AUTO
Puzzelen met Hubert Lampo
Wrakkenvreter"
"Wijlen Sarah Silbermann"
Snap je
dan niet
dat dat
pijn doet
samengesteld door Koos Post
ZATERDAG 11 OKTOBER 1980
EXTRA
PAGINA 3
Voor kinderen tot 10 jaar:
Prentenboeken
"Ik ga lekker bij opa logeren", Gu-
nilla Hansson.
Uite. Meulenhoff. f 8.90.
"Does". E. Breuss en M. Koci.
Uitg. De Vries Brouwers, 18.90.
"Net een paraplu". B. Ferro en M.
"Winter in Bolderburen", Astrid
Lindgren.
uitg. Ploegsma, 14.90.
"Zomaar een dorp"BBarwinkel en
W. Mose.
Bekroond met de eerste prijs door
Leesboeken:
"Otje". Annie M. G. Schmidt.
Uitg. Querido, 19.90.
"De Boommannetjes". Trudy
Sjoerd Kuyper.
Uitg. Bobbelie, 9.50.
"Liegbeest". Thea Dubelaar.
Uitg. Ploegsma, 14.90.
"Morgen ga ik n
Törnqvist.
Uitg. Ploegsma, 15.75.
Voor oudere kinderen:
"Alan en Naomi". Myron Levoy,
17.50. "De tranen knallen uit mijn
kop". Guus Kuyer, f1690. Uitg.
Querido.
"De belofte van de lange haren".
Miek Dorrestein15,75.
"De rode kous". Elfie Donelly,
ft 5,75.
"Ik ben Fedde" en "Als je zou dur
ven". An Rutgers van der Loeff,
f 1590 p.d.
Herdrukken uit de zg. Jongeren-se
rie. speciaal geschreven voor mid
delbare scholieren.
Uitg. Ploegsma.
"Wij zijn wegwerpkinderen". Thea
Beekman18,50.
"Vechten voor overmorgen". Evert
Hartman, f 2450.
Uitg. Lemniscaat.
"Sprookjes uit Tulavall". I. Sand
man Lilius.f 1790.
"DeO'svan Öland".Dimitri Frenkel
Frank, f 1790.
"De nachtkinderen". Simone Schell,
f 1490.
"De Westerschelde-omnibus". Gertie
Evenhuis, f 1890.
"Matty" .Catherine Cookson. 17 90.
Uitg. Elsevier.
De relatie tussen twee meisjes,
waarvan de een normaal be
gaafd is en de ander debiel,
staat centraal in Toch mijn
beste vriendin geschreven
door de Amerikaanse Sheila
Garrigue,
De schrijfster wil met dit ver
haal meer begrip kweken
voor geestelijk gehandicap
ten die met hulp van hun om
geving best in onze samenle
ving kunnen funktioneren.
Want de verschillen tussen
"eng, vreemd, afwijkend" en
wat als normaal wordt be
schouwd zijn soms te over
bruggen wanneer men er
moeite voor doet om elkaar te
begrijpen.
Dat ervaart ook de 11-jarige Jill.
Iedereen heeft wat op haar
omgang met het debiele
meisje Dede aan te merken.
Vooral Jill's vriendinnen be
grijpen niet wat het meisje in
Dede ziet. Eerst beseft Jill dat
ook niet zo goed.
Maar langzamerhand dringt tot
haar door waarom ze Dede zo
graag mag: "Het is fijn om bij
haar te zijn. Ze is zo rustig. En
nooit gemeen. Ze luistert naar
je, als je iets vertelt". Dede is
een echte vriendin met op
rechte belangstelling voor
wat Jill doet of zegt. En dat
valt des te meer op naarmate
haar andere vriendinnen
steeds minder vriendin blij
ken te zijn.
Jill's groeiende vriendschap
wordt trefzeker beschreven.
Beide meisjes beïnvloeden
elkaar duidelijk. Jill's aan
Sheila Garrigue
vankelijke houding van "de
bielen kunnen toch niks"
verandert al gauw door de
omgang met Dede, vooral
wanneer Jill de school van
Dede bezoekt.
Dede wordt weergegeven als
een meisje dat niet in staat is
tot ingewikkelde denkpatro
nen, maar met een intense
belangstelling voor haar om
geving en een grote behoefte
aan genegenheid en liefde.
Haar vriendschap met Jill
versterkt haar zelfvertrou
wen, wat blijkt uit het expe
riment met de bloembollen.
Andere personen uit het ver
haal vormen meer achger-
gronddécor en vertonen wei
nig diepgang. Alleen Jill's
moeder met haar afwijzende
houding ten opzichte van De
de komt uit de verf, vooral
wanneer blijkt dat de vrouw
(in verwachting) eerder een
abnormaal kind heeft gekre
gen, dat gestorven is.
De vriendinnen van Jill worden
erg zwart afgeschilderd.
Vriendin Maria is een kind
zoals je vaak in boeken te
genkomt artistiek begaafd,
maar door en door verwend
en volkomen op zichzelf ge
richt. De meisjes uit haar om
geving, op Jill na, liggen aan
haar voeten zonder enige
vorm van kritiek.
Ook het moment waarop Jill
doorkrijgt dat Dede haar ech
te vriendin is wordt nogal
dramatisch gebracht Jill
moet kiezen tussen kerstfeest
vieren samen met Dede (dat
heeft ze beloofd) of een sensa
tionele uitvoering van een
musical met Maria, die voor
het eerst zal optreden voor
groot publiek.
De karakters van Jill en Dede
zijn echter zo geloofwaardig,
dat je de clichés hier en daar
wel voor lief neemt.
Het taalgebruik is eenvoudig en
duidelijk, de illustraties he
laas niet er is soms nauwe
lijks verschil te zien tussen
Jill en Dede, terwijl dat in de
tekst wel het geval is. Mis
schien is dat met opzet, om
beide meisjes zo veel moge
lijk als gelijkwaardige vrien
dinnen weer te geven.
Een verhaal wat aan het denken
zet, voor 10 jaar en ouder.
Uitg. Westfriesland, vert. L.
Luxen, ill. T. Hendriks, prijs
f 16,90.
MARGOT KLOMPMAKER
Carnaval is, zo verzekert mijn
huisencyclopedie, de voor
avond van de veertigdaagse
vasten, die bij de rooms-ka-
tholieken aan de viering van
het paasfeest voorafgaat en in
rooms-katholieke landen en
streken feestelijk wordt ge
vierd, o.a. met de intocht van
prins Carnaval. Maar carnaval
is, bevestigt het geleerde na
slagwerk, van oorsprong geen
christelijke festiviteit, maar
waarschijnlijk een vermen
ging van een Romeins lente-
en een Germaans offerfeest.
Als iets Hubert Lampo's nieuw
ste "magisch-realistische"
roman Wijlen Sarah Silber
mann", handelend over 't
prehistorische carnalvalsge-
beuren in het Vlaamse stadje
Zoetelede, kenmerkt is 't wel
de grondigheid van docu
mentatie. Waarover dadelijk
Het boek begint met de intro-
duktie van de hoofdpersonen,
TV-cineast Johan Reijnders,
die een week lang in Zoetele
de informatie wil verzamelen
voor een film over het eige
naardige carnavalsspektakel
in dit besloten provincie
stadje.
Al gauw ontdekt Reynders dat
het met deze lentepret ge
compliceerder gesteld is dan
verwacht, en dat de achter
gronden veel verder in de his
torie teruggaan dan het
rooms-katholieke etiket doet
vermoeden.
Zoetelede blijkt voorzien van
tal van merkwaardige ingeze
tenen. van wie een meerder
heid hem graag steunt bij zijn
speurtocht om uiteenlopende
redenen. Dokter Tijtgat en
zijn gezellen van de Ronde
Tafel uit occulte, popu-
lair-wetenschappelijke be
langstelling; burgemeester
Farazijn in eerste instantie uit
VW-oogpunt; bierbrouwer
Landwaard, financieel
steunpilaar van het Zoetelede
carnaval, voorziet reclame;
zijn vrouw Claire ziet zich
verzekerd van meer directe,
i.e. sexuele steun.
Maar natuurlijk is er meer aan
de hand. Een paar dagen voor
het grote feest verongelukt de
plaatselijke Prins Carnaval en
't blijkt moeilijk een plaats
vervanger te vinden. Niet zo
vreemd, want deze ogen
schijnlijk leutige functie -
jaarlijks door een andere in
woner te bekleden - heeft in 't
verleden al meer slachtoffers
geëist. Ook de op 't nippertje
bereid gevonden nieuwe
troonopvolger moet zijn be
reidwilligheid traditioneel
bekopen, hij hangt zich op.
Dan vragen Landwaard en
Farazijn aan Reynders of hij
niet
Een zo oppervlakkige schets
van Lampo's 341 bladzijden
durende verhaal doet de au
teur natuurlijk geen recht.
Het magisch-realisme, een li
terair mini-genre (ooit "ont
dekt" en beter dan Lampo
bedreven door Johan Daisne)
dat in de verte verwant is aan
SF, Jung en de theorieën van
Von Daniken, staat garant
voor een ingewikkelde syn
these tussen fantasieën en
werkelijkheid.
Dromen, symboliek, verwijzin
gen naar prehistorie, arche
typen en collectief onbewus
te, oer-religie; het zijn alles
moeilijke en moeizame ter
men die proberen te duiden
dat bepaalde menselijke ui
tingen en instincten gemeen
schappelijk zijn, onverander
lijk, voortbestaand vanaf oer
oude, prehistorische tijden.
De vertellingen van Lampo, zo
als "De komst van Joachim
Stiller" (1960) bijvoorbeeld,
verplaatsen oude mythen
naar het heden en hutselen
mysterie en realiteit door el
kaar. Literair lang niet altijd
indrukwekkend: "Wijlen Sa
rah Silbermann" is matig ge
schreven en bevat té veel in
grediënten uit de dames ro
mantische cuisine, zoals
kuisgehouden erotiek, be
trouwbare pijprokers, blau-
wogende maagden en hoerige
echtbreeksters, plattelands
roddel, sombere winterda-
gem en lentezonnetjes, mys
terieuze en wrakke kastelen.
Een happy-end ontbreekt
evenmin.
Met name het eerste en laatste
deel van het boek worden
kwalitatief ondermijnd door
dergelijke al te simpele aspec
ten van streek- en gruwelro-
Daartegenover staat de fascine
rende puzzel van het eigenlij
ke thema: het geleidelijk ont
dekken - de lezer speurt met
Reynders mee en is hem on
danks het voordeel van af
standelijkheid lang niet altijd
te vlug af - van de wortels van
(Zoeteleedse) carnaval. Aan
wijzingen te over trouwens.
Een Keltische grafheuvel, uit
gesproken theorieën over
Prins Carnaval als ten dode
gedoemde stand-in om de
koningin (is de Moedergodin
Moeder Aarde) te bevruchten.
Percival, de Graal en vele an
dere motieven, cultuurfolklo-
rische verwijzingen en floklo-
ristische aanknopingspun
ten.
Het knappe van deze nieuwe
Lampo is niet van literaire
maar van "ganzen
bord "-aard; een zorgvuldig
uitgedokterd huiskamerspel,
met thriller-spanning voor
alle leeftijden.
Wie goed oplet begrijpt vlot
symboliek en woordspelin
gen (de naam "Tijtgat" bij
voorbeeld, o.m. naar de
Vlaamse schilder Tytgat die
bij voorkeur kermissen en
circustaferelen uitbeeldde),
historische achtergronden en
documentatie (Cornelis Flo-
ris' sierarchitectuur in de
Kerk van Zoetelede bestaat
echt, o.m. in oude Vlaamse
stadjes als Zoutleeuw of
Zuurbeemd!.
Leuk voor encyclopedische
puzzelaars, onbevangen pre-
historici en onbestofte Graal-
speurders. Niettemin: de
nieuwe Lampo produceert
geen nieuw geluid.
Hubert Lampo, Wijlen Sarah
Silbermann. Uitg. Meulen
hoff, Amsterdam 1980.
ROB VOOREN
Snap je dan niet dat dat pijn
doet is het derde boek met
verhaaltjes en liedjes uit Ra
dio Lawaaipapegaai, het
AVRO-radioprogramma
voor jonge kinderen.
Ruim twintig korte verhaaltjes
met in de hoofdrol Henkie en
Elsje, vertellen over allerlei
personen, situaties en ge
beurtenissen, die behoren tot
de belevingswereld van jonge
kinderen. Leren fietsen, ziek
zijn, een dode eend, een gat in
je kop, het warenhuis, eten
In een aantal gevallen is er
sprake van een kritische be
nadering van de samenleving
en bepaalde gezinssituaties.
Als de moeder van Elsje ziek
is, wordt er patat gegeten,
want vader kan niet koken.
De ouders van Henk zijn ge
scheiden, met als gevolg dat
in het ene verhaal de vader
van Henk voorkomt en een
andere keer zijn moeder met
vriend, iets dat Els en Henk
niks bizonders vinden.
Een aardig voorleesboek voor
kinderen vanaf 4 jaar met kor
te, eenvoudige zinnen. Ver
haaltjes die ook heel goed te
lezen zouden zijn voor kinde
ren vanaf 7 jaar, hoewel ik
denk dat deze oudere kinde
ren de eenvoudige inhoud en
uitwerking wel zijn ont
groeid.
Bij elk verhaal hoort trouwens
een lekker ritmisch liedje,
waarvan de muziek gecom
poneerd is door Joop Stok-
kermans.
Tekst en liedjes zijn geschreven
door Burny Bos, de illustra
ties verzorgde Wieteke van
Dort. Uitg. Leopold, prijs
18.90.
MARGOT KLOMPMAKER
Talbot Tagora
Honda Quintet
Renault 18 Turbo
Regina Royal
Mini Metro
TALBOT heeft zich aan zijn belofte gehouden. Op de
vorige week en deze week in Parijs gehouden auto
salon stond een nieuwe, grote wagen: de Talbot Ta
gora. Verkrijgbaar met drie verschillende motoren.
Tevens stond er op de Talbot-stand een zwaarder
broertje van de coupé Matra-Bagheera.Deze Talbot
Matra Murena is uitgerust met een 1.6 of een 2.2 liter
motor.
RENAULT toonde op diezelfde salon de Renault 18
Turbo. Volgende maand kan dit snelle vehikel (185
km per uur) op de Nederlandse markt worden ver
wacht.
De 20-serie van Renault kreeg voorts een sterker top
model: de Renault 20 TX, uitgerust met een 2.2 liter
motor.
CITROEN was erg bescheiden met alleen een speciale
serie van zo'n achtduizend 2 CV'tjes, die "Charles
tons" worden genoemd. Ze worden in rood-zwart
gespoten.
PEUGEOT had ook weinig wezenlijk nieuws te bie
den. Alleen een viertal varianten in de 305- en de
604-serie. Om de keus zo groot mogelijk te houden.
HONDA heeft de komst aangekondigd van een nieuwe
middenklasser: de Honda Quintet. Met de strakke
vormgeving die men al in de kleine Civic kan zien en
met de 1602 cc motor, die al jarenlang in de Accord
en de Prelude dienst doet.
MAZDA heeft laten weten dat de grote Legato(929) nu
ook als sedan verkrijgbaar is. Motorisch en tech
nisch echter vrijwel hetzelfde als de al bekende Lega
to Hardtop (zoals de Japanners een coupé noemen).
RUSKA - het kostelijke Nederlandse buitenbeentje
onder de autobouwers - zet in het vervolg weer een
nieuw nostalgisch opbouwtje op een VVJ1500 motor.
Voor zo'n,14.5 mille kan men zich eigenaar van een
"Regina Royal" noemen.
FIAT komt terug met de befaamde Spider 2000, het
lage sportkarretje dat eens is ontworpen door Pinin-
farina. Men moet er bijna dertig mille voor betalen.
De Honda Quintet. Wat vormgeving betreft: een vergrote Civic.
De Mini Metro: Het wonder autootje dat British Leyland uit de
puree moet rijden.
Men ziet het, er is ondanks de
crisis (of misschien juist
door die crisis) nog genoeg te
beleven op het autofront.
Dat hangt ook samen met de
autotentoonstellingen. Deze
week nog in Parijs, binnen
kort alweer in Birmingham.
Daar komt de Rolls Royce met
maar liefst drie modellen. Ze
zullen uiteraard de nodige
belangstelling trekken. Maar
het is voor de meesten als kij
ken naar de maan: mooi maar
onbereikbaar. Er zijn niet zo
veel mensen die met tonnen
op zak bij Hessing in De Bilt
een Rolls kunnen uitzoeken.
Met veel meer persoonlijke in
teresse zal worden uitgeke
ken naar Fords "wereldwij
de" Escort en heel bijzonder
naar de "reddingsboei" van
British Leyland: de Mini Me
tro. Het project waar de Brit
ten al hun kennis en veel kos
ten hebben ingestoken om
snel iets terug te veroveren
van de verloren markt.
Ik heb daar enige tijd geleden al
wat over gezegd. Deze Mini
Metro is een goed hanteer
baar en lekker stuurbaar kar
retje. Maar met een rechts
stuur enkele tientallen kilo
meters rijden over Britse we
gen is niet voldoende om een
afdoende indruk op te doen.
Opvallend was wel de rust die
de constructeurs in de toch al
tijd wat rauwe mini-motor
hebben weten te brengen.
Maar alles zal afhangen van de
prijs. En het duurt nog enkele
maanden voor deze Mini-Me
tro naar ons land komt. Dan
pas zal blijken of hij kan con
curreren met de Europese,
maar vooral met de Japanse
kleinere karretjes. Ik hoop er
dan nog eens op terug te ko-
Parijs
Toch nog even terug naar Pa
rijs. Eigenlijk had die salon
een nogal sombere ouverture
door de bekendmaking dat
Peugeot en Talbot op korte
termijn zoveel mogelijk dea
lers zullen samenvoegen. In
alle landen waar beide mer
ken worden verkocht. Dus
ook in Nederland.
Waar de klappen zullen vallen
staat nog niet vast. Alleen is
zeker dat ze zullen vallen om
dat het verlies van Talbot vo
rig jaar te groot was. En de
verkopen van het merk lagen
in de eerste helft van dit jaar
nog eens dertig procent lager.
Dat neemt niet weg dat het be
loofde nieuwe grote model in
Parijs te zien was: de Tagora.
Naar wens met een 4 cilinder
2.2 liter motor, en 2.3 liter tur
bo-dieselmotor of een zes ci
linder V6 motor. Alle model
len zijn uitgerust met een
elektronische ontsteking. En
het verbruik zou volgens de
fabriek matig zijn.
De zescilinder Tagora zou de
sterkste in Frankrijk gecon
strueerde personenwagen
zijn.
Honda
De Quintet-die Honda in Parijs
voor het eerst liet zien - is niet
bedoeld om de Accord en de
Prelude te vervangen al zit er
dezelfde motor (1.6 liter) in.
Het is een aanvulling op het
totale pakket dat Honda heeft
te bieden.
De vormgeving is wel in de stijl
waarmee Honda met de
nieuwe Civic is begonnen. De
wagen is rondom onafhanke
lijk geveerd. Hij is uitgerust
met een vijf-bak, waarvan
zelfs de vierde versnelling een
overdrive is. Ook de automaat
kent een overdrive stand, die
al bij zo'n 45 kilometer per uur
gaat werken. Dat werkt de
zuinigheid in de hand.
Deze compacte, maar toch re
delijk ruime auto (weer erg
compleet "Japans" uitgerust)
kost in zijn goedkoopste ver
sie 18.295.
Zo'n imposant stapeltje autowrakken is in feite een peulesehületje
voor de nieuwe installatie die het Haagse autoi'ernietigmgsbe-
drijf Pametex dezer dagen in gebruik heeft genomen.
Een machine die zo'n zeven miljoen gulden heeft gekast Maar het is
dan ook een slokop die per uur zo'n 100 wrakken tot 60 ton zuiver
schroot herkauwt. De kolos sorteert zelf het metaal. Voor beveili
ging van het milieu is gezorgd.
In de verpulvertrommel met de grote draaiende sloophamer uxndt
het wrak opgedeeld in vuistgrote brokken zuiver schroot, dat
stukken waardevoller is voor Hoogovens dan het vroegere pakje
vervuilde schroot.
In totaal kan de nieuwe installatie ("shredder") 180.000 wrakken
per jaar verwerken.
