Psychologie-cursussen:
informatie voor heel veel
'PvdA-wethouders moeten
VVD-collega's opjagen
Leids onderzoek signaleert obscure vaagheden en onjuistheden
Vreewijk: Witte Singel -
en Haagweg gevaarlijk
MAANDAG 20 OKTOBER 1980
LEIDEN - "Dat de we
reld verandert kun
nen we elke dag zien.
Het paard verdwijnt
uit het stadsbeeld.
Auto en scooter vero
veren ook in ons land
de straat".
Even waant u zich mis
schien na het lezen van
deze zinnen in de jaren
vijftig. Heel even maar
dan, want anno 1980 kan
men dit citaat nog aan
treffen in één van de cur
sussen psychlogie die ons
land rijk is.
Enkele duizenden Nederlanders
schrijven zich jaarlijks voor zo'n
cursus in. De motieven zijn erg
uiteenlopend. De ene cursist
denkt er straks een betere boter
ham door te hebben, terwijl de
ander gewoon meer over zichzelf
wil weten.
Vier Leidse psychologen, N. Me
taal, Fr. van der Meer, G.C.M.
Vermunt en C.J.H. Midden, be
twijfelen of deze cursussen daar
ook echt aan voldoen. Gesterkt
door de eerste zinnen zijn zij in
1978 een onderzoek begonnen.
Het 'psychologische' cursuspak
ket van zes particuliere onder
wijsinstellingen - PBNA, IVIO,
NTI, Pelman, Rhetorica en Suc
ces - werden onder de loep ge
nomen.
Het is allemaal begonnen met het
'image' van de psycholoog. Niko
Metaal, verbonden aan de vak
groep Theoretische Psychologie
en één van de onderzoekers, heeft
er een niet al te hoge pet van op.
Hoewel hij die pet zelf ook draagt,
durft hij toch wel te zeggen dat
psychologen soms handig in
spelen op de 'vermeende' behoef
te van het publiek.
Metaal: "Wat er bijvoorbeeld onder
de noemer psychologie op de
buis aan ons voorbij trekt kan in
onbetrouwbaarheid wedijveren
met politici. Sommigen verkon
digen echte theorieën, sommigen
obscure vaagheden, anderen ge
wone onjuistheden. De een ver
momt zich als apostel, een ander
als vormingswerker en een derde
als autoriteit. En omdat ze alle
maal een ander geloof verkondi
gen, ontaardt de nagestreefde
duidelijkheid in tegenstrijdig
heid. Zeer onaangenaam. Het is
dan hartelijk lachen geblazen
voor de argeloze toeschouwer die
een beetje kan denken".
Maar toch is het deze argeloze bui
tenstaander die een cursus gaat
volgen.
Metaal: "Inderdaad. Zelf kende ik
deze cursussen'slechts via adver
tenties. De gouden bergen die
daarin werden beloofd, deden
ons vermoeden dat ook daar de
informatie over wat de psycholo
gie te bieden heeft, wordt be
loond met verlakkerij. Noch de
consument, noch de psychologie
is daarbij gebaat. Vandaar dit on
derzoek"
Geschrokken
Naast het onderzoeken van de zes
cursussen is er ook gekeken naar
de begeleiding van de cursisten.
In samenwerking met de consu
mentenbond - de resultaten van
het onderzoek zijn uitvoerig ge
publiceerd in het laatste nummer
van de consumentengids - wer
den er vrijwillige cursisten uitge
zocht.
De proeflessen boden weinig hou
vast. Uit deze lessen was nauwe
lijks op te maken wat de cursist in
de verdere periode te wachten
stond. Na het geld overmaken (de
kosten varieerden van f 130 tot
f 560) zou de rest vanzelf wel vol
gen. En van die rest zijn de onder
zoekers nu zo geschrokken.
Metaal: "In het algemeen kun je
zeggen dat de cursussen te 'stel
lig' zijn en verouderd. Over aller
lei zaken worden veel te absolute
uitsparken gedaan. Je mag voor
jezelf wel een keus maken, maar
als aan de mensen iets wil vertel
len moet je alle visies aan bod la
ten komen. Ik heb te doen met de
jonge cursist die zich voor de les
sen van de PBNA de spannende
schaakmatches tussen Euwe en
Botwinnik voor de geest moet
halen, of het eens moet zijn met
het volgende citaat uit les 39 van
de NTI. "Op enkele uitzonderin
gen na kleedt de vrouw zich o.a.
Onderzoeker Metaal: cursussen onsamenhangend en onlogisch.
met een rokDe rok symboli
seert de openheid van de vrouw.
Zij is ook wat de kleding betreft
voortdurend tot "ontvangen" in
staat"
Onuitstaanbaar
De vier Leidse psychologen heb
ben een onderscheid gemaakt
tussen de cursussen die cursisten
kennis bij brengen ('kennen') en
de cursussen die gedragsveran
dering 'kunnen' in het vaandel
hebben staan. Waar het accent
ook wordt gelegd, te gemakkelijk
wordt aangenomen dat het ver
strekken van kennis op zich vol
doende is voor verandering van
het gedrag. De stap van iets we
ten naar iets werkelijk kunnen
uitvoeren is veel moeilijker dan
wordt gesuggereerd.
Metaal: "De 'kennis'-cursussen,
waar een algemene inleiding in
de psychologie wordt geboden
zijn onsamenhangend, onlogisch
en weinig didaktisch. Zowel bij
de PBNA als NTI zijn er in de
inleidingen, begrippen en visies
van voor 1960 opgenomen, die nu
echt wel achterhaald zijn. Een
voorbeeldje? Les 1: "De dames
der schepping zijn in de regel zeei
praktisch, maar ook wat kort
zichtig en weinig fantasierijk
(tenzij op hun eigen, veel enger
gebied), waar het toekomstplan
nen betreft" Pelman, Succes en
Rhetorica, die voornamelijk zijn
gericht op het 'kunnen' houden je
voor dat als je alles maar goed op
volgt je een beter functionerend
mens zal worden. Alle drie leggen
ook de verantwoordelijkheid
voor het slagen of falen bij de cur
sist". De vrijwillige cursiste die
het aangebodene van Succes
volgde, vatte de cursus kort maar
krachtig samen. Ze hoopt niet
ooit iets van het geleerde in prak
tijk te brengen, omdat ze dan een
onuitstaanbaar mens zou zijn.
'Het enge van al deze cursussen",
gaat Metaal verder is eigenlijk dat
ze zich beroepen op de weten
schap en ondertussen uitspraken
doen. die niet meer zijn dan hun
eigen vooroordelen"
Docenten
In het land der blinden is éénoog
koning Dat ééno g is de cursus
van de IVIO. Op een ook voor de
onderzoekers aanvaardbare wij
ze wordt hier het "kunnen via het
psychologisch kennen het
meest consequent uitgewerkt
Als centraal thema fungeert het
gesprek. De gepresenteerde psy
chologische kennis beperkt zich
hiet tot wat noodzakelijk is voor
het thema. Wel is het thema heel
smal. Ook de docente viel hier
niet door de mand. De vragen van
de onderzoekers, via de cursisten
gesteld wist ze goed te beant
woorden. Ze bleek op de hoogte
te zijn van de moderne ontwik
kelingen. Met de rest van het do
centenkorps was het droevig ge
steld. Ze waren niet in staat om
op vragen een duidelijk ant
woord te geven. Sommigen on
dertekenden niet met naam maar
met een nummer, terwijl de cur
sus is 'opgezet als een gesprek
tussen cursist en begeleider
(PBNA). Bij de ander varieerde
de opmerkingen van knap tot
zeer goed begrepen. Voor Niko
Metaal is er maar een conclusie
mogelijk. 'Slechte cursussen
gaan ook gepaard met slechte do
centen"
Geld
De eensluidende mening van de
vier onderzoekers over de cur
sussen is:" Slechte informatie
voor zeer veel geld" Metaal: "Er
zijn pockets van luttele guldens
verkrijgbaar waar het minder
slecht in staat. Voor iets meer,
maar nog altijd een schijntje van
het cursusgeld, zijn er boeken
verkrijgbaar waar het erg aardig
in staat". De vrijwillige cursisten
die deze onzin maximaal 64 les
sen hebben moeten volgen zijn er
ook niets wijzer van geworden.
Uitspraken van de cursisten als
tutterig, ouderwets, het lijkt mij
dat deze lessen en de huidige
psycholgie elkaar nauwelijks ra
ken, zijn niet uit de lucht gegre
pen. Het zal duidelijk zijn dat het
een en ander nog weinig bij
draagt aan het positieve 'image
van het vak. Of is dit het begin
van het scheiden van het kaf on
der het koren?
Metal: "Ik ben ook bang dat het niet
ophoudt bij deze 'vrijwillige' cur-
SASKIA STOELINGA
Man uit
Hazerswoude
rijdt door na
botsing en
raakt in slip
LEIDEN - Een inwoner van Ha
zerswoude is in de nacht van za
terdag op zondag met zijn auto in
de slip geraakt toen hij van de
Hoge Rijndijk de oprit van rijks
weg vier opreed. De man botste
tegen de vangrail en raakte be
kneld in zijn auto. De brandweer
moest er aan te pas komen om
hem uit zijn benarde positie te
bevrijden waarna hij werd over
gebracht naar het Academisch
Ziekenhuis.
Later bleek dat de Hazerswoude-
naar kort voordat hij zelf in de
slip raakte in zijn woonplaats een
aanrijding had veroorzaakt en
was doorgereden. De man is door
de politie in het ziekenhuis ver
hoord.
Politiek
De PvdA-afdeling Leiden be
gint morgenavond een cursus,
gewijd aan de besluitvorm ing
in de buitenlandse politiek.
Hoe die werkt en hoe die het
beste kan worden beïnvloed
staat centraal in de cursus.
Het PvdA-Kamerlid Arie van
der Hek leidt morgena vond de
.Dec
totaal vier avonden in beslag.
Geïnteresseerden moeten zich
om acht uur naar 't Parle
ment, Nieuwe Rijn 54 spoe
den.
Wijsheid
Morgenavond wordt in het Ge-
sprekscentrum (Vrouwen-
kerkkoorstraat 17) de serie
Wijsheid uit het onkruid
voortgezet door Mia Leene.
Met behulp van dia's houdt zij
een lezing over de genees
kracht die in wilde planten
schuilt. Aanvang 20.00 uur.
LEIDEN - Eenmaal per jaar heeft het slachthuis aan de Pasteurstraat een bijzondere gebeurtenis: het Islami
tisch offerfeest. Dat betekent: ritueel slachten, hetgeen gisteren door slachters uit de omgeving werd begeleid.
LEIDEN - De PvdA-wethouders
moeten hun collega's van de
WD de komende tijd flink opja
gen zodat een aantal beleidspun
ten duidelijker op tafel komt. Dat
is één van de belangrijkste
conclusies die de ledenvergade
ring van de PvdA heeft getrok
ken.
De interne discussie werd gehou
den naar aanleiding van het pas
verschenen fractieverslag, dat de
collegeperiode mei 1979 - sep
tember 1980 beslaat. De Program
Evaluatiekomissie reageerde al
op het verslag. "Voert de WD
dan een PvdA-beleid?", vroeg de
commissie zich af. Dit. omdat in
het fractieverslag stond dat "gro
te meningsverschillen met de
WD zich niet hebben voorge
draag dat maar aan de WD", was
het antwoord van fractievoorzit
ter Jit Peters gisteravond. "De
juiste vraag is natuurlijk: Voeren
wij wel een PvdA-beleid?". Een
soort noodverband, noemde hij
de samenwerking met de libera
len. "Maar wel een verband dat
het heeft gehouden, zo blijkt nu.
Hoewel een aantal mensen na
tuurlijk wil horen dat er met de
WD per definitie niet valt samen
te werken".
"Er ontstaan te weinig echte dis
cussies tussen de PvdA en de
WD binnen het college van B en
W", ging Peters verder. "Dat is
jammer, want daardoor komen
de geschilpunten niet duidelijk
naar voren. Dat heeft weer span
ningen tot gevolg. Spanningen,
die het komende jaar nog wel
eens erger konden worden".
Volgens de fractievoorzitter heeft
de WD binnen het college van B
en W vooral een vertragende
functie. "Een negatieve functie
dus. Want dingen die wij met en
thousiasme aandragen worden
door de WD soms weer lang
zaam ontkracht".
De PvdA mag de hand ook wel eens
in eigen boezem steken, oordeel
de een partijgenoot. "Een voor
beeld? Wij hebben ons altijd
sterk gemaakt voor de aanleg van
een aantal bruggetjes in de stad.
Wat gebeurt er nu: een tijdje ge
leden schrapt de VVD één van d ie
bruggetjes. En niemand van ons
reageerde!"
Sfeer
Ook het functioneren van de fractie
naar aanleiding van het vertrek
van raadslid Joyce Hes stond gis
LEIDEN - Voor het vijfde achtereenvolgende jaar zetten wijk- en buurt-
comités wensen en vragen over hun wijk op papier. Het overleg wij-
korganen (een onderdeel van de Stichting Welzijn) bundelt deze wen
sen en vragen en zal het boekwerkje binnenkort aan de gemeente
overhandigen. Wethouders, andere raadsleden en ambtenaren gaan
zich er dan over buigen. Alle buurten komen ook in deze krant succes
sievelijk aan bod. Vandaag is het de beurt aan Vreewijk.
LEIDEN - De stichting wijkcomité
Vreewijk vindt de Witte Singel en
Haagweg nog steeds levensge
vaarlijke straten voor fietsers en
voetgangers. De schuldigen zijn
het zware vracht- en andere au
toverkeer. (Overigens zou de
maximum-snelheid volgens de
stichting slechts twintig kilome
ter moeten bedragen).
Te hoge snelheden komen verder
voor op de Jan van Goyenkade.
Een van de oversteekplaatsen op
de Witte Singel waarom gevraagd
werd is toegezegd. De oversteek
plaats komt bij de Vreewijkbrug,
een punt waar al dodelijke onge
lukken hebben plaatsgevonden.
Volgens het verkeerscirculatie
plan komen er drie voetgangers-
en fietsers bruggen: in het ver
lengde van de Nonnensteeg, het
Paterstraatje en bij de Groenha-
zengracht.
De wijkverenigingen in Vreewijk
en in de Pieterswijk hebben sa
men geprotesteerd tegen het plan
in het circulatieplan om tal van
bruggetjes over de Witte Singel te
bouwen. Volgens de beide ver
enigingen gaan de Witte Singel -
en de Hortus - er hard op achter
uit als er zoveel bruggen over
komen. Vreewijk wil echter wél
oversteekplaatsen met stoplich
ten op die plaatsen.
De stichting pleit voor een betere
parkeercontrole in de wijk en
langs de Witte Singel bij het
bouwterrein. Parkeren langs de
bouwterreinen moet vanwege
overlast voor fietsers en voetgan
gers worden verboden.
De meningen over de aanleg van
fietspaden zijn verdeeld. Een af
gebakend fietspad zou veiliger
kunnen zijn omdat het van de
rijweg gescheiden is. Het kan
echter minder veilig zijn als de
auto's nog harder gaan rijden.
Tenslotte hoopt het wijkcomité dat
de Trekvliet snel wordt openge
graven. Het rekent op een be
stemmingsplan van de wijk
waarbij het wonen centraal staat.
teravond ter discussie. Een spe
ciaal voor de gelegenheid in het
leven geroepen comissie heeft
naar aanleiding van het gerucht
makende vertrek een serie ge
sprekken gevoerd met alle frac
tieleden. De belangrijkste
conclusies: de samenwerking
tussen de nieuwelingen in de
raad en de oude rotten moet wor
den verbeterd. En: op dit mo
ment is de sfeer goed.
"Als ik die conclusies lees krijg ik
een nachtkaarsachtig gevoel",
stelde een aanwezige nogal cryp
tisch. "Wat ik bedoel is dat
conclusies als "meer naar elkaar
luisteren" op elke groep van toe
passing moet zijn", verduidelijk
te hij even later. "Beschuldigin
gen die Joyce Hes heeft geuit ten
aanzien van de fractie zijn daar
entegen niet daadwerkelijk on
derzocht. Bovendien is de sfeei
nu blijkbaar opeens wel goed
Ging er soms een weldadige wer
king uit van de onderzoekscom
missie?".
Met het functioneren van de fractu
is het nog niet zo slecht gesteld
oordeelde fractievoorzitter Po
ters. "Nagenoeg alle raadsleder
vinden dat de sfeer in de afgelo
pen maanden is verbeterd Situa
ties als in Amsterdam en Da
Haag komen bij ons gelukkig nog
niet voor. Zo mis is het dus ool<
weer niet".
Inspraak voor
kinderen
over speeltuin
LEIDEN - Het buurthuis het Mie
rennest organiseert op 21. 23 en
24 oktober een inspraakprojectje
rond de 'speeltuin' achter de Wet
straat en de Reitzstraat. Het is de
bedoeling dat de kinderen uit de
buurt met elkaar in het klein het
gebied gaan inrichten.
"De gemeente heeft voor dit ter-
reintje al een plannetje gemaakt.
In dit plannetje staat dat er voor
jullie een speelplaats zal worden
gemaakt. Nu heeft de gemeente
zelf ook wel ideeen. maar wij
denken dat jullie die zelf ook wel
hebben", schrijven de buurtwer-
kers.
Het nuttige wordt volgens met de
buurtwerkers met het aangena
me verenigd. "De kinderen krij
gen als alles even meezit ook
i het functioneren
de i
ente"
De Witte Singel, nog steeds "levensgevaarlijk voor fietsers" volgens het wijkcomité. Bij het Paterstraatje (fo
zou dan ook een voetgangers- en fietsersbrug moeten komen
Op vrijdag 24 oktober krijgen ver
tegenwoordigers van de gemeen
te het ontwerp aangeboden.
Jeugdigen die belangstelling
hebben kunnen zich morgen
vroeg om 10 uur in het wachtlo
kaal aan de Morsweg 59 melden.
