rï
Strijd binnen Poolse CP onbeslist
Uitbreiding
oorlog Irak-
Iran dreigt
Oppositie voorspelt ombouw bewind in El Salvador
Incidenten na
verkiezingen
in Portugal
Politieke groeperingen in
Frankrijk buiten aanslag
uit
Incident aan grens
China-Sowjet-Unie
Amitié Franse Wijnen
DINSDAG 7 OKTOBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
CAIRO - Kamelen en raketten vormen een schrille tegenstelling tijdens de militaire parade die gisteren in Cairo werd gehouden. De parade diende
ter herinnering aan de oorlog met Israël in 1973. Voor het eerst werd het militaire spektakel door een Israëlische ambassadeur bijgewoond
WARSCHAU (AFP/DPA/Reuter) -
Na de afsluiting van de zesde vol
tallige zitting van het centraal
comité van de Poolse communis
tische partij lijkt de strijd tussen
de verschillende stromingen in
de partij voorlopig nog niet be
slecht. De zitting, die in totaal 21
uur duurde, eindigde in een im
passe tussen de hervormingsge-
zinden en de aanhangers van de
inmiddels afgezette partijleider
Edward Gierek.
De personele veranderingen in het
centraal comité bleven beperkt
tot zuiver technische wijzigin
gen: de politici die op 24 augustus
uit het politburo en het partijse
cretariaat waren gezet, moesten
nu ook hun zetel in het centraal
comité prijsgeven. Maar de ver
wachte ingrijpende zuivering
bleef uit. Het centraal comité be
noemde 15 nieuwe leden en acht
plaatsvervangende leden, over
wegend arbeiders en partijfunc
tionarissen uit de provincie.
Maar onder de nieuwe gezichten
zijn geen opvallende figuren.
Ondanks hardnekkige geruchten
zjjn de omstreden generaal Miec-
zyslaw Moczar en de eerste secre
taris van Gdansk. Tadeusz Fisz-
bach, niet tot belangrijke posten
bevorderd.
Tijdens de lange zitting zijn enkele
harde noten gekraakt. De be
richtgeving in de Poolse media
over de 74 soms zeer kritische
bijdragen aan de discussies, heeft
de Polen een kijkje op de ver
trouwenscrisis in de partijtop ge
gund. Hoewel de debatten soms
verhit van toon waren zijn de re
soluties van het centraal comité
nuchter en zakelijk. Het centraal
comité belooft geen wonder
baarlijke oplossingen voor de
diepe crisis.
De nieuwe partijleiding ziet zich
geplaatst tegenover een dalende
produktie. een groeiend tekort op
de handelsbalans en een lood
zware schuld aan het Westen van
meer dan 20 miljard dollar. Het
centraal comité stelt een betere
voorziening van de markt in het
vooruitzicht, onder meer door
een rantsoenering van het vlees.
Het straffe tempo van de indus
triële investeringen onder Gierek
wordt afgezwakt, terwyl de land
bouw, die nog grotendeels in par
ticuliere handen is, meer .ruimte
krijgt.
Het centraal comité heeft ingrij
pende hervormingen voor zich
uitgeschoven, en zich voorlopig
beperkt tot een consolidatiepro-
gram. De democratisering van de
partij zal aan de orde komen op
een buitengewone partijbijeen
komst, waarvoor overigens nog
geen datum is vastgesteld.
(Van onze correspondent
Rob Sprenkels)
MEXICO-STAD - Het Sal-
vadoriaanse Leger van Na
tionaal Verzet (FARN)
heeft onthuld, dat de hui
dige regeringsjunta hal
verwege deze maand zal
worden vervangen door
een voorlopige regering
onder de presidentiële
wimpel van José Napo
leon Duarte, de christen
democratische leider die
op het ogenblik deel uit
maakt van de junta. Vol
gens het FARN gaat het
om een democratische fa-
ce-lift die is uitgedokterd
in Washington.
Ondertussen gaan de bom
bardementen van het leger
in de bijna onbegaanbare
heuvels van de provincies
Chalantenango en Fan
Binvente in alle hevigheid
voort. Aartsbisschop Ri
vera y Damas riep het leger
tijdens zijn zondagse
preek op het geweld tegen
het volk te staken en ver
oordeelde opnieuw de
bombardementen. Verder
wees hij erop dat de bur-
geroorlog in El Salvador
wordt uitgevochten dbor
het volk aan de ene kant en
de junta aan de andere, en
niet tussen ultra-links en
ultra-rechts, zoals de rege
ring blijft beweren.
De afgelopen weken zijn de
juntaleden alle provinciës
afgereisd om steun te wer
ven bij de plaatselijke be
volking. De komende
maanden wordt er geoogst
en die oogst is van levens
belang voor de Salvado-
riaanse economie, die als
gevolg van het politieke
geweld in een diep moeras
is gezakt. Volgens de jun
taleden had de bevolking
veel vertrouwen. Bij' de
toespraak in de provincies
werd rust en orde beloofd,
militair optreden tegen
zowel de linkse als de
rechtse terreur en een
spoedige democratisering
van het bewind.
De onthullingen van de
guerrilla-organisatie
FARN passen in die de
mocratische beloften van
de junta. Volgens het
FARN zal Duarte als
voorlopige president voor
het einde van 1981 verkie
zingen uitschrijven. De
kolonels Gutierrez en Ma-
jano, die een jaar geleden,
op 15 oktober, een eind
maakten aan het dictato
riale bewind van generaal
Romero, zullen respectie
velijk defensie en binnen
landse zaken krijgen toe
gewezen.
Ferman Cienfuegos, na het
verongelukken van Ernes
to Jovel en Augusto Cotto,
vorige maand bij een vlieg
tuigongeluk. de nieuwe
sterke man van het FARN,
legde er in een gesprek
met het Cubaanse persbu
reau Prensa Latina de na
druk op dat de face-lift is
uitgedokterd in de Ver
enigde Staten. Omstreden
figuren als kolonel José
Guillermo Garcia, de hui
dige minister van defensie,
zullen uit het directe ge
zichtsveld verdwijnen, al
dus Cienfuegos.
De Verenigde Staten zullen
de invloed van de groep
jonge officieren, onder lei
ding van kolonel Majano,
via de face-lift herstellen,
zo vervolgde de guerrilla
leider. Majano en zijn kor
nuiten zullen op die ma
nier duidelijke verplich
tingen krijgen tegenover
Washington, verduidelijk
te Cienfuegos.
Sommige waarnemers in
Mexico wijzen erop dat,
mocht de door het FARN
onthulde face-lift werke
lijk plaatsvinden, het voor
de Verenigde Staten een
nieuwe mogelijkheid be
tekent om via de Organisa
tie van Amerikaanse Sta
ten tussen de strijdende
partijen in El Salvador te
komen. Eerder dit jaar
kwam een vredesleger uit
de Andeslanden niet van
de grond, omdat met name
Ecuador de geloofwaar
digheid van de Salvado-
riaanse junta in twijfel
trok. Wellicht zullen de
Andesstaten - Venezuela.
Colombia, Ecuador, Peru
en Bolivia (nog altijd lid
van het Andes-Pact) -
welwillend staan tegen
over een nieuw verzoek
van de Verenigde Staten
als het gaat om actieve
steun aan een voorlopige
Salvadoriaanse regering
die verkiezingen heeft
beloofd.
TEHERAN/BEIROET/BAGDAD (Reuter/UPI/DPA) - De
kans, dat de oorlog tussen Iran en Irak zich uitbreidt tot
een regionaal conflict, werd gisteren alleen maar groter.
Irak ging verhevigd tot de aanval over nadat Iran zondag
een Iraaks bestand had genegeerd in de kennelijke over
tuiging, dat, zoals de Iraanse president Bani-Sadr zei,
"Iran nog maar tien a vijftien dagen van de overwinning af
is". "Als anderen tussenbeide komen, zal de oorlog echter
blijven voortduren", zo zei hij. De strijd ging gisteren zijn
derde week in en te verwachten valt, dat partijen, naarma
te de oorlog langer duurt, zich voor aanvulling van hun
slinkende voorraden voor hulp tot Arabische buren zul
len moeten wenden.
Irak moet wel feller gaan aanvallen
om Teheran aan de onderhande
lingstafel te dwingen, aldus di
plomaten. Gisteren voerde zijn
luchtmacht de zwaarste aanval
op de Iraanse hoofdstad Teheran
sinds het begin van de oorlog uit.
Drie vliegtuigen beschadigden
een militaire reparatieafdeling op
het vliegveld van Teheran en een
naastgelegen klein petroche
misch bedrijf, doch de raffinade
rij van Teheran werd niet getrof
fen. Iran gaf toe, dat de Iraakse
luchtmacht zondag de olie-in
stallaties van Tabriz in brand had
geschoten en dat deze gisteren
nog brandden.
Op de grond, waar de strijd zich
concentreert op het zuiden van
de Iraanse olieprovincie Choe-
zestan, bleven de Iraanse troe
pen, die enige dagen geleden een
tegenoffensief hadden gemeld,
fel weerstand bieden. De Iraakse
troepen zouden het havengebied
van Chorramsjar in handen heb
ben, het grootste deel van het
zuiden van de stad zou in Iraanse
handen zijn, doch elders zou van
huis tot huis worden gevochten.
Zorg
Washington uitte zijn zorg over
hulpverlening door derden, die
de strijd alleen maar langer zou
kunnen doen duren met alle ge
volgen van dien.
Washington heeft contact met de
Sowjet-Unie opgenomen naar
Spaanse politie
arresteert leden
ETA en Grapo
MADRID (AFP) -1n een etmaal tijd
zijn in Spanje 35 personen aan
gehouden, van wie er tien lid
zouden zijn van de ETA en 15 van
de Grapo, zo heeft de politie in
Madrid gisteren meegedeeld. De
ETA is een naar afscheiding van
Baskenland strevende organisa
tie. waarvan een vleugel (ETA-
Militar) het gebruik van geweld
niet schuwt, Grapo staat voor
"revolutionaire anti-fascistische
groepen van de eerste oktober".
De arrestaties zijn, in het kader van
een grote operatie van de politie,
vooral verricht in Baskenland, in
Sevilla en in Galicië. De namen
van de aangehoudenen zijn niet
bekend gemaakt.
aanleiding van berichten, dat
Moskou militaire hulp aan Tehe
ran heeft aangeboden en dat Iran
deze heeft afgewezen, zo ver
klaarde woordvoerder John
Tratner van het ministerie van
buitenlandse zaken. Teheran zou
niet op het aanbod zijn ingegaan,
doch eerder kritiek op de Sowjet-
Unie hebben geleverd wegens
het verlenen van militaire hulp
aan Irak. De vier Awacs-vliegtui-
gen zullen, omdat dit een dure
zaak is, zo spoedig mogelijk uit
Saoedi-Arabië worden terugge
trokken, namelijk zodra een ver
vangend radarsysteem op de
grond gereed is en wanneer de
oorlog tussen Iran en Irak zich
stabiliseert, zo meldde Washing
ton gisteren. Het herhaalde ove
rigens, dat het zenden van de ra
darvliegtuigen is geschied om te
voldoen aan "wettige behoeften
voor de Saoedische zelfverdedi
ging" en dat het geen Ameri
kaanse inmenging in het conflict
tussen Irak en Iran inhoudt. Jor
danië heeft zich bereid verklaard
desgevraagd militaire steun aan
Irak te verlenen. Syrië en Libië,
die Teheran steunen, hebben
ontkend, dat troepen van" deze
landen strijden aan de zijde van
Iraanse soldaten. De Iraakse mi
nister van defensie had in het
weekeinde verklaard, dat Irak
Syrische en Libische soldaten
gevangen had genomen, die sa
men met de Iraniërs vochten. Sa
oedi-Arabië en Koeweit hebben
Irak wel medisch hulpmateriaal
gezonden, doch zich verder te
rughoudend opgesteld, daar bei
de landen rekening hebben te
houden met ben grote pro-Iraan-
se sji-itische minderheid binnen
hun grenzen.
De Parijse burgemeester Jacques Chirac bezocht gisteren de joodse synagoge waar vrijdag een aanslag werd
gepleegd.
(Van onze correspondent
Jan Halkes)
LISSABON - Verschillende inci
denten, veroorzaakt door feestvie
rende aanhangers van de Democra
tische Alliantie, markeerden giste
ren de verkiezingsoverwinning van
de Portugese regeringscoalitie. De
politie moest een cordon leggen
rond het paleis van president Ea-
nes, dat even tevoren door premier
Sa Carneiro als het volgende doel
wit van de conservatieve verover
ingstocht was aangeduid.
De socialisten en communisten zijn
er nog niet goed uit hoe deze ne
derlaag mogelijk is geweest. De so
cialisten hebben in sommige dis
tricten winst gemaakt maar ten
koste van de communisten. In an
dere districten verloren zij zetels
aan de conservatieven. De commu
nisten verloren vijf zetels in de twee
grootste steden, Lissabon en Opor-
(Van onze correspondent
Rudolph Bakker)
PARIJS - De hartstochten en dis
cussies rond de aanslagen op jood
se instellingen en de bomaanslag,
vorige week vrijdag, op een Parijse
synagoge nemen in Frankrijk lang
zaam maar zeker de vorm aan van
een orkaan. De ochtendbladen van
gisteren hadden zowat de helft van
hun kolommen voor reacties op de
anti-joodse agressie opengesteld.
Politici vallen over hun eigen be
nen om voor de mirofoons van ra
dio en televisie hun afgrijzen over
het gebeurde uit te spreken. Wat
rustiger commentatoren zien hier
een bewijs van schuldbesef bij heel
wat Franse volksgroepen in.
Het staat vast dat de Fransen een
lange historie van anti-semitisme
achter zich hebben. Uit een opinie
onderzoek, enige jaren geleden,
bleek dat 10 procent van de Fran
sen ronduit antisemiet zou zijn, en
dat een kwart van de Fransen vond
dat joden niet waren 'als ieder an
der.'
Het is vooral in het kamp van de
communistische en socialistische
oppositie dat de anti-joodse golf
wordt uitgebuit om een half jaar
voor de presidentsverkiezingen
nog eens extra hard op te spelen
aan het adres van president Gis-
card, diens minister van binnen
landse zaken Bonnet en van de po
litie in het algemeen.
In dit verband merkte de onafhan
kelijke Quotidien de Paris maan
dagmogen op dat er 'iets uitgespro
ken onsmakelijks' stak in 'ae haast
waarmee men op het politieke to
neel van de gelegenheid gebruik
maakte eens even af te rekenen met
zijn traditionele tegenstanders'.
Het blad voegde eraan toe: „Er
klinkt een soort van jachtroep
waarop zoveel groepen van uit
eenlopende kleur afkomen dat het
verdacht wordt"
Manifestaties in het gehele land zijn
aan de orde van de dag. Maandag
vond er onder meer een in Marseille
plaats, die werd geleid door bur
gemeester Gaston Defferre, eens
presidentskandidaat en nu hoog
geplaatst bestuurder van de socia
listische partij naast Francois Mit
terrand. Vandaag vindt tegen de
avond een grote optocht in Parijs
plaats, die de vorige in omvang
moet slaan.
Een thema dat niet snel meer uit de
publieke opinie zal kunnen worden
weggewist is de beschuldiging,
door de leiders van een tweetal po
litievakbonden gedaan, dat minis
ter van binnenlandse zaken Chris
tian Bonnet over een lijst beschikt
met namen van 150 ultra-rechtse fi
guren en tevens dat 20 procent van
de leden van de intussen verboden
neo-nazistische beweging FANE
(inmiddels overgegaan in de niet
verboden organisatie FNE) op be
langrijke posten
Gisteravond was de leider van een
andere politievakbond op de tele
visie te zien, die hevig protesteerde
tegen deze 'bezoedeling' van het ei
gen korps, maar die bij doorvragen
tot de opzienbarende verklaring
kwam dat 'uiterst rechts bij de poli
tie altijd op meer clementie kon re
kenen dan uiterst links'. Het onder
zoek naar deze zaak staat pas aan
het begin. In een andere democra
tie zou Bonnet zijn afgetreden. Op
een dergelijke gang van zaken valt
in Frankrijk echter niet te reke-
Van regeringszijde wordt nu alles
in gereedheid gebracht om de bijna
onuitwisbare indruk ongedaan te
maken dat men ondanks de her
haalde waarschuwingen uit de
joodse gemeenschap het anti-jood-
se gevaar met of zonder opzet over
het hoofd is blijven zien. Parle
mentsvoorzitter Chaban Delmas
spreekt vandaag, premier Barre zal
morgen ëen verklaring afleggen.
Minister van justitie, Peyrefitte,
heeft het Hof voor Veiligheidsza
ken ingeschakeld, dat bij zijn on-
ADVERTENTIE
Alleen cultuurbarbaren
gooien hun oude boeken weg.
Dus brengt xe naar De Slegte.
Zoals wetenschappelijke boeken, ency
clopedieën, literatuur, atlassen, oude pren
ten, enz. Misschien krijgt u er nog meer
geld voor dan u denkt.
De Slegte is een goeie ik
voor uw oude boeken.QU/
Boekhandel J. de Slegte b.
«reestraat 73.2311 <M Ix iden Tel «71 12
PEKING (UPI) - Een incident aan de grens tussen de Sowjet-Unie en
China heeft aan twee mensen het leven gekost. Het Chinese ministerie
van buitenlandse zaken heeft gisteren krachtig geprotesteerd in Mos
kou.
Vier Russische soldaten overschreden, volgens radio-Peking, de grens in
binnen Mongolië en doodden een herder. De Sowjet-soldaten zouden
een vuurgevecht hebben geleverd met de Chinese grenswachten
snel ter plekke waren. Een van de Russen werd gedood en de andere drie
vluchtten over de rivier die aldaar de grens vormt, aldus radio-Peking.
Het Chinese ministerie van buitenlandse zaken noemde de "Sowjet-in-
dringing" een "gewapende provocatie".
Het Chinese ministerie van buitenlandse zaken eiste van het Kremlin in
een nota dat de grensoverschrijders worden gestraft. Voorts wil Peking
een garantie dat dergelijke incidenten niet meer voorkomen.
derzoek in staat is een aantal admi
nistratieve hordes te overspringen.
De voorzitter van de Liga voor de
Mensenrechten heeft op het be
kend worden van het nieuws op
gemerkt „Veiligheid van de staat
Dat is niet anders dan de geheimen
van de staat"
Burgemeester Chirac heeft zich
voor de synagoge in de Rue Coper-
nic laten interviewen en een van de
weinige werkelijk oprecht klin
kende reacties kwam van de 43-ja-
rige joodse staatssecretaris Lionel
Stoleru, die uit naam van de rege
ring maatregelen beloofde en die
over de daders sprak als van „nau
welijks menselijke wezens die de
vrijheid van ons land door het slijk
halen".
De politie heeft alle voor verhoor
meegenomen leden van rechtse
groeperingen weer vrijgelaten en
ziet op het ogenblik de 'zwarte ter
reur' als een duistere zaak. De lei
ders van Franse ultra-rechtse groe
peringen hebben verklaard dat hun
bewegingen niets met de aanslagen
hebben te maken.
Het wachten is dan ook of wel op
nieuwe aanslagen dan wel op het
moment waarop door andere ge
beurtenissen de aandacht van het
publiek voor het gebeurde van het
afgelopen weekeinde verslapt. De
joodse gemeenschap blijft dan
weer alleen met zijn angsten achter.
Zelfs in de meest bezadigde krin
gen had men daar de storm al lange
tijd zien aankomen.
to. Ook die gingen naar de conser
vatieven. Verwacht werd dat het
schandaal rond de bankschulden
van de premier juist in de stedelijke
gebieden in het nadeel van de con
servatieven zou werken.
De Portugezen lijken een voorkeur
te hebben voor de sterke man, Sa
Carneiro. Gebruik makend van het
anti-communisme wist Sa Carneiro
de beschuldigingen in zijn voordeel
uit te buiten. De oppositie heeft
waarschijnlijk ook moeten boeten
voor haar onderlinge verdeeldheid
en het onvermogen tot een alterna
tief te komen. De socialisten kon
den geen vlotte kabinetsformatie in
het vooruitzicht stellen, omdat zij
bleven weigeren een regeringscoa
litie met de communisten aan te
gaan.
Het ten opzichte van vorig jaar ver
beterde imago van de socialisten
ging ten koste van de communisti
sche stemmen. De Portugese PCP
kan bovendien nog nadeel onder
vonden hebben van haar Moskou-
gezinde houding ten opzichte van
de conflicten, in Afghanistan en
Polen.
De linkse oppositie zou door deze
nederlaag wel eens definitief in de
minderheid gedrongen kunnen
zijn. De Democratische Alliantie
wil een aantal wijzigingen in de
kieswet doorvoeren die haar prak
tisch onoverwinnelijk zou kunnen
maken. Van de andere kant voor
zien de socialistische Mario Soares
en de communistische Alvaro
Cunhal een grote teleurstelling bij
de kiezers, „wanneer ze zullen
merken dat ze bedrogen zijn". De
regering zal de eerstkomende
maanden de prijzen moeten verho
gen die een jaarlang bevroren zijn
geweest. Ook de verhoging van de
minimumlonen en sociale uitke
ringen, die vlak voor de verkiezin
gen werden doorgevoerd, zullen nu
„ergens vandaan moeten ko-
Het kabinet van Sa Carneiro verga
derde gistermiddag over de verkie
zingsresultaten. Sa Carneiro zcu er
tegen zijn zijn ontslag aan de presi
dent aan te bieden, zoals gebruike
lijk is. President Eanes zou hem
dan opnieuw de vorming van een
regering moeten opdragen, „reke
ning houdend met de verkiezings
resultaten".
In het kader van zijn confrontatie
politiek met de president zou Sa
Carneiro echter zonder meer aan
willen blijven en slechts het parle
ment willen vragen een motie van
vertrouwen goed te keuren. Sa
Carneiro heeft al beloofd dat hij in
december geen premier meer wil
zijn als Eanes verkozen zou wor
den, Iemand anders uit de Demo
cratische Alliantie zou dan zijn
baan over moeten nemen.
ADVERTENTIE
Puike wijnen, die de Franser
dagelijks zélf drinken. Een
uiterst plezierige Rouge, een
soepele Blanc en een frisse
Rosé
Vcrknjgbaar bij
Dcum*
Tdcfoon O15-5é0324*
