actief in I
vrije tijd I
Makelaar in kamerverkoop
Gastkolorrm
Volkstuinders tijdelijk
in "De Weense
Tentoonstelling tot zondagavond
PAGINA 4
ST
LEIDEN
VRIJDAG 10 OKTOBER 1980
Door DJ. van Kooten
rector dag/ avond-
scholengemeenschap
Boerhaave, Leiden
Voor vele lezers van deze ru
briek het intrappen van een
open deur: de volwassenene
ducatie heeft in de laatste
tien, vijftien jaar in binnen-
en buitenland een ongekend
krachtige groei doorgemaakt.
De vroegere gedachte dat na
de middelbare school, de be
roepsopleiding of na de uni
versiteit de studie een vol
doende basis vormde voor de
rest van je leven, heeft plaats
gemaakt voor de opvatting,
dat aan het leren in de mo
derne en zich zo snel verande
rende maatschappij eigenlijk
geen einde komt. "Lifelong
learning", "éducation per
manente", "wederkerend on
derwijs", zijn algemeen aan
vaarde begrippen geworden,
niet alleen voor politieke par
tijen, volksvertegenwoordi
gingen, vrouwenbewegingen
etc. in tal van landen. Ook in
ternationale organisaties als
Unesco, Oees, de Raad van
Europa, het International
Arbeidsbureau, de EG en de
internationale onderwijsor
ganisaties houden zich volop
bezig met het onderwerp vol
wasseneneducatie. Welke
vormen van "lifelong lear
ning" moeten en kunnen op
welke wijzen en met welke
prioriteiten worden gereali
seerd voor welke categorieën
deelnemers en deelneemsters?
Hoe moeten deze mensen wor
den bereikt en worden gead
viseerd? Welke wensen en
verwachtingen hebben zij van
de studie en van de mogelijk
heden daarna? Met welke spe
cifieke moeilijkheden zullen
zij worden geconfronteerd en
hoe zijn deze knelpunten weg
te nemen, althans te vermin
deren? Welke werkwijzen
dienen de docenten en bege
leiders toe te passen teneinde
de resultaten optimaal te ma
ken? Wat zijn de financiële
consequenties van de ontwik
keling van een stelsel van
volwasseneneducatie voor 's
lands financiën? In hoeverre
zijn er mogelijkheden van be
taald educatief verlof, zoals
dat in verscheidene landen
bestaat? Hoe kunnen de rela
ties tussen de vele instellingen
voor volwasseneneducatie
worden geregeld en verbe
terd? En zo zijn er nog wat
vragen meer.
Achterstand
Overigens betreft de volwasse
neneducatie niet alleen dege
nen, die reeds in vroegere ja
ren in voldoende mate onder
wijs hebben gehad. Integen
deel! Meer en meer is de aan
dacht gevestigd op hen, die in
het verleden weinig of geen
kansen op onderwijs hebben
gehad of die deze kansen niet
ten volle hebben benut.In onze
veeleisende maatschappij
verkeren juist zij in hevige
mate in een educatieve ach
terstandssituatie. Velen die
afkomstig zijn uit de zo gehe
ten arbeidersklasse - een wat
versleten term? - kregen vroe
ger (en nog wel) te horen: "dat
is niks voor ons soort mensen"
als het ging om enigerlei vorm
van algemeen voortgezet on
derwijs, Mulo of HBS/Gym-
nasium.De ambachtsschool of
de huishoudschool was meest
al al mooi genoeg. Daarna
moest maar zo snel mogelijk
werk worden gevonden ten
einde in het niet zelden kin
derrijke gezin financieel bij te
dragen. Binnen deze belang
rijke sociale categorie was het
met de mogelijkheden voor
meisjes al helemaal droevig
gesteld. Maar niet alleen
daar. Ook in andere maat
schappelijke lagen werd on
derwijs voor meisjes niet zo
belangrijk gevonden. En deze
opvattingen zijn eigenlijk -
ook in Nederland - nog lang
niet geheel verdwenen, al
worden de jonge mensen en
hun ouders, b.v. door onder
wijzers en anderen in hun
buurtgestimuleerd in hun
educatieve bewustwordings
proces. De zgn. externe demo
cratisering van het algemeen
voortgezet onderwijs is -
vooral sedert invoering van
de mammoetwet in 1968 en
met de introductie van scho
lengemeenschappen mavo!
havo/vwo en andere combina
ties, hoeveel nadelen daaraan
ook kleven - een niet weg te
cijferen verbetering van de
kansen op voldoende onder
wijs. Maar ideaal is de situa
tie zeker nog niet.
Hoe het ook zij, velen uit zoéven
genoemde categorieën, daar
toe aangemoedigd in hun
werksituatiedoor hun
schoolgaande kinderen, door
emancipatorische bewegin
gen of vanuit volstrekt indi
viduele behoeften, zijn gaan
deelnemen aan enigerlei
vorm van het zgn. "educatieve
basisaanbod voor volwasse
nen". Zij hebben vaak een ni
veau van niet meer dan vijf
jaar lager onderwijs tot twee
jaar voortgezet onderwijs en
daarmee voelen zij zich - al
wordt dat lang niet altijd er
kend - tekortschieten als het
gaat om het deelnemen aan
gesprekken "van enig ni
veau", het voldoende kunnen
volgen van de media (pers,
radio, televisie), het spreken
van wat Engels, Duits, Frans,
het vinden van de weg in de
wirwar van ambtelijke en
niet-ambtelijke instellingen
en bureaus, regels en voor
schriften, als het gaat om het
schrijven van brieven met
niet al te veel fouten, enz. Zij
hebben een grote mate van be
reidheid daar iets aan te
gaan doen maar er bestaat
vaük grote weerstand daad
werkelijk te komen praten
over de mogelijkheden, als ge
volg van een overdosis onze
kerheid en van een ruime ma
te van onbekendheid met die
mogelijkheden.
Spontaan
Want deze zijn weliswaar legio
en er wordt veel over geschre
ven en gesproken, maar toch
worden ettelijken niet bereikt,
anderen doeh niet de juiste
keuze. Inderdaad is in de af
gelopen tien jaren in Neder
land, vaak op spontane wijze
een grote verscheidenheid in
vormen van educatief ba
sisaanbod ontstaan, andere
waren er al veel eerder. Daar
van noem ik in Leiden: de cur
sussen van het Volkshuis, van
de Volksuniversiteit K O,
van Ouders op Herhalingdat
landelijk veel publiciteit heeft
verworven en zeker niet alleen
in de laatste tijd, de cursussen
van het Vormingscentrum
voor Jong-Volwassenen
"Troef', van individuele
(hoofd)onderwijzers aan hun
lagere scholen, van club- en
buurthuizen, van de afdeling
Leiden van de Nederlandse
Vereniging van Huisvrou
wen, van de groepering
Vrouwen Oriënteren zich op
de Samenleving (VOS), van
het Project Leiden Open
School (elders van spontane
groepen Open School), van
ongesubsidieerde particulie
re instellingen als het NIOW
(Nationaal Instituut voor
Onderwijs aan Volwassenen),
van het schriftelijk onderwijs,
v'an middenstandscursussen,
van de Alliance Franqaise,
van de rijksgesubsidieerde
dag /avondscholengemeen
schap "Boerhaave". Deze
laatste kent de zgn. scha
kelklassen te Leiden (en
Noordwijk, Katwijk, Leider
dorp, Roelof arendsveen) als
voorbereiding op het eerste
leerjaar dag- of avondmavo
voor volwassenen en ook In
ternationale Schakelklassen
voor anderstalige volwasse
nen eveneens als introductie
op het mavo-onderwijs.
In dit verband kan hier worden
vermeld dat het ministerie
van onderwijs en weten
schappen met ingang van
1982 ook het lager beroepson
derwijs voor volwassenen
(lager technisch onderwijs,
LTO; lager economisch en
administratief onderwijs,
LEAO; lager middenstands-
onderwijs LMO; lager huis
houd- en nijverheidsonder
wijs. LHNO en lager land- en
tuinbouwonderwijs, LLTO)
wil toevoegen aan de reeks
mogelijkheden, die het diplo
ma- en certificaatgerichte
dag/avondonderwijs mavo,
havo, vwo en meao reeds
biedt.
De volwasseneneducatie is zelfs
voor een insider als de schrij
ver van deze kolom in zijn vele
bestaansvormen van een on
gekende rommeligheid en on
overzichtelijkheid. Telkens
weer verneemt hij van instel
lingen en cursussen in en bui
ten Leiden, die hem tot dan
niet of nauwelijks bekend wa
ren. Het is werkelijk de hoog
ste tijd dat allereerst plaatse
lijk en regionaal al deze mo
gelijkheden eens duidelijk op
een rij worden gezet en dat
daarmee voor de potentiële
deelnemers en deelneemsters
aan de volwasseneneducatie,
maar ook voor degenen, die er
beroepsmatig of in het vrij
willigerswerk mee hebben te
maken, voldoende helderheid
ontstaat.
New wave
Sammy America's Gasphetti,
kortweg SAG, een Tilburg se
new wave/popgroep, treedt
vanavond in het Leidse Vrij
tijdscentrum op. Deze gYoep
was al eens een half uurtje op
de VARA-televisie te zien en
bracht destijds als eerste
single "Nina" (een parodie op
Nina Hagen) uit. Het optre
den begint om negen uur in
het centrum aan de Bree-
straat 66.
Fotografie
Steven Kleynenberg en Bernd
Weeke, leden van de generatie
die met televisie is opge
groeid, zijn twee fotografen,
wier werkwijze nog niet he
lemaal is uitgekristalliseerd.
Hun werk is vooral beïnvloed
door de cinematografie. Wat
daar het resultaat van is, is
vanaf vandaag tot en met 11
november elke vrijdag, zater
dag en zondag te zien in Salon
"O", tussen elf en zes uur. Het
adres van Salen "O": Heren
gracht 45, Leiden.
Vallende sterren
In het Kamerlingh Onneslabo-
ratorium (Nieuwsteeg) wordt
zaterdag een symposium ge
houden over vallende sterren
Dat is georganiseerd door de
Dutch Meteor, Society in sa
menwerking met het labora
torium. Op het programma
staan o.m. lezingen van ama
teurastronomen, een demon
stratie met apparatuur voor
meteoorwaarnemingen en
een rondleiding in het labora
torium. Aanvang elf uur.
Nicaragua
Het Nicaragua Komitee Leiden
houdt zaterdag in Leiden een
collecte onder het motto Ni
caragua leert lezen". Doel is
geld in te zamelen om de strijd
aan te binden tegen het anal
fabetisme. Uit onderzoek is
gebleken dat 55 procent van
de bevolking in dit Zuidame-
rikaanse land niet kon lezen
of schrijven. Inmiddels is dit
aantal afgenomen dank zij de
"alfabetiseringscampagne"
die veertig miljoen gulden
kost. Het comité kan nog col
lectanten gebruiken. Zij kun
nen zich opgeven bij de We-
reldwinkel LeidenSteen-
straat IB. tel. 149437boek
handel Ruward, Breestraat 9.
wiTMwrJf
tel. 123438 of bij het Nicara-
qua Komitee Leiden, p/a Cees
Volwater, Breestraat 121A,
tel. 121106.
Doe het zelf
Bij de Gamma Zelfbouwmarkt,
Oude Singel 246, worden za
terdag van tien tot twee uur
demonstraties voor de "doe-
het-zelvers" gegeven. Tony
Berk komt bovendien zijn
spelletje "prijsbewust" spelen
en drumband Concordia
slaat op de trommels.
Volksdansen
Het volksdansseizoen in Leiden
is weer begonnen. Elke twee
maanden is er een instuif in
het Leidse Vrijetijdscentrum,
Breestraat 66, met nationale
en internationale dansen. Zo
ook zaterdagavond om acht
Deltawerken
K en O heeft voor zaterdag een
excursie naar de Deltawerken
op het programma staan.
Aanmelden bij K en O, Oude
Vest 45, Leiden, tel. 141141.
Voedselactie
De kerngroep Leiden van de
Leidse Vereniging Milieude
fensie staat zaterdag in een
kraampje op de Leidse markt
bij het stadhuis om de voed
selactie "Mond open, ogen
dicht" onder de aandacht te
brengen. De vereniging wil
met deze actie de energiever
spilling in de voedselproduk-
tie, milieu-onvriendelijke
verpakkingen en uitbuiting
van de. Derde Wereld tegen
gaan.
LEIDEN - Dat onbespoten fruit en groente en het op eigen
land gekweekte snijbloemen er ook goed uit kunnen zien,
bewezen gisteravond de duizend volkstuinders van Lei
den.
Hun overkoepelende organisatie,
de Leidse Bond van Amateur-
Tuinders, had er voor gezorgd dat
de vele prachtig opgemaakte
fruit- en bloemstukken enkele
dagen tentoongesteld kunnen
staan in het Waaggebouw. Of je
op een volkstuincomplex in Oos
tenrijk was beland. Hollandse
kwaliteit in Weense stijl. Daar
had het bestuur voor gekozen. En
de tuinders waren er zeer tevre
den mee.
Majorettenkorps "De Burcht"
zorgde voor de feeststemming. In
een wervelende show, tussen de
tentoonstellingstuinen door ba
lancerend, gingen de benen goed
hoog. Extra hoog gingen ze toen
de majoretten in de menigte de
burgervader ontdekten, net in
cident van maandag, toen het
korps op een ludieke wijze de
raadszaal was binnengedrongen
om aandacht te trekken voor een
goede oefenruimte in elk geval
moet de burgemeester na het zien
van dit moois toch niet zo lekker
zitten. Aan zijn gezicht te zien had
hij er ook wel spijt van. Hij genoot
nu volop.
Slapeloze nachten heeft de ten
toonstellingsleider, H.H. Don-
gelmans, gehad. De storm, hagel
en harde slagregens van de laat
ste dagen konden er net voor zor
gen dat de bloemen niet uit de
knop zouden komen en het fruit
met zeer veel beurse plekken van
de grond geraapt in plaats van de
boom geplukt kon worden. Ge
lukkig hadden de tuinders hun
goed gekoesterd, zodat alle kleu
ren, vormen en geuren prima tot
hun recht kwamen.
Kijkje
Burgemeester Goekoop was uitge
nodigd om de opening te verrich
ten. Of hij zelf een tuinliefhebber
was, verklapte hij niet. Wel maak
te hij duidelijk dat iedereen eens
een kijkje moet gaan nemen in
zo'n tuincomplex. Het is tenslotte
vrij wandelgebied. En na de
dwalingen van de Leidse schrij
ver Maarten 't Hart in een volks-
tuingebied, 'luchtig' beschreven
in zijn nieuwste boek Droomko
ningin, moet toch iedere rechtge
aarde Leidenaar zo'n ervaring
willen meemaken.
Is die stap nu nog te groot, tot zon
dagavond kan men terecht in de
tijdelijk tot volkstuin omgedoop
te "De Weense Waag",
LEIOEN - Dat kon geen zuivere koffie zijn, zeiden velen.
Een stichting, nog wel Eigen Kamer geheten, die de
kamernood onder Leidse studenten weieens zou be
strijden. "Ja, die verhalen kennen we", waarschuwde
een aantal raadsleden. "Het is oppassen geblazen, an
ders zitten wij straks weer met de brokken", werd daar
direct aan toegevoegd. Inmiddels heeft de stichting
evenwel een aantal panden op het oog. "En de eerste
mensen zijn in november onderdak", garanderen de be
stuursleden.
'Ik begrijp die verhalen niet", zegt
D. van Leenen, één van de op
richter^ van de stichting. "Alsof
ik munt zou willen slaan uit de
kamernood". Uit een map pakt
hij een knipsel dat bij nader in
zien een verhaal uit het gezag
hebbende Engelse dagblad The
Times blijkt te zijn. "Moet je kij
ken. Ze noemen ons streven een
kapitalistische aangelegenheid.
Zoiets kun je je van de Leidse
muurkrant, of Oostduitsers wel
verwachten, maar van The Ti
mes.... Toch mooi dat we erin
staan".
Autogebruik
minder groot
"afzien van
rijksweg 11"
LEIDEN - Als gevolg van het min
der sterk groeiende autogebruik,
zou moeten worden afgezien van
de aanleg van rijksweg 11 (tussen
Wassenaar en Bodegraven). Dit
meent de Werkgroep Milieube
heer Leiden op grond van cijfers
van Rijkswaterstaat. Uit de door
Rijkswaterstaat uitgevoerde da
gelijkse tellingen blijkt dat in het
hele land de groei van het auto
gebruik is teruggelopen. In een
aantal gevallen is de groei er zelfs
helemaal uit. Kiezen voor wo
ningbouw en afzien van de aanleg
van autowegen is de conclusie
die de Leidse milieugroep aan
deze cijfers verbindt.
Van Leenen neemt het woord idea
lisme niet direct in de mond,
maar uit de verhalen valt wel op
te maken dat het daar toch iets
mee heeft te maken. Hij blijft
namelijk pertinent volhouden
niet op geld uit te zijn. "Laat ik
het zo zeggen: ik organiseer op dit
moment ook veel toneelavonden
voor niets".
Begin
Om alles duidelijk op een rijtje te
kunnen zetten, moeten we terug
naar het begin van dit jaar. De 40-
jarige leraar Engels en student
Van Leenen is op een idee geko
men. Een goed idee, vond hij zelf.
Op zoek naar een kamer, stuitte
hij op een bedrijfsruimte aan de
Lage Rijndijk, kocht het pand,
knapte het op en ging erin wonen.
"Ik vroeg me af waarom niet meer
mensen dat deden. Daarom ben
ik met een aantal ouders van stu
denten rond de tafel gaan zitten.
Aan het einde van de avond had
den we het plan duidelijk voor
ogen: wij zouden panden zoeken
en die doorverkopen. Aan welke
panden we dachten? Nou, leeg
staande bedrijfspanden, winkel
panden en woningen in de vrije
sector. Panden boven de 270.000
gulden, dat wel. Want anders kun
je ze niet zonder meer kopen zon
der last met de gemeente te krij
gen. De kans dat de gemeente nu
moeiljk gaat doen is volgens ons
vrij klein".
Ziehier de vrij eenvoudige opzet
van het plan. Rest natuurlijk nog
wel een aantal vragen als: "Wie
vindt de woningen?", "Wie be
taalt de aankoop?", en "Aan wel
ke eisen moeten de kamerbewo
ners zoal voldoen".
''Wij kopen niets", zegt Van Leen
en. "Laat ik dat idee maar bij
voorbaat uit de wereld nemen.
Via een makelaar (Fides) komen
wij er achter welke geschikte
Kijkdag in Herengracht 23; rechts initiatiefnemer Van Leenen.
panden leegstaan. Staat er een
huis te koop, dat wij willen heb
ben, dan zeggen wij bijvoorbeeld
tegen de eigenaar: geef ons een
maand de tijd om dat bedrag bij
elkaar te krijgen. Krijgen we die
tijd, dan gaan we op zoek naar
mensen. Die zijn, zoals gezegd,
makkelijk te vinden. Zij draaien
dus voor de kosten op. Wij zijn
een soort tussenpersoon".
'Die er met een flinke winst van
door gaat? Pure kolder. Hoe
komt u daar bij. Als we een optie
op het pand hebben sturen we er
eerst iemand naar toe die gaat
kijken hoeveel er moet worden
verbouwd. Dat bedrag wordt ook
ingecalculeerd. En van het totale
bedrag nemen we een gemiddel
de. Eerlijker kan het toch niet".
'Gelooft u me niet? Goed, dan geef
ik een concreet voorbeeld. We
hebben een oog op een pand aan
de Herengracht 23. Dat pand
moet 232.000 gulden kosten. Wij
zetten er negen kamerbewoners
in, die bij elkaar een bedrag van
zo'n 274.000 gulden op tafel moe
ten leggen. Waarom? De verbou
wing kost ons ook nog eens
37.000 gulden. Conclusie: ze moe
ten zo'n 30.000 gulden per per
soon betalen. En dat bedrag kun
nen best veel mensen betalen, zo
blijkt".
Procedure
Heeft de student eenmaal beslist
dat hij een kamer wil kopen, dan
wordt hij meegenomen naar de
notaris om een contract te onder
tekenen. "Heel officieel dus",
verklaart Van Leenen. "Logisch
natuurlijk, wij willen later geen
moeilijkheden. We moeten voor
komen dat mensen zomaar hun
kamer gaan verbouwen, een
muur wegbreken. Of andere din
gen doen, die niet door de beugel
kunnen. We moeten ze natuurlijk
ook niet de kans geven de kamer,
zonder dat wij het weten, door te
verkopen met winst. Vandaar dat
we ook reglementen hebben op
gesteld. Die 35 pagina's liggen nu
bij de notaris".
"Het is overigens een misverstand
dat wij alleen maar studenten
willen; werkende jongeren kun
nen zich net zo goed aanmelden.
Een gezin met een kind? Ja, dat
ligt er natuurlijk aan. Als we geen
last krijgen van geluidshinder
mag dat wat ons betreft. Maar we
moeten dat natuurlijk vooraf wel
goed bestuderen".
'Wat voor type ouders nou opbel
len? Ach, het zijn natuurlijk vaak
artsen of meesters in de rechten.
Maar dat is toch prima. U moet
maar zo denken. Als hun kinde
ren hun kamers verlaten voor een
ruimte in een van onze panden,
kunnen de minder rijken door
schuiven naar hun kamers".
WIM BRANDS
