Fascisme als Vlaamse folklore
WERK IN
EIGEN LAND
wofeffö
ZATERDAG 18 OKTOBER 1980
Vlaamse Militanten Orde
BRUSSEL - In het Vlaamse
land wordt meestal
vergoelijkend over hen
gesproken: "Och, het zijn
maar domkoppen die graag
willen vechten". Of: „Ze zijn
nu eenmaal dol op unifor-
soort
Vlaamse folklore". En een
inwoner van Antwerpen, dit
bastion van rechts in Vlaan
deren, voegt eraan toe: „De
meesten hunner komen niet
uit Antwerpen, maar uit het
Waasland (linker Schelde-
oever) en Limburg. Als
grootste Vlaamse stad zijn
we nu eenmaal de wastobbe
waarin alles terecht
komt".
De bedoeling is duidelijk: „Al-
lez, ge moet dat niet zo ern
stig opnemen". De Vlaamse
Militanten Orde (VMO), wat
is dat nou? Maximaal 500 le
den, daarvan maar 200 wer
kelijk actief, hersenloze
straatvechters, niks om je
druk over te maken. En dat
gebeurt ook niet: ondanks
een ellenlange lijst van aan
slagen, terreurdaden en
mishandelingen kon deze
fascistische knokploeg in dit
Belgisch jubileumjaar (150
jaar België) tamelijk onge
stoord haar eigen 30-jarig
bestaan vieren.
Zaterdag 4 oktober deed de
VMO weer eens van zich
spreken. De dag daarvoor
eiste een bomexplosie voor
de synagoge in de Parijse
Rue Copernic drie mensen
levens. Een golf van afschuw
en verontwaardiging trok
door West-Europa. Maar op
die zonnige zaterdag trok
een VMO-demonstratie on
gehinderd door de drukke
Antwerpse binnenstad. Mot
to: tegen het verlenen van
stemrecht aan gastarbei
ders. Maar de leuzen en de
geschreeuwde slogans ont
hulden een brutaal racisme:
"Vreemdelingen buiten'r.
Het aantal deelnemers is klein,
niet meer dan 300. De grote
meerderheid VMO'ers, de
meesten in gevechtskleding,
en uitgedost met schilden
waarop de leuzen staan ge
richt tegen de vreemdelin
gen die naar België kwamen
om te werken. Ze dragen bij
na allemaal bromfietshel-
men (enkelen met de Odal-
rune van de VMO). Voor het
geval dat het knokken
wordt, want het Anti-Fascis
tisch Front komt met een te-
gendemonstratie. Verder in
de VMO-betoging: aanhan
gers van „Voorpost" en „We
re Di", leden van „Vlaams
Blok", „Jongerenfront",
kortom een kleine doorsnee
van extreem-rechts in
Vlaanderen. En ook nog vijf
zedig blauw geklede meisjes
van een katholieke school:
wichten die niet beter we
ten.
Tijdens de demonstratie houdt
een grote politiemacht - 450
man - de tegenbetogers (150
man) op afstand, evenals het
publiek dat schrikt van de
helmen, de uniformen, de
schilden en het kabaal. VMO-
leider Bert Eriksson zegt op
de Groenplaats, voordat de
zwarte stoet ontbonden
wordt: „De vreemdelingen
moeten het land uit, terug
naar waar ze vandaan kwa
men. En dat zal gebeuren,
ook al moet er bloed vloeien'.
Commentaar op het Ant
werpse stadhuis: „Och, dat is
maar cafépraat".
Natuurlijk moet de VMO niet overschat worden. Het
is maar een klein groepje in de Vlaamse samenle-'
ving die verder geen boodschap heeft aan de VMO-
mythe van de stoere Germaanse elite die voor volki
en vaderland opkomt. Maar de VMO is niet volledig'
van die samenleving geïsoleerd. Als folkloristisch'
verschijnsel wordt ze getolereerd. Een afwijkend
stroompje in de brede bedding van het Vlaamse
nationalisme: niet nodig om in te dammen.
De VMO werd in 1950 opgericht
ter bescherming van optoch
ten van Vlaams nationale par
tijen (zoals „Vlaamse Concen
tratie") en later de Vlaamse
Volks Unie, de partij die de
Vlaamse zelfstandigheid
langs parlementaire weg na
streeft. De Volks Unie heeft
zich allang geleden gedistan
tieerd van de VMO die door
Volks-Unieleider Hugo
Schilz, een Antwerps advo
caat, eens omschreven werd
als „de luizen in de pels van de
Vlaamse beweging".
Na de breuk met de VU ont
wikkelde de VMO zich onder
invloed van de Antwerpse
taxichauffeur Xavier Buisse-
ret tot een neo-fascistische
knokploeg. Weliswaar was en
is de VMO nog altijd actief in
de eeuwige Belgische taal
strijd, zoals vorig jaar in de
Voerstreek waar flink met
Franstalige demonstranten
en politie werd gevochten.
Maar steeds meer kwam de
nadruk te liggen op de neo
nazi-ideologie van blanke su
prematie, het verheerlijken
van oorlogsmisdadigers en
het wegmoffelen van de
moord op de joden in Hitiers
Derde Rijk.
Ideoloog
De gastarbeiders - in VMO-
publicaties meestal „lastar-
beiders" genoemd - moeten
het allang bij de VMO ontgel
den. Roland Hapken, onder
wijzer van beroep, geldt als
een van de ideologen achter
de VMO. Hij schreef in de
Antwerpse „Koerier", een
huis-aan-huis-blad, een inge
zonden stuk dat typerend is
voor het bloed en bodemden-
ken van de VMO.
„Ik vraag me af waarom we te
gen de Duitsers gevochten
hebben om nu ons grondge
bied bezet te zien door men
sen die niet eens tot de Ger
maanse stam behoren, dus
door mensen die in alles to
taal vreemd van ons zijn. Wij
worden 't beu. De gastarbei
ders zijn onuitstaanbaar ge
worden en hebben te veel
voordelen. Ze maken te veel
kinderen en strijken te veel
kindergeld op".
Het verwijt van racisme wijst
Hapken af: „Het ergste ra
cisme bestaat er juist in die
mensen het vuile en zware
werk te laten doen omdat ze
vreemdelingen of kleurlingen
zijn. Laat die mensen wat ze
zijn, laten ze zichzelf blijven.
Eerbiedig hun aard. Maak er
geen Belgen van. Maak een
einde aan de verbastering van
ons volk. Wat zijn we met
ontwortelden? Denk eens aan
de Vlaamse meisjes die ge
huwd zijn met een gastarbei
der. Aan hun verbasterde
kinderen. Dat worden nooit
echte Vlamingen of Walen:
dat zijn bastaards. Dat moe
ten we zien te vermijden. On
ze folklore gaat eraan kapot,
onze eigenheid. Of hebt u dan
geen jota volkse fier
heid?"
Operaties
Vlaams-nationale trots demon
streerde de VMO herhaalde
lijk nadat Bert Eriksson, uit
batervan het stamcafé „Odal"
in de Antwerpse Ballaer-
straat, de leiding had overge
nomen. Spectaculairste wa
penfeit was het opgraven in
1974 van de knoken van Cy-
riel Verschaeve, priester
dichter en berucht Oostfron-
tronselaar („Operatie-Bre
vier"). De stoffelijke resten
werden van het Oostenrijkse
Solbad-Hall, waar Verschae
ve eenzaam in ballingschap
was gestorven, naar België
gesmokkeld en in Alverin-
gem opnieuw ter aarde be
steld.
In december 1978 volgde „Ope
ratie-Delta" (naar het sym
bool van het Vlaams Natio
naal Verbond (VNV), de
Vlaamse tegenhanger van de
NSB in de oorlog). De Vlaam
se Mussert, VNV-leider Staf
De Clerck, die zovele Vla
mingen had opgejut om het
bolsjewisme te gaan bestrij
den, kreeg ook een herbegra
fenis van een VMO-comman-
do. Hij werd in Lembeek op
gegraven en opnieuw ter aar
de besteld in de familiekelder
in Asse, naast de stoffelijke
resten van zijn vrouw.
Dit laatste gebeurde in alle dis
cretie. maar wel in aanwezig
heid van senator Van Acke-
ren (van de Vlaamse christen
democraten CVP) en Rik De-
geyn, van het IJzerbede-
vaartcomité. De burgemees
ter van Asse had toestem
ming verleend, na rugge
spraak met minister van justi
tie Renaat van Elslande
(CVP). Er was ook een jezuit
aanwezig, aldus meldde nog
de Vlaamse kwaliteitskrant
'De Standaard', die zijn ver
slag als volgt besloot: „Over
eventuele rechtsvervolging in
verband met grafschenners,
ontgraving enzovoorts had
Eriksson nog niets opgevan
gen". Ook later werd daar
nooit meer iets over verno-
Oogje toe
VMO-demonstratie in Antwerpen
Moordaanslagen
Enkele dagen eerder hadden
twee VMO-leden een moord
aanslag uitgevoerd op de
Tsjechische trainer van de
voetbalclub Lokeren. De
twee VMO'ers wilden eigen
lijk de Poolse voetballer Lu-
banski ontvoeren. Ze wilden
hem ruilen voor hun kame
raad Louis Willems die in
Polen een gevangenisstraf
uitzat. Willems was veroor
deeld omdat hij had gepro
beerd een Oostduitse vrouw
het land uit te smokkelen en
daarbij was betrapt. Lubans-
ki was echter verhuisd, wat de
twee VMO'ers niet wisten. Hij
had zijn flat afgestaan aan de
Tsjechische trainer van Loke-
De Tsjech gooide snel de deur
dicht nadat hij de twee
VMO'ers in het portiek had
gezien. Daarop vuurde een
hunner vier kogels door de
deur. Als door een wonder
bleef de trainer ongedeerd.
Pas negen dagen na de aan
slag kon de rijkswacht het
tweetal arresteren, in het café
Odal waar ze zich in aanwe
zigheid van Eriksson overga
ven. Eriksson distantieerde
zich van de aanslag (waarvoor
de twee later overigens flinke
straffen kregen), maar prees
hun kameraadschap. Niet
voor het eerst werd de indruk
gewekt dat de rijkswacht de
VMO al te omzichtig had aan
gepakt.
Sindsdien kwam de VMO re
gelmatig in het nieuws en
meestal minder onschuldig
dan door het opgraven van
helden uit het zwarte Vlaam
se verleden of misdaad uit
kameraadschap. Bij het Anti
Fascistisch Front in Antwer
pen, een organisatie waarbij
vele progressieve partijen en
bewegingen zich hebben
aangesloten, wordt de vol
gende lijst wandaden ver
strekt (en die is zeker niet
volledig):
-Februari 1979: Na een AFF-be-
toging worden drie Zairezen
drie uur lang door VMO'ers
mishandeld;
- 13 mei: Twee molotovcock
tails worden naar binnen ge
worpen bij het Turkse café
„Agora Adanali". De aanslag
wordt toegeschreven aan het
VMO. hoewel Eriksson alle
verantwoordelijkheid ont
kende, zoals altijd als VMO-
acties „uit de hand lopen"
Later bleek dat de VMO een
vergissing had begaan: het
café wordt voornamelijk be
zocht door aanhangers van de
Grijze Wolven, een Turkse
fascistische organisatie;
- 3 tot 6 juni: Militair trainings
kamp in Houffalize (Arden
nen), waarbij schietoefenin
gen worden gehouden;
- oktober: een groot aantal
VMO-'ers wordt opgepakt na
gevechten met de rijkswacht
in de Voerstreek waar VMO
en andere Vlaamse organisa
ties betoogden tegen het
Waalse streven dit gebied bij
Luik te voegen;
- november: 15 VMO'ers tuigen
Algerijnse gastarbeiders af in
een café in Ostende;
- februari 1980: 5 VMO'ers ple
gen een aanslag op de linkse
boekhandel „De Rode Mol"
in Mechelen. De exploitant
wordt ernstig mishandeld,
boeken vernield en het inte
rieur kort en klein geslagen.
Eriksson zegt niets te weten
van deze actie.
De daders van de overval op de
Lokeren-trainer en op de Me-
chelse boekwinkel zijn be
recht en bestraft, maar in de
meeste andere gevallen zijn
de VMO'ers ongestraft geble
ven. Pas ruim een jaar na de
onthulling over het VMO-
kamp in de Ardennen waar
geschoten werd. besloot de
justitie de betreffende dos
siers over te maken naar het
parket in Antwerpen, dat
trouwens ook andere nog uit
staande klachten over de
VMO te behandelen krijgt
voor zover ze niet in de doof
pot verdwenen zijn.
BRUSSEL - Vorig jaar juni
hield de Vlaamse Militanten
Orde (VMO) een militair
trainingskamp in de Arden
nen. In de bossen bij Houffa
lize, een dorpje nabij het toe
ristencentrum La Roche,
werd drie dagen geoefend
onder commando van VMO-
leider Bert Eriksson (ex-Hit-
lerjugend, ex-parachutist,
ex-Koreavrijwilliger). Er
waren 80 deelnemers, onder
wie drie Franse en drie
Franstalige Belgische
rechtse extremisten.
De oefeningen in de Ardennen
bestonden onder andere uit
het schieten met twee wa
pens, het machinepistool MP
44 Schmeisser en de punt 22
FN-karabijn („long rifle"),
die in België nog altijd vrij te
koop is. Ook onderwees
Eriksson in het vervaardi
gen en gebruik van molotov
cocktails (flessen met benzi
ne). Er werden lange marsen
(80 kilometer) gehouden, ri
vieren doorwaad en rotsen
beklommen.
Een van de deelnemers, Michel
Graisse, een oud-Rexist (een
fascistische groep in Brussel
en Wallonië) vertelde de po
litie later dat hij al vaker
had deelgenomen aan ge
lijkaardige paramilitaire
kampen in West-Duitsland.
Deze kampen waren georga
niseerd door de neo-nazisti-
sche „Wehrsportgruppe
Hoffmann', die onlangs in
het i
ikwa
i de a
slag in Munchen die twaalf
mensen het leven kostte.
Hoffmann werkt nauw MIBHl
met andere neo-nazigroepen
zoals de Wikingjugend en de
Katnpfbund Deutscher Sol
daten.
Mr. Marc de Koek, voorzitter
van de Belgische Liga voor de
Rechten van de Mens: „Er
zijn in totaal 40 klachten in
gediend over mishandeling
van gastarbeiders door
VMO'ers in Ostende. Tot nu
toe heeft de officier van justi
tie in Brugge (waaronder Os
tende ressorteert) nog in geen
enkel geval vervolging inge
steld". Justitie knijpt graag
een oogje toe bij VMO-wan-
daden. Kras voorbeeld: toen
het linkse weekblad „Pour"
op 4 oktober vorig jaar met de
onthulling kwam over de
VMO-schietoefeningen in de
Ardennen, tekende een rech-
ter-commissaris twee dagen
later een bevel tot huiszoe
king: niet bij de VMO, maar
bij „Pour".
De overwegend conservatie
ve Vlaamse pers maakt zich
zelden of nooit druk over de
VMO: uiterst rechts is hier
niet zo gauw verdacht. Ont
hullend voor die Vlaamse
geestesgesteldheid zijn de
commentaren en reacties op
de VMO-betoging tegen de
gastarbeiders die tenslotte
plaats nad op het moment dat
het fascistisch monster in
vele Europese landen weer de
kop had opgestoken.
De gezaghebbende commen
tator Manu Ruys van ..De
Standaard" (motto: ..Alles
voor Vlaanderen. Vlaanderen
voor Kristus"): „De Antwerp
se VMO-betoging heeft wre
vel verwekt. Men behoeft
vandaag niet zozeer af te ge
ven op enkele honderden ge
helmde militanten die door
de straten draven, men zou
veel eerder de democratie zelf
gezond moeten maken en be
hoorlijk doen functione-
In dezelfde krant was ook een
reactie te lezen van J. J. Pee?
ters, hoofdbestuurslid van
Vlaams Blok, de samensmel
ting van twee Vlaams natio
nale partijtjes die bij de laat
ste algemene verkiezing één
zetel in de Kamer van Af
gevaardigden veroverde. De
ze zetel wordt bezet door de
Vlaams-Blokvoorzitter Karei
Dillen, die op het laatste mo
ment van deelname aan de
VMO-demonstratie afzag
omdat hij zich niet met de
agressieve anti-vreemdelin
genleuzen kon verenigen.
Niettemin vond de heer Pee-
ters dat de BRT zich aan
„eenzijdige berichtgeving"
schuldig had gemaakt. In het
tv-journaal was immers ge
zegd dat de „tegenbetogers
van het Anti-Fascistisch
Front de betogers hun fascis
tische - en later in de uitzen
ding: racistische - sympa
thieën verweten. Peeters
vindt dit geen zakelijke me
dedeling: „De niets vermoe
dende kijker krijgt de indruk
dat alle betogers fascisten en
rascisten zouden zijn".
De Vlaams-Blokbestuurder
wijst er dan op „dat er onder
de betogers ook weldenken-
den waren, die ieder het recht
gunnen zijn vaderland vaar
wel te zeggen, zich voorgoed
in Vlaanderen te vestigen en
mettertijd Vlaming met de
Vlamingen te worden". Wel-
denkender dus dan Vlaams-
Blokvoorzitter Dillen die
immers zelf niet meeliep,
misschien als met troost de
wetenschap dat op katholieke
scholen in Vlaanderen met
veel succes een Vlaams-
Blokpetitie rondgaat tegen
het verlenen van stemrecht
aan gastarbeiders.
Zelfs 't Pallieterke, een notoir
fascistisch weekblaadje
waarin Hollanders altijd naar
kaas ruiken, nam opvallend
afstand van de VMO-manifes-
tatie, hoewel waarschijnlijk
meer uit tactische berekening
dan uit edele verontwaardi
ging. De „Gazet van Antwer
pen". de grootste en rijkste
krant in de grootste Vlaamse
stad. maakte verslag van de
VMO-betoging onder de veel
zeggende kop: „Vierhon
derdvijftig agenten tussen
links en rechts". De verslag
gever van dit blad had weinig
op met de tegenbetogers die -
laatste zin van zijn verhaal -
„hoofdzakelijk uit punkers
bestonden die zich mochten
verheugen in een - zij het
nogal schampere - belang
stelling van passanten".
"Fierheid"
In heel wat Antwerpse cafés
wordt met „volkse fierheid"
aan het zwarte verleden van
de Vlaamse collaboratie te
ruggedacht. Nergens is het
natuurlijk zo ostentatief als in
Erikssons eigen café Odal: er
zijn portretten van Rudolf
Hess. een Waffen SS-man,
Vlaamse nazileiders, alsmede
een tapkast vol met stickers
van verwante clubs zoals de
IJveraars voor een „vrij Karn-
ten", Sud-Tirol en andere
streken in Centraal-Europa
waar Duitssprekenden zich
onderdrukt weten.
Als om het vergoelijkend-
folkloristische - dat de VMO
in Vlaanderen liefdevol om
ringt - te bewijzen, hangen
aan de muren ook bordjes
met huiskamerwijsheden.
„Vrienden mogen kijven
maar moeten vrienden bly-
ven". En: „Idealen zijn als
sterren, we kunnen ze nooit
bereiken, maar we richten er
onse kners naar". Prima uit
gangspunten voor schwaer-
merische gesprekken, waar
bij menige pint wordt ver
teerd. In een achterkamertje
ligt de literatuur, het strydor-
gaan ..Alarm' en allerhande
studies met titels als „Er wer
den geen 6 miljoen joden
vermoord"
