Kabinet wijst
kabelnota af
Romme, de laatste
leider van de KYP
Stilzwijgen rondom Advocatencollectief
Hoofdagent niet
naar Dodewaard
Derde dinsdag
in oktober
WeTeldspaardag
Gardeniers moet huiswerk overdoen
GOUD ZILVER
VdiiKempm ^Begeer
'Discussie kernwapens
NUTSSPAARBANK 5
ZATERDAG 18 OKTOBER 1980
BINNENLAND
PAGINA 7
van die regels dat een advocaat de
hem toevertrouwde zaken zorg
vuldig dient te behandelen. Maar,
kun je je afvragen, waar ligt de
grens van zorgvuldig en onzorg
vuldig? Dat hangt helemaal van
de omstandigheden af. En zo is
dat met al die regels", aldus Jon
ker.
Volgens de wet is de deken be
voegd om een klacht als kenne
lijk ongegrond af te wijzen. De
klager kan dan altijd nog een be
slissing afdwingen van de Raad
van Toezicht. Deze onderzoekt de
klacht, hoort beide partijen en
vélt een oordeel. Is de beklaagde
het daarmee niet eens, dan kan
hij in beroep gaan bij het Hof van
Discipline. Anders dan de Raad
van Toezicht bestaat dit orgaan
niet uitsluitend uit advocaten.
Naast twee advocaten hebben
daarin drie niet-advocaten zit
ting.
Jonker laat niets los over de vraag
in hoeverre de Raad van Toezicht
de opruiende activiteiten van het
advocatencollectief uit Amster
dam-Noord als een misslag zal
beoordelen. Wel wil hij kwijt dat
hij in zijn vierjarige loopbaan als
deken zo'n geval nog niet bij de
hand heeft gehad. En vertelt hij
de uitspraak in deze zaak als de
ken niet te zullen meemaken,
omdat 31 oktober zijn ambtster
mijn afloopt en er een nieuwe de
ken zal worden gekozen.
Enige weken zal het zeker nog du
ren eer de Raad van Toezicht er
helemaal achter is of in deze zaak
al dan niet sprake is van een mis
slag. Een negatief oordeel ligt an
ders wel in de lijn der verwach
tingen, ook al houdt Jonker zich
van den domme. Want eerdere
uitspraken van dit bestuursor
gaan leren dat veel kleinere akke
fietjes al als een misslag werden
gekwalificeerd. Volgens de Raad
is er al sprake van een misslag,
wanneer een advocaat in alle
drukte vergeet om een echt-
scheidingsvonnis in de burger
lijke stand te laten inschrijven.
Laat staan dat hij opruiende
pamfletten voor het raam van zijn
praktijk hangt.....
Dom Helder Camara, aartsbisschop van Olinda in Recife Braziliëis
gisteravond aangekomen op Schiphol. Hij verblijft enige dagen in ons land
om de viering van het honderdjarig bestaan van de Vrije Universiteit in
Amsterdam bij te wonen. Camara is ere-doctor van deze universiteit.
(Van één onzer verslaggevers)
AMSTERDAM - Een waarschu
wing, berisping, schorsing of
royering. Dat zijn de maatregelen
die de Amsterdamse Orde van
Advocaten kan treffen tegen de
vier advocaten van het Advoca
tencollectief Amsterdam-Noord.
Het bestuurlijk orgaan van deze
orde, de Raad van Toezicht, is
voorlopig nog doende met het
onderzoek, dat vorige week tegen
dit viertal is ingesteld omdat het
door middel van opruiende
pamfletten zou hebben opgeroe
pen tot verzet bij de officiéle ope
ning van het laatste traject van de
Amsterdamse metro.
Mr. J.H. Jonker (57) is deken van de
Amsterdamse Orde van Advoca
ten en als zodanig voorzitter van
de Raad van Toezicht, maar hij
wenst geen enkele mededeling te
doen omtrent deze zaak. „Geen
enkel voortijdig oordeel is aan
één man voorbehouden", zegt hij.
Wel wil hij ingaan op de vraag wat
een advocaat zich, volgens de
tuchtrechtspraak van de Advoca
tenwet, wél kan veroorloven en
wat niet?
,Die tuchtrechtspraak heeft tot
doel het weren en beteugelen van
misslagen, die advocaten in de
uitoefening van hun praktijk be
gaan. En om nou enigszins te be
palen wat zo'n misslag is, hante
ren wij een aantal in de praktijk
gevormde regels. Zo luidt één
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet heeft minister Gardeniers (CRM) opdracht gegeven haar
„kabelnota" belangrijk te wijzigen. De ministerraad besloot hiertoe omdat een aantal
technisch-juridisc technisch%juridische problemen nog niet voldoende opgelost was.
Op zijn wekelijkse persconferentie wilde premier Van Agt niet nader op de aard van deze
problemen ingaan.
De nota, waarin wordt voorgesteld
de verspreiding van buitenlandse
commerciële televisiebeelden
aan banden te leggen, lekte eer
der deze week uit. Daarop liet de
WD weten deze voorstellen niet
te zullen accepteren. CDA en
PvdA zagen daarentegen wel po
sitieve aspecten aan de voorstel
len. Beide partijen vinden dat het
huidige omroepbestel niet ten
onder mag gaan aan mogelijke
buitenlandse concurrentie.
Volgens premier Van Agt heeft de
ministerraad besloten de verdere
afhandeling van de nota op te
schorten tot de gerezen proble
men opgehelderd zijn. „Hij is nog
niet rijp voor een politiek debat in
de ministerraad," aldus Van Agt.
Het stuk moet nu eerst op ambte
lijk niveau tussen de ministeries
van CRM en Verkeer en Water
staat verder worden gereedge
maakt voor bespreking Een da
tum voor de verdere behandeling
is nog niet vastgesteld.
Een pikant detail van de nota vormt
Hoge prijzen voor
zoals sieraden, bestek, munten enz.
TEGEN KONTANTE BETALING!
Kunt u niet naar onze
fabriek komen, dan
kunt u edelmetalen
voorwerpen per
aangetekende post
insturen. Wij bellen u
dan over de waarde
die wij per bank of
KONINKLIJKE (^fr
giro aan u betalen.
Nieuw is onze ver
koop van kilo baartjes
goud en zilver, zodat
u b.v. edelmetalen
voorwerpen kunt
inruilen tegen
baartjes.
u°n 10.J2
Leidseweg 219, Voorschoten,
tel. 01717-2975.
de ondertekening. Naast de
handtekening van mevrouw
Gardeniers moet (formeel) ook de
handtekening van staatssecreta
ris Smit-Kroes (Verkeer en Wa
terstaat) prijken omdat zij ver
antwoordelijk is voor het PTT-
beleid. Maar mevrouw Smit-
Kroes is lid van de WD en zal, als
zodanig, nauwelijks in kunnen
stemmen met een dergelijke no
ta.
Overigens weigerde de minister
president te zeggen of mevrouw
Smit-Kroes ondertekend had.
Het is ook mogelijk dat minister
Gardeniers de nota „mede na
mens" de staatssecretaris heeft
ingediend. Van Agt weigerde
verder antwoord te geven op de
vraag of de „technisch-juridische
problemen" samenhangen met
het Europees recht. Daarin wordt
de vrijheid van informatie, het
geen ook geldt voor radio en tele
visie, gewaarborgd.
Van Agt tilt niet zo zwaar aan de
vertraging waarmee de nota de
Tweede Kamer zal bereiken. De
Kamer eiste eind vorig jaar dat
het stuk over de kabeltelevisie
voor 1 oktober op tafel zou liggen.
Dat gebeurde tijdens het debat
over de voorstellen van de kabel
televisie van Sluis (Zeeuws-
Vlaanderen) om de Luxemburg
se commerciële zender door te
geven.
Ook de dreigende politieke conflic
ten deed Van Agt met een schou
derophalen af. „Dat lossen we
allemaal wel op," zei hij op een
vraag over de te verwachten
conflicten binnen en buiten het
kabinet.
EPE (ANP) - De burgemeester van
Epe heeft de Epese hoofdagent
van politie Van Berkel voor drie
maanden ontheven van zijn bij-
standstaken. Dat heeft de ge
meente Epe gisteren laten weten.
De agent, tegenstander van kern
energie, weigerde oorspronkelijk
dienst te doen bij Dodewaard, dit
weekeinde. Wel wilde hij bij de
Mobiele Eenheid blijven. Later
vroeg hij de burgemeester van
Epe of deze geen rekening wilde
houden met zijn opvattingen
over het gebruik van kernener
gie.
De periode van drie maanden
schept, zo blijkt uit de medede
ling van de burgemeester, voor
Van Berkel de mogelijkheid om
zich te bezinnen op zijn opvatting
met betrekking tot de dienstver
lening bij de politie. Mocht de
hoofdagent daarna een beroep op
gewetensbezwaar doen en een
opdracht niet uitvoeren, dan zal
hij geschorst worden. Er zal dan
een ontslagprocedure volgen.
De Epese burgemeester heeft wel
voorwaarden aan het besluit ver
bonden. Zo mag hoofdagent Van
UTRECHT (ANP) - Het standpunt
van minister De Geus van defen
sie over gewetensbezwaren ten
aanzien van kernwapens maakt
iedere discussie hierover tot een
neus. De uitkomst staat
al vast. Daarnaast ne
geert de bewindsman met zijn
standpunt ontwikkelingen naar
integratie van maatschappelijke
invloeden in de krijgsmacht. Op
eenvolgende bewindslieden
hebben gezegd aan de integratie
juist veel belang te hechten.
Aldus reageert de Algemene Ver
eniging Nederlandse Militairen
(AVNM) gisteren "met veront
waardiging over de ongenuan
ceerde aanpak van deze kwestie
door de minister".
DEN HAAG - Deze aanhanger
van de "Bachwan" voerde gisteren
een vreedzame kruistocht langs alle
kamerfracties op het Binnenhof.
Hij trachtte op deze manier de Ka
merleden ervan te overtuigen, dat
de demonstraties aanstaande zon
dag in Dodewaard vreedzaam
moeten verlopen.
De dienstphchtigenvereniging
(6.500 leden) wijst het standpunt
van de bewindsman volstrekt
van de hand, dat dienstplichtigen
met gewetensbezwaren tegen
kernwapens een beroep moeten
doen op de wet gewetensbezwa
ren militaire dienst. De vereni
ging heeft onlangs voorstellen
gedaan voor een regeling "gewe
tensbezwaren kernwapens",
omdat zij van mening is dat een
dienstplichtige militair de kans
moet krijgen om zijn dienstplicht
te vervullen met erkenning van
gewetensbezwaren tegen kern
wapens.
Als de militair een beroep doet op
de wet gewetensbezwaren moet
hij vijf maanden langer "dienen"
met de kwalificatie dienstweige
raar. Daarnaast kunnen kernwa
pens als eigensoortig aspect van
de krijgsmacht een dienstplich
tige gewetensbezwaren opleve
ren, terwijl de soldaat overigens
geen onoverkomelijke bezwaren
heeft tegen het vervullen van de
dienstplicht, aldus de AVNM.
Berkel in diensttijd niet meer
over Dodewaard praten, moet hij
in diensttijd zijn politieke activi
teiten staken, mag hij geen inter
views in uniform weggeven en zal
commentaar op het besluit door
de burgemeester getoetst worden
aan de voorwaarden.
In z(jn vrije tijd mag Van Berkel
uiteraard, aldus de burgemees
ter, wel politiek bedrijven. Bin
nen het korps mag hij uiteraard
deelnemen aan het proces van
kritische bezinning op plaats en
taak van de politie in een veran
derende maatschappij.
DEN HAAG (ANP) - Koningin
Beatrix en prins Claus zijn gis
termiddag met hun drie zoons
naar Italië vertrokken voor een
korte herfstvakantie. Dit heeft de
Rijksvoorlichtingsdienst mee
gedeeld.
Het ligt in de bedoeling van de Ko
ningin on haar vakantie maandag
te onderbreken in verband met
de viering van de honderdste
Dies Natalis van de Vrije Univer
siteit in de Nieuwe Kerk te Am
sterdam.
Met sparen, altijd geld achter de
hand! 21 oktober is het weer
Wereldspaardag.
Kom langs bij een van onze
kantoren, want daar ligt de gloed
nieuwe kalender 1981 die in het teken
staat van de „Kinderen in de Wereld".
Voor de jeugd hebben we een knaller
van een kalenderposter.
En, Nutsspaarders, de kalender
kost u niets.
Over sparen gesproken
DEN HAAG (GPD) - „Als ik uit de tijd ben geraakt, zal ik nog minstens een halve eeuw
moeten wachten om te weten of ik ten behoeve van de landspolitiek iets goeds heb
gedaan". Prof. dr. Carl Paul Maria Romme zei dat achttien jaar geleden in een dagbladin
terview.
Ondanks die ogenschijnlijke be
scheidenheid stond toen toch al
vast welk een groot stempel
Romme op de Nederlandse poli
tiek, en met name de katholieke,
had gedrukt. In vijftien politiek
actieve jaren waaraan in februari
1961 een einde kwam. Na een
ziekte van een paar maanden
schreef hij kamervoorzitter Kor-
tenhorst een brief waarin hij zijn
terugtreden (op doktersadvies
)aankondigde. Hij was toen 64
jaar. De 15 jaar waren slopend
geweest. Aan een come-back na
een rustperiode viel niet mee
te denken.
Een paar reacties op zijn brief van
collega-politici.
Prof. Oud (fractievoorzit
ter van de liberalen): „Voor het
hele politieke leven is het aftre
den van prof. Romme niet min
der dan een ramp, allereerst na
tuurlijk voor de KVP". Suurhoff
(PvdA) noemde hem een van de
allerbeste parlementariërs. „Je
kon met hem afspraken maken.
Wat hij beloofde gebeurde
ook".
Uit de commentaren op het plotse
linge vertrek van Romme bleek al
dat zijn opvolging werd gezien als
een van de grootste vraagstukken
die hij kon achterlaten. Uit de
KVP-geschiedenis van na 1961
blijkt dat dit inzicht juist was.
VPRO
Romme was de laatste grote leider
van de katholieke politiek in ons
land. Een feit dat Romme in een
van zijn laatste interviews - voor
de VPRO-televisie in 1978 - ook
onderkende. Hij moest toen even
nadenken over de vraag of de
KVP nog grote leiders had.
Maar na een paar seconden schud
de hij toch het wijze hoofd. Alleen
op Schmelzer had hij nog enige
tijd hoop gehad. Maar na de naar
deze politicus vernoemde nacht
verdwenen niet alleen Romme's
verwachtingen; ook Schmelzer
zelf keerde niet terug op het poli
tieke toneel.
Romme's vertrek in 1961 mocht
dan voor velen onverwacht ko
men en ook (vooral in KVP-
kring) onwelkom zijn, langer dan
een jaar of vijf had hij het in de
politiek - ook al zou zijn gezond
heid uitstekend zijn geweest -
niet meer uitgehouden.
Romme - vaak de „sfynx van Over-
veen" genoemd - was een echt
leiderstype. Opvallend bij het
nalezen over Romme's invloed
op de politiek is dat steeds wordt
gerept over de ideeën van Rom
me, over het standpunt van
Romme, de mening van Romme.
Zelden wordt in de verslaggeving
gesproken over een idee stand
punt of mening van de frac
tie.
De democratiseringsgolf in het
midden van de jaren '60 zou
Romme niet hebben doorstaan.
Het voert te ver te stellen dat
Romme gebaat was bij een ge
brek aan inspraak, maar het is
toch zeker zo dat een toename
van de macht van de fractie be
lemmerend zou hebben gewerkt
op Romme's slagvaardigheid bij
het voeren van het beleid.
CDA
Maar niet alleen de roep om mon
digheid zou voor Romme in de
jaren zestig teveel zijn geweest.
Ook het in die tijd ontspruitende
verlangen van de drie christelijke
partijen naar de vorming van één
grote christen-democratische
aandoet - kan niet worden toege
licht zonder een stap terug in de
jaren en in de politieke carrière
van Romme. En wel tot zijn lid
maatschap van de Amsterdamse
gemeenteraad van 1921 tot 1937
(„Het langste wat ik ooit in mijn
leven heb gedaan", placht hij te
zeggen).
In die functie leerde hij de socialis
tische voorman Wibaut kennen,
een man die bij hem de liefde
voor de politiek heeft doen
groeien. In een interview in Vrij
Nederland (in 1959) liet hij zich
zeer lovend uit over Wibaut. „Een
man als Wibaut was echt een
groot man groot van allure".
Colijn
Prof. Romme: "sfynx van Overveen
partij heeft Romme nooit ge
kend. Integendeel.
Onder hem was er vast nooit een
CDA gekomen. Aan zedelijke
ondergrond was er volgens hem
tussen katholieken en protestan
ten te weinig gemeenschappe
lijks om in één partijverband sa
men te gaan. De ware oecumene
was voor Romme de roomse we
reldkerk. „Tegenover protestan
ten liet hij een sterk meerder
waardigheidsgevoel blijken", no
teerde de toenmalige politiek
commentator van Trouw Jac.
Hoek.
Veel meer dan in een samengaan
met de protestanten zocht Rom
me het in een band met socialis
ten en liberalen maar vooral so
cialisten. Romme was de man
van de „brede basis". Voor de
vraag waarom hij met name zo
hechtte aan het samengaan met
socialisten (ook toen reeds be
paald geen natuurlijke bondge
noten van de KVP) bestaan twee
antwoorden. Ten eerste zag
Romme tussen PvdA en KVP een
belangrijke overeenkomst beide
partijen hadden een behoorlijke
emancipatie-achterstand in te
halen.
Een tweede reden voor Roftitiie om
een duidelijke voorkeur te heb
ben voor de PvdA was het feit dat
hij in een samenwerking met de
socialisten veel meer mogelijk
heden zag om tot een radicale
doorvoering van de sociale lerin
gen van de kerk te komen, waar
toe de paus en de bisschoppen
opnieuw hadden opgeroe
pen.
De sociale bewogenheid (en de
drang om die bewogenheid in
beleid om te zetten) was in de ja
ren vijftig volgens Romme ken- Rpnhoiri
nelijk bij de PvdA beter te vinden
dan bij de christelijke broeder
partijen.
In 1937 trad hij toe tot de Eerste
Kamer en enkele maanden later
werd hij gevraagd minister van
sociale zaken te worden in het
vierde kabinet-Colijn. Hij voerde
in die functie de „spaarregeling
voor werklozen" in, waardoor
werklozen die een kwartje per
week wisten te sparen, van de
staat een kwartje erbij kre
gen.
De Tweede Wereldoorlog bracht hij
voor een deel in gijzeling door. In
de bezettingsjaren werkte hij aan
een boek dat onder de titel
„Nieuwe Grondwetsartikelen"
na de oorlog verscheen. Vervol
gens werd hij voorzitter van het
college van „Rijksbemiddelaars"
en was van '45 tot '52 hoofdredac
teur van de Volkskrant, een
dagblad dat hij tijdens de oorlog
samen met mensen als Lucker en
De Bruyn had voorbereid.
Na de oorlog raakte zijn carrière in
een stroomversnelling. Als voor
zitter van het Centrum voor
Staatkundige Vorming van de
Rooms-Katholieke Staatspartij
was hij nauw betrokken bij de
oprichting van de KVP.
onmiddellijk daarna weer minis
ter geworden.
Maar hij bedankte voor de eer. Prof.
dr. Louis Beel werd het toen en
daar had Romme vrede mee. Mi
nister of mimster-president is hij
nooit meer geweest, al had hij
daar volop de kansen toe. De
eenheid van de KVP was hem
echter meer aan het hart gebak
ken.
In 1951 trad hij op als formateur van
het kabmet-Drees, met mensen
als Lieftinck en Van den Brink.
Een hernieuwd ministerschap
zag hij tussen al deze kopstukken
niet meer zitten. Zijn formatie-
poging in 1956 mislukte, maar in
1959 had hjj meer succes. Ook in
1959 was sprake van een minis
terschap, maar huiselijke om
standigheden weerhielden hem
ervan. Hij droeg persoonlijk, en
met succes. Jan de Quay voor. In
1963 was hij - nu als informateur -
betrokken bij de totstandkoming
van het kabinet-Marijnen.
Hij voerde volop politiek via de re
dactionele kolommen van de
Volkskrant. Maar hy schreef zo
als hij praatte: lang en vaak onbe
grijpelijk. „Je had een loep nodig
om te kunnen zien wat hij be
doelde", heette het toen.
Hervorming
Amsterdam
Daarna werd het Tweede-Kamer
lidmaatschap hem min of meer
opgedrongen. „Ik wilde helemaal
niet, maar ik moest en ik zou".
Nauwelijks in het parlement
werd hy fractieleider, en als het
aan de party had geleden was hy
Tien jaar van zyn toch al zeer druk
ke leven besteedde hij aan de Pu
bliekrechtelijke Bednjfs Organi
satie, de publieke bezitsvorming,
een zaak die voor die tijd zexer
maatschappijhervormend was.
Een zaak als winstdeling voor de
arbeiders wordt zelfs nu nog als
hervormingsvoorstel (VAD) be
schouwd.
Hij stond op de bres voor menige
sociale hervorming. Naast de
PBO de algemene kinderbijslag,
de bezitsspreiding, de weduwen-
en wezenrente, de verlaging van
de kiesgerechtigde leeftijd, de
samenwerking in Europees en
Benelux-verband.
Met Romme is een van de „reuzen"
uit de Nederlandse politiek ge
storven. Van de generatie van
'vijftigers' is na mensen als Mul.
Bruins Slot. Romme en Drees sr
nog slechts de laatste in le-
