zeer belangrijke schakel
Muziekkritieknog steeds
DE ZILVEREN GIRAF
Ac lm
1 --V
r
WOENSDAG 29 OKTOBER 1980
Gisteren de hele dag aan de bel
gehangen. Je krijgt ze niet
makkelijk te pakkenal die
beroemde mensen, ze zijn of
weg of in gesprek. Maar ik heb
toch even kunnen spreken met
Willem Duys,Norbert Schmel-
zer, Herman van VeenSonja
Barend, Bernard Haitink
Gerard van den Berg, Willy
van Hemert, Kees Brosse, Ge
rard Reve, Frans Halsema,
Boudewijn de Groot, Gerard
Cox, Caroline Raitt, Leen
Timp, Hedy d'Ancona. Arie
KleywegtMerel Laseur.John
van de Rest, Sylvia Kristel,
Ischa Meijer, Renate Rubin
stein, Fons Rademakers, Hee-
re Heeresma, Ank van der
Moer, Joop Doderer, Ralph
Inbar, Willeke Alberti, Dimi-
tri Frenkel Frank, Rudi Car-
rell, Viola van Emmenes,
Adèle Bloemendaal, Netty Ro-
senfeld en Aad Nuis, en ik heb
ze, met de nodige takt na
tuurlijk, gezegd dat ik er vre
de mee heb dat ze gescheiden
zijn, maar dat zij alleen de
communie kunnen ontvangen
als ze in een tweede huwelijk
in totale sexuele onthouding
leven en geen aanleiding ge
ven tot schandaal.
Sommigen namen dat voor
kennisgeving aan, een aantal
vroeg waar ik me in gods
naam mee bemoeide, een en
keling was diep onder de in
druk en zei dat hij zich over de
nieuwe situatie zou beraden,
maar de meesten werden
nogal grof en zeiden dat ze
geen enkele boodschap had
den aan de katholieke kerk, en
zeker niet aan deze paus, en
dat de communie hen trou
wens gestolen kon worden! Ik
zal niet zeggen wie dat was
(Norbert, Willem, Joop of
Kees), maar er was er eentje
bij die uit de grond van zijn
hart zei dat hij graag tien
liet schieten voor
potje en toen volgde een
Overspel
Achteraf vraag ik me ook af of
ik dat akkefietje niet beter
aan de paus zelf en zijn bood
schappers had kunnen over
laten .temeer omdat ik zelf ook
voor de tweede keer getrouwd
ben. En was ik nu nog katho
liek geweest, maar ik bén he
lemaal niet katholiek, ik ben
helemaal niks, waardoor ik
(mede doordat ik niet hengel
of schaak), al heel wat tijd
gewonnen heb in mijn leven.
Maar ik voelde opeens een
soort zendingsdrangik dacht
ik meld het al die zondaars
maar even, dan weten ze dat
ze voor de keus staan. Het een
of het ander. Maar sommigen
werden zo kwaad, dat ze de
hoorn al op de haak hadden
gegooid voordat ik hun had
kunnen waarschuwen dat ze
ook overspel plegen als ze hun
eigen vrouw bekijken om
haar te begeren. Iemand zei
(een vrouw dit keer, ik zal
haar naam weer niet noe
men): ,Jij bent stapelgek, die
ideeën van je zijn niet alleen
al eeuwen uit de tijd, maar er
zit ook een steekje aan los!" Zo
zei ze dat, een steekje aan los,
en ik heb mij toen natuurlijk
gehaast te zeggen dat het miïjn
ideeën helemaal niet waren,
maar die van paus Johannes
Paulus II. waarop ze gelukkig
meteen inbond. Maar ik ben
toen wel even gaan nadenken.
Ik ben het roerend eens met de
paus dat de vrouw een roe
ping heeft als echtgenote en
moeder, en dat de maat
schappij zo opgebouwd moet
worden dat de vrouw niet
verplicht is om buitenshuis te
gaan werken. Ik heb het nooit
willen zeggenmaar het heeft
mij ook altijd gestoord dat
vrouwen als Klompé, en
Wttewaall van Stoetwegenen
Smit-Kroes, en Bósshardt, en
Hannie van der Horst niet te
vergeten, en al die verpleeg
sters en caissières en vrouwe
lijke professoren, artsen en
burgemeesters in een maat
schappij leefden die hun ver
plichtte buitenshuis te gaan
werken.
Andersom
Maar aan de andere kant kan ik
het niet rijmen dat de paus het
huwelijk enerzijds onverbre
kelijk verbonden acht met de
overdracht van het leven,
maar dat hij anderzijds wil
dat hertrouwde katholieken
zich van ieder sexueel verkeer
onthouden. Stel dat ik mooi
gelovig katholiek was ge
weest, dan zouden mijn
vrouw en ik, als het aan de
paus had gelegen onze doch
tertjes Sara en Janna hele
maal niet hebben mogen krij
gen! Is hij nou helemaal eh een
haartje betoeterd? Kindertjes
fokken is de boodschap, maar
ben je eenmaal gescheiden
dan is kindertjes fokken juist
uit den boze! Ik hoorde een
aardige karakteristiek van
deze paus: ,JHj kust de grond
en loopt over de vrouwen
heen, terwijl iedere normale
man weet dat je het precies
andersom moet doen!"
LEIDEN - De muziekcriticus
vormt nog altijd de belangrijk
ste en dan zelfs dubbele schakel
tussen de steeds meer geïsoleer
de componist enerzijds en het
steeds commerciëler geaarde
professionele concertleven en
de meer of minder ontwikkelde
muziekliefhebber anderzijds.
Zijn functie is dus - ondanks
mogelijke dubieuze kanten die
zijn werkzaamheden in principe
in zich dragen sociologisch van
groot belang.
Ondanks de nogal eens voorko
mende publieke bedenkingen
hiertegen is het juist een krachtig
persoonlijk gerichte stellingna-
me tegenover het muziekgebeu-
ren, waardoor de kritiek waarde
krijgt. Onderling verschillende
standpunten binnen het recen
sentenkorps zorgen voor con
trast, nuancering en voor het
verlangde evenwicht. Zowel con
servatieve als progressieve kri
tiek krijgen trouwens zo, dankzij
elkaar, eigenlijk des te meer be
staansrecht.
Mildheid, het vermogen tot relate
ren en relativeren, zelfkritiek en
morele integriteit, behoren uiter
aard naast een brede vakkennis
tot de vereiste hoedanigheden
van de recensent. Kritiek is geen
wetenschap.
Kritiek verandert tegelijk met de
wereld. De hedendaagse criticus
heeft meer en meer de taak om te
formuleren welke onze verhou
ding met het klassieke repertoire
is; Beethovens vijfde heeft im
mers momenteel een totaal ande
re betekenis dan destijds. Hier
ligt ook een stuk zin van de kri
tiek. En zouden trouwens de mu
ziekuitvoeringen van vandaag
zo n hoog peil hebben als er niet
over in de kranten werd geschre
ven?.
De criticus beschikt over een
publicistische machtspositie.
Aan welke bevoegdheid of auto
riteit hij dit gezag ontleent, is ove
rigens niet altijd even duidelijk.
Geen wonder dat zijn (of haar) ge
schrijf in de daarvoor gereser
veerde kolommen in de dagbla
den en andere periodieken ook
dikwijls heftige reacties en dis
cussies bij het publiek oproept.
In de polemieken rond de veel ge
stelde vraag of de muziekkritiek
überhaupt wel zo zinvol zou zijn,
wordt met graagte gewezen op de
hardnekkige gewoonte van de
muziekrecensenten uit het verle
den om de muzikale produktie
van hun tijd kortzichtig en zon
der begrip voor nieuwe waarden
te beoordelen.
De meeste componisten uit de vo
rige eeuw legden zich ten aanzien
van de zich steeds verder ont
wikkelde muziekkritiek een be
grijpelijke achterdocht aan de
dag. Toch waren er juist onder die
componisten ook enkelen die
zich zelf op dit becommentarië
rende vakgebied bewogen en zo
inderdaad ook nogal eens histori
sche blunders begingen.
De literair begaafde Robert Schu
mann schoot weliswaar met zijn
waarderende bespreking van de
toen nog prille kunst van Chopin
(,,Hut ab, meine Herren; ein Ge
nie") midden in de roos. Maar in
het betreffende door-hem geredi
geerde Zeitschrift für Musik
dichtte Schumann tal van andere
componisten met nog groter
geestdrift een zekere genialiteit
toe. En dan ging het om vaklie
den die achteraf bezien toch
nauwelijks enige artistieke im
portantie hebben en wier namen
Kleine vaart
Adara 27 pass. Tenerife nr Antwerpen,
Altair 27 10 w Gotland nr Pietarsaari,
Atlantic 28 30 nw Sandettie nr Amster-
riarracuda 27 te Rotterdam.
Birka 27 600 n Minicoy nr Calcutta,
Breehorn 27 t.a. Nouakchott.
Brouwersgracht 27 300 o Mauritius nr
Port Harcourt,
Christiaan Brunings 27 vn Rotterd -m nr
Zee.
Cornelis Broere 28 200 o Humber nr
Huil.
Electron 27 tg Rotterdam,
Elisabeth Broere 27 vn Rotterdam nr
Duinkerken.
Grote vaart
African Express 28 te Nuevitas,
Aldabi 28 te Santos,
Alphacca 27 540 no Ascension nr Dur
ban,
Aludra 28 te Maputo,
Amstelbrink 27 650 w Vancouver nr
Vancouver,
Amsteldiep 28 te Yokohama.
Amstelmolen 27 185 nw Djeddah nr
Durban,
Amsterdam Ztf vn Antwerpen nr An
sterdam,
Antilla Bay 27 t.a. Cristobal,
Atlantic Crown 27 360 o Kaap Race r
Southampton,
Chevron Eindhoven 28 te Cristobal,
Chevron Madrid 27 90 zzo Colombo nr
Singapore,
Deltadrecht 27 80 w Resolution nr Nor
denham,
Diadema 27 vn Teesport nr Mongstad.
Dockexpress-1 27 230 o Bahamas nr
Tampico,
Dockexpress-10 27 65 ozo Aden nr Mu-
Dockexpress-12 27 45 no Medan nr
Dammam,
Felania 27 vn Suezkanaal nr Dubai,
Gardenia 28 te Oran,
Geopotes-6 27 375 no Azoren nr Tampi-
Getafïx 27 800 ozo Bermuda nr Freeport,
Kieldrecht 27 8 nw Belle Eiland nr Mon-
Latirus 27 vn Anglesey nr Lissabon,
Maasbracht 27 pass. Muscat.
Maasrix 27 360 wzw St. Helena nr Port
Meerdrecht 27 120 wzw Rhodos nr Tar-
Meta 27 vn Fos sur Mer nr Leverdon,
Moordrecht 27 30 o Miami nr Tartous.
Mytilus 27 rede Curasao,
Nedrill-2 °7 250 w Lissabon nr Marseille
hun betekenis zelfs totaal en te
recht hebben verloren.
Binnen het domein van de toon
kunst zijn drie verschillende
soorten kritiek te onderscheiden:
- De opus-kritiek, die zich richt op
de kwaliteiten van het uitgevoer
de of gepubliceerde werk.
- De interpretatie-kritiek, die de
beoordeling van de manier van
uitvoeren inhoudt.
- De sociale kritiek, die de positie
van de muziek in de maatschap
pij behelst.
„De kritiek kan nooit geheel bij
haar onderwerp, de kunst, ver
toeven. Met een volle helft van
haar wezen moet zich afwenden;
zij kan slechts een gedeelte van
de waarheid uitspreken", zo stelt
Van der Veen terecht in zijn in
1967. in het juninummer van het
muziektijdschrift Mens en Melo
die, gepubliceerde opstel over de
functie van de muziekkritiek. Zó
is het ook. Als de waarheid in een
kunstwerk naar voren treedt, kan
de toehoorder zich slechts ver
heugen en is er niets meer te kri
tiseren. In de vervoering van de
liefde is het de minnaar ook niet
meer mogelijk om over het wezen
van zijn geliefde na te denken.
Het aandeel dat de critici leveren
om het bouwwerk van de muziek
overeind te houden, is volgens
Wouter Paap (in diens boek We
gen en Dwaalwegen der Muziek
kritiek; uitgave Spectrum 1978)
..door te helpen opbouwen wat
van zuivere intentie is en door af
te breken wat van valse pretentie
en onwaarde is". Een rake type
ring. En zolang de recensent, met
al zijn feilbaarheid, vanuit het be
sefvan die verantwoordelijkheid
handeld, dient hij het altijd aan
wezige en onvermijdelijke onbe
grip van een deel van het lezer
spubliek dan ook naast zich neer
te leggen.
A£MOW> CfBBFT
AAJTWCOPP OP
PE
EEOWkJE VRAGEN
^>"1 I 't l
y*»
waarom
w>LCfT ce wAC«r zo
OP PB
r~
O, to zEKEft
iiwr ai/ex - So«c
IS HET VÖiKOnBAl
AAjbEPS OM
fK_
Net wat ik ebehc Een^
en al styl, maar geen
De belevenissen van Jommeke
Smosbol, bind die
kerels de handen
stevig op de rug.
Vv *y
Svs. r)
Snij de koord van
mijn buik maar in
drie stukken.
Agenda
Leidse bioscopen
LUXOR; "De pelsjager", da. 14.30, 19.00
en 21.15 uur, zo. 14.15, 16.30, 19.00 en
21.15 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Cabo blanco", vr. en
za. 23.30 uur. 16 jr
CAMERA: "All that jazz", da. 19.00 en
21.15 uur. al.
Kindermatinee: "Zorro, de ontembare".
do„
2.30 L
REX: "Girls of pleasure", da 14.30.19.00
en 21.15 uur. zo. 14.15, 16.30, 19.00 en
21.15 uur. 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Story of O", vr. en
za. 23.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
EURO 1: "Goldfinger", da. 13.45, 18.45
en 21.15 uur. zo. ook 16.15 uur, za. ook
00.15 uur. 1G jr.
EURO 2: "Het laatste ultimatum", da
14.00. 19.00 en 21.30 uur, zo. ook 16.30
uur. za en woe. alléén 19.00 en 21.30 uur.
16 jr
Kindermatinee: "Feestelijke revue van
tekenfilmsterren", za., zo. en woe. 13.30
Nachtvoorstelling: "The Car", za. 00.15
uur. 16 ïr.
EURO 4: "The sound of music", da.
13.30,20.00 uur, zo. 15.45 en 20.00 uur. al.
Nachtvoorstelling: "Jong en gewillig",
za. 00.15 uur, 18 jr.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY: 'The knockout cop", do
envr. 19.00. za. 16.00 en 19.00, zo. 16.00 en
18.15, woe. 20.30 uur. 12 jr.
"L'Ingorgo", do., vr. en za. 21.25. zo.
20.45, di. 20.30 uur. 16 jr
Kindermatinee: "Feestelijke revue van
tekenfilmsterren". do. tm. zo. 14.00 uur.
woe. 14.15 en 16.00 uur
Vrijf 4 dun uitgeslagen
bij qet ber
losgaan. Laat ze 10 n
bakken, giet er
WINA BORN
LIDO 3: "What's
19.00 en 21.15 uui
uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Superster Goofy", do..
1 di. ook 14.30
STUDIO: "Vrouwenstad", da. 20.00 u
ma. en di ook 14.30 uur. 16 jr
Kindermatinee: "Jungleboek". do..
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage-
Nedlloyd Auckland 27 vn Mauritius nr
Fremantle,
Nedlloyd Baltimore 27 vn Genua nr
Djeddah,
Nedlloyd Bahrain 28 vn Londen nr Rot
terdam,
Nedlloyd Barcelona 28 te Genua.
Nedlloyd Delft 27 vn Djeddah nr Singa-
Nedlloyd Fremantle 28 vn Mombasa nr
Portland.
Nedlloyd Honshu 27 425 ono Singapore
nr Hongkong.
Nedlloyd Katwijk 28 te Abidjan.
Nedlloyd Kingston 27 40 wzw Tobago nr
Kaapstad,
Nedlloyd Leuve 28 260 o Suva'nr Suva,
Nedlloyd Loire 27 rede Dar es Salaam.
Nedlloyd Madison 28 te Auckland.
Nedlloyd Madras 27 480 w Christmas
Eiland nr Kobe,
Nedlloyd Niger 27 40 w Oporto nr Le
Havre,
Nedlloyd Rotterdam 28 te Baltimore,
Nedlloyd Tauranga 27 15 nw Kaap Finis-
terre nr Cabinda.
Nedlloyd Wissekerk 27 vn Chittagong nr
Colombo,
Niso 28 te Sola.
Obelix 27 90 n Madeira nr St James,
Prinses Margriet 27 vn IJmuiden nr
Plymouth,
Scheldeborg 28 te Soraker,
Sliedrecht 27 vn Port Alfred nr Bridge-
Vitrea 27 vn Buenos Aires nr Ras Tanu-
Museum voor Volkenkunde. Steen
straat 1. tot 4 januari 1981 tentoonstel
ling: Bazaar. Marktsteden in Noord-Af-
ghanistan met diaklankbeeld en diverse
films. Geopend ma t/m za van 10-17 uur
en op zon- en feestdagen van 13-17 uur
WARMON D Galerie De Pomp. olie- en
acrylschilderijen van Cobie van de Ven
Geopend vanaf zondag 7 september van
13—17 uur. Op woensdagmorgen ook van
Museum voor Geologie en Mineralogie -
Hooglandsekerkgracht. tentoonstelling
van natuursteen tot bouwsteen".
Wassenaar Auberge de Kieviet, Stoep
laan 27. Expositie van aquarellen en
krijttekeningen van Claire van de
Graaff-Dutilh. De expositie duurt t m 6
november.
WASSENAAR Auberge de Kieviet,
Stoeplaan 27. eerste Europese expositie
van de Braziliaanse kunstschilder Hi-
St edel ijk museum "de Lakenhal
Singel 28-32. tel: 144044 een pij
lectie getoond óm 16 november.
Sportmedia
respreekuu
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00uur
(alleen voor echtgenoot) en van
18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwar
tier van avondbezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18 30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag tim vrijdag
I8J0-I8 45 uur
Zaterdag en zondag
Bezoek aan ernstige patiënten: wanner
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14.15-15 00 uur
18.30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-1130,
13 30-14 15 en 18 30-19 30 uur 3e kla
13 30-14 15 en 18 30-19 30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000)
c(Quclc 1 lieu m s
29 oktober 19SU
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
-Als een zeldzaamheid verdient
wel vermelding, dat Claude
Honvlée. oud 86 jaar. en Lena
van Delden. 84. beiden ver
pleegden in het Oude-Mannen-
huis te LeidenZaterdag hunne
65-jarige echtvereeniging ho
pen te vieren. Merkwaardig is
het hoe vlug beiden niettegen
staande hun hoogen leeftijd nog
ter been zijn. terwijl bovendien
hunne gezondheid niets le wen-
scheu overlaat. Ook verheugen
zij zich nog in het bezit van goe
de o ogen, zoodat brillen overbo
dig tijn.
-Te Rijpweteringgem Alke
made. is dezer dagen in eene
lang gevoelde behoejte voorzien.
Dank zuh de bijdragen der in
gezetenen en de goede zorgen
eener commissie is een voldoend
aantal lantaarns langs den
openbaren weg geplaatst om
dezen bij dondere nachten te
verlichten
-(Adv.)5Cts.Ani jskoekjes 5 Cts
Ondergeteekende maakt hier
mede bekend, dat bij hem de
echte Anxjskoekjes worden ge-
i'Kiakt.J.C.J. de Jong, Mo T9S0,
te Leiden.
Vijftig jaar geleden:
-Nadat de Amsterdamsche jus
titie onlangs is opgetreden tegen
een "bank", die in het buiten
land adverteerde hypotheken te
kunnen plaatsen, vervolgens
z.g. "onkosten" inde en dan ver
der mets meer van zich liet hoo-
ren. heeft de justitie opnieuw
Wil stxtrlgelijk OalUAtl
dam achterhaald. Ditmaal wa
ren het twee personen, die kan
toor hielden op de Keizersgracht
en die in het buitenland het
plaatsen van emissies aanbo
den. Personen, die met hen in
verbinding traden, werd voor
gespiegeld. dat zij obligaties
zouden uitgeven voor ten le
stichten N.V..die in het bezit zou
zijn van vele gronden en bos-
schen. De buitenlanders, die
wat voor de plannen voelden,
stuurden geld, maar de emissies
werden natuurlijk nimmer ge
plaatst. Er volgden klachten bij
de justitie, waarop justi-
tie-ambtenaren en twee inspec
teurs van de centrale recherche
dezer dagen een huiszoeking bij
de "emissie-bank" deden en tal
van bescheiden in beslag na
men. De beide personen die de
knoeierijen op touw hadden ge
zel, zijn in hechtenis genomen.
