-Uzieter
beter
mee
van der
WIEL
De mysterieuze lichtflits
en de kernwapenbestrij ding
iM
oëlk :y-
(CJAzAL-[
LEZERS SCHRIJVEN
WOENSDAG 29 OKTOBER 1980
VARIA
PAGINA 21
een Canadese research-reac
tor.
Op zichzelf is zo'n ontkenning
niet veel waard, Israël zou er
hoogst onverstandig aan
doen toe te geven over kern
wapens te beschikken - als
dat het geval zou zijn. Dan
immers zouden Israëls vijan
den zeer veel haast maken
ook kernwapens te krijgen.
De militaire redenatie luidt,
dat een kernwapenmacht al
leen te verslaan is na uitscha
keling van zijn kernwapens
en dat kan alleen met een
nucleaire verrassingsaan
val.
Als Israël geen kernwapens be
zit zal het zich volgens die
zelfde theorie moeten haasten
er een te maken, want zowel
Pakistan als Irak zouden druk
bezig zijn kern wapenmacht
te worden. Pakistan leerde
o.a. in Nederland hoe ura
nium kan worden verrijkt tot
geschikt materiaal voor een
bom (de zaak-Kahn) en een
Nederlands bedrijf leverde
ook materiaal voor een centri
fuge, waarmee dat kan.
Irak bouwt aan een nucleair
onderzoekcentrum in Tuvait
bij Bagdad met twee Franse
research-reactoren, vier Ita
liaanse nucleaire laboratoria
en een Franse 700 MW kern-
centale. De grootste van de
twee Franse research-reacto
ren, de Osiris, moet worden
gevoed met tot 93 procent
verrijkt uranium. Frankrijk
moet volgens het in 1973 ge
sloten contract spoedig ze
ventig kilogram van dat ura
nium uit de Franse militaire
verrijkingsinstallatie in Pier-
relatte leveren en die hoe
veelheid is goed voor vier
kernbommen. Een van de
vier Italiaanse laboratoria is
een 'hot cel', waarin pluto
nium kan worden afgeschei
den uit oude splijtstofstaven.
Irak ontkent kernwapens te
willen ontwikkelen. Het land
heeft het non-proliferatiever
drag getekend, waarin het
gebombardeerd. Of dat door
Iran of door Israel gebeurde is
nog onduidelijk; vaststaat
wel dat Israel op zo'n bom
bardement bij Iran heeft aan
gedrongen. Eerder, op 6 april
1979, is door saboteurs inge
broken in de Franse fabriek in
Seyne-sur-Mer waar de re
search-reactoren voor Irak
worden gebouwd; beide reac
toren werden bescha
digd.
Op 14 juni 1979 werd in een Pa-
rijse hotelkamer de Egypti
sche natuurkundige Yahia El
Meshad vermoord, die in
Frankrijk kwam toezien op de
kwaliteit van het door Frank
rijk voor ruim 700 miljoen
gulden aan Iran te leveren
hoogverrijkte uranium voor
de research-reactoren. Drie
dagen later berichtte de Is
raëlische radio, dat El Meshad
een van de weinige Arabische
autoriteiten op het gebied van
de kernenergie was en dat zijn
dood het gereedkomen van
de Iraakse atoombom met
minstens twee jaar vertraagt.
Het zijn gebeurtenissen die Is
raëls betrokkenheid aanne
melijk maken. Maar dat kan
schijn zijn. Het toeval is blind
en de vreugde in Israël over
vertragingen in het veronder
stelde kernwapenprogramma
van Irak zou niet minder
groot zijn als El Meshad is ge
dood door een jaloerse vrien
din en de sabotage gepleegd
door antisemitische rechts-
exhremisten.
Het staat zo simpel in de Derde
Energienota van het kabinet-
Van Agt „Iedere staat met
een redelijk peil van tech-
nisch-wetenschapp elijke
ontwikkeling moet in staat
worden geacht, zo men daar
op uit zou zijn, vroeg of laat
een kernwapen te ontwikke
len'. En dat is maar al te
Maar dan vervolgt het kabinet
deze zin met een drogreden,
namelijk met de zinsnede:
„Los van de vraag of men nu
over kerncentrales voor de
produktie van elektriciteit
beschikt of niet". Dat is on
juist, omdat geen land zonder
kerncentrales of plannen
daarvoor research-reactoren,
splijtbaar materiaal, zwaar
water, lithium-benlium of
hafniumvrij zirconium kan
kopen zonder ogenblikkelijk
te verraden bezig te zijn met
het ontwikkelen van een
kernwapen.
Het kabinet vervolgt dan: „De
ze vaststelling leidt dwingend
tot de conclusie, dat uitein
delijk het indammen van het
proliferatiegevaar slechts
mogelijk is langs de weg van
vrijwillig aangegane politieke
verplichtingenDwingender
nog is echter de vaststelling,
dat die weg onbegaanbaar is
gebleken.
Ondanks internationale afspra
ken raakt er splijtbaar mate
riaal weg (Euratom: 200 ton
uranium in tien jaar). On
danks internationale over
eenkomsten groeit het aantal
landen met kernwapens in
snel tempo. Ondanks dat alles
wordt door Frankrijk, West-
Duitsland (samen met Ne
derland en Engeland) en de
Verenigde Staten ook splijt
baar materiaal geleverd aan
deze nieuwe (India) en aan de
toekomstige kernwapen
machten (Irak, Brazilië
e.a.).
„Wil men proberen een land
met diplomatieke of des
noods andere middelen te
weerhouden kernwapens te
maken, dan moet op zijn
minst duidelijk zijn dat dat
land ermee bezig is. Die dui
delijkheid kan niet worden
verkregen zolang een land in
het kader van een kernener
gieprogramma van alles doet
wat niet te onderscheiden is
van de voorbereidingen voor
een kernwapenarsenaal",
schreef de Brit Amory B. Lo-
vins terecht in The Bulletin of
the Atomic Scientists.
Er kan aan worden toegevoegd,
dat de verwarring over de
lichtflits op 22 september
1979 ten zuiden van Zuid-
Afrika bewijst, dat die duide
lijkheid zelfs niet ontstaat
wanneer een land een in het
geheim gemaakt kernwapen
test. Want dat de lichtflits niet
daardoor werd veroorzaakt is
na ruim een jaar nog steeds
niet afdoende bewezen.
Het staat nog steeds niet vast of
de felle lichtflits, die de Ame
rikaanse Vela-satelliet op 22
september 1979 waarnam ten
zuiden van Zuid-Afrika, af
komstig was van een kernex
plosie of van bijvoorbeeld een
de satelliet schampend me-
teorietje. President Carter en
zijn staf houden het op het
laatste, waarbij net de vraag is
in hoeverre de wens de vader
van de gedachte is. Want in
middels is er een driehonderd
pagina's dik rapport van de
Naval Research Laboratory
(de Amerikaanse marine liet
75 man enkele maanden aan
het probleem werken),
waarin de leider van het on
derzoek, dr. Alan Berman, tot
de conclusie komt dat het een
kernexplosie moet zijn ge
weest.
Verwarring over de betekenis
van de lichtflits was er al met
een. Eerst werd algemeen
aangenomen dat het om een
kernexplosie ging, teweeg
gebracht door Zuid-Afrika
en-of Israël of door de Sowjet-
Unie. Alle 'verdachten' ont
kenden direct. Daarna rees
twijfel: Er zou een natuurlijke
oorzaak kunnen zijn. Tot die
laatste slotsom kwam op 15
juli met de grootst mogelijke
meerderheid de vijf man
sterke groep wetenschappers
(waarin enkele Nobelprijs
winnaars), die door het Witte
Huis werd bijeenge
bracht.
Het voornaamste argument van
deze groep, die overigens
geen eigen onderzoek ver
richtte: de twee lichtmeters
aan boord van de Vela-satel
liet registreerden een
lichtflits van een verschillen
de lichtsterkte. Dat is nooit
gebeurd bij waarnemingen
van echte kernexplosies van
uit de ruimte, en wijst op een
bron voor de lichtflits vlak bij
de satelliet.
Eigen onderzoek deed het Na
val Research Laboratory wel:
een gelijktijdig met de
lichtflits opgevangen krach
tig geluidssignaal in het oce
aanwater vormt voor de ma
rine de sterkste aanwijzing
dat het echt om een kernex
plosie ging. De onderzoekers
van de marine blijven echter
verdeeld over de vraag waar
de kernexplosie zou moeten
hebben plaatsgevonden od
Prins Edward Eiland of in het
Zuidpoolgebied.
Belemmering
Het wetenschappelijk debat
over deze zaak in de Verenig
de Staten wordt door twee
zaken ernstig belemmerd. In
de eerste plaats door de ge
heimhouding, die vele weten
schappers is opgelegd: het
gaat tenslotte om een militai
re zaak. Het ook uit juli date
rende rapport van de militaire
inlichtingendienst (DIA)
blijft geheim, en dat daardoor
het gerucht wordt versterkt,
dat ook in dit rapport de
lichtflits aan een kernexplo
sie wordt toegeschreven ligt
voor de hand. In de tweede
plaats door de vrees, dat de
lichtflits zal bewijzen dat de
Amerikaanse politiek gericht
op verhindering van de ver
spreiding van kernwapens
(hoofdpunt van beleid van
president Carter) een fiasco
is. Dat politieke argument
ondermijnt in niet geringe
mate de geloofwaardigheid
van de door het Witte Huis
bijeengebrachte groep we
tenschappers.
Het onderzoek duurt voort. Er
wordt naar sporen van een
nucleaire explosie gezocht op
Prins Edward Eiland en in het
Zuidpoolgebied. Tot nu toe
zonder resultaat. En volgens
de opdrachtgever voor deze
zoekactie, het Witte Huis, zal
er ook nooit wat gevonden
worden.
Israël ontkent hardnekkig
kernwapens te bezitten. Het
verhaal dat het samen met het
uraniumrijke Zuid-Afrika
kernwapens ontwikkelde (en
zo'n wapen op 22 september
1979 testte) wordt naar het
rijk der fabelen verwezen.
Evenals de theorie dat Israël
zijn kernwapen ontwikkelde
met behulp van de door
Frankrijk geleverde research-
reactor in Dimona, op dezelf
de wiize als India deed met
Carter: "Meteoriet die langs de
belooft geen wapenontwik
keling na te streven. Israël
gelooft daar niet zo in: het
heeft tegen de leveranties
scherp geprotesteerd; de
Verenigde Staten hebben er
zich verontrust over ge
toond.
Het Iraakse onderzoekcentrum
Tuvait is eind vorige maand
A-:.. --.V -V'-V «I
Het plaatsen van brieven van lezers betekent niet dat de
redactie de daarin weergegeven mening onderschrijft.
Brieven kunnen van redactiewege worden ingekort.
Kernwapens
In zijn genuanceerde artikel over
de gewetensproblemen van (be-
roeps)militairen met kernwa
pens, hekelde de generaal-ma-
joor M. H. von Meijenfeldt in deze
krant van 22 oktober jl. hetadvies
van de minister van defensie aan
voornoemde categorie om met
ontslag te gaan. De generaal
breekt een lans voor het aanhou
den van anti-atoom krijgslieden,
hen in te zetten op niet-nucleaire
taken en meent dat het ontslag
advies „hier werkt", en wel om
dat „niemand gemakkelijk met
ontslag gaat" en omdat het de
discussiedurf in de krijgsmacht
over de gewraakte atoombom
men zal doen afnemen.
Allereerst moeten we vaststellen
dat onze krijgsmacht als gevolg
van de langdurige vredestijd
(waarvoor we alle buren op onze
knieën mogen danken) danig
verambtelijkt is. Het aantal half
inzetbare semi-invaliden met
medische- of sociale indicatie is
enorm en vormt al een danig blok
aan het been, zelfs nu, in vredes
tijd. Nu de generaal aan het leger
„vredesmilitairen" ook nog een
contingent lieden met „nucleaire
indicatie" wil toevoegen meen ik
dat hij politieke- boven prakti
sche motieven laat prevaleren.
De strijdkrachten zijn geen so
ciale instelling, integendeel zou
ik zeggen.
In zijn brief doet de minister van
defensie niet anders dan militai
ren erop te wijzen dat voldoende
wegen open staan voor diegenen
die atoompacifist zijn om niet aan
het krijgsbedrijf deel te
een beroep op de wet gewetens
bezwaren voor dienstplichtigen
en ontslag voor vrijwilligdienen-
den. Overwegende dat een
atoompacifist, die kennelijk géén
moeite heeft met fragmentatie-
bommen, strijdgassen en biolo
gische wapens, op zijn zachtst ge
zegd schizofreen of erg modege-
voelig is, doet het erg vreemd aan
dat een dergelijke bezwaarde wèl
deel wil blijven uitmaken van
een, al of niet massaal, op vernie
tiging gerichte organisatie, die
over kernwapens blijft beschik
ken. Ook al wordt het door de be
trokkenen met ethischer motie
ven omkleed, ze bedoelen: „ik
was mijn handen in onschuld met
behoud van salaris, laat anderen
het vuile werk maar opknappen"
Het komt gevaarlijk dicht wij
„wir haben es nicht gewuszt"'
(ADVERTENTIE)
r.~
f iMUM.
f i xnAW
ROXY DUAL, EEN GOUDEN GEDACHTE VOOR MENSEN DIE
TEER-EN NICOTINE-ARM WILLEN ROKEN.
Inderdaad is het onverstandig dat
het ministerie van defensie
enigszins angstig reageert op
geluiden als zou de bereidheid tot
het mede voeren van een nucleai
re oorlog onder militairen gering
zijn. Je kunt als leger maar beter
weten wat voor vlees je in de kuip
hebt. De Nederlandse krijgs
macht heeft al een traditie waarin
de vrijheid van meningsuiting
hoog staat aangeschreven (waar
elders kan een Vereniging voor
Dienstplichtige Militairen zich zo
roeren als bij ons? In elk geval
niet in het Warschau Pact) waar
om zou die op een zo belangrijk
punt ineens beperkt moeten
worden. Laat defensie blij zijn
met zoveel interesse voor hun
oorlogstaak bij dienstplichtigen;
dat is van aanzienlijk groter
waarde dan dociel, maar gelaten,
de dienstplicht laten overtrek
ken. Soldaten die zich niet keren
tegen wat hen niet zint worden in
tijd van oorlog NSB'er Toch ligt
die zaak iets anders als beroeps
officieren zich in woord en ge
schrift keren tegen langs politie
ke- (lees demoncratisch-) weg
aangeschafte wapens in hun, op
democratische grondslag in
stand gehouden, organisatie ter
verdediging van een democratie.
Ik ben het met iedereen eens dat
onze democratie gaandeweg
meer gekenmerkt wordt door
bedillerig ambtenarendom dan
door inspraak, maar dat is in be
langrijke mate een gevolg van het
verliezen van het geloof in de
parlementaire kanalen bij politici
en volk, die door middel van
grofstoffelijke actiegroepen deze
crisis vaak helpen verergeren.
Het gebruiken van een functie
binnen een organisatie als druk
middel om een deel van de taak
ervan te ondermijnen is, zeker als
dat door officieren gebeurt, on
democratisch te noemen.
De luchtmachtkapitein Stelling,
die als een soort tweede Bouwe
Kalma, momenteel nogal de
kernshow steelt, moet, gelet op
leeftijd en rang, pas in dienst zijn
gekomen toen Nederland al de
beschikking had over kernwa
pens. In die tijd speelden maat-
schappelijke bezwaren tegen
kernwapens al een grote rol, vide
de door generaal Von Meyenfeldt
geciteerde "ontwapeningsnota
1964". Is het niet wonderlijk dat
Stelling a.: vrijwillig in dienst is
getreden; b.: zolang is gebleven?
Kan het zijn dat de kapitein Stel
ling niet de bewust denkende
krijgsman is waarvoor hij zich
uitgeeft maar dal andere bewee
gredenen een rol spelen?
Om terug te komen op de gewraak
te brief van de minister van de
fensie: voor wie hem goed leest
ademt hij een sfeer van openheid,
waarvoor de - liefst onbevoor
oordeelde - lezer echter wel moet
openstaan Ruimte voor dis
cussie over deze belangrijke
kwestie (i.e. kernwapens. HV)
moet er ook binnen de krijgs
macht zijn, maar dan wel steeds
vanuit het besef dat de vervulling
van de militaire taken moet blij
ven gewaarborgd" aldus de mi
nister, die daarmede geheel in lijn
met de Defensienota 1974 van
minister Vredeling en het inte
rimrapport 1972 van de Stuur
groep Maatschappelijke Invloe
den in de Krijgsmacht redeneert.
Daarmee stelt de minister eisen aan
zijn personeel die in elk burger-
bedrijf ook opgaan. Als een inge
nieur van "De Schelde" op de tv
verklaart dat de door die werf ge
bouwde schepen onzeewaardige
kamikaze-bakken zijn, wordt
hem ook de wacht aangezegd.
Zeker van haar hogere functiona
rissen mag elk bedrijf loyaliteit
verwachten. Beroepsmilitairen
die hun pacisfisme van de daken
schreeuwen maar beperkingen in
hun carrière of ontslag niet aan
vaarden verwarren "vrijheid van
meningsuiting" met wat kan
worden omschreven als "honger
maakt blauwe bonen zoet": wel
de baan, niet de consequenties.
Hans Vandersmissen,
le Luitenant der artillerie,
voormalig secretaris van
het overleg met de WDM.
postbus 1041
2302 BA Leiden
Reagan
Het artikel ademt naar mijn gevoe
len een enigszins bagatelliseren
de sfeer uit. De indruk wordt ge
wekt Er is veel suggestie bij, en:
je moet het maar geloven".
Dat zal ongetwijfeld juist zijn.
Toch meen ik als pastor een waar
schuwend geluid te moeten laten
horen. Niet, omdat ik zo nodig
mensen voor wil schrijven wat ze
zouden moeten doen of laten,
maar omdat ik in mijn beroeps
ervaring teveel gevallen ben te
gen gekomen, van mensen, die
spelenderwijs, "uit gekheid" zich
met spiritisme, waarzeggerij,
handoplegging en dergelijke
hebben ingelaten. Niet noodza
kelijk omdat ze er in geloofden, -
soms wel - maar veel vaker met
de gedachten: het kan mij toch
niet deren. Later bleek dan dat er
wel degelijk geestelijke schade
was aangericht. Schuldgevoe
lens, slapeloosheid, rusteloos
heid, de onmogelijkheid verge
ving voor zichzelf te aanvaarden,
was dan veelal het geval.
Mensen die zich - opnieuw, gedre
ven door nieuwsgierigheid -
hadden laten verleiden er verder
in te verdiepen vertelden me: het
was een hel!! Ik moest, of ik wilde
of niet!
Mij is ter ore gekomen, dat op
sommige scholen, ook jonge
mensen spelletjes doen met een
occult karakter, gebruikmakend
van klopeffecten en dergelijke.
De bewering dat dit alles onscha
delijk en/of zonder verdere ge
volgen in het leven zou zijn, is een
pertinente onwaarheid. Voor hen
die geloven in het bestaan van de
God van Israël, en voor wie de
Bijbel een boek van gezag is mo
ge ik verwijzen naar wat hierover
vermeld staat in Deuteronomium
18:9-22.
Als het rijk der duisternis realiteit
is, laat u dan niet door nieuwsgie-
ringheid in haar strikken vangen.
Zij het me ten slotte vergunt, te
vermelden, dat voor elk mens, al
heeft hij/zij zich nog zo verkocht
aan bepaalde praktijken en ver
bintenissen, verlossing en be
vrijding bestaat, door het kruis-
lijden van de Here Jezus Chnsus.
Met dank voor plaatsine.
G. BOSVELD,
predikant,
Merelstraat 41.
(ADVERTENTIE)
Met groeiende verbazing las ik in
uw krant van 25 oktober in de ru
briek „meningen" een stukje van
Henk Kolb met de titel: "Reagan
een ïjdel man". Wie denkt dhr.
Kolb zelf wel dat hij is als hij Rea
gan afschildert als: een snave-
laar(?), een gladde prater, geen in
tellectueel, ijdel etc. In Reagans
levensbeschrijving alleen maar
dubieuze praat over zijn matige
opleiding, hunker naar succes in
de filmwereld en z'n soepele
babbels. Over z'n voortreffelijke
staat van dienst als gouverneur
van Californie wordt precies met
6 woorden gerept. Als dhr. Kolb
weer 'ns over iemand schrijft laat
hij zich dan wat beter documen
teren, anders kan ik alleen maar
concluderen: "Kolb, een jaloers
en arrogant mens".
L. HOEBÉE
Morsweg 180
Leiden.
Spiritisme
In de krant van woensdag 22 okto
ber kwam een artikel voor op de
Varia-bladzijde over een séance
van het Spiritistisch Genoot
schap. Een dergelijk artikel hebt
u waarschijnlijk geschreven
vanuit uw algemene journalistie
ke plichtsopvatting, die een zo
breed en gevarieerd mogelijke
berichtgeving nastreeft.
i
fcreation v
:iet u goed of f Y m
Met een goede bril ziet u goed of
beter. Met een
nieuwe bril ziet u
er vaak beter uit.
Het oog wil ook
wat.
Nieuwe Rijn 62 Leiden 071 -124108
met zorg voor uw ogen en oog voor uw uiterlijk.
