Trijfel ijkpj Km DE ZILVEREN GIRAF TT LEZERS SCHRIJVEN DINSDAG 7 OKTOBER 1980 VARIA PAGINA 25 Was me dat even een schrik! Op de voorpagina van De Tele graaf van gisteren stond on der de kop „Weer aanval op dagboek Anne Frankhet volgende: ,JSepaalde passages uit het dagboek van Anne Frank zijn geschreven met de - pas in 1951 uitgevonden - balpen, en dus jaren na de dood van An ne in een Duits concentratie kamp in het boek opgeno- Dat meldt het Duitse nieuws- magazine Der Spiegel in zijn vandaag verschijnende nummer. Het weekblad schrijft dat deze ontdekking de uitkomst is van een door het Duitse Bundes Kriminal Amt (BKA) gehouden onder zoek, dat werd ingesteld op last van een rechtbank in Hamburg". Galnoteninkt Daar gaan we dus weer, voor de zoveelste keer. Wat is het ge val? Ottp Frank, Anne's va der, heeft nog voor zijn over lijden een proces aangespfin nen tegen twee Westduitsers, Ernst Romer en Edgar Geiss, die beweerd hadden dat het dagboek van Anne Frank een vervalsing is. Ze waren niet de eersten. Voortdurend dui ken neo- en alto-nazi's op die beweren dat er géén zes mil joen joden door de nazi's zijn omgebracht, en dat het dag boek niet echt is. Het is nog een wonder dat ze nog steeds niet beweren dat Anne Frank ook niet in een concentatiekamp is omgekomen, maar dat zal wel de volgende stap zijn. OJ misschien gunnen ze haar de 'eer' als enige van de zes mil joenjoden te zijn omgekomen, wie zal het zeggen. Terwille van die rechtszaak is het au thentieke dagboek in een la boratorium onderzocht,en het rapport daarover bevindt zich al sinds mei in het Anne Frank Huis. Daar was men wel blij met het rapport, hoe wel niet helemaal. Vastgesteld werd namelijk dat het ma nuscript met dezelfde inkt Eisengallustintegalnote ninkt, ook de favoriete inkt van Gerard Reve) was ge schreven als brieven en brief kaarten van Anne, waarvan vastgesteld kon worden dat ze in de jaren 1941 en 1942 wa ren geschreven. Verder werd vastgesteld dat ook alle pa piersoorten waarop Anne met die Eisengallustinte mit ho hem Eisengehalt haar dag boek had geschreven (ze V Boor \ico Scheepmaker schreef natuurlijk op alle pa piertjes en velletjes papier die ze in haar onderduikadres in handen kreeg) in de Tweede Wereldoorlog verkocht wer den, en van vóór 1950 dateren. Die constatering was dus meegenomen. Teleurstellend was echter, dat alleen kon worden vastgesteld dat alle papiersoorten en ook de inkt van vóór 1950 dateren, waar door theoretisch altijd nog de mogelijkheid bestaat dat het dagboek na de oorlog op oud papier en met oude inkt (en in Annes handschrift!werd ge schreven. Een precisering van vóór 1945 was blijkbaar niet mogelijk Balpen Maar hoe zit het nu met die bal peninkt zult u vragenDe bal pen is toch pas na 1951 uitge zonden. schrijft De Tele graafAfgezien van het feit dat dit niet waar is, blijft het een wonderlijke vorm van reïncarnatie, immers het dagboek is al in 1948 uitgege ven, nadat het toen al een paar jdar gecirculeerd had bij uitgevers die het uit piëteit niet dorsten uitgeven. In het genoemde rapport stdaterdit over: ,X)ie auf den einzelnen Bldttern nachtraglich angebrachten Korrekturenschriften sind mittels blauschwarzer Tinte, roter Tinte und Bleistift, zum Teil aber auch miltels schwarzer, grüner und blauer Kugelschreiberfarbpaste niedergeschrieben worden. Kugelschreiberfarbpasten in der vorliegenden Art sind aber erst seit dem Jahre 1951 auf dem Markt erschie- Met andere woorden: in het ma nuscript zijn hier en daar (overigens in een duidelijk ander handschriftcorrecties aangebracht of woorden ver duidelijkt, zoals dat bij het persklaar maken van hand geschreven manuscripten ge beurt. Maar hoe komen die balpencorrecties van na 1951 er dan inals het dagboek al in 1948 uitgegeven werd? De heer Koophuiseen van de helpers van de familie Frank (liij komt in het dagboek voor en heeft het ook gevonden), heeft het manuscript na publikatie nog eens doorgele zen, en hij was helaas een heel precieze man, die volgens Miep (een der helpsters) 'al tijd met z'n balpen in de aan slag' dingen las. Als hij dus een onduidelijk geschreven passage tegenkwam, schreef hij er even boven of naast wat er stond ^niet beseffend dat hij de neo-nazi's daarmee decen nia later de kans zou bieden de mythe van een vervalsing in de wereld te brengen. Orgel(stad) (3) In het LD van 2 oktober heeft me vrouw B. Rijnders niet inhoude lijk gereageerd op mijn brief, ge publiceerd op 1 oktober. Ten eer ste worden ingezonden brieven, krachtens goed gebruik van de redactie, voorzien van adressen. In de editie van 2 oktober heb ik gelezen, dat we niet mogen we ten, dat mevrouw Rijnders in de Van 't Hofstraat woont. Ten tweede heb ik in een brief van de chef kunstredactie van het LD - aan mij gezonden op 15 septem ber jl. - gelezen, dat mevrouw Rijnders medewerkster van het LD is (zo ik dat nog niet mocht weten). Je zou dus mogen ver wachten, dat voor mevrouw Rijnders andere kolommen open staan dan de rubriek der inge zonden brieven. Aangezien me vrouw Rijnders mij via de mij be kende "geheime" telefoonlijn heeft gezegd, dat ze niet met me wil praten, rest mij niets anders dan een publiekelijke reactie. De Werckmeister TEMPERATUUR heeft niets te maken met die van Celsius en Fahrenheit. Dat klopt en daarom heb ik dat ook ge schreven. Om terzake kundig te worden moet ik - zo lees ik in de krant - niet alleen titels van boe ken lezen, aangezien ook een ge woon boek over algemene mu ziekleer voldoende is. Toevallig staat "Die musikalische Tempe- raturvan Werckmeister in herdruk in mijn boekenkast en pleeg ik boeken meer te lezen dan de titelpagina aanduidt, maar misschien moge het mevrouw Rijnders deugd doen wanneer ik verwijs naar het "muzieklexi- con" van Gerrit Slagmolen (tweede druk 1958) waar in sa menwerking met dr. Maarten Vente op pagina 459 een en ander over Werckmeister is geschre ven. Het boekje is zó "gewoon", dat het een paar jaar geleden in redactie van mijn goede bekende dr. Alfons Annegarn is heruitge geven. Annegarn is gepromo veerd op de Leidse musicus Cor- nelis Schuyt. Het zou misschien leerzaam kunnen zijn voor me vrouw Rijnders wanneer ze eens zijn voorwoord zou lezen! Leerzaam zou het ook kunnen zijn warineer mevrouw B.R. kennis i de Haagsche Cou rant van 11 september, de NRC van 13 september en het Leids Nieuwsblad van 30 september. Daar staan - geschreven door mensen die ook aanwezig waren op de door haar gewraakte pers conferentie - andere gegevens in dan die, welke mevrouw Rijnders heeft menen te moeten ventile ren. Toen de geheime telefoonlijn nog wel bespreekbaar was, heb ik mevrouw B.R. uitgenodigd om bij mij thuis brieven etc. te ko men inzien. Ze is niet komen kij ken, maar ze weet wel te vertellen wat er niet in staat! Overigens is een mens nooit te oud om te le ren: lintjesregen is nooit op Ko ninginnedag, maar op de dag er vóór; een juBIlageconcert be staat niet, want zoiets heet een juMElageconcert En nu gaat me vrouw B.R. weer iedereen op bellen om te vragen of dat waar is, want "een mevrouw in een blauw mantelpak" (ik citeer Hans de Bruin van de Volkskrant) is daar, landelijk bekend, erg goed in. Alleen praat ze in die telefonade's meer dan ze luisteren kan en dat manco is in haar geschriften dui delijk te lezen. Het verschil tus sen haar en mij is, dat ik onthoud wat ze geschreven heeft en zij niet weet wat ze schrijft. J.A.F. DOOVE Papengracht 34, Leiden. Noot van de redactie: Wat niet afgedrukt staat kan niet gelezen worden. Het adres van mevrouw Rijnders is abusievelijk ziiet volledig geweest, voor welke nalatigheid alleen de redactie verantwoordelijk is. Mevrouw Rijnders woont overigens niet in de Van 't Hofstraat, maar in de Van 't Hoffstraat. En het staat haar vrij om een inge zonden stuk te schrijven. Orgel(stad) (4) Naar aanleiding van het ingezon den artikel van de heer Jan Doove zou ik het volgende willen opmerken: de term temperatuur als equivalent van stemming (en laten we dan de vele connotaties van dit woord maar buiten be schouwing laten) werd door An dreas Werckmeister naar analo- Flevo 2 20 zw Kaap de Gate nr Poole Harco 2 30 nno Tuskar nr Vlaardingen, Karin 2 80 o Gibraltar nr Huelva, Magdalena 2 36 n Londonderry nr Las Palmas Netty 2 te Rotterdam, Northpole 2 20 o Dublin nr Ullapool. Realengracht 2 vn Antwerpen nr Ar- changelsk. Stella Rigel 2 200 w Martinique nr Cura sao. Willem Koerts 2 70 z Ouessant nr Pasa-" jes. Grote Vaart Alphacca 6 te Rotterdam, Amersfoort 5 te Bilbao, Amstelbrink 5 vn Singapore. Amstelland 6 te Santos, Amstelwal 5 110 z Sao Miguel nr Balti- Antilla Bay 4 170 zw Lissabon nr Lo Atlantic Star 4 vn New York nr Góte- borg, Baarn 4 te Antwerpen, Begonia 5 vn Houston nrTuxpan, Bilderdijk 6 te Bremerhaven, Britsum 4 450 z Newfoundland nr Am sterdam, Chevron Kentucky 5 280 zzo St. Helena nr Ras Tanura, Coral Isis 5 vn Rafnes nr Santos, Coral Rubrum 5 192 zzw New Orleans nr Pascagoula, Crania 6 te Curasao. Delfborg 5 pass. Lizard Point nr Cork, Docklift-1 4 240 z Canarische Eilanden nr Lissabon, Docklift-2 vn Dakar nr Casa Blanca, Dosina 6 vn Dubai nr Jebeldhanna. Duivendrecht 4 75 zo Kaap Henlopen nr Norfolk, Esso Europa 4 60 ono Ascension nr Rot- Felania 5 vn Rotterdam 'nr Petit Couron- Flammulina 4 vn Bermuda nr Curasao, Fossarus 6 vn La Vera nr Durban, Gardenia 6 te Algiers. Gooiland 5 700 nno Belem nr Hamburg, Incotransspint 4 vn Acajutla nr Long Largsbay 5 te Bremerhaven, Loosdrecht 5 te Paranagua. Moordrecht 4 130 nno Madeira nr Port Arthur, Nedllovd Amsterdam 6 te Belawan, Nedlloyd Bahrain 5 vn Koeweit nr Ant werpen, Nedlloyd Baltimore 6 te Aurhus, Nedlloyd Delft 6 te Rotterdam. Nedlloyd Ebro4 260 no Tristan Dacimha nr Buenos Aires, Nedlloyd Fresco 6 te Singapore, Nedlloyd Hobart 6 te Keelung. Nedlloyd Honshu 5 345 wnw Kaapstad nr Kaapstad, Medlloyd Leuve 4 260 no Porto Rico nr Cristobal, Nedlloyd Napier 6 380 ono Tokio nr Nedlloyd Niger 5 vn Mombasa nrTanga, Nedlloyd Rockanje 6 te Benghazi, Nedlloyd Rosariu 5 te Tilbury. Nedlloyd Rijn 5 vn Abidjan nr Amster- Nediloyd Sinoutskerk 5 te Hongkong, Nedlloyd Weser 4 120 ozo Kaapstad nr Hongkong, Polydorus 4 vn Rotterdam nr Cadiz, Poolster 5 te Rio de Janeiro, Rijnborg 5 te Mantyluoto, Schelderix 5 420 ono Mogadiscio nr Ras Tanura. Sliedrecht 6 vn Bridgetown nr Port Trombetas. Thameshaven 5 te Hoek van Holland, Waterland 4 te Rotterdam. r&EM TW£6D& GEVAU VAN V£*<L£UT£f*lN& ZUSTBR... De.ZZL.FDZ THE.3ASJL AUS BU uw 6ÊRST& PATléNf GRAAG. rHOtWEi- HET MISSCHIEN! WAS AUS HU VOGRLCPlG &BN BAB'/ BU&EF-..-U N Su&CHTE EIGEN SCHAPPEN -uw M<5HEMT££U AARDIG OWDER CONTROLE gie van het Italiaanse temperatu- ra, gebruikt ter aanduiding van de manier waarop de verdeling van het oktaaf in 12 toontrappen kon worden berekend. Hij gaf daarvoor overigens verscheidene oplossingen zodat van één Werckmeister stemming niet kan worden gesproken. Ook in het Nederlands is de term gebruike lijk geweest, men zie de Algeme ne Muziekleer van Sem Dresden of Elseviers Muziek Encyclope die. Dat de toepassing van één van de Werckmeister-stemmin- gen op de door de firma Arend voorbeeldig gerealiseerde res tauratie van het Hooglandse Kerk-orgel de heer Doove on welgevallig is, zou hij dienen te bespreken met een van onze meest deskundige musicologen op dit gebied, die hij N.B. heeft benaderd in verband met de ge zamenlijke publicatie van een boek over de geschiedenis van de Leidse orgels. Dat de heer Doove zo weinig vertrouwd schijnt te zijn met Werckmeisters woord gebruik en met de achtergronden daarvan verwondert mij zeer. Is het hem onbekend dat Rousseau voor het zelfde begrip toch ook verscheidene associaties wekt? Ik mag het niet aannemen, want een blik in de telefoongids beves tigt mij, hetgeen ik overeenkom stig hetgeen blijkt uit een aan kondiging in "De Mare" van 12 september 1980 inzake een door de heer Doove te geven cursus voor het Leids Universitair Mu ziekcentrum reeds meende te mogen constateren, n.l. dat Doove zich de titel van doctor schijnt te kunnen veroorloven. In de voor de hand liggende veron derstelling, dat de doctor van de telefoongids, de cursusleider van het L.U.M. en de auteur van het ingezonden stuk hierboven ver meld identiek zijn, vraag ik mij, niet zonder enige ongerustheid, af welke universiteit, op welk moment en op grond van welk proefschrift de heer Jan Doove het voorrecht heeft verleend deze kostelijke titel te voeren? Er kan even wel geen twijfel aan bestaan dat de heer Jan Doove ons op dit punt zekerheid zal verschaffen. Enige spoed lijkt mij daarbij wel wenselijk. Prof. Dr. J. van der Veen Anna van Burenlaan 13, Oegstgeest. BR.R.ILKOUD OAA ER. |N TE GAANJ.NlET? f 5667 De belevenissen van Jommeke Spreek op! Misschien dat uit uw verschrompelde hersenen een prachtidee opborrelt Laten we eerst eten,Anatool Dan rusten en dan naar ons moeder terugkeren. VISSOEP MET RIJST Agenda Leidse bioscopen LUXOR: "American Gigolo", dag: 14.30, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo: 14.15, 19.00 en 21.15 ur., 16 jaar. Nachtvoorstelling: "The new centu rions". Za: 23.30 uur. (3 oktober geen voorstelling), 16 jaar. CAMERA: "Dog day afternon". Do t/m zo: 19.00 en 21.15 uur 12 jaar Ma. di en woe: "Bobby Deerfield". 19.00 en 21.15 14.30 Nachtvoorstelling: "Easy Rider". Za 23.30 uur, 16 jaar. (3 oktober geen voor stelling). LIDO 1: "Vrouwenstad". Dag: 14.30 en 20.00 uur, 16 jaar. (3 oktober geen voor stelling). L1DO 2: "In de greep yan de zombies". Dag: 14.30 en 21.15 uur. Zo: 14.30. 16.45. 19.00 en 21 uur, 16 jaar. (3 oktober geen voorstelling). LIDO 3: "Een trap na". Ma, di, do en vrij: 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Woe, za en zo: 19.00 en 21.15 uur, 16 jaar. Kindermatinee: "Superster Goofy". Woe en za 14.30 uur. Zo: 14.30 en 16.45. STUDIO: "The black hole". Do, vrij, ma endi: 14.30. Dag: 19.00 en 21.15 uur, al. (3 oktober geen voorstelling). TRIANON: "Het teken van het beest". Dag: 14.-30, 19.00 en 21.15 uur. Zo: 14.30, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. 16 jaar. REX: "Spel zonder remmen". Dag: WEERRAPPORTEN van gisteravond 20 uur i: Nachtvoorstelling: "Josephine Mutzen- bacher". Za: 23.30 uur, 18 jaar.-(3 oktober geen voorstelling). Bioscopen Alphen EURO 1. 'The black hole". Dag: 13.45. 18.45 en 21.15. Zo: 13.45, 16.45, 18.45 en 21.15 uur, al. Nachtvoorstelling: "Borsalino". Za: 00.15 uur, 16 jaar. EURO 2: "The big red one". Dag: 14.00, 19.00 en 21.30 uur. Zo: 16.30, 19.00 en 21.30 uur. Za en woe: 19 en 21.30 uur, 12 jaar. Nachtvoorstelling: "The stone killer". Za: 00.15 uur, 16 jaar. Kindermatinee: "Robin Hood junior". Za. 14 i EURO 3: "Zombie Holocaust 13.30, 18.30 en 21 uur. Zo: 13.30,18.30 en 21 uur 16 jaar. Nachtvoorstelling: "Zombie Holo caust". Za: 00.15 uur, 16 jaar. EURO 4: "American Gogolo". Dag 13.30,18.30 en 21,15 uur. Zo; 13.30. 16.00 18.30 en 21.15 uur. 16 jaar Nachtvoorstelling: "Emilia, heet en per vers". Za: 00.15 uur, 18 jaar. Bioscoop Voorschoten GREENWAY "Hair d.. 19.00, za: 16.00 en 19.00 en zo: 16.00 uur. al. "Monty Pytons Life of Brian". Vrij en za 21.15, zo: 18.15, di en woe: 20.30 uur. 16 Kindermatinee: "Superster Goofy" kele takjes peterselie zout. gekneusde peper korrels. schijQe wortc en citroen, blaadje lau paprikapoeder en eer klein plukje saffraan draadjes Laat deze vis MPattu hakte peterselie Geef ei bakken dobbelsteentjes brood bij WINA BORN Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones- senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13.00 uur Eüsabeth-ziekenhuis.) Bezoekuren ziekenhuizen Diaconesse&huis: Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur. Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: vaders extra van 18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage- Sportmedisch Advies Centrum: bies.su respreekuur Elisabethziekenhuis, Lei derdorp. 's maandags van 19.30-20.30 Kraam a/deling: dag van 11.15-12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en van 18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwar tier van avondbezoek. Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30 Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten /behalve kinderen) zijn de bezoekuren als volgt: Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Zd. Limburg Aberdeen Barcelona Berlijn Bordeaux Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen Lissabon Madrid Malaga Mallorca Munchen Oslo £2 c regen 15 regenbui 13 regenbui 15 regenbui 15 regen 13 geh. bew. 16 zwaar bew. 24 0 licht bew. 27 0 regen 13 01 licht bew. 22 0 half bew. 14 05 zwaar bew. 15 0 licht bew. 21 0 geh. bew. 10 1 zwaar bew. 17 0 half bew. 16 0 half bew. 11 1 onbew. 27 0 licht bew. 20 0 regen 16 1 zwaar bew. 12 0 licht bew. 27 0 licht bew. 29 0 onweer 26 0 licht bew. 17 0 zwaar bew. 24 0 regen 11 15 motregen 16 01 onbew. 26 0 licht bew. 23 0 regen 11 2 Elke dag: 14.15-15.00 l 18.30-19.30 uu^ Maandag tlm vrijdag 1830-18.45 uur Zaterdag en zondag Bezoek aan ernstige patiënten: wanne*., voor ernstige patiënten doorlopend be zoek wordt toegestaan kan de hoofdver pleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken. Bezoektijden Kinder kliniek. Dagelijks: 15 00-15.45 uur 18.30-19.00 uur. Bezoektijden kinderafdeling Elke dag: 14 15-15 00 uur 18.30-19.00 uur Alphen aan den Rijn Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-14.15 en 18 30-19 30 uur 3e klas 13.30-14.15 en 18 30-19 30 uur Kraamaf deling 13.30-14 45 alleen voor echtgeno ten 19-20 uur Kinderafdeling voor ou ders 18.-18.30 uur Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vlieg verkeer van en naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gemeld bij het in formatiecentrum Geluidshinder Schip- tol (020-175000) (dludcl Lieuias 7 oktober 1980 Honderd jaar geleden stond in de krant: - De edele onbekende weldoener der "Maatschappij van Welda digheid", die haar reeds zoo menigmaal door zijn mildheid verblijdde, heeft aan die instel ling weder eene aanzienlijke gift toegezegd en wel f 8000 om te dienen tot aflossing der an nuïteit aan de Rotterdamsche hypotheekbank. Sedert 1864 dus in zestien jaren tijds. mocht de "Maatschappij" nan den mildert gever f 101.000 ontvan gen en steeds was jhr. mr. J.K.W.Quarles van Ufford te 's Grarenhage. VOOTZitter-CÓm- missaris der Maatschappijde tusschen persoon - Alweer een natuurwonder: het wonder van Westkapelle. Bij den postbode Van der Welle is een aardappelplant gerooid met 67 aardappelen, die 6'/j ki logram wogen. En wonder bo ven wonder, ook al te Westka pelle, is in een andere tuin één aardappel gevonden met een gewicht van 1.1 kilogram. Het wonderlijkste van alles is. dat zulke wonderen elk jaar terug komen, evenals de boden van vroege en strenge winters. - In de bosscheu bij de Spaan- sche stad Toledo is een bende boosdoeners gepakt. Vier hun ner werden in den strijd met de gendarmen gedood, twee hun ner zijn gevankelijk wegge voerd. VvftiP jaar geleden: - Engeland is in rouw gedom peld: het Brilsche luchtschip R. 101 is boven Frankrijk vergaan en de bemanning en passagiers zijn voor het grootste deel om het leven gekomen. Er zijn zes en veertig slachtoffers Ie betreuren en acht personen zijn gewond. Nadat het luchtschip omstreeks half zeven tri den avond van Cardington was vertrokken voor een reis, bedoeld a Is proef- vlcuht voor een eventueelsn vas ten luchtschepend lenst Enge- land-Indie.werdom acht minu ten over twee des nachts bij het bosch van Beuavais in Frank rijk een groot lichtschijnsel waargenomen, dat afkomstig bleek le zijn van het Engelsche luchtschip. Beaurais ligt op 80 K. M. van Parijs Een ooggetui ge zag de R 101 vreemde bewe gingen maken, het luchtschip ging op en neer en stortte plot seling neer. geheel in vlammen gehuld. Acht leden der beman ning zijn gered, drie hunner zonder verwondingen. De oor zaak is vermoedelijk een defecte

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 25