Poolse vrije vakbond
toch geregistreerd
Produktie S.U. valt tegen
Ontslag voor
Surinaamse
minister
Frans consulaat in China
Na krachtmeting met regering
Vertraging bij
invoering
van kruisraket
Belegering Iraanse
steden duurt voort
„Contacten extremisten
met groepen in Libanon"
Bloembollen
nü planten
niet wettij;
WOENSDAG 22 OKTOBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
SJANGHAI (DPA) - Presi
dent Giscard d'Estaing
van Frankrijk heeft giste
ren zijn bezoek aan China
afgesloten met een rede
voor studenten aan de
universiteit van Sjanghai.
Tegelijkertijd opende de
Franse minister van bui
tenlandse zaken, Jean
Francois-Poncet in Sjang
hai een consulaat-gene
raal. Na Japan en de VS is
Frankrijk het derde wes*
terse land dat een consu
laire vertegenwoordiging
in China heeft.
Applaus voor de Franse presi
dent Giscard d'Estaing nadat hij
met een rede voor studenten in
Sjanghai zijn bezoek aan China
had afgesloten.
In een uitzending voor de Franse
televisie gaf Giscard een voorlo
pige balans van zijn bezoek aan
China. Hij wees daarbij op ele
menten van overeenstemming
tussen Frankrijk en China bij de
beoordeling van de politieke si
tuatie in de wereld. Waarnemers
menen uit deze woorden te kun
nen afleiden dat er ook grote me
ningsverschillen tussen Frank
rijk en China bestaan. Eén van
deze meningsverschillen betreft
de ontspanningspolitiek tegen
over de Sowjet-Unie die Frank
rijk wil voortzetten.
Inzake de economische kant van
zijn bezoek liet Giscard weten dat
er voor de Franse industrie grote
mogelijkheden in China zijn. Het
is van groot belang, aldus de
Franse president, China met wes
terse technologie te helpen. Naar
zijn mening heeft China nu in de
eerste plaats hulp nodig op ener
gie-, transport- en communica
tiegebied. Voor zover tot nu toe
bekend is het akkoord tussen
China en Frankrijk over de leve
ring door Frankrijk van twee
kerncentrales nog niet in een
verdrag vastgelegd.
WASHINGTON - De VS heb
ben proefnemingen met de
nieuwe kruisraket die de
NAVO in West-Europa wil
stationeren, een half jaar uit
gesteld vanwege moeilijkhe
den met de computers en de
verbindingssystemen, die de
ze vliegende bom met grote
nauwgezetheid en buiten be
reik van vijandelijke radar
naar zijn doel moeten lei
den.
Het uitstel - door het Ameri
kaanse ministerie van defen
sie bevestigd - kan betekenen
Hongerstaking
burgemeesters
JERUZALEM (Reuter/AFP)
Twee burgemeesters van plaat
sen op de door Israël bezette
westelijke Jordaanoever zijn gis
teren een hongerstaking begon
nen uit protest tegen het besluit
van de Israëlische autoriteiten
maandag geen toestemming te
verlenen voor terugkeer naar hun
steden.
De militaire gouverneur van de
westelijke oever maakte gisteren
bekend dat een beroep tegen de
deportatie van de burgemeesters
van Hebron en Chalchoel was
verworpen. Beide leiders waren
in mei uitgewezen nadat zes jo
den bij een aanslag in Hebron wa
ren omgekomen. De Israëlische
autoriteiten zeiden dat de bur
gemeesters bijdroegen tot het
scheppen van de sfeer die leidde
tot de aanslag door verklaringen
af te leggen waarin de bevolking
werd opgeroepen tot verzet tegen
de Israëlische bezetting. De mili
taire gouverneur van het gebied
zei de aanbevelingen te hebben
aanvaard van een militair comité
van beroep dat de burgemeesters
vorige week hadden gehoord. De
burgemeesters worden vastge
houden bij de grensovergang van
de Allenby-brug. Hun advocaat
heeft gezegd dat zij in beroep zal
gaan bij het Israëlische hoogge
rechtshof.
De advocaat heeft gevraagd om
overplaatsing van de burgemees
ters naar een plaats waar zij tij
dens hun hongerstaking het no
dige medische toezicht kunnen
krijgen!
CZESTOCHOWA (UPI) - De Poolse autoriteiten hebben ermee ingestemd
de grootste, vrije vakbond van het land, Solidariteit, te erkennen. Met dit
besluit is een einde gekomen aan een krachtmeting tussen de regering in
Warschau en de vakbond, die 27 dagen lang heeft geduurd.
Het besluit kon tot stand komen
nadat vakbondsleiders de con
cessie hadden gedaan een extra
protocol aan hun statuten toe te
voegen, waarin wordt verwezen
naar de leidende rol van de com
munistische partij in Polen.
„Het bewijs is geleverd dat we de
juiste weg hebben gevolgd", zo
zei Andrzej Gwiazda, een van de
leiders van de vakbond. Solidari
teit, de grootste vrije vakbond
van Polen die zegt meer dan 6
miljoen arbeiders in geheel Polen
te vertegenwoordigen, heeft van
af 24 september moeten wachten
om officieel te worden goedge
keurd door een districtsrecht
bank in Warschau. Tadeusz Ma-
zowiecki, een juridisch mede
werker van de vakbond, kondig
de in Czestochowa het erken-
ningsbesluit aan en kreeg daar
voor een warm applaus van on
geveer 2000 arbeiders. Hij zei dat
de registratie vrijdagmorgen
formeel haar beslag zal krijgen.
en niet in de statuten zelf. „Zij (de
autoriteiten) dachten dat ze in
staat waren ons te onderwerpen
zoals dat met de oude bonden het
geval was", aldus Gwiazda.
Marian Jurczyk, een vakbondslei
der uit Szczecin, zei dat de autori
teiten hadden geprobeerd een
aantal vakbondsactivisten „anti
socialistisch" te noemen. „Wij
zijn geen vijanden van het socia
lisme", zo zei hij, daaraan toevoe
gend dat alle Polen slechts dat
willen wat goed is voor het land.
„We willen dat de vrouwen het
woord „rij" kunnen vergeten",
zei hij, verwijzend naar de lange
rijen die zich steeds vormen voor
slagerijen en supermarkten waar
vlees is te krijgen.
De bijeenkomst in Czestochowa
was het laatste deel van de reis
door zuidelijk Polen van Lech
Vertraging
De vertraging van drie weken in de
registratie van de bond was een
gevolg van de weigering van So-
lidarieit in de voorgelegde statu
ten een zinsnede op te nemen
waarin de leidende rol van de
communistische partij in Polen
wordt erkend. Solidariteit vond
dat hij die leidende rol al erkent
door aanvaarding van de Poolse
grondwet en door de onder
schrijving van de akkoorden van
Gdansk, die een eind maakten
aan de golf van stakingen, deze
zomer. Op grond van het nu be
reikte akkoord zal de verwijzing
naar de rol van de partij worden
opgenomen in een extra protocol,
BASRA (Reuter/AFP) - In de
Iraaks-Iraanse oorlog hebben
zich gisteren geen wezenlijk
nieuwe ontwikkelingen voorge
daan. Nog steeds duurt de bele
gering van de belangrijkste ste
den in Irans olierijke provincie
Choezestan voort. Op diploma
tiek terrein boekte Habib Chatti,
die namens de islamitische con
ferentie een bemiddelinesDoeine
onderneemt, een bescheiden
succesje, toen Irans geestelijke
leider ajatollah Chomeini liet we
ten dat een "commissie van isla
mitische staatshoofden" welkom
is in Teheran.
Deze door Chatti
voorgestelde commissie zou
moeten proberen een einde te
maken aan de strijd tussen Irak
en Iran.
(Van onze correspondent)
PARAMARIBO - De Suri
naamse minister van sociale za
ken en volkshuisvesting, me
vrouw Siegmien Power Stap
horst, heeft haar ontslag inge
diend. De regeringsvoorlich
tingsdienst in Paramaribo
deelde dit gisteren officieel
mee. Mevrouw Staphorst be
hoorde sinds de formatie in
maart dit jaar tot de regering
Chin a Sen, aanvankelijk als
onderminister van volkshuis
vesting en na de staatsgreep van
13 augustus als minister.
Voor insiders komt haar ontslag
niet onverwacht. Al veel eerder
waren bezwaren geuit tegen
haar lidmaatschap van de rege
ring omdat zij de enige was die
duidelijke banden onderhield
met een politieke partij, de
Volkspartij. Zoals gemeld be
staan politieke partijen in de
opvatting van de regering Chin
a Sen niet meer. Haar positie
had ze vooral te danken aan Su
rinaamse vrouwenorganisaties,
die conform het regeringspro
gramma een plaats voor een
vrouw in de regering opeis
ten.
Walesa, de leider van de stakers
op de scheepswerven van
Gdansk die de vernieuwing van
de Poolse vakbonden in gang zet
ten. De stakingen werden beëin
digd nadat de regering had toege
zegd dat de arbeiders de gelegen
heid hadden onafhankelijke
vakbonden op te richten. Naar uit
kringen van Solidariteit verluid
de kwamen maandag in Jastrze-
bie 60 delegaties van kleinere
vakbonden bijeen en besloot
men daar een nieuwe staking uit
te roepen om druk uit te oefenen
op de autoriteiten de vakbonden
te erkennen. Voorzover bekend
waren daar enkele voorstanders
van de harde lijn voor een sta
king, maar ontmoetten deze ver
zet van Walesa.
Onder druk
Gisteravond kwam Solidariteit op
nieuw onder druk te staan. In een
commentaar voor de televisie
verklaarde Miezyslaw Rakowski,
die lid is van het centraal comité
van de communistische partij en
hoofdredakteur van het par
tijblad „Polityka", dat het gun
stig „voor het lot van Polen is
wanneer het protocol wordt op
genomen in de statuten zelf'
Westerse waarnemers beschou
wen het commentaar als een po
ging Solidariteit onder druk te
zetten alsnog door de knieën te
gaan inzake de erkenning van de
leidende rol van de communisti
sche partij.
NEW ORLEANS (UPI) - De Ame
rikaanse president Carter stapt
op een auto waarmee hij door de
straten van New Orleans reed.
Carter en de Republikeinse kandi
daat voor het Amerikaanse pre
sidentschap Ronald Reagan zul
len op 28 oktober in Cleveland
zonder de onafhankelijke kandi
daat John Anderson debatteren
op de televisie. Dit hebben hun
verkiezingsstaven gisteren beslo
ten.
De aangehouden datum is die wel
ke de organisatrice van dergelij
ke debatten, de „League of wo
men voters", had voorgesteld.
Reagans kamp had echter een la
ter datum voorgesteld en dat van
Carter een vroegere. Men had het
over datum en tijdstip van het
debat - dat anderhalf uur zal du
ren - na een conferentie van bijna
twee uur eens.
(Van onze correspondent)
BONN - Rechts-extremistische
groepen in de Bondsrepubliek
onderhouden niet alleen nauw
contact met geestverwante orga
nisaties in Europese buurlanden,
maar staan ook in voortdurende
verbinding met fanatieke anti-
joodse groepen en organisaties in
het Midden-Oosten.
Met deze vaststelling onderstreepte
de Westduitse minister van bin
nenlandse zaken Baum, in een in
terview met het Duitse boule
vardblad Bild Zeitung. het ver
moeden dat het rechts-extre-
misme in de Bondsrepubliek uit
zijn voorbereidende fase is getre
den en met acties, zoals de bom
aanslag in München (16 doden en
meer dan 200 gewonden) rechts-
extreme fanatici naar zich toe wil
trekken en de gewelddaden wil
mobiliseren.
Volgens minister Baum leiden spo
ren van de verboden „Wehr-
sportgruppe Hofmann" naar Li
banon. De in voorarrest zittende
rechts-extremist en advocaat
Manfred Roeder - de door hem
geleide groep wordt voor de
moordaanslag op twee Vietna-
mezen in Hamburg en andere
bomaanslagen verantwoordelijk
geacht - had contacten met
rechts-radicale groepen in Euro
pa, de Verenigde Staten en Cana
da.
(ADVERTENTIE)
't Is nu do tijd om
bloembollen in uw tuin
en balkonbak te planten.
U plant dan de zeker
heid van een voorjaar
vol kleur en fleur.
Doen.
,cmb,
MOSKOU (AFP/DPA/Reuter) - De
Russische president en partijlei
der, Leonid Brezjnjev, heeft gis
teren min of meer toegegeven dat
de graanoogst in de Sowjet-Unie
<iit jaar ver onder het streefcijfer
van 235 miljoen ton zal blijven.
Brezjnjev. die sprak in de plenai
re vergadering van het centrale
comité van de communistische
partij, verstrekte geen exacte cij
fers en gaf slechts aan dat de ge
middelde oogst over de afgelo
pen vijf jaar de 200 miljoen ton
heeft overschreden. Hij liet
daarmee de mogelijkheid open
dat de graanoogst in 1980 slechts
165 miljoen ton zal bedragen.
Agrarische deskundigen in de
Sowjet-Unie hebben een graan
oogst van rond 190 miljoen ton
voorspeld.
Een succesvolle oogst is dit jaar
voor de Sowjet-Unie vooral van
belang vanwege het Amerikaan
se graanembargo dat door presi
dent Carter werd ingesteld na de
Russische inval in Afghanistan.
De Russische partijleider zei in zijn
rede dat "van de afgelopen vijf
jaar alleen 1976 en 1978 goed zijn
geweest voor de landbouw". Het
centrale comité bënoemde haar
secretaris voor landbouw, de 49-
jarige Michael Gorbatsjov, tot lid
van het Politbureau, het hoogste
politieke orgaan in de Sowjet-
Unie. Gorbatsjov is met zijn 49
jaar verreweg het jongste lid van
het Politbureau. Zijn benoeming
wordt door veel waarnemers
rechtstreeks in verband gebracht
met de groeiende problemen in
de Russische landbouw.
President Brezjnjev prees in zijn
rede de snelle economische ont
wikkeling in de Sowjet-Unie
maar wees ook op een groot aan
tal "tekortkomingen en lacunes".
Een groot deel van de toespraak
van Brezjnjev was gewijd aan kri
tiek op functionarissen die ver
antwoordelijk zijn voor het op
stellen en uitvoeren van econo
mische plannen. "We moeten
toegeven dat het mechanisme
van management en planning, de
methoden van het management
en de discipline bij de uitvoering
van de opdrachten nog niet op
het niveau zijn gebracht dat no
dig is om te voldoen aan de eisen
van de tegenwoordige tijd", aldus
Brezjnjev.
Het was de eerste keer dat Brezjn
jev kritiek leverde op het "plan
ningssysteem" dat de basis is van
het Russische economische sys
teem, zo merkten waarnemers
op. Brezjnjev leverde ook kritiek
op het partijkader dat hij "een
bureaucratisch gedrag, een hau
taine houding en onverschillig
heid" verweet. "Een dergelijk
houding mag geen ruimte krijgen
in de Russische stijl van leven",
zo verklaarde de Russische par-
thleider.
Brezjnjev, die vorig jaar nog het ac
cent legde op moeilijkheden in
industrie en transportsector wees
nu vooral op de lacunes bij de
produktie en distributie van con
sumptiegoederen. Hij sprak zich
uit voor een groei van de produk
tie van consumptiegoederen, niet
alleen in kwantiteit maar ook in
kwaliteit. "De kwaliteit van veel
goederen is slecht en niet zelden
zijn de meest gevraagde goede
ren niet op de markt te vinden",
aldus Brezjnjev. Hij wees daarbij
onder meer op de moeilijkheden
bij de distributie in de steden van
melk en vlees en noemde in dit
verband grote investeringen in
de landbouw "belangrijk".
De plenaire zitting van het centrale
comité vindt plaats aan de voor
avond van de vergadering van de
opperste Sowjet (parlement) dat
het economische plan en het
budget voor het volgend jaar
moet goedkeuren. De cijfers voor
de eerste negen maanden van dit
jaar, die gisteren in de Russische
pers zijn gepubliceerd, geven aan
dat de economische groei in het
derde kwartaal is afgenomen.
Westerse deskundigen verklaar
den dat de groei van de indus
triële produktie van 3,9 procent
in dezelfde periode van vorig jaar
duidelijk maakt dat het streefcij
fer voor dit jaar van 4,5 procent
niet meer gehaald kan worden.
De olieproduktie over de eerste
negen maanden van dit jaar be
droeg 450 miljoen ton. Het streef
cijfer voor heel 1980 is 606 mil
joen ton. Volgens radio Moskou
zal de olieproduktie volgend jaar
610 miljoen ton moeten bedra
gen, wat een groei betekent van
minder dan een procent. Wester
se deskundigen leiden hieruit af
dat de Amerikaanse inlichtin
gendienst CIA gelijk krijgt met
zijn voorspelling dat de Russi
sche olieproduktie - de grootste
in de wereld - in de jaren tachtig
zal afnemen.
Uit de cijfers over de eerste negen
maanden van dit jaar blijkt ook
dat de produktiedoelstellingen
voor kolen en staal niet zijn ge
haald. Nu ook de resultaten in in
dustrie achtei blijven bij het plan
en de oogst teleurstellend zal zijn,
zullen de produktiedoelstellin
gen voor volgend jaar waar
schijnlijk van bescheiden om
vang zijn.
dat het nieuwe wapen, waar
van het bereik op grond van
het SALT 2-akkoord tussen
de VS en de Sowjet-Unie tot
1000 kilometer werd beperkt,
niet volgens schema vanaf
december 1983 op Europese
grond in stelling kan worden
gebracht.
De installatie van kruisraketten
en Pershing 2-raketten in Eu
ropese NAVO-landen is de in
zet geweest van een scherpe
politieke controverse in de
landen waar zij volgens het
oordeel van de militaire en
politieke plannenmakers
zouden moeten worden opge
steld: West-Duitsland. Groot-
Brittannie, Italië, Nederland
en België. De twee Benelux-
landen (Nederland zou er 48
moeten krijgen) hebben hun
definitieve besluit op termijn
gesteld, ook al hebben zij met
de andere NAVO-bondgeno-
ten in beginsel besloten tot de
opstelling van kernwapens,
die bedoeld zijn om doelen in
de Sowjet-Unie te treffen.
De Russen hebben velerlei po
gingen gedaan om NAVO-
landen te weerhouden van de
installatie van de kruisraket
ten en de Pershings, die be
doeld zijn om een tegenwicht
te vormen voor onder meer de
SS-20-raketten die de Sowjet-
Unie tegenover Europa al in
stelling heeft gebracht. On
langs zijn over deze kernwa
pens voor het Europese
strijdtoneel in Genève inlei
dende besprekingen tussen
de VS en de Sowjet-Unie be
gonnen.
De technische moeilijkheden,
zo zeggen Amerikaanse
woordvoerders, moeten me
de worden verklaard uit het
feit dat de kruisraket werd
ontworpen op grond van be
staande techniek maar dat het
besturingssysteem een recen
te uitvinding is. De politieke
beraadslagingen binnen de
NAVO hebben de ontwikke
ling eerder met zeven maan
den vertraagd. Het nieuwe
uitstel van een half jaar laat
geen verdere vertraging toe
als het wapen op de gestelde
tijd in stelling moet worden
gebracht.
De VS vrezen bovendien dat de
laatste tegenvaller een aan
merkelijke kostenverhoging
van de kruisraket mee zal
brengen voor een ontwikke
lingsprogramma waarvan de
kosten op 2,7 miljard dollar
waren begroot.
De regering-Carter heeft onder
meer vanwege de ontwikke
ling van de kruisraket afge
zien van de bouw van een
nieuwe supersonische lange-
afstandsbommenwerper, de
B-l. In plaats daarvan zouden
de verouderde B-52-bom-
menwerpers en Boeing 747-
toestellen die nu in de civiele
luchtvaart worden gebruikt
voor lancering van kruisra
ketten worden ingericht. An
dere versies van het wapen
kunnen worden afgeschoten
vanaf onderzeeërs, op
pervlakteschepen en ge
vechtsvliegtuigen.
De NAVO besloot eertijds in
Europa 464 kruisraketten
vanaf de grond te lanceren, op
te stellen, alsmede 108 Pers-
hing 2-raketten voor de mid
dellange afstand. De VS vre
zen dat het uitstel in de NA
VO-landen Nederland en
België die hun besluit nog
hebben aangehouden tot
nieuwe problemen kan lei
den. De Nederlandse regering
heeft besloten in december
1982 over de opstelling van de
kruisraket te beslissen. De
Belgen nemen de situatie elke
zes maanden opnieuw in be
raad.
Uitwijzing
Oegandese
president
De nieuwe man in het
Russische Poliibureau; Mi
chael Gurbalsjov.
O
KAMPALA. OEGANDA (AFP) -
Het Hof van Appèl van Oeganda
heeft gisteren uitgesproken dat
de uitwijzing van de eerste presi
dent van het land na de omver
werping van de dictatuur van Idi
Amin. professor Joesoef Loele,
ongrondwettelijk en illegaal was.
In juridische zin betekent de uit
spraak dat Loele wettig president
van Oeganda is gebleven. Maar
waarnemers in Kampala ver
wachten dat de uitspraak een do
de letter blijft, omdat sinds het
vertrek van Loele ruim een jaar
geleden politieke veranderingen
hebben plaatsgehad.
De professor was van de macht be
roofd twee maanden na zijn
mbtsaanvaarding. r° n~tio~ale
-nsultatieve raad - tussentijds
parlement van Oeganda waa bet
niet eens geweest met enkele be
noemingen door Loele.
De vijf" rechters in het Hof van Ap
pèl verklaarden van mening te
zijn dat Loele de bevoegdheid
had ministers aan te stellen zon
der ratificatie door de nationale
constructieve raad
De uitspraak is definitief en kan
niet worden aangevochten.