3 procent
in de praktijk waar te maken. Ne
derland komt in 1981 niet verder
dan 1,5 procent en heeft o.a. de
vervanging van militair materieel
zoals het gepantserde perso-
neelsvoertuig YP-408 en de in
voering van nieuw materieel, zo
als het meervoudige artillerie-ra-
ketwerpersysteem MARS. uitge
steld. Ook West-Duitsland kan
zich momenteel geen grotere
stijging veroorloven dan 1,75
procent. Deze grootste Europese
NAVO-partner kampt met een
tekort op de lange-termijninves-
teringsplannen van naar schat
ting 10 miljard mark en kan min
der tanks, vliegtuigen of marine
vaartuigen kopen dan voor een
goede defensie noodzakelijk
worden geacht. Met soortgelijke
problemen worstelen ook Belgie.
ten mogen zelf uitmaken of ze
zich bij de staking aansluiten.
Openbare diensten als elektrici
teitscentrales, de gezondheids
zorg, kinderopvang, spoorwegen
en levensmiddelenwinkels zul
len niet staken, terwijl radio en
televisie normaal blijven werken
"op voorwaarde dat ze niet wei
geren om communiqués van so
lidariteit uit te zenden.
Kardinaal
Paus Johannes Paulus II heeft kar
dinaal Stefan Wyszynski over
reed om voorlopig aan te blijven
LA PAZ/BRUSSEL (AFP/DPA) -
Ongeveer twee dagen geleden is
een staatsgreep in Bolivia, voor
bereid door de democratische
groepering binnen de strijd
krachten. verijdeld. Dit heeft de
vice-president van de Boliviaan
se regering in ballingschap, Jai
me Paz Zamora, in Brussel mee
gedeeld.
De autoriteiten hebben hier het
stilzwijgen over bewaard omdat
ze niet de aandacht willen vesti
gen op de bestaande verdeeld
heid binnen het leger, aldus Jai
me Zamora. In Bolivia verzetten
drie verschillende stromingen
zich tegen de huidige junta. De
groep rond kolonel Luis Arce
Engeland en Denemarken.
De NAVO slaagt er dus niet in om
de gevechtskracht van het con
ventionele verdedigingssysteem
op een verantwoord peil te bren
gen en te handhaven. Dat heeft
ongetwijfeld gevolgen voor het
bondgenootschappelijk beleid
op atomair gebied. Binnen de or-
Door x
generaal-majoor
M.H. vpn Meijenfeldt
als aartsbisschop van Warschau
en roomskathjliek primaat van
Polen, zo is gisteren bekendge
maakt door vatikaanse zegslie
den.
De 79-jarige Wyszyrïski, de vroege
re mentor van de uit Polen af
komstige paus. gaf herhaaldelijk
te kennen dat hij zich wenst terug
te trekken uit het openbare leven.
De zegslieden verklaarden dat de
paus van mening is, dat Wys-
zynski's leiderschap momenteel
van essentieel belang is voor het
overwegend roomskatholieke
Polen.
Gomez, die de harde lijn wil vol
gen, de Banzer-groepering die
voorstander is van het houden
van verkiezingen en "een gecon
troleerde democratie" en de de
mocratische groeperingen bin
nen het leger.
Het Boliviaanse staatshoofd, gene
raal Luis Garcia Meza, heeft VN-
secretaris-generaal Waldheim
voorgesteld een commissie naar
Bolivia te zenden, die de situatie
van de mensenrechten in het land
te onderzoeken. In zijn telegram
zou hij hebben onderstreept, dat
een dergelijk onderzoek de cam
pagne tegen Bolvia de wind uit de
zeilen zou nemen.
ganisatie en ook in Nederland
wordt namelijk een duidelijk
verband gelegd tussen de om-
vang en kwaliteit van de conven
tionele militaire inspanning en de
rol van atoomwapens in de mili
taire strategie van het aangepaste
antwoord.
De conventionele militaire inspan
ning bepaalt de hoogte van de
atoomdrempel en de mogelijk
heden om de rol van atoomwa
pens in de geldende strategie te
rug te dringen. En als - zoals nu
het geval is - de conventionele in
spanning achterblijft bij de plan
nen, daalt de atoomdrempel en
wordt de rol van atoomwapens
belangrijker. Gevolgen daarvan
zijn: een toename van de druk op
Nederland om alsnog in te stem
men met de plaatsing van nieuwe
raketten op ons grondgebied en
een vermindering van het verzet
tegen een dergelijk besluit op
binnenlands politiek niveau en
ook bij D'66.
Wat ik bij dit alles betreur, is dat de
Europese leden van de NAVO
zich onder druk van de ontwik
kelingen op economisch gebied
niet meer inspannen om, bij
voorbeeld door standaardisatie
op materieel gebied en door een
betere taakverdeling, de doelma
tigheid van de conventionele de
fensie te verbeteren ook in die zin
dat een verantwoorde conven
tionele militaire bijdrage met re
latief minder geld kan worden
gegarandeerd
De mogelijkheden om op deze ma
nier de rol van atoomwapens te
rug te dringen, zijn zeker aanwe
zig. Maar helaas ontbreekt de po
litieke wil om nationale belangen
te offeren voor het gezamenlijke
belang van een verantwoorde
veiligheidszorg. Men gaat de
moeilijkheden die hier zeker lig
gen liever uit de weg en kiest voor
dc relatief goedkope atomaire
gevechtskracht. Dat door deze
keuze de afschrikkingskracht
van het westerse defensiesys
teem in stand blijft en wellicht
zelfs wordt verbeterd, kan niet
worden ontkend. Daar staat h
ter tegenover dat wanneer in
voorkomend geval de afschrik
king faalt, wij voor onze verdedi
ging vooral zijn aangewezen op
middelen waarvan de inzet zal
leiden tot massale vernieting.
Waarom spreken politici in Neder
land zich met betrekking tot deze
ontwikkelingen niet duidelijker
uit? Hoe kunnen zij, terwijl /n de
relatieve teruggang van de con
ventionele gevechtskracht van
do NAVO aanvaarden, zich nu
nog afwachtend of afwijzend op
stellen ten opzichte van de mo
derniseringsplannen van de NA-
Vietnamezen
gered door
Nederlands
vrachtschip
SINGAPORE (DPA/AFP) - Het
Nederlandse vrachtschip Smitl-
loyd 12 is gisteren met 31 geredde
Vietnamese vluchtelingen aan
boord de haven van Singapore
binnengelopen.
De vluchtelingen wier boot in het
begin van de week in de Zuidchi-
nese zee, 450 km ten zuiden van
de Vietnamese kust, ronddreef,
hadden nauwelijks nog levens
middelen toen een Amerikaans
verkenningsvliegtuig hen ont
dekte. Ook hun voorraad drink
water was uitgeput.
Na een voorlopig oponthoud in het
doorgangskamp van Singapore
zullen de 31 Vietnamezen naar
Nederland gaan.
In veel Zuidoost-Aziatische landen
is de stroom van Vietnamese
bootvluchtelingen sterk toege
nomen. In de vier voorafgaande
maanden was een sterke daling
opgetreden in het aantal Vietna
mezen dat over de zee andere
Zuidoost-Aziatische landen
trachtte te bereiken.
In oktober kwamen in verschillen
de Zuidoost-Aziatische landen
bijna 8200 bootvluchtelingen
aan, tegen ruim 2500 in septem
ber, zo heeft een woordvoerder
van het hoge commissariaat van
de Verenigde Naties voor de
vluchtelingen in Bangkok mee
gedeeld.
VO op atomair gebied? Een van
de redenen lijkt mij het groeiend
verzet o.a. in de kerken tegen de
rol van massa-vernietigingswa
pens in het westerse defensiesys-
tecni ü<- roomskatholieke vre
desbeweging Pax Christi heeft
onlangs de bisschoppen geadvi
seerd om zich te stellen achter de
IKV-campagne ..Help dc kern
wapens de wereld uit, om tc be
ginnen uit Nederland" En in de
Nederlands Hervormde Kerk is
een kachtige stroming die zowel
het bezit als het gebruik van
atoomwapens afwijst.
Het politieke belang van dit verzet
is dat de politieke keuze van veel
Nederlanders bij de kamerver
kiezingen in 1981 vooral zal wor
den bepaald door het standpunt
van politieke partijen met be
trekking tot de atoombewape
ning in het algemeen en de mo
dernisering \an de NAVO-
atoombewapening in het bijzon
der. Tot aan de verkiezingen is
het dan ook politiek verstandig
om in het openbaar afstand te
nemen van ontwikkelingen op
nucleair gebied. Pas wanneer de
verkiezingen voorbij zijn zal het
m i duidelijk worden dat dc be
reidheid in ons parlement om de
nieuwe atoom wapens af te wijzen
minder groot is dan velen nu
wellicht denken.
