Premier Kosigin treedt af
Nog onduidelijkheid over
Amerikaanse gegijzelden
rouwt om dood
)can 69 schoolkinderen
Iran voorbereid
op lange oorlog
Om gezondheidsredenen
Opvolger:één jaar jongere Tikhonov
IRA-
Goudprijs stuk omlaag
na nieuws gijzeling
J DAG 24 OKTOBER 1
BUITENLAND
Jpasontploffing in school
[fUELLA, SPANJE (UPI) - De
polen in heel Spanje zijn van-
Jag gesloten en in Baskenland
4 de rood-groen-witte vlag half-
"Dk hangen, uit rouw over de
yod van 69 schoolkinderen en 2
Mwassenen door een gasont-
"iffing in een mijnstadje bij Bil-
was de derde ramp in Spanje
iarbij schoolkinderen betrok-
in waren in nog geen twee jaar.
>r de ontploffing liepen dertig
inderen verwondingen op. Ko-
ingin Sofia vloog per straaljager
in de Spaanse luchtmacht naar
ilbao, om in twee stadszieken-
slachtoffers te bezoeken,
ij verwijlde even in een mortua-
um van een ziekenhuis, waar 51
offelijke overschotten waren
pgebaard.
slachtoffertjes waren kinderen
an ouders uit Andalusië, die uit
it doodarme gebied naar het
oorden waren gegaan om een
estaan te vinden in de ijzererts-
lijnen van Bisccue.
burgerlijke overheid van deze
rovincie verklaarde dat de ramp
waarschijnlijk werd veroorzaakt
doordat gas dat uit de schoolkeu
ken lekte, ontplofte toen een
loodgieter werkte aan een leiding
onder de parterrevloer.
De politie speculeerde dat een vonk
uit zijn soldeerbout de ontplof
fing veroorzaakte.
Toen de ramp 1 minuut voor het
middaguur gisteren plaatshad,
bevonden zich in het schoolge
bouw ongeveer duizend kinde
ren van 6 tot 10 jaar. Met hun on
derwijzers waren ze over drie ge
bouwen die het Colegio Marceli-
no Ugalde vormen, verdeeld. De
slachtoffers zaten in klassen bo
ven de keukenruimte.
'Ik hoorde een zware ontploffing
en alles begon te schudden", ver
telde de 10-jarige Javoer Abad.
"Toen vielen de muren om en
kwamen er scheuren in de vloer
en daarna stortte alles in".
Javier vertelde dat al zijn klasge
nootjes begonnen te rennen en te
roepen. "Iemand zei dat we onze
monden moesten afdekken met
onze handen. Ik rook gas. Toen
de muren omvielen zag ik dat er
mensen onder verpletterd wer
den".
De jongen zelf rende naar huis om
het zijn moeder te vertellen en zij
kwam met hem terug. "Wat ze za
gen was verschrikkelijk", vertel
de hij.
Vijfduizend mensen hebben ruim
vier uur in het puin gezocht en
verminkte stoffelijke overschot
ten geborgen in plastic zakken.
Bijna alle gezinnen in Ortuella
hadden een kind op het Colegio
Marcelino Ugalde. De stilte op
straat werd alleen verbroken
door de sirenes van ziekenauto's
en surveillancewagens van de
politie. De plaatselijke radiosta
tions speelden stemmige muziek
Ooggetuigen vertelden hoe een
wanhopige moeder door een
agent ervan werd weerhouden
van het 10 meter naar beneden op
het trottoir springen. Zij had twee
kinderen in de school en zag niet
meer waarom zij zou moeten blij
ven leven.
Een andere vrouw hield de auto van
een fotograaf aan en vroeg hem
naar een ziekenhuis te brengen
Een vader knielt neer bij zijn door de explosie omgekomen kind. De ramp is vermoedelijk ontstaan doordat gas
in de keuken van het gebouw lekte
om te zoeken naar haar zoon.
Vorige zware ongelukken met kin
deren in Spanje gebeurden in
vakantietijd. Vier dagen voor
Kerstmis 1978 werd in Munoz bij
Salamanca een schoolbus op een
onbewaakte overweg gegrepen
door een trein. Achtentwintig
kinderen en een vader kwamen
om het leven. Op 10 april 1979
stortte een autobus met scholie
ren uit Vigo die in de goede week
een reisje naar Madrid hadden
gemaakt, over een brugleuning
heen in de rivier de Orbigo bij
Zamora. Vierenveertig kinderen
en vier leerkrachten kwamen om
het leven.
Twee doden
bij aanslagen
Baskenland
MADRID (DPA/UPD- Een po
liticus en een werknemer van
de Spaanse PTT zijn gisteren
in de Baskische provincie
Guipuzcao het slachtoffer
geworden van gewelddaden.
Gisteren werd in een bar in El-
goibar ten westen van San
Sebastian Jaime Arrese
Arizmendiarreta, een voor
aanstaand lid van de Spaanse
regeringspartij UCD, dood
geschoten. De 50-jarige Arre
se is vijf jaar burgemeester
van Elgoibar geweest. Bin
nenkort zou hij de zetel inne
men in het Spaanse parle
ment die is vrijgekomen door
de benoeming van Marcelino
Oreja tot gouverneur van
Baskenland. Volgens oogge
tuigen werd de aanslag ge
pleegd door twee mannen.
Kort voor de aanslag werd in de
buurt van San Sebastian het
lijk gevonden van de regio
naal directeur van de Spaanse
telefoondienst. Juan Manuel
Garcia Cordero. Deze 53-jari-
ge vader van zeven kinderen
was eerder op de dag op weg
naar zijn werk ontvoerd.
Woensdag werd in de Baski
sche provincie Vizcaya de fa
brikant Jose Garvilla ont
voerd. Drie mannen stapten
volgens ooggetuigen in de au
to van de fabrikant die bij een
kruising moest stoppen.
JEW YORK (Reuter) - Iran
heeft gisteren verklaard dat
het is voorbereid op een lan
ge, slopende oorlog met Irak
en bereid is er de offers voor
te brengen die hij zou kunnen
meebrengen.
De Iraanse afgevaardigde bij de
Verenigde Naties, Ali Sjams
Ardanaki, die dit zei, vroeg de
Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties nogmaals de
wat hij noemde Iraakse
agressie te veroordelen.
■lij verzocht de raad ook te ei
sen dat de Iraakse troepen het
Iraanse grondgebied zouden
verlaten en Irak herstelbeta
lingen zou doen. Voorts zou
Irak moeten worden veroor
deeld wegens 'oorlogsmisda
den'.
De Iraakse gedelegeerde, Ismet
Kittani, antwoordde dat IraK
het conflict was opgedron
gen. Irak had voordien alle
vreedzame, wettige middelen
om tot een regeling van zijn
geschillen met zijn buurman
te komen vergeefs gebruikt.
"Het eigenlijke vechten werd
door Iran ontketend en geës
caleerd", aldus Kittani in de
Veiligheidsraad nadat deze
zijn debat over het conflict
- had hervat na een pauze van
enkele dagen die de gedele
geerden benutten om privé te
overleggen over manieren om
aan de oorlog een einde te
maken.
Er werd geen resolutie aan de
raad voorgelegd en hij ver
daagde zijn debat tot van
avond half negen onze tijd.
Sjaips had in zijn toespraak
Irans vastberadenheid on
derstreept om de 'agressor te
rug te slaan'. Als daarvoor een
langdurig conflict nodig was
en offers gebracht zouden
moeten worden, dan zou Iran
dat opbrengen, zei hij.
De Amerikaanse ambassadeur,
Donald McHenry, had reeds
eerder verklaard dat de na
tionale eenheid van Iran werd
bedreigd door 'de invasie uit
Irak'. Iedereen moest tegen
de amputatie van grondge
bied van Iran zijn, voegde hij
eraan toe.
McHenry zei dat de Veilig
heidsraad alles moest doen
om Iran en Irak te helpen bij
het bereiken van een wapen
stilstand, het terugtrekken
van troepen en het onderne
men van een proces van on
derhandeling op een wijze die
bij beide genade zou vinden.
De Verenigde Staten hadden
volgens McHenry geen uit
gewerkt voorstel, maar
meenden dat de raad erop
moest staan dat onmiddellij
ke onderhandelingen zouden
beginnen.
McHenry sprak tegen dat hij
een plan had voorgesteld dat
onder meer voorzag in het in
stellen van een gedemilitari
seerde zóne tussen Iran en
Irak waarin door de Verenig
de Naties zou worden gepa
trouilleerd.
De Cubaan Raul Roa Kouri,
voorzitter van een groep niet-
gebonden landen die pro
beert in de Iraakse-Iraanse
oorlog te bemiddelen, deelde
de raad mee dat zowel Irak als
Iran in beginsel had inge
stemd met samenstelling van
een commissie van ministers
van buitenlandse zaken van
de groep, om de situatie ter
plaatse te bestuderen.
Roa zei dat over de samenstel
ling van de commissie rugge
spraak was begonnen. Hij
schreef het initiatief toe aan
Jasser Arafat van de PLO en
verklaarde dat dit geenszins
was bedoeld om de Veilig
heidsraad onder de duiven te
schieten.
(Van onze correspondent Koen Corver)
MOSKOU - Aleksei Kosigin (76) is gisteren afge
treden als premier van de Sowjet-Unie en opge
volgd door zijn eerste plaatsvervanger, Nikolai
Tikhonov (75).
De gaandeen de komende man: De Russische premier Kosigin (links) die gisteren zijn functie neerlegde.en zijn
opvolger Nikolai Tikhonov.
(ADVERTENTIE)
Suzuki SC 100 GX coupé
Opvallend flitsend en komfortabel
kompakt. Standaard voorzien van alle
mogelijke extra's. Zeer zuinig (120)
met normale benzine en toch snel
(140 km), f 9.999,- Unci. BTW). 12 mnd
garantie.
eden voortaan
in burger
.ONDEN (Reuter) - De Britse re
gering heeft gisteren aangekon
digd dat alle mannelijke gevan
genen in Noord-Ierland bur
gerkleding mogen dragen in
plaats van een gevangenisuni
form, een besluit dat een conces
sie lijkt aan gevangen leden van
het Ierse Republikeinse Leger
(IRA).
Dngeveer 350 guerrillero's van de
IRA hadden verklaard dat zij
aanstaande maandag een hon
gerstaking zullen beginnen in
dien zij niet de status krijgen van
politieke gevangenen.
WASHINGTON (AFP) - De Ame
rikaanse regering had er gisteren
duidelijk moeite mee weerstand
te bieden aan de golf van opti
misme over een mogelijk snelle
vrijlating van de gegijzelden in
Iran. Dit optimisme is de afgelo
pen dagen ontstaan door meerde
re verklaringen van Iraanse lei
ders waaruit op zijn minst blijkt
dat er beweging is gekomen in de
gijzelingskwestie.
Voorlopig lijkt Washington niet
van plan zich het hoofd op hol te
laten brengen door de Iraanse
verklaringen. Alle officiële bron
nen onderstrepen de onduide
lijkheid van de verklaringen, die
bovendien vaak nog in tegen
spraak zijn met elkaar. De voor
zichtige houding van de Ameri
kaanse regering lijkt vooral inge
geven door angst voor een nieu
we teleurstelling zo aan de voor
avond van de presidentsverkie
zingen.
De gijzelingszaak is in elk geval
weer in het brandpunt van de
belangstelling gekomen. De ene
krantekop is nog bemoedigender
dan de andere. „Iran zegt dat de
Verenigde Staten akkoord zijn
gegaan met de voorwaarden die
het stelt voor de vrijlating van de
gegijzelden", aldus de Washing
ton Post. „Teheran geeft te ken
nen dat een beslissing over de ge
gijzelden nabij is", zo schreef de
New York Times.
Toch kunnen deze hoopvolle Ame
rikaanse krantekoppen niet de
indruk wegnemen dat de uit
spraken van de Iraanse leiders
over de gegijzelden net zo goed
pessimistisch uitgelegd kunnen
worden. Het is waar dat premier
Rajai woensdag heeft verklaard
dat de Amerikanen vrijwel ge
heel akkoord zijn gegaan met de
voorwaarden die Ajatollah Cho-
meini heeft gesteld voor de vrijla
ting van de gegijzelden. Maar
daar staat dan tegenover dat de
machtige Ajatollah Behesti van
zijn kant heeft laten weten dat het
Iraanse parlement wel eens
nieuwe voorwaarden zou kunnen
stellen.
Zo is het voorts ook waar dat hoja-
toleslam Moussavi Choini, die lid
is van de parlementscommissie
belast met de gijzelingszaak, vol-
gens de BBC heeft gezegd dat de
52 gegijzelde Amerikanen aan
staande maandag vrij kunnen
komen als de VS de bekende
voowaarden zullen aanvaarden.
Maar diezelfde Choini zegt dan
later weer. nu tegenover het
Franse persbureau AFP. dat als
de VS de voorwaarden niet zullen
accepteren de gegijzelden on-
middelijk zullen worden berecht.
Kortom, onduidelijkheid troef.
Bij de ambassades van Zwitserland
en Algerije via welke het diplo
matieke verkeer tussen Iran en
de VS loopt, is de terughoudend
heid even groot als in Ameri
kaanse regeringskringen. Een
functionaris van een van de am
bassades erkende wel dat er de
afgelopen dagen meer bood
schappen zijn uitgewisseld, maar
voegde er terstond aan toe dat
hieruit niet mag worden afgeleid
dat er echte onderhandelingen
plaatsvinden.
Intussen overheerst in Washington
het gevoel dat een aantal Iraanse
leiders waarlijk verlangt naar een'
oplossing van de gijzelingszaak,
opdat Iran zal worden bevrijd uit
zijn internationale isolement dat
zo nadelig is in de oorlog met
Irak. Maar voorlopig bestaat er in
Teheran, zo meent men in de
Amerikaanse hoofdstad, nog
geen eenstemmigheid op dit
punt.
LONDEN (Reuter) - De internationale goudprijs is gisteren met twintig
dollar gekelderd tot 636 dollar per ounce (van 31,1 gram) in Londen.
Daarmee kwam de prijs voor het eerst sinds begin september beneden
de 650 dollar. De forse daling hing samen met de verwachting dat de
Amerikaanse gegijzelden in Iran wellicht zullen worden vrijgelaten.
Het prijsverloop op de internationale goud markten wordt vooral bepaald
door de internationale politieke toestand. Als die gespannen is stijgt de
goudprijs sterk, zoals na de Russische inval in Afghanistan. De goud
prijs steeg daardoor in januari tot 875 dollar, zakte daarna, maar steeg
vorige maand weer door de Iraaks-Iraanse oorlog tot 720 dollar.
Op de internationale valutamarkten deden het pond en de dollar het giste
ren opnieuw goud, ofschoon de handeLnerveus en wisselvallig verliep.
Sowjet-partijleider Brezjnjev (73)
deelde in een vergadering van de
Opperste Sowjet (volksvertegen
woordiging) mee. dat men een brief
van Kosigin had ontvangen waarin
hij „wegens gezondheidsredenen"
vraagt ontheven te worden van zijn
verplichtingen als regeringsleider
en tevens van zijn verplichtingen
als lid van het Politburo van de
communistische partij. Dit laatste
orgaan is het machtigste politieke
lichaam in de Sowjet-Unie.
Enkele jaren geleden kreeg Kosigin
een ernstige hartaanval, volgens
zeggen tijdens het zwemmen in de
rivier bij zijn Moskouse buitenhuis.
Vorig jaar oktober kreeg hij op
nieuw een zware hartaanval, die
hem verplichtte vier maanden lang
zijn werkzaamheden te onderbre
ken. Sinds de afgelopen zomer
werd zijn afwezigheid wederom
verklaard door hartproblemen. Te
genover de Opperste Sowjet ver
klaarde Brezjnjev, dat Kosigins
ontslagbrief aangaf dat zijn ge
zondheid de laatste tijd verder ach
teruit gegaan was.
Geen lof
Brezjnjev wijdde geen lovende
woorden aan de aftredende rege
ringsleider. Hij stelde zijn plaats
vervanger Tikhonov voor als diens
opvolger. De Opperste Sowjet
keurde dat voorstel zoals gebrui
kelijk unaniem goed. Tikhonov
dankte in een korte toespraak voor
het in hem gestelde vertrouwen.
Maar ook hij wijdde geen enkel
woord aan zijn voorganger. De be
langrijkste tv-nieuwsuitzendmg
bracht het nieuws van Kosigins
vervanging 's avonds pas nadat
men eerst tien minuten lang aan
dacht had besteed aan de vergade
ring van de Opperste Sowjet.
Waarnemers leiden hieruit af, dat
Kosigins aftreden mogelijk minder
'vrijwillig' geweest kan zijn dan
partijleider Brezjnjev in zijn aan
kondiging deed vermoeden. De
wankele gezondheidstoestand van
Kosigin was bekend, maar ook di
verse andere leden van het Politbu
ro van de communistische partij
genieten geen al te beste gezond
heid, partijleider Brezjnjev niet
uitgezonderd. Het is mogelijk dat
Kosigin vrijwillig is vertrokken,
maar politieke waarnemers achten
het ook mogelijk dat zijn gezond
heidstoestand voor zijn collega's
reden geweest is om zijn vertrek
min of meer af te dwingen.
Kosigin is in 1904 geboren in Le
ningrad. Hij profiteerde daarvan de
stalinistische zuiveringen en
bracht het tot partijleider van zijn
geboortestad. In 1939 kwam hi| als
minister voor de textielindustrie
naar Moskou. Na de val van
Chroesjtsjov in 1964 verving hij de
afgezette partijleider als premier.
In de belangrijkste politieke vraag
stukken heeft Kosigin altijd op één
lijn gezeten met partijleider
Brezjnjev. Hun meningsverschil
len betroffen voornamelijk hun
verschillende stijl en Brezjnjevs
honger naar meer functies (onder
meer het presidentschap).
Econoom
Volgens westerse bezoekers was
Kosigin een alert en kundig organi
sator en econoom. Als regerings
leider was hij direct verantwoorde
lijk voor de economie, waarvoor hij
in de jaren '60 hervormingen aan
kondigde, die echter werden ge
smoord door de partijhiérarchie,
die vreesde te veel invloed te zullen
verliezen. In de tweede helft van de
jaren '70 vertoonde de Sowjet-eco-
nomie een voortdurende vermin
dering van de groei. Voor volgend
jaar is voor de economie een groei
percentage goedgekeurd van 4,1
procent, het laagste sinds 1945.
Het is niet bekend of deze dalende
tendens in de economie mede oor
zaak is geweest van Kosigins ver
trek. Na zijn eerste ernstige hart
aanval kreeg Kosigin als plaatsver
vanger toegewezen de Brezjnjev-
protégé Tikhonov naast Mazoerov,
die beschouwd werd als een aan
hanger van Kosigin Mazoerov ver
dween een jaar later wegens „ge
zondheidsredenen". Tikhonov
werd daarna opgenomen in de
machtige rangen van de leden van
het Politburo, een orgaan dat de ei
genlijke regering van de Sowjet-
Unie vormt.
Medewerker
Tikhonov werkte al in de jaren '30
samen met Brezjnjev in de staal
stad Dnjepropetrowsk. Hij geldt als
een toegewijd medewerker van de
Sowjet-partijleider. In feite heeft
hij de zaken als regeringsleider ge
leid gedurende het grootste deel
van het afgelopen jaar, tijdens de
lange periode van afwezigheid van
Aleksei Kosigin De aflossing van
de regeringsleiding zal volgens de
meeste politieke waarnemers in de
Sowjet-hoofdstad geen ingrgpende
veranderingen meebrengen ten
aanzien van het economische be
leid van het Kremlin
Het zal daarentegen wel interessant
zijn te zien wie de opvolger van Ko
sigin wordt in het Politburo. Kosi
gin vertrek uit dit instituut is wel
iswaar nog niet aangekondigd,
maar dat is na zijn eigen 'verzoek'
log sleet tseer kwestie 'intgdUit
de benoeming van zgn opvolger is
mogelijkerwijs meer op te maken
omtrent het feit welke fracties in de
Kremlin-top hun strgd leveren die
niet de opvolging van Kosigin tot
inzet heeft, maar die gaat om hel
leiderschap binnen de communis
tische partij voor de periode na het
vertrek van partijleider Leonid
Brezjnjev.
