Y-raad praat
opnieuw
over oorlog
Iran-Irak
KROON OP OF VRTFNO4
w—r
-sstr»"—
isteBttsssssï-
gaaHaasag»
België heeft
no vierde
- regering-
Martens
De taxichauffeur
kreeg lucht
van Nasivin
ïCITAP"
vloerbedekking
Israëlisch
bombardement
nabij Beiroet
Spanning in Portugal loopt op
CIA-agent
spioneerde
voor KGB
Ontmoeting tussen
Poolse kerk en staat
DONDERDAG 23 OKTOBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
Van der Klaauw en Van Agt naar China:
^IvJavJVJIi v^JL 1 J m A rtliJjl 1 JUk
DEN HAAG (GPD) - De betrek
kingen tussen de Volksrepubliek
China en Nederland zijn goed en
kunnen alleen nog maar beter
worden. Dat is zo'n beetje de
strekking van de boodschap die
in offficieel Den Haag wordt af
gegeven enkele dagen voor het
vertrek van premier Van Agt en
minister van buitenlandse zaken
Van der Klaauw aan de Volksre
publiek. Elke verwijzing van Ne
derlandse zijde, dat handhaving
van mensenrechten ook in het
socialistische China op prijs
wordt gesteld ontbreekt, terwijl
dit thema in de contacten met de
autoritair geregeerde Oostblok
landen geregeld wordt aange
roerd.
I^hina wordt dankzij de vijandige
houding van Peking ten aanzien
van de Sowjet-Unie in het wes
terse kamp steeds meer als een
bondgenoot beschouwd. De di
plomatieke opening naar het
Westen, feitelijk ingezet in het
begin van de jaren zeventig met
de komst van eerst Kissinger en
daarna Nixon naar Peking, heeft
gaandeweg ook meer economi
sche perspectieven gegeven,
i Vooral Japanse, maar ook Duitse
en Amerikaanse (multinationale)
bedrijven opereren sinds enige
gaat z'n tweede maand in. Op dit
kaartje wordt een beetje duidelijk
hoe de zaken ervoor staan: in Aba-
dan is een Iraakse aanval afgesla
gen, maar de stad wordt nog steeds
belegerd; in Chorramsjar worden
huis-aan-huis-gevechten geleverd,
in Ahwaz is het spoorwegstation
vernield en in Dezful worden mili
taire doelen aangevallen.
WASHINGTON (UPI) - Het
Amerikaanse ministerie van
justitie beschikt over bewijs
stukken dat de Sowjetrussi-
sche geheime dienst, de KGB,
haar Amerikaanse tegenhan
ger, de CIA, binnendrong
door een voormalige agent
van deze laatste ruim 75.000
dollar te betalen voor zeer ge
heime stukken. Dit is gisteren
van welingelichte zijde in
Washington vernomen.
De naam van de verdachte is
David Barnett en een federale
jury onderzoekt de beschul
diging dat hij de Russen ge
heime gegevens over Ameri
kaanse wapens en werk
zaamheden van de CIA lever
de.
„Het is een omvangrijke zaak.
Hij is een zeer gevaarlijk
man", verklaarde iemand die
vertrouwd is met het onder
zoek. Overigens, voegde hij
eraan toe, was Barnett binnen
de organisatie van- de CIA
„niet hooggeplaatst".
jaren met redelijk succes op de
Chinese markt.
Die beide gegevens (de relatie tot
de Sowjet-Unie en het vooruit
zicht op economische samen
werking) geven het politiek ver
keer met de Volksrepubliek een
bijzonder accent. Naar Neder
landse schaal teruggebracht: de
betrekkingen worden geken
merkt door blijde verwachtingen
over toekomstige politieke en
economische samenwerking en
niet door sombere analyses van
het al of niet democratische ka
rakter van de Chinese samenle
ving.
Bij dat laatste zijn zeker vraagte
kens te plaatsen. De laatste
maanden mag er in China steeds
meer de nadruk zijn gelegd op de
„socialistische legaliteit", de
nieuwe wetgeving biedt de bur
gers lang geen honderd procent
Iran heeft gisteren in een bood
schap aan de secretaris-generaal
van de VN, Kurt Waldheim, ver
zekerd dat het de Straat van
Hormoez zal openhouden voor de
scheepvaart. Iran wil hiermee
"bepaalde geruchten over de
Straat van Hormoez die de inter
nationale scheepvaart in dat ge
bied "zouden kunnen verstoren"
tegenspreken.
De secretaris-generaal van de isla
mitische conferentie, Habib
Chatti, die probeert Iran en Irak
aan de onderhandelingstafel te
krijgen, heeft gisteren Teheran
verlaten zonder dat hij een con
creet resultaat heeft weten te
boeken. De Iraanse leiders hou
den nog steeds onwrikbaar vast
aan hun standpunt dat er niet ge
praat kan worden zolang er vij
andelijke troepen op Iraans
grondgebied verblijven. Tijdens
zijn verblijf in Teheran heeft
Chatti voorgesteld een commis
sie van islamitische staatshoof
den in het leven te roepen, die zou
moeten bemiddelen tussen Irak
en Iran. Hoewel aanvankelijk
gemeld werd dat de Iraanse lei
ders wel voelden voor het voor
stel, is het nooit formeel aan-
rechtsbescherming. Om een „de
tail" te noemen: nog steeds is het
voor de burgemeester en de
hoogste partijfunctionaris van
een stad mogelijk burgers voor
een periode van twee jaar uit de
samenleving (naar een werk
kamp) te verwijderen. Tegen zulk
soort beslissingen is geen beroep
mogelijk.
Er is een gerede kans dat geduren
de de visite van de beide be
windslieden in Peking de „open
bare" zittingen van het proces te
gen de Bende van Vier en zes
aanhangers van wijlen defensie
minister Lin Biao worden ge
houden. De verdachten, politieke
gevangenen ook al wordt hen
formeel criminele activiteit aan
gewreven, zijn al bij voorbaat
schuldig verklaard. Theoretisch
is het mogelijk dat hoofdver
dachte Jiang Qing, weduwe van
vaard. Volgens Chatti hebben de
Iraniërs het nog in overweging.
Irak heeft besloten 12 Iraniërs en
hun gezinnen, die het sinds het
uitbreken van de oorlog gevan
gen hield, toe te staan naar hun
land terug te keren. De Iraniërs
waren werkzaam bij het gemeen
schappelijke Iraaks-Iraanse bu
reau dat de scheepvaart op de
Sjatt-el-Arab-rivier moest coör
dineren. Het bureau was opgezet
onder het grensakkoord dat Iran
en Irak in 1975 sloten.
Bj haar pogingen de 52 Amerikaan
se gegijzelden in Iran voor de
verkiezingen van 4 november vrij
te krijgen, stelt de regering-Car
ter zich steeds verzoenender op.
Het Amerikaanse televisiestation
ABC berichtte gistermiddag dat
minister van buitenlandse zaken
Muskie heeft verklaard dat Was
hington bereid is om een hoge re
geringsfunctionaris - als het moet
Carter zelf - naar Iran te laten
gaan als dat tot de vrijlating van
de gegijzelden zou kunnen lei
den.
de overleden partijleider Mao
Zedong, wordt terechtgesteld
terwijl de Nederlandse premier
met Chinese autoriteiten aan de
thee zit..
Want Van Agt en Van der Klaauw
gaan, zoals het in Den Haag heet.
maandag in Peking „de kroon
zetten op de steeds regelmatiger
contacten met de regering van de
Volksrepubliek China". Een af
ronding aan het einde van een re
geringsperiode, die onder meer
de ministers Pais en Braks en een
aantal staatssecretarissen naar
Peking bracht. En niet te verge
ten: een hele stoet Chinese minis
ters naar Nederland. Dat feit
wordt in Peking bezegeld met de
wederzijdse ondertekening van
een culturele overeenkomst en
van een overeenkomst inzake
economische en technologische
grondwet
Zuid-Korea
SEOEL (AFP) - De nieuwe
grondwet van Zuid-Korea is
gisteren met de zeer grote
meerderheid van 92 procent
ja's" door de Zuidkoreaanse
bevolking goedgekeurd.
De definitieve uitslag is:
Stemgerechtigden 20.373.869;
onthoudingen 919.943 (4.5
procent); uitgebrachte stem
men 19.453.926 (95.5 procent);
,ja" 17.829.354 (92 procent);
„nee" 1.357.673 (7 procent);
ongeldige stemmen 266.899 (1
procent).
De nieuwe grondwet zal maan
dag in Seoel worden bekrach
tigd.
Zij voorziet onder meer in ver
kiezing van een president
door een kiescollege voor een
ambstermijn van zeven jaar
die niet kan worden verlengd.
samenwerking. In beide verdra
gen worden de afspraken die de
verschillende vakministers de
afgelopen jaren hebben gemaakt,
samengevat.
Het bezoek van de beide bewinds
lieden dient ook om enige klaar
heid te krijgen in een aantal vra
gen op economisch gebied. Daar
toe is op dit moment al een amb
telijke delegatie van economi
sche zaken in China (na het be
zoek wordt een zgn. gemengd
Nederlands-Chinese commissie
ingesteld, die op geregelde tijden
bijeenkomt om de - economische
- betrekkingen onder de loep te
nemen).
Het Nederlandse bedrijfsleven, dat
aasde op grote orders, heeft na
enkele fikse tegenvallers (de
aanleg van een enorme kolenha-
ven werd niet aan Nederland ge
gund; een gigantisch soort Delta
nen de partij te bespreken. Het
Nationaal Comité beslist uitein
delijk of het bij haar standpunt
blijft om de kandidatuur van Ea-
nes te steunen of wel of het haar
standpunt herziet en een andere
kandidaat steunt. Dat zal in de
huidige omstandigheden alleen
maar Mario Soares zelf kunnen
zgn.
Honderden brieven, telefoontjes en
telegrammen stroomden de af
gelopen dagen binnen om steun
te betuigen aan Soares en, in de
meeste gevallen, ook om zijn
kandidatuur voor het pesident-
schap te eisen. .Soares president'
was ook het codewoord van de
socialistische militanten die zich
maandagavond voor de zetel van
hun partij verzamelden Er werd
reeds een betoging gepland voor
zaterdagmiddag om 'het Natio
naal Comité te laten weten wie de
socialisten tot president willen'.
Ook de trotskistische partij psr
is reeds begonnen met het ver
zamelen van handtekeningen om
de kandidatuur van Soares te
steunen.
Het Nationaal Comité staat echter
voor een groot dilemma. Als de
steun aan Eanes blijft gehand
haafd. zal de socialistische partij
project rond de rivier Jangtse-
kiang leverde evenmin iets op) de
moed enigszins laten zakken.
Nederlandse investeringen in
China zijn er nog niet; Neder
landse banken willen wel kre
dietfaciliteiten verlenen, maar
China leent sporadisch en wil
„zachte" voorwaarden wat be
treft rente en aflossing.
Shell, Philips. VMF, Fokker en ook
de KLM (wel landingsrechten,
maar nog geen overeenstemming
over het openen van een dienst
Amsterdam-Peking) hebben al
geleerd hun ongeduld te bedwin
gen. Zowel bij deze bedrijven als
bfj het ministerie van economi
sche zaken wordt gewezen op het
belang van volhardend onder
handelen, een vertrouwensrela
tie opbouwen, een sfeer van
vriendschap creëren. In dat op
zicht kunnen de beide bewinds
lieden zeker een rol vervul
len.
Minister Van der Klaauw is op de
hoogte van de problemen die er
nog liggen voor de KLM en het
ligt voor de hand dat hij die in zijn
gesprekken met vice-premier en
minister van buitenlandse zaken
Huang Hua naar voren zal bren
gen. Van Nederlandse zijde zal
ook worden aangedrongen op
duidelijkheid over het al dan niet
in zijn geheel naar het moeder
land overmaken van winsten die
Chinese vestigingen van Neder
landse bedrijven boeken en be
scherming (tegen bij voorbeeld
nationalisatie) van toekomstige
Nederlandse investeringen.
Van Agt en Van der Klaauw spre
ken in China met premier Zhao
Zyang. Huang Hua. partijvoorzit
ter Hua Guofeng en de motor van
de zgn. pragmatische koers van
China, oud-vice-premier Deng
Xiaoping. Van der Klaauw ver
laat China zaterdag omdat hy
dinsdag 4 november in Luxem
burg moet zijn voor een bijeen
komst met de EG-ministers van
buitenlandse zaken. Van Agt
maakt nog toeristische uitstapjes
naar Xian, Wuxi en Shanghai, al
vorens op 4 november weer naar
Nederland terug te keren.
(ADVERTENTIE)
1 Het tapijt is niet versneden.)
•^ertest zuiver scheerwol tapijt voor zwaar
zu,ver gebloemd tapijt
1 cm breed, van t 340 - ,YJ
o£r^r^eTea„abrka,0ene,n tap"'in 6
•MO cm breed van 249 op 'e Ju,e rug.
meter UI'Vdn' -,9'-nuperstrekkende
®WeTuter8r0fW?llenn0ppenIaPiJ'''P
40()cmbreed van/375eUnS,epr°jek"i"«:n.
meter CQ'Vdn/ 375.~ nu per strekkende
Desso zuiver scheerwol t in..» 7l
8 dn/ 4-5'- nu Per strekkende meter
inlichtingen en stalen-
vrijdag 24 oktober
van is tot 18 uur
HOLIDAÏINN
Haagse Schouwweg 10
Leiden
198,-1
NEW YORK (Reuter/DPA/AFP) - De Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties komt vandaag bijeen voor een nieu
we zitting over de Iraaks-Iraanse oorlog. De algemene
verwachting is dat de leden van de raad in deze zitting hun
standpunten over de aard van het conflict uiteen zullen
zetten en de kansen op een akkoord tussen de strijdende
partijen zullen onderzoeken.
„Ja" tegen
WARSCHAU (UPI) - De ontmoe
ting die, naar gisteren werd be
kendgemaakt, heeft plaatsgehad
tussen de nieuwe Poolse partij
leider Stanislaw Kania en de kar
dinaal-primaat van Polen Stefan
Wyszynski - een ontmoeting tus
sen kerk en staat op dit niveau
had sinds twee jaar niet plaatsge
had -, benadrukt de belangrijke
rol die de rooms-katholieke kerk
in Polen in de huidige arbeidscn-
sis speelt.
Kardinaal Wyszynski en monseig
neur Dabrowski van het Poolse
episcopaat vertrekken vandaag
naar Rome, vooreen audiëntie bij
paus Johannes Paulus.
De paus herhaalde gisteren zijn
steun voor de strijd van de arbei
ders in Polen voor sociale gerech
tigheid en mensenrechten.
Hoezeer de kerk zich met de wereld
van de arbeid in Polen vereenzel
vigt, blijkt ook uit het bezoek dat
Lech Walesa, de leider van de au
tonome vakbondsbeweging,
'Solidariteit', gisteren bracht aan
monseigneur Bronislaw Da
browski, de secretaris van de
Poolse bisschoppenconferentie.
Het bericht over de ontmoeting
tussen de autoriteiten in Polen
die kerk en staat belichamen,
werd gisteren bekendgemaakt
door het persbureau PAP.
„Er werden problemen besproken
die van betekenis zijn voor de
binnenlandse vrede en ontwik
keling van de natie", luidde het
bericht.
Het overleg was het meest recente
voorbeeld van de mate waarin ae
79-jarige kardinaal Wyszynski -
die formeel al vier jaar .emeritus'
had moeten zijn - bij de arbeids
onrust betrokken is geraakt.
Vier dagen geleden verleende hij
audiëntie aan 20 onafhankelijke
vakbondsleiders om hun zijn
steun te betuigen bij hun streven
officiële erkenning te verwerven
voor de vakbondscoalitie.
(Van onze correspondent Rienko Wilton)
BEIROET - Israëlische jagers hebben gisteren laat in de middag bombar
dementen uitgevoerd op Libanon. Niet op het zuiden van het land - dat
gebeurt bijna wekelijks - maar vlak bij de hoofdstad Beiroet. Het was de
eerste keer in bijna een jaar dat de Israëlische luchtmacht zo noordelijk
bombardementen uitvoerde.
Eenheden van de Syrisch-Arabische vredesmacht in Zuid-Beiroet en de
Palestijnen vanuit hun kampen in de zuidelijke voorsteden van de Liba
nese hoofdstad, schoten bijna onophoudelijk met hun verouderd lucht
doelgeschut op de Israëli 's, die zeer hoog en zeer snel vlogen en daardoor
niet geraakt konden worden.
Op een gegeven moment was de lucht boven Zuid-Beiroet vol met rode
strepen van lichtspoormunitie en zwarte rookwolkjes van ontploffende
luchtdoelgranaten. Alsof er niets aan de hand was vloog een toestel van
Middle East Airlines. Libanons nationale luchtvaartmaatschappij, rus
tig dwars door het geknetter op de landingsbaan van Beiroets vliegveld
aan, zonder geraakt te worden.
Over de schade en het aantal eventuele slachtoffers bestaat enige verwar
ring: de Palestijnen zeggen dat hun „basis" leeg was terwijl andere
berichten spreken van verscheidene gewonden, onder wie burgers.
Israël heeft verklaard dat het bombardement valt binnen het kader van de
officiële Israëlische politiek om de „terroristen overal en op elk door
Israël gekozen moment" aan te vallen, dit om de Palestijnen „ervan te
weerhouden" terreuracties op Israël te ondernemen. Op deze redene
ring - het is niets nieuws - wordt met verbittering in Libanon gerea
geerd: de Palestijnen hadden niets ondernomen om Israel te provoce
ren, maar nu, na de Israëlische luchtaanval zullen de Palestijnen zeker
terugslaan, waarmee Israëls stelling „kijk, de Palestijnen plegen ter
reurdaden tegen ons" weer eens bewezen wordt.
BRUSSEL - Belgie heeft een
nieuwe regering. Het vierde ka
binet van premier Wilfried Mar
tens, een Vlaamse christen-de
mocraat, legde gisteravond de
eed af. Het is een rooms-rode
coalitie van Vlaamse en Waalse
christen-democraten en socialis
ten. De gemiddelde leeftijd van
het kabinet is de laagste van alle
Belgische regeringen sinds de
Tweede Wereldoorlog.
Martens IV telt 32 ministers en
staatssecretarissen, vier minder
dan de ruim twee weken geleden
ten val gekomen „regering van
nationale unie" waaraan ook de
Vlaamse en Waalse liberalen
deelnamen. De nieuwe nationale
regering telt 17 ministers, de
Vlaamse en Waalse deelregerin-
gen bestaan in totaal uit zeven
ministers en zeven staatssecreta
rissen. Vlaamse christen-demo
craten en Waalse socialisten heb
ben elk zeven ministers. De
Waalse christen-democraten en
de Vlaamse socialisten moesten
met elk vfjf ministerposten ge
noegen nemen.
De nieuwe regering kent maar wei
nig nieuwe gezichten. De belang
rijkste daaronder zijn die van de
CVP'er Swaelens op defensie en
diens partijgenoot Coens op ont
wikkelingssamenwerking Mark
Eyskens (CVP) promoveert van
deze laatste post naar het minis
terie van financiën, waar hij zyn
partijgenoot Geens opvolgt. Deze
wordt voorzitter van de Vlaamse
deelregering.
Mevrouw Rika de Bakker (ook
CVP), die jarenlang achtereen
deel uitmaakte van de Belgische
regering, moest een stap terug
doen. Zij wordt nu staatssecreta
ris van de Vlaamse deelregering,
maar ze zal nog wel bevoegdhe
den voor het culturele beleid be
houden. Nog drie vrouwen ma
ken deel uit van het nieuwe kabi
net, allen als staatssecretaris.
In de regeringsverklaring die mor
gen wordt verwacht, zal de na
druk komen te liggen op het door
de coalitiepartijen overeenge
komen soemal-economische her
stelplan, aldus Belgische rege
ringskringen. Centraal daarin
staat loonmatiging: twee jaar de
nullijn voor alle lonen. Maar de
vakbonden hebben al duidelijk
gemaakt dat ze hi. r zeer weinig
voor voelen zonder garanties dat
ook middenstand en vrije beroe
pen zullen „inleveren"
Over presidentskandidaten
(Van onze correspondente Hilde-
garde Siegers)
LISSABON - De Portugese presi
dent Ramalho Eanes is steeds
minder zeker van socialistische
steun voor zijn kandidatuur bij
de presidentsverkiezingen in de
cember. De leiding van de socia
listische partij had zich voor de
steun aan Eanes uitgesproken.
Maar die keuze is door het verzet
van partijleider Mario Soares op
de tocht komen te staan. Binnen
de partij is een grote solidari
teitsbeweging met Soares op
gang gekomen. Zogenaamde ba
sis-militanten eisen niet alleen de
terugkeer van hun partijleider,
maar willen hem tevens als pre
sidentskandidaat.
Heel Portugal wacht nu met span
ning op de verdere ontwikkelin
gen binnen de socialistische par
tij en de beslissing van de com
munistische partij. De stemmen
van socialisten en communisten
zijn voor Eanes immers onont
beerlijk om de kandidaat van de
rechtse regeringscoalitie, Soares
Carneiro, te verslaan.
Zaterdag komt het Nationaal Comi
té van de socialistische partij op
nieuw bijeen om de situatie bm-
een zware crisis doormaken met
onvoorstelbare gevolgen, vooral
wat de positie van Mario Soares
betreft. Bovendien zal zo'n be
slissing een groot deel van de so
cialisten. die achter hun partijlei
ders staan, ertoe brengen zich bij
de verkiezingen te onthouden,
wat in het voordeel zal zyn van de
kandidaat van de rechtse rege
ringscoalitie.
Maar de overgrote meerderheid
van het Nationaal Comité wilde
met steun voor de kandidatuur
van Eanes juist de doorbraak van
Soares Carneiro te voorkomen.
Als dat standpunt wordt herzien,
by voorbeeld ten gunste van Soa
res, blijft het zeer de vraag of zo'n
partijgebonden kandidaat op ge
noeg stemmen van buiten de ei
gen gelederen kan rekenen.
(advertentie)
Neusverkouden? Nasivin neusdruppels of spray helpen u snel Uitsluitend
verkrijgbaar bij apotheker of drogist Lees eerst de gebruiksvoorschriften.
NASIVIN EF.N HEI.K OPLUCHTING
